BAYATI
Hər gələn sözün bilməz,
Danışar sözün bilməz,
Bulaqdan su dolduran,
Bulağın gözün bilməz.
XOYRADLAR
Baha sat,
Tək matahın baha sat,
Qədri bilinən yerdə
Ayaq dirə baha sat.
Qoy qalsın,
Doldur qəlyan, qoy qalsın,
Sözün keçməyən yerdə
• •
Ürəyində qoy qalsın.
Min qandır,
Əlli qandır, min qandır,
Anlayana işarət
Anlamaza min qandır.
• ^ .
,, t
Г
Gülənlərə,
Xub deyib gülənlərə,
Çox da bavar eyləmə,
Üzünə gülənlərə.
ÇOBANKƏRƏLİ AŞIQ CƏFƏR
Aşıq Cəfər təxminən 1883-cü ildə Zəngibasar bölgəsi
nin (Qərbi Azərbaycan) Çobankərə kəndində anadan olub.
Aşığın atası ailəsilə birlikdə erməni təzyiqi nəticəsində 1922-ci
ildə Naxçıvanın Şıxmahmud kəndinə köçmüşdür. O, aşıq şei
rinin əsas janrlarında şeirlər yaratmış, mahir saz ifaçısı olmaqla
gözəl məclislər aparmışdır. Xalq dastanlarının da çoxunu bil
miş, özü də “Ziyad-Şövkət” adlı dastan yaratmışdır. Bir neçə
aşıq yetirmişdir ki, bunlar arasında Aşıq Fətulla məşhur olmuş
dur.
Ustad sənətkar 1943-cii ildə vəfat etmişdir.
QOŞMALAR
KİMİ
Qızlar durub xan Arazın başında,
Eybi yoxdu kipriyində, qaşında.
Həddi-buluq on dörd-on beş yaşında,
Sanasan dağların maralı kimi.
Arazın dörd yanı sırsıra buzdu,
Kimisi gəlindi, kimisi qızdı.
Başına döndüyüm ay ala gözdii,
Könlümü eylədin qaralı kimi.
Aşıq Cəfər burda qoydu nişana,
Ayrılıq həsrəti kar eylər cana,
Sinəmə gəlibdi bir neçə xana,
Deməsəm, qalaram yaralı kimi.
49
OLARMI
Ay bemürvət, ay beinsaf, ay zalım,
Yaxşı dosta yalan satmaq olarmı?
Bir yar ki, yolunda canından keçər
Heç onu aldadıb atmaq olarmı?
Taleyi yatmışa heç vaxt kar olmaz,
Tərlan oylağında bil ki, sar olmaz.
Nanəcibdən, bədəsildən yar olmaz,
Ölüncə murada çatmaq olarmı?
Cəfərin taleyi dönməsin tərsə,
Külək əsib yelkənini çevirsə,
İki könül bir-birini sevirsə,
Onun günahına batmaq olarmı?
SƏHNƏ XANIM
Bir qız gördüm Gözəldərə elində
Küsmə aşiqindən gül, Səhnə xanım.
Gözüm qaldı zənəxdanda, telində,
Sallan bizə sarı gəl, Səhnə xanım.
O qələm qaşların canımı aldı,
Qıya baxıb bu cismimə od saldı.
Məşuqun üç gecə mehmanın oldu,
Qurban olsun sənə el, Səhnə xanım.
•Фг
Aşıq Cəfər dərdə düşkün adamdı,
Dilin şəkər, dodaqların badamdı,
Anam Şaban, Məmişoğlu ataradı,
İstərsən xəbər al bil, Səhnə xanım.
GÖZƏLLƏR
Al yaşıl geyinib çıxdı qarşıma,
Yeriyin naz ilə dəstə gözəllər,
Xudam sizi nə xoş gündə yaradıb,
Qurban sizin kimi dosta gözəllər.
Qəvvas olan duz çıxarır dərindən,
Aşiq olan keçər başı-sərindən,
Üçünüzü seçmərəm bir-birizdən,
Qaymaq dodaq, ağız püstə gözəllər.
Sizi mən eylərəm başımın tacı,
Həsrət könlüm gül camalın möhtacı,
Mən sizə qardaşam, siz mənə bacı,
Oldum dərdinizdən xəstə gözəllər.
Yəqin bilin var-yoxumu tökərəm,
Gözəllərin zəhmətini çəkərəm,
İsmim Aşıq Cəfər sizə nökərəm,
Xoş gəldiniz gözüm üstə gözəllər.
MÜXƏMMƏS- GOZƏLL ƏMƏ
GÖZƏL
Leyli kimi calallıdı,
Məni Məcnun sandı gözəl.
Əlində məzə şərbəti,
Məclisi dolandı gözəl.
Cismimi pərvayiş edib
Atəş tutub yandı gözəl.
Dövrə vurub şux yeriyir,
Gör necə də candı gözəl.
51
Yeriyəndə min nazman
Yerişin qaza bənzətdim.
Uca boylu, mina gərdan
Boyun şahbaza bənzətdim.
Bilmirəm yaşı neçədi,
Baxdıqca qıza bənzətdim.
Bir cüt busə lütf eləsən,
Elə bil ehsandı, gözəl.
Səni sevən kimsənələr,
Necə qəlbində yanmasın.
Özü gözəl, sözü gözəl
Doğan ana utanmasın!
Danışdı mərdi-mərdana,
Gərək ilqardan dönməsin.
Aşıq Cəfər otağına
Bir gecə mehmandı, gözəl.
AŞIQ FƏTULLA
Aşıq Fətulla 1910-cu ildə Dərələyəz bölgəsinin Novlar
kəndində İbad kişinin ailəsində anadan olub. O, ailəsilə 1918-ci
ildə erməni təzyiqi nəticəsində Naxçıvanın Şıxmahmud kəndi
nə köçmüşdür. Fətulla bir neçə il sonra çobankərəli Aşıq Cəfə
rin şəyirdi olmuş, 1928-ci ildən isə müstəqil aşıqlıq etməyə
başlayıb. Zil, məlahətli səsi olan Fətulla gözəl məclislər qurub,
sazda aşıq havalarının böyük əksəriyyətini ustalıqla ifa edibdi.
Aşıq şeirinin gərayһ, qoşma, müxəmməs, təcnis və digər
formalarında şeirlər yaradıb.
Aşıq Fətulla 1943-cü ildə ikinci dünya müharibəsində hə
lak olub.
»
%
QOŞMALAR
İSTƏR KÖNLÜM
Baharın xoş fəsli güllər açanda,
Nərgiz, bənövşəli yaz istər könlüm.
Tovuz tamaşalı, tərlan duruşlu
Qəmzəsi can alan qız istər könlüm.
Dindirsən can deyə, cana can düzə,
Hər vaxt aşiqinin cəbrinə dözə.
Yanaqlar piyalə, dodaqlar məzə,
Onda işvə, qəmzə, naz istər könlüm.
Könlüm bir pay dilər sinəndə nardan,
Camalın örtərdi yaylaqda qardan.
Bil ki, əl çəkmərəm vəfalı yardan,
Yarınan qolboyuıı gəz, istər könlüm.
Sevdiyicim, büılinmüsən ala sən,
Bu sınıq könlümü alsan ələ sən.
53
Götürüb qələmi alsan ələ sən,
Mən deyim, dərdimi yaz, istər könlüm.
Fətulla mayıldı cığalı telə,
O qaymaq dodağa, o şirin dilə.
Xoş yeriyə, xoş danışa, xoş gülə,
Bu nişanlar onda düz istər könlüm.
DODAQ-DODAĞA
Bahar fəsli, gül mövsümü gələndə
Ötüşər bülbüllər, qonar budağa,
iki həsrət bir-birini qucanda
Qoyarlar ləb-ləbə, dodaq-dodağa.
Pünhan-pünhan danışarlar, güləli ər,
Şümşad bilək, şana barmaq, gül əllər.
Qaydadı, gözəldən dilək diləllər,
Aşıqlar dilinə olmaz qadağa.
Fətulla eşqindən şirin güləndə,
Hərdən yar yanına pünhan gələndə,
İşarətlə dərdi-dilin biləndə
Canım olsun belə dosta sadağa.
ZÜLFLƏRİN
Bir ala gözlüyə nəzər eylədim,
Darayıb tökübdü yana zülflərin.
Halqa-halqa, dəstə-dəstə, çinbəçin,
Yaxşı düzüb dal gərdana zülflərin.
Gecə-gündüz gözüm gəzdi, aradı,
Ah çəkməkdən bağrım başı yaradı,
Gecəm sitəmlidi, günüm qaradı,
Döndərib könlümü qana zülflərin.
Dostları ilə paylaş: |