Z. M. Bobur nomidagi andijon davlat universiteti umumiy pedagogika

Jismoniy tarbiyaning maqsadi - insonni har tomonlama jismoniy jihatdan chiniqqan, mustahkam irodali, qathiyatli va Vatanni himoya qila oladigan sabot-matonatli shaxsni tarkib toptirishdoir. Bunda kishining ijodiy imkoniyatlari doirasini kengaytiriladi va ularningmehnat tarbiyasiga hamda ijtimoiy-foydali mehnatga yo’naltirilishiga e’tibor kuchaytiriladi. Bular bolalardagi harakat ko’nikmalarining ortib borishi, jismoniy sifatlarning takomillashuvi va sog’lig’ining mustahkamlanishiga har tomonlama yordam beradi.
Jismoniy tarbiyaning vazifalari quyidagilar:
•har tomonlama, yahni ham jismonan, ham mahnan rivojlangan barkamol shaxsni shakllantirishga muhim hissa qo’shib va ulardagi ozodalik, pokizalik, irodalilik, sabr-bardoshlilik ko’nikmalarini tarkib toptirishdan iboratdoir (bosh vazifa);
• sogliqni mustahkamlash, organizmni chiniqtirish, jismoniy takomillashuvga asos yaratish;
• yoshlar ongida harakat turlari to’g’risida tasavvur hosil qilish va ularning kishi sog’lom turmush tarzidagi ahamiyati haqidagi ko’nikma va malakalarni shakllantirish;
• kishining harakatlanish jarayoniga tegishli faoliyatini takomillashuviga yordam berish;
• yoshlarning yoshiga, jinsiga mos keladigan jismoniy mashqlar tizimini aniqlash va ularning asosiy harakat faoliyatining rivojlantiruvchi mexanizmlarini (texnologiyalarini) ishlab chiqish;
• jismoniy tarbiya va sport, jismoniy madaniyat va onglilik sohasidagi ma’lumotlarni bayon qilishda axloqiy-irodaviy sifatlarni tarbiyalash, xulq-atvor ko’nikmalarini shakllantirishni nazarda tutish;
• yoshlarning sport bilan qiziqish va unga bo’lgan maylligini hosil qilish yordamida jismoniy tarbiya mashg’ulotlari bilan munta­zam ravishda shug’ullanish uchun odatlanishiga yordam berish (ijobiy ta’sir ko’rsatish);
• yoshlar turmush tarzida jismoniy tarbiyaga ongli munosabatda bo’lishni o’rgatish, yahni o’z sog’lig’iga ongli munosabatda bo’lishni shakllantirish orqali ularni gigiena qoidalariga amal qilishni va ertalabki gimnastika qilishga odatlantirish hamda doimiy ravishda sport mashg’ulotlariga qatnashishini tarkib toptirish.
Jismoniy tarbiyaning eng muhim tomonlaridan biri — yoshlarni ongli harakat qilishga o’rgatishdir. Bu borada kichik yoshdagi bola-larning asab tizimi nihoyatda sezuvchan va ta’sirchan bo’ladi. SHu sababli ham ularda jismoniy tarbiya mashg’ulotlarini olib borish samarali kechadi. Ana shunda ularning fiziologik imkoniyatlarini e’tiborga olgan holda harakat qilishga o’rgatish izchil ravishdagi pedagogik va metodik talablar asosida tashkil etilsa, u holda yoshlardagi jismoniy tarbiya samarali bo’ladi.
Jismoniy tarbiya darslarida yoshlarni turli maqsadli (rejalashtirilgan) harakatlarga o’rgatish uchun bir necha bosqichli mashq qildoirish metodidan foydalanish lozim bo’ladi. Bunda asosiy maqsad rejalashtirilayotgan va bajarilayotgan harakatlar yoshlarning qaddi-qomatni to’g’ri tutishga o’rgatishga yoki ularning harakatidagi nuqsonlarini to’g’rilashdan iborat bo’lishi kerak.
Bu yoshlardagi jismoniy kamolot asoslari bo’lmish quyidagi jihatlarning to’g’ri shakllanishiga yordam beradi:
• yoshlarni o’z qomatlarining to’g’riligini kuzatib borishiga bo’lgan qiziqishlarini oshiradi;
• yoshlarning qomatining risoladagidek bo’lishiga va go’zalligiga intilishni uyg’otadi;
•qomatni to’g’rilash uchun zaiflashib qolgan muskullarni chiniqtirishga bo’lgan zaruratni uyg’otadi;
• ularning harakat sifatlari ichidagi chaqqonlikka qiziqishlari kuchayadi.

Ta’lim muassasalarida jismoniy tarbiyani tashkil etishda muayyan vazifalar hal qilinadi. YA’ni:

Jismoniy tarbiya vazifalari

1. The members of the functional maturation (internal organs, nerves and, bone-muscular system, and the harmony of the body and the ability to manage their functional activity) to ensure ownership. 2. Readers health. 3. them to follow the rules of hygiene experience. 4. The ratification of all-round growth of the students. 5. readers to create conditions for the sexually motivated. 6. The students' strong willpower, strong character, strict observance of discipline skills^24 Physical education functions