Yönetim Teorileri

Üç Yönetim Teorisine Karşılaştırmalı Bir Bakış

 

Teori 

Yönetsel Unsurlar 

Prosedürler 

Kuramcılar 

Klasik 

Yönetim 

Teorisi 

Liderlik 

Örgüt 

Üretim 

Süreç 

Yetki 

Yönetim 

Ödül 

Yapı 

Tavandan tabana 

Makine 

Ferdi 

Tahmin edilebilir sonuçlar 

Kurallar; zorlayıcı 

Lider uzak 

Ekonomik 

Formal 

Taylor 

Fayol 

Gulick 

Weber 

Diğerleri 

İnsan 

İlişkileri 

Teorisi 

Liderlik 

Örgüt 

Üretim 

Süreç 

Yetki 

Yönetim 

Ödül 

Yapı 

Tüm yönden 

Organizma 

Grup 

Tahmin edilemiyen sonuçlar 

Grup normları 

Katılımcı 

Sosyal ve psikolojik 

İnformal 

Mayo 

Levin 

Moreno 

Diğerleri 

İşbirliği 

Yaklaşımı 

Yukarıdaki tüm 

Unsurları içerir. 

Durum liderliği, kültür, dönüşümcü liderlik ve sistem 

teorisi konularına ağırlık verir. 

Barnard 

Bakke 

Argyris 

Getzels ve Guba 

Maslow 

Herzberg 

Likert 

Etzioni 

Diğerleri 

 

 

 

 

 

---

ÇAĞDAŞ KURAMLAR 

SİSTEM YAKLAŞIMI (SİSTEM KURAMI) 



 

Sistem yaklaşımları olarak bilinen yeni yaklaşımlar örgütü ve içinde yer 

aldığı  çevresini  (örgütün  iç  ve  dış  çevresini  ve  bu  öğelerin  birbiriyle 

etkileşmesini)  inceleyerek  örgütsel  ve  yönetsel  sorunların  temel 

nedenlerini açıklamaya çalıştılar.  



 

Sistem yaklaşımları klasik ve neoklasik yaklaşımların bir sentezi olarak 

düşünülebilir.  



 

Yapısalcı  (statikocudur  ve  dış  çevreye  ayak  uydurma  niyeti  yoktur.) 

kuram,  sistemleri  durağan  olarak  algılamaktadır.  Buna  karşılık  sistem 

kuramına temel teşkil eden işlevselcilik kuramı ortaya atıldı. 



 

İşlevselcilik kuramı biyoloji bilminden etkilenmiş ve organizma imgesini 

yaygın olarak sistemlere adapte etmiştir. Her birim sistem daha büyük 

sistemler  silsilesi  içerisinde  yer  alır.  Bu  sistemler  silsilesi  içerisinde 

genellikle  bir  sıralama  ya  da  düzen  vardır.  Açık  sistemler  kendi 

dışındaki  sistemlerde  oluşan  değişikliklere  yavaş  yavaş  uymak 

zorundadır.  

−

 

Önemli  bir  açık  sistem  kavramı  olan  entropi,  sistemde  enerji 

kaybını ifade eder. Zamanla bütün sistemler entropi geçirirler. Gerek 

sistem  içinde  gerekse  sistemin  dışında  olsun  sistemin  uyumlu  ve 

verimli çalışmasına engel olan her etken entropiye neden olabilir. Bu 

uyumun 

sağlanması 

için 

negativ 

entropi 

oluşturulması 

gerekmektedir.  

−

 

Örneğin okullarda, bakanlıkla okullar arasındaki zayıf iletişim, okulun 

teknolojik  gelişimleri  takip  edememesi,  yeni  öğretim  yöntemlerini 

kullanmayan bir öğretmen entropi yaratabilir. 



 

Sistemler arasındaki en istendik durum denge durumudur. Herhangi bir 

sistemdeki değişiklik bu denge durumunu bozar. Diğer sistemler ayakta 

kalabilmek  için  yeni  duruma  uygun  davranışlar  geliştirerek  belli  bir 

denge  durumunu  yaratmak  zorundadır.  Yani  her  sistem  çevresel 

koşullardan  (diğer  sistemlerden)  kaynaklanan  değişime  ayak 

uydurmalıdır,  aksi  takdirde  yaşama  ve  ayakta  kalma  şansını  azaltmış 

olur. 

−

 

Bu  durumu  biyolojik  bir  kavram  olan  homeostasiz’le  açıklamak 

mümkündür.  Homeostasiz,  iç  ve  dış  sistemdeki  dengenin 

oluşturulmasıdır. Bir organizma sıcak bir ortamdan soğuk bir ortama 

geçtiğinde  homeostatik  (mekanizmalar)  düzenlemeler  vücudun 

sıcaklığını  korumak  için  tepkide  bulunur.  Benzer  biçimde  bir  okulda 

yer  alan  öğeler  ya  da  alt  sistemler  ve  etkinlikler  korunarak  genel 

kararlılık sürdürlür.  

---

−

 

“Haşlanmış  Kurbağa”  örneği:  Bir  kurbağayı  kaynar  suyun  içine 

koyarsanız,  kendini  hemen  dışarı  atmaya  çalışacaktır.  Ama  eğer 

kurbağayı  oda  sıcaklığında  bir  suyun  içine  koyarsanıznve 

korkutmazsanız  öylece  kımıldamadan  duracaktır.  Bu  arada  su 

sıcaklığını  yavaş  yavaş  artırırsanız  çok  ilginç  bir  gelişme  yaşanır. 

Sıcaklık  yükselirken  kurbağa  hiçbir  şey  yapmaz.  Tersine  halinden 

keyfi  çok  yerinde  gibi  görünmektedir.  Sıcaklık  tedricen  arttıkça, 

kurbağa  gittikçe  daha  çok  sersemleyecektir,  ta  ki  kaptan  dışarı 

çıkacak  hali  kalmayana  kadar.  Onu  dışarı  fırlamaktan  alıkoyacak 

hiçbir  şey  olmamasına  rağmen,  kurbağa  orada  oturup  haşlanmayı 

bekleyecektir.  Niye?  Çünkü  kurbağanın  hayatına  yönelen  tehditleri 

algılayan  dahili  aygıtı,  onun  çevresindeki  ani  değişmelere 

programlanmıştır. Tedrici değişmelere değil. 



 

İşlevselci ve sistem yaklaşımı içinde yer alan örgüt kuramları değişime, 

klasik  işlevselci  yaklaşımda  iddia  edildiği  gibi  yavaş  yavaş  aşamalı 

olarak  uyum  sağlamak  yerine  radikal  veya  sıçramalı  değişim 

yöntemleriyle uyum sağlaması gerektiğini ortaya atmışlardır. 



 

Darwin’in “survival of the fittest” yaklaşımını temel alır. 



 

ABD’de  petrol  krizi  ile  birlikte  değişim  kavramı  önem  kazanmıştır. 

“Toplam Kalite Yönetimine” bu dönemde ağırlık verilmiştir. TKY, sistem 

yaklaşımından doğmuştur. Süreç odaklı ve çevrimseldir.   

Claude Shannon-Warren Weaver - İnformasyon (İletişim) Teorisi 



 

Shannon  ve  Weaver’in  öncülüğünü  yaptığı  bu  alanda  çalışan  elektrik 

mühendisleri  telefon,  telgraf  ve  radyo  aracılığıyla  verilen  iletişim 

sürecini incelemişlerdir. 



 

İletişim  teorisinde  enformasyon  bilinenden  çok  bilinmeyene  ve 

bilinmeyenin azaltılmasına ilişkindir. 



 

İletişimin öğeleri 

−

 

İletişim  sürecini  kaynak,  verici,  kanal,  alıcı  ve  amaç  olarak  beş 

öğeye ayırmışlardır. 

−

 

İletişim  teorisi  ile  informasyon  kavramı  ölçülebilir  hale  gelmiştir. 

İnformasyonun  vericiden  alıcıya  kadar  geçtiği  aşamalardaki  kayıp 

derecesi ölçülebilmektedir.  



 

İletişim 

−

 

İnformasyon  teorisinin  bulunmasından  sonra  iletişim  kavramı  daha 

iyi  açıklanmış,  yönetim  süreçlerinden  karar  ve  kontrol  süreçlerinin 

etkisi artmıştır. 

−

 

İletişim sistemi bu teori ile örgütün formal yapısı içine girmiştir. 

---