QARA GUN
Ağardı başımın tükü,
Ağarmadı günüm, Allah.
Qoynumda qaldı qəm yükü,
Çatsm kimə ünüm, Allah.
Qış ömrümə yaz olmadı,
Qara yazım pozulmadı,
Yenə ağ gün yazılmadı,
Kimə tərəf dönüm, Allah.
Fətəlioğlu həsrəti,
Qoydu boynuna minnəti,
Hara yazdın bu zilləti,
Bu zülmümü mənim, Allah.
QEYDLƏR
1.
Ayaza qarşı (təcnis). “Azərbaycan aşıqları və el
şairləri” kitabının I -cildində (s. 210. Bakı, Elm, 1983) çap
edilib.
2.
Ayaza qarşı (variant). M. Təhmasibin “Azərbaycan
xalq dastanları (orta əsrlər)” kitabında (s. 305. Bakı, Elm,
1972) şeirin 2 bəndi çap edilib.
3.
Yeddi (qıfılbənd). Şeir Y. Səfərovun “Naxçıvan aşıq
ədəbi mühiti” monoqrafiyasında da (s. 44, 45. Naxçıvan,
Əcəmi, 2009) çap və izah olunub.
4.
Göründü (qoşma). M. Təhmasibin “Azərbaycan xalq
dastanları (orta əsrlər)” kitabında (s. 305. Bakı, Elm, 1972)
şeirin iki bəndi verilib.
5.0rdubadlı Kərimlə bağlı rəvayət “Naxçıvan” jurnalında
(s. 90-92. 2010, №22) çap edilib. Təqdim edəni Y. Səfərov.
ö.Kosacanlı Ağ Aşıq Allahverdinin kitaba daxil edilmiş
tərcümeyi-halı ilə bağlı bəzi məlumatlar, şeir və deyişmələr
“Ustad aşıqlar” kitabından (s. 54-68. Bakı, Gənclik, 1983)
götürülüb.
7.Aşıq Məmmədcəfərlə Səhnə xanımın deyişməsi 1988-
ci ildə Feyzulla Hüseynovdan Y. Səfərov tərəfindən yazıya
alınıb. Bu nəşrdən əvvəl deyişmənin iki variantı “Azərbaycan
folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru” kitablarında (s. 311,
312. Bakı, Sabah, 1994; s. 432-434. Əcəmi, Naxçıvan, 2010)
verilib. Deyişmənin birinci variantını f. e. n. C. Cəlilov, ikinci
variantını f. e. d. Ə. Qədimov təqdim edib.
5.
Çobankərəli Cəfərin şeirlərinin bir neçəsi bundan əvvəl
“Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru”(s. 314-
316. Bakı, Sabah, 1994) kitabında verilib. Təqdim edəni f. e. n.
C. Cəlilov.
9.Aşıq Abbas Dəhrinin haqqında məlumat və şeirləri
“Naxçıvan aşıq ədəbi mühiti” (Bakı, Elm, 2009) kitabından
götürülüb. Abbas Dəhrinin “Gültəndi” və “istərəm” şeirləri
“Naxçıvan folkloru” antologiyasında (s. 415, 416. Əcəmi,
141
Naxçıvan, 2010) da nəşr edilib. Şeirləri f. e. d. Ə. Qədimov
təqdim edib.
10.Aşıq Nabatın “Gözəllər”, “Yaxşıdı”, “Bəxtim” qoş
maları “Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru”
kitabından (s. 321, 322. Bakı, Sabah, 1994. Tərtibçiləri f. e. n.
T.Fərzəliyev, prof. M. Qasımlı), digər şeirləri, deyişmə və
bayatıları “Aşıq Nabat” kitabçasından (s. 11-25. Bakı, 2001,
tərtibçiləri prof. M. Cəfərli və şair B. Budaqov) götürülüb.
ll.Sədərəkli Aşıq Yusif bayatılarını və “Naxçıvanım”'
qoşmasını 1985-ci ildə bu sətrlərin müəllifinə təqdim edib. Aşı
ğın “Ha diizə-düzə” təcnisi, “Danışaq”, “Zülflərin” gəraylıları
isə “Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru” (s.
325, 326. Bakı, Sabah, 1994) kitabından götürülüb.”Ha diizə-
düzə” təcnisi “Naxçıvan folkloru” antologiyasında da (s. 451.
Əcəmi, Naxçıvan, 2010) verilib.
12.
Aşıq islamla bağlı məlumat və şeirlər prof. S.
Vəliyevin “Azərbaycanın Şahbuz bölgəsində aşıq sənəti” (s.
279-281, V. Millətlərarası türk xalq kültürü konqresi xalq ədə
biyyatı seksiya bildiriləri, I c., Ankara, 1997) məqaləsindən və
Y. Səfərovun “Naxçıvan aşıq ədəbi mühiti” (s. 37, 38.
Naxçıvan, Əcəmi, 2009) monoqrafiyasından götürülüb.
13.
Aşıq Əsədulla haqqında məlumat və şeir Y. Səfərovun
“Naxçıvan aşıq ədəbi mühiti” monoqrafiyasından (s. 27, 28)
əldə edilib.
14.Aşıq Hidayətin “Dağlar”, “Dedim”, Aşıq Fərruğun
“Deyərlər” şeirləri Y. Səfərovun “Naxçıvan aşıq ədəbi mühi-
ti”(s. 38-40. Naxçıvan, Əcəmi, 2009) kitabından, Aşıq Fərru
ğun “Naxçıvana gün doğubdur” şeiri ’’Naxçıvan” jurnalından
(s. 59. 2010, № 22) götürülüb.
15.Aşıq Aydının şeirləri Y. Səfərovun “Naxçıvan aşıq
ədəbi mühiti” kitabından (s. 42, 43) və “Zorbulağın zümzümə
si” kitabından seçilmişdir.
lö.Şəmkirli Aşıq Hüseynin “Naxçıvan səfəri” rəvayəti və
“Cahan qarı
ilə
deyişməsi”
“Azərbaycan aşıqları və el
142
şairləri” I cild kitabından ( s. 315, 316, 318, 319. Bakı, Elm,
1983) götürülüb.
17.
Aşıq Ələsgərin “Naxçıvan səfəri” rəvayəti “Aşıq
Ələsgər” kitabından ( s. 422-443. Bakı, 1963) bııra daxil edilib.
18.
Aşıq Həsənalı ilə bağlı rəvayət “Azərbaycan folkloru
antologiyası, Naxçıvan folkloru” I cild kitabından (s. 418-421.
Naxçıvan, Əcəmi, 2010) götürülüb. Təqdim edəni f. e. d. Ə.
Qədimov.
19. Aşıq
Əsədlə
Feyzullanm
deyişməsi
ilk
dəfə
“Naxçıvan” jurnalında çap edilib( s. 95-97, 2010, №22).
Təqdim edəni Y. Səfərov.
20.
Ululu Kərimin şeirləri 1987-ci ildə Y. Səfərov
tərəfindən yazıya alınıb. (Söyləyicilər: Şahbuz rayonu, Daylaq-
lı kənd sakini Musa Nəcəfov və Yuxarı Qışlaq kənd sakini Fey-
zulla Hüseynov). El şairinin “Yaylağında”, “Getdi”adlı şeirləri
də “Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru”(s.
417, 418. Əcəmi, Naxçıvan, 2010) kitabında verilib. Təqdim
edəni f. e. d. Ə. Qədimov.
21.
Ululu Kərimlə bağlı rəvayət ilk dəfə “Naxçıvan”
jurnalında nəşr olunub (s. 94. 2010, №22). Təqdim edəni Y.
Səfərov.
22.
Qönçəbəyimin qoşmaları “Azərbaycanın aşıq və şair
qadınları” kitabıııdan(s. 53, 54. Bakı, Gənclik, 1974) götürülüb.
Tərtibçi, prof. Ə. Cəfərzadə.
23.
Kalba Molla İsmayılın şeirlərini 1987-ci ildə Şahbuz
rayonu, Daylaqlı kənd sakini Musa Nəcəfovdan Y. Səfərov
yazıya alıb.
24.
Şair Surxayın “Qəri gülərmiş” şeiri Y. Səfərov
tərəfindən 1987-ci ildə yazıya almıb. “Mən”, “Qocaldım” şeir
ləri “Zorbulağm zümzüməsi” kitabından bura daxil edilib.
25.
Yamin İsmayıl. “Baxım”, “Əriyər”, “Yar tərəfə”
şeirləri “Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru”
kitabından (s. 326, 327. Bakı, Sabah, 1994), “Mənəm”, “Dən
üyüdür”, “Gördüm”, “Qurbanıyam” şeirləri isə “Naxçıvan
143
folkloru” antologiyasının I cildindən (s. 451-454. Əcəmi,
Naxçıvan, 2010) götürülüb.
26.M.Məmmədovun (Xan Tivili)
1988-ci ildə Y.
Səfərova təqdim etdiyi “Kimi”, “Bizə nə var” şeirləri haqqında
ilk dəfə “Naxçıvan aşıq ədəbi mühiti” kitabında (s. 51, 52.
Naxçıvan, Əcəmi, 2009) məlumat verilib.
27.Sərraf Qasımın “Beşlik”, “Yeddilik” şeirləri “Azər
baycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru” kitabmdan( s.
323, 324. Bakı, Sabah, 1994) götürülüb.
28.M.Əmrahoğlunun “Olmasa”, “Bir gün” qoşmaları və
bayatıları (s. 80, 83, 86), eləcə də Ç. Fətəlioğlunun “Sorarsan
məni”, “Qara gün” şeirləri “Zorbulağm zümzüməsi” kitabından
(Bakı, Nurlan, 2003) bura daxil edilib.
144
i s t i f a d ə
o l u n m u ş
ə d ə b i y y a t
9
1.
Abbasov I. Müqəddimə, Azərbaycan aşıqları və el
şairləri, I c., Bakı, 1983
2. Allahmanlı M. Aşıq Valehin sənət dünyası, Bakı, 1991
3.
Araslı H. XVII-XVIII əsr Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi,
Bakı, 1956
4. Aşıq Ələsgər. Bakı, 1963
5. Aşıq Nabat. Bakı, 2001
6. Azərbaycan aşıqları və el şairləri, I c., Bakı, 1983
7. Azərbaycan aşıq və şair qadınları, Bakı, 1974
8.
Azərbaycan folkloru antologiyası. Naxçıvan folkloru,
Bakı, 1994
9.
Azərbaycan folkloru antologiyası, Naxçıvan folkloru,
Naxçıvan, I c., 2010
10. Azərbaycan xalq dastanları, I c., Bakı, 1961
11 .Qasımlı M. Ozan aşıq sənəti, Bakı, 2003
12.Səfərov Y. Naxçıvan aşıq ədəbi mühiti, Bakı, 2009
13.Səfərov Y. Naxçıvanla bağlı saz havaları, AMEA NB
xəbərləri, Naxçıvan, 2010, №1
14.Səfərov Y. Naxçıvan aşıq mühiti, “Naxçıvan” jurn.,
2010
,
№ 22
15.Sultanov M. Naxçıvanın orta əsr alim və şairləri, “Elm
və həyat” jurn., 1976, №2
16.
Təhmasib M. Azərbaycan məhəbbət dastanları (orta
əsrlər), Bakı, 1972
17. Ustad aşıqlar, Bakı, 1983
18. Vəliyev V. Qaynar söz keşməsi, Bakı, 1981
19.
V.Millətlərarası Türk Xalq kültürii konqresi. Xalq
ədəbiyyatı, I c., Ankara, 1997
20. Zor bulağın zümzüməsi, Bakı, 2003
145
MÜNDƏRİCAT
Ön söz.......................................................
8
A şıqlar
Ordubadlı K ə rim ................................................................... 20
Təcnis
Ayaza qarşı................................................................................ 20
Ayaza qarşı(variant).................................................................. 20
Qıfılbənd
Yeddi......................................................................................... 21
Göründü.................................................................................... 21
Ordubadlı Kərimlə bağlı rəvayət..............................................22
Kosacanlı Ağ Aşıq Allahverdi....................
24
Bayatılar.................................................................................... 24
Gəraylılar
Sənin......................................................................................... 26
Getdi.......................................................................................... 27
Qoşmalar
Çatmadım.................................................................................. 27
Düşdü........................................................................................ 28
Məni.......................................................................................... 28
Səni........................................................... v............................. 29
Qırdım qol................................................................................. 29
Bilmirəm................................................................................... 30
Deyə-deyə................................................................................. 30
Ustadnamələr
Nə bilər...................................................................................... 31
Çətindi....................................................................................... 31
Təcnis
Ayə məndədir........................................................................... .32
- Deyişmələr
Aşıq Alı ilə deyişmə, Dal-dala................................................ 33
Keşişoğlu ilə deyişmə...............................................................34
Dəvəçi Heydər.............................
36
Açılır......................................................................................... 36
Əli Xanxanımoğlu.................................................................. 37
Qoşmalar
Xoş gəldin................................................................................. 37
Nə sinə bağlar........................................................................... 37
Yüz dərdə.................................................................................. 38
Gözəlin...................................................................................... 39
Gülalı Məmməd........................................
40
Qoşma
Qurban olduğum.......................................................................40
Aşıq Nəcəfalı............................................................................ 41
Qoşma
Bir gün...................................................................................... 41
Aşıq Məmmədcəfər.................................................................42
Qoşma
Əli Koxa.................................................................................... 42
Aşıq Məmmədcəfərlə Səhnə xanımın deyişməsi.....................43
Aşıq Abbas Dəhri....................................................................45
Qoşmalar
Olmaz........................................................................................ 45
*
istərəm....................................................................................... 45
Xoyrad-qoşma-bayatı
Oğul........................................................................................... 46
Gəraylı
Gültəndi..................................................................................... 47
Bayatı........................................................................................ 48
Xoyradlar.................................................................................. 48
Çobankərəli Aşıq Cəfər..........................................................49
Qoşmalar
Kimi.........................
49
Olarmı....................................................................................... 50
Səhnə xanım.............................................................................. 50
Gözəllər..................................................................................... 51
Müxəmməs-gözəlləmə
Gözəl......................................................................................... 51
Aşıq Fətulla
53
İstər könlüm....
Dodaq-dodağa.
Zülflərin.........
Yan barı..........
Daşdaşa..........
Meydanı.........
Bənzər............
Allı qız...........
Gözəl..............
Gözəllər üstə...
Dağ-dağa........
Gəlin...............
Aşıq N abat....
Mənim............
Yetərmi qardaş
Gözəllər..........
Baxtımı...........
Mən oldum.....
Yevlağın.........
Həkimə...........
Dəymə............
Qoşmalar
Çığalı təcnis
Goraylı
Qoşmalar
Gəraylılar
Yaxşıdır.................................................
Neyləyibdir............................................
Bu dünyada...........................................
Dindiribdi.........................'.....................
Bayatılar.............................................. .
Aşıq Hüseynlə Aşıq Nabatın deyişməsi
Sədərəkli Aşıq Yusif............................
53
54
54
55
55
56
56
57
57
58
59
60
61
61
62
62
63
63
64
64
65
66
66
67
67
68
69
70
Bayatılar.................. 1................................................................ 70
Qoşma
Naxçıvanım............................................................................... 72
Təcnis
Ha düzə-dtizə............................................................................73
Gəraylılar
Daııışaq......................................................................................73
Zülflərin.................................................................................... 74
Aşıq islam ................................................................................ 75
Gəraylı
Eylədi.........................................................................................75
Aşıq Vəli................................................................................... 76
Qoşma
Gəlmişəm.................................................................................. 76
Gəraylı
Könül dönmür..... ......................................................................77
Aşıq Əsədulla........................................................................... 78
Qoşma
Qurban gəlmişəm...................................................................... 78
Aşıq Hidayət............................................................................ 79
Gəraylı
Dedim..................
79
Aşıq F ərrux.............................................................................. 80
Qoşma
Deyərlər......................................................................................80
Gəraylı
Naxçıvana gün doğubdur.......................................................... 80
Aşıq Aydın Nərimanoğlu........................................................ 82
Qoşmalar
Şahbuzum...................................................................................82
Deyirəm......................................................................................82
Gəraylılar
Vətən......................................................................................... 83
,
*
Dağlar......................................................................................... 83
Könlüm...................................................................................... 84
Yavaş-yavaş...............................................................................84
Aşıq rəvayətləri və deyişmələri
Şəmkirli Aşıq Hüseynin Naxçıvan səfəri................................. 85
Naxçıvanda Cahan qarı ilə Şəmkirli
Aşıq Hüseynin deyişməsi......................................................... 87
Naxçıvanda Reyhan xanımla
Şəmkirli Aşıq Hüseynin deyişməsi...........................................89
Aşıq Ələsgərin Naxçıvan səfəri................................................90
Aşıq Həsənalı ilə bağlı rəvayət............................................... 107
Aşıq Əsədlə Feyzullanın deyişməsi........................................111
El şairləri
Ululu K ərim ............................................................................ 114
Gəraylı
Yaylağında............................................................................... 114
Qoşmalar
Benamaz................................................................................... 115
Dağlar....................................................................................... 115
Ustadnamələr
Olmaz....................................................................................... 116
Yaxşıdır.................................................................................... 117
Getdi......................................................................................... 117
Təcnis
Təkatək..................................................................................... 118
Qıfılbəndlər
Darayı bağlar............................................................................ 119
Kim idi..................................................................................... 119
Ululu Kərimlə bağlı rəvayət.................................................... 120
Qönçəbəyim............................................................................121
Qoşmalar
De gəlsin.................................................................................. 121
Elər........................................................................................... 122
Kalba Molla İsm ayıl............................................................. 124
Qoşmalar
Qaldı......................................................................................... 124
Üçünə....................................................................................... 124
Şair Surxay............................................................................. 126
Şair qocalanda qəri gülərmiş................................................... 126
M ən ......................................................................................... 127
Qocaldım.................................................................................. 127
Yamin İsmayıl........................................................................ 128
Baxım....................................................................................... 128
Əriyər....................................................................................... 128
Yar tərəfə................................................................................. 129
Mənəm..................................................................................... 129
Dən üyüdür............................................................................... 130
Gördüm.................................................................................... 130
Qurbanıyam.............................................................................. 131
Məmmədxan Məmmədov (Xan Tivili)................................132
Kimi.................. :.................................................................... 132
Bizə nə var............................................................................... 132
Sərraf Qasım...........................................................................134
Beşlik....................................................................................... 134
Yeddilik.................................................................................... 135
Məmməd Əmrahoğlu............................................................ 137
Olmasa..................................................................................... 137
Bir gün..................................................................................... 137
Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş: |