Yusif Aslanov
Yüklə 2,89 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yusif Aslanov
- Ədəbi axtarışlar və tədris
Yusif Aslanov 374 üçün, g ələcək nəsillər üçün dərslik kitabıdır” (H.Əliyev), “Öz qaynağını milli mədəniyyətin ən dərin qatlarından alan Hüseyn Ca- v id yaradıcılığı Şərqin estetik fikir tarixi və dünya romantizm ənə- n ələri ilə bağlı olmuşdur” (İ.Əliyev), “Sözümüzdə, düşüncəmizdə Cavi din yeri çox ucadır” (R.Hüseynov), “Hüseyn Cavid Azərbay- can xal qının Şekspiridir” (M.Müşfiq), “Cavidi teatrsız, teatrı Cavid- siz düşünmək olmaz” (Cəfər Cəfərov). Aşağıdakı şeir parçasının da ifadəli oxusunun təşkili şagird- l ərin böyük marağına səbəb olur: Ç ətin ki, Cavid ustadı unutsunlar, çətin, ustad! Az ərbaycanımız durduqca parlar sənətin, ustad! Rafiq Z əka Hüseyn Cavidi şagirdlərinə sevdirməyi bacaran müəllimlər- d ən biri də Sumqayıt şəhər 25 saylı məktəbin ədəbiyyat müəllimi Quliyeva Dilbazidir. O, d ərslərində ənənəvi üsullarla fəal təlimin sintezini yaratmaqla, müxt əlif imkanlardan istifadə etməklə tədris prosesini yüks ək səviyyədə qurur, qruplarla səmərəli iş aparır. Dilbazi mü əllim əvvəlcə problemi seçdi: “Hüseyn Cavidin ömür yolu insanlar üçün böyük t ərbiyə məktəbidir”. Sonra qrupları mü əyyənləşdirdi, Hüseyn Cavidin ömür yolunu tam əks etdirən istiqam ətlər müəyyənləşdirdi, fərziyyələr iərli sürdü: 1-ci qrup: Naxçıvan ictiami-siyasi və ədəbi-mədəni mühitinin səciyyəsi, Cavidin t əhsil illəri; 2-ci qrup: Cavid müəllimlik fəaliyyətində və görk əmli şəxsiyyətlərin əhatə dairəsində; 3-cü qrup: Yaradıcılıq yolu v ə Cavid teatrı; 4-cü qrup: Repressiya dövrü, haqsızlıqlar, Cavid ə yaxınlaşan ölüm kabusunun günahkarları; 5-ci qrup: Cavidin ədəbiyyat tarixindəki mövqeyi, ideyalarında milli və b əşəriliyin vəhdəti, Cavid irsinə verilən qiymət. Qabaqcıl təcrübə bir daha təsdiq edir ki, əvvəlcə bütün qruplar üzr ə şagirdlərin öyrəndikləri fakt və hadisələrin aşkara çıxarılması, cavabların dəqiqləşdirilməsi, nəticələrin dinlənilməsi şagirdlərin fəallığını artırır, təlimə müsbət təsir göstərir. Elmi Ədəbi axtarışlar və tədris 375 ədəbiyyatlardakı faktlarla şagirdlərin cavablarının müqayisə edilm əsi və nəticələrin dəqiqləşdirilməsi müəllimin nəzarəti altında d əqiqləşdirilməlidir. Faktlar əsasında şagirdlər dərk etməlidirlər ki, Hüseyn Cavidd ə hər bir ideya yenidir, təkrarolunmaz bir aləmdir. O, nəinki m əfkurəcə və həm də əsərləri ilə dünyanın məşhur sənətkarlarına örn ək və nümunə olan misilsiz söz ustasıdır. Qlobal problemləri, əbədi və əzəli mövzuların mahiyyətini yüksək sənətkarlıqla açması, idey alarında orijinallıq Cavid sənətinin qüdrəti və dünyəviliyini sübut etm ək üçün böyük bir filosofun həyat və kainat haqqında söyl ədikləri fəlsəfi fikirlərdir: Ölüm var ki, h əyat qədər dəyərli, H əyat var ki, ölümdən də zəhərli… Yaxud: H ər qaranlıqda çırpınır bir nur, H ər həqiqətdə bir xəyal uyuyur. Cavid dünyası hikmətli söz və aforizmlərlə, şah beytlərin- d əki məna dərinlikləri ilə zəngin olan bəşəri dəyərlərdir. Mübaliğə- siz dem ək olar ki, əsərlərini oxuduqca fikirlərin dərinliyinə hey- r ətlənirsən, mənəvi dünyanın estetik gözəlliyinin açarını tapırsan. F əlsəfi fikirlərini duymaq, dərk etmək, görmək və düzgün qiymət- l əndirmək insanların xislətində, əxlaqında, mənəviyyatında olan daxili göz əlliyi, əqli düşüncəyə qida verən “mərifət nurunu” zinn ətləndirməkdir: Kims ədən gözləmə yardım əsla, Yalnız kəndinə kəndin ağla. Cavidin h əyat amalı xalqını azad və xoşbəxt görmək, türk dünyasının birliyi istəyidir. Ədibin fikrincə, yaşamaq nə qədər gözəl olsa da, yaratmaq v ə həyatda, tarixdə əbədi qalmaq daha gözəl və ön əmlidir: Yusif Aslanov 376 Yaşamaq gərçi xoş əməl! Yaşatmaq daha gözəl!… Cavidin lirik şeirləri, poemaları və dram əsərlərinin daxili göz əlliyini, poetik duyumunu açmaq və şagirdləri bu ideyalar z əmnində həyata hazırlamaq müəllimləri düşündürməli, böyük əhəmiyyəti olan problem kimi özünə cəlb etməlidir. Hüseyn Cavid ə bu günün fövqündən baxanda onun yaradıcılığı daha geniş, əzəmətli və mənalı görünür. Buna görədir ki, hazırda yazıb-yaradan sənət adamlarımız üçün onun zəngin yaradıcılığı bir ülvilik, qüdsiyyət məbədidir. Bütün insanların M.Müşfiqin dediyi kimi “Açarı qeyb olan bir xəzinə”dən – Hüseyn Cavid ideyalarından bəhrələnməsi böyük səadətdir, kamilliyə gedən yolun sirl ərini açmaq üçün bir mayakdır. Müəllimlərin yüksək elmi-n əzəri hazırlığı ilə pedaqoji-metodik ustalığının sintezi zəm- nind ə bu ucalıq, zirvə dərk oluna bilər, fəth edilər. “Az ərbaycan müəllimi” qəzeti, 26 oktyabr, 2007 GÖYÇƏDƏN GƏLƏN SƏS Sözlü- sazlı bir məclisdə iştirak edirdim. Göyçə ədəbi m əktəbinin nümayəndələrindən birinin – Aşıq Xanların yaradıcılıq gecəsi keçirilirdi. Sazın sinəsində köz bağlamışdı, ulu D ədə Qorqud, Aşıq Qurbani ocağından qor götürən m əmmədhüseynlər, alılar, ələsgərlər, növrəs imanlar, aşıq n əcəflər kimi ədəbiyyat tariximizdə özünə layiqli yer tutan aşıqların söz inciləri respublikanın məşhur sənətkarlarının, inc əsənət ustalarının ifasında səslənirdi. Respublikamızın əməkdar artisti Ədalət Dəlidağın sazının sehrini duymamaq mümkün deyildi. H əqiqətən, simlər tarıma çəkilmişdi, “Ruhani”, “C əngi” çalınırdı, natiqlər çıxış edirdilər. Belə bir Yüklə 2,89 Kb. Dostları ilə paylaş:
|