Z. T. M s h m o V a
‘qituvchi psixologning mijozi va yaqin hamkori
Yüklə 3,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 0 ‘qituvchi psixologning mijozi va yaqin hamkori
0 ‘q ituvchilar ham alohida e ’tib o r talab qiladigan obyektdir. Amaliyot shuni ko£rsatadiki, odatda o ‘qituvchilar psixolog bilan hamkorlik qilishga tayyor bo‘ladilar. Hamma gap psixolog o‘zini qanday tutishiga borib taqaladi. Bunda psixologning o‘qituvchilarga nisbatan egallaydigan pozitsiyasi juda muhim rol o'ynaydi. Psixolog pozitsiyasining asosiy tarkibiy qismlari quyi- dagilardan iborat: a) pedagog bilan munosabat; b) pedagogni qanday bo‘lsa, shundayligicha qabul qilish; 31 d) sub’yekt — sub’yekt munosabatlaridan iborat tenglik va hamkorlik. Mana shunday holat pedagoglar bilan bo‘lgan ijobiy ham- korlikni ta’minlay oladi. Dastlabki kezhrda psixolog o‘qituvchilarga o‘z yordamini haddan tashqari faollik bilan tiqishti rmasl igi zarur. Kamtarona ravishda, agar zarur bo‘lsa, yordam berishga tayyorligini m a’- lum qilsa, shuning o ‘zi kifoya. Kimdir darrov hamkorlikka shoshiladi, kimdir birozdan so‘ng, kimgadir umuman psixolog yordami kerak bo‘lmaydi. 0 ‘qituvchilar bilan ishlashda bolada ro‘y berayotgan ijobiy o ‘zgarishlarga asosan o‘qituvchi sababchi bo‘layotganini ta’kidlab turishi kerak. Psixologning ishi «soya- da» qolishi kerak. Shunda u pedagoglar orasida tan olinadi. 0 ‘qituvchilar bilan olib boriladigan individual ishlardan tash qari ular bilan seminarlar shaklida psixologik targ‘ibot ishlarini olib borish maqsadga muvoviqdir. Bundan ko‘zlangan asosiy maqsad kimgadir o‘z bilim- larini ko‘z-ko‘z qilish emas, balki pedagoglaming psixologik madaniyatini oshirishdir. Ushbu mashg‘ulotlarni shunday tashkillashtirish kerakki, o‘qituvchilar passiv tinglovchi bo‘lib qolmasinlar. Buning uchun har bir psixologik m a’lumotga ulami o‘z tajribalaridan misollar keltirishga undash kerak. Oxi- rida esa biror bir hazil aralash testni bajarish hammaga yaxshi kayfiyat baxsh etadi. Har qaysi maktab psixologi oldidagi savol shuki « 0 ‘zim yordamimni taklif qilaymi yoki o‘qituvchilar murojaat qilishini kutaymi?» Mayli bu savolga har kirn o ‘z vaziyatidan kelib chiqib javob bera qolsin. Lekin psixolog bir narsani unutma- sinki, o‘qituvchilaming unga murojaat qilishi ularning pedagogik staji va tajribasiga bog‘liq emas. Bu ko‘proq ularning shaxsiy fazilatlariga: m uloqotga kirishuvchanlik darajasi, xavo- tirlanuvchanlik, qiziquvchanligi, yangilikka ochiqligi va bosh- qalarga bog‘liq. 0 ‘qituvchilar bolalar haqida har qanday uzoq muddatli psixologik tadqiqotlar natijalaridan ko‘ra ko‘proq narsa biladi. Ular bolalar bilan har kuni muloqotga kirishadilar va tabiiyki, ularga ta’sir etish uchun ko‘proq imkoniyatga egalar. 32 Demak, shunday ekan, psixolog o ‘qituvchining yaqin hamkori va yordamchisi bo‘lishi kerak. Psixologlar shuni unut- masinlarki, maktab hayotini o‘ziga xos sahna asari deb tasawur qilsak, undagi rollar quyidagicha taqsimlangan bo‘ladi: 1. Bolalar. 2 .0 ‘qituvchi. 3. Psixolog. 4. Hisobchi. 5. Oshpaz. Hurmatli psixologlarga birinchi rol ajratilgan. Yüklə 3,82 Mb. Dostları ilə paylaş:
|