Załącznik nr 3

Załącznik nr 3

do Uchwały nr 531XIJ2008

Senatu Uniwersytetu Jagiellońskiego

z dnia 26 listopada 2008 r.

SYLABUS PRZEDMIOTU NA STUDIACH WYŻSZYCH

Lp.

Elementy składowe sylabusu

Opis

l.

Nazwa przedmiotu

Literatura staropolska

2.

Nazwa jednostki prowadzącej

Wydział Polonistyki uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedra Historii Literatury Staropolskiej.

przedmiot

3.

Kod przedmiotu

WF.IP.wk/1/1

4.

Język przedmiotu

Polski

Grupa treści kształcenia,

Grupa treści kierunkowych.

5.

w ramach której przedmiot jest

realizowany

obowiązkowy do zaliczenia semestru/roku studiów,

6.

Typ przedmiotu

obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów,

7.

Rok studiów, semestr

I rok studiów stacjonarnych I stopnia. dla całego kierunku.

jest

8.

Imię i nazwisko osoby (osób)

Prof. dr hab. Andrzej Borowski, profesor zwyczajny UJ

prowadzącej przedmiot

Imię i nazwisko osoby (osób)

egzaminującej bądź udzielającej

Prof. dr hab. Wacław Walecki, profesor nadzwyczajny UJ; prof. dr hab. Maciej Włodarski, profesor nadzwyczajny UJ; dr hab. Albert Gorzkowski, profesor nadzwyczajny UJ; dr hab. Elwira Buszewiczowi, adiunkt oraz osoba prowadząca opcję w danym roku akademickim

9.

zaliczenia w przypadku, gdy nie

jest nim osoba prowadząca dany

-

przedmiot

10.

Formuła przedmiotu

Wykład kursowy, ćwiczenia (I r. studiów stacjonarnych I stopnia); seminaria magisterskie (I i II r. SUM); seminarium doktoranckie; opcje

11.

Wymagania wstępne

Przyjęcie na I rok studiów stacjonarnych I stopnia

12.

Liczba godzin zajęć dydaktycznych

Wykład: 60 godzin na I roku studiów stacjonarnych I stopnia; ćwiczenia: 60 godzin na I roku jw.; seminarium magisterskie: 120 godzin (I i II rok SUM); seminarium doktoranckie: 60 godzin rocznie; opcja: 60 godzin rocznie

13.

Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi

1.Wykład i ćwiczenia dla I roku studiów stacjonarnych I stopnia 10 ECTS 2. Seminarium licencjackie 20 ECTS 3. Opcja 6 ECTS 4. Seminarium magisterskie 20 ECTS

14.

Czy podstawa obliczenia średniej ważonej?

Tak

15.

Założenia i cele przedmiotu

Celem ogólnym kursu jest przedstawienie najważniejszych zagadnień współtworzących syntezę historii dawnej literatury polskiej w kontekście literatury powszechnej. Konstrukcja wykładu opiera się zasadniczo na paradygmacie chronologiczno – genologicznym, zaś tematem poszczególnych wykładów jest interpretacja tekstów z odwołaniem się do wiedzy z zakresu poetyki i retoryki historycznej (ewolucja rodzajów, gatunków, form wersyfikacyjnych i środków stylistycznych) oraz do historii idei. Jednym z celów wykładu jest także pogłębienie refleksji nad problemem oddziaływania tekstów literackich na kształtowanie się wzorców tożsamości narodowej oraz tożsamości europejskiej, jak również interpretacja tych wzorców w tekstach literackich utrwalonych. Idzie tu mianowicie o historyczne i zarazem nowoczesne metodologicznie komentowanie wzorów myślenia i mówienia o kulturze. Wzory te podatne szczególnie na ideologizację, powielane są często bezmyślnie przez ogólnikową, płytką i tendencyjną interpretację tekstów. Niegdyś moralnym obowiązkiem inteligencji było kształtowanie świadomości narodowej słabo wykształconych grup społecznych. Dzisiaj podobny obowiązek moralny inteligenta czyli człowieka, który troszczy się o wykształcenie, zarówno własne jak i innych współobywateli, polega na kształtowaniu i weryfikowaniu wyznaczników tożsamości narodowej, a także uniwersalnej, w tym również tożsamości "europejskiej" współczesnej i przyszłej polskiej społeczności obywatelskiej. Pośrednio jest więc również wychowawczym celem tego wykładu dostarczenie materiału do myślenia i dyskusji o nowym, rzetelnie konstruowanym wzorcu świadomości narodowej opartym na fundamencie "bonum commune" kultury powszechnej. Cele szczegółowe obejmują zatem rozumienie najważniejszych dzieł i zjawisk literatury staropolskiej w kontekście literatury powszechnej; rozumienie istoty procesu historycznoliterackiego; wskazywanie i wykorzystywanie w interpretacji właściwych kontekstów pozaliterackich, orientacja przestrzennym układzie kultury literackiej (ośrodki życia literackiego i kulturalnego, ruchu wydawniczego, ośrodki publikacji pierwocin prasy, miejsca najważniejszych debiutów i edycji; rozróżnianie i definiowanie historycznych stylów i poetyk; opis i interpretacja przemian życia literackiego, przełomów estetycznych i komunikacyjnych, problemów ujednolicania i różnicowania w obrębie literatury i kultury średniowiecznej oraz wczesnonowożytnej; wreszcie samodzielnej oceny wartości artystycznej i poznawczej dzieła literackiego. Zakres tematyczny przedmiotu, ze względu na przedstawione założenia i cele obejmuje więc trzy najważniejsze źródła wzorów ideowych i estetycznych współtworzących tzw. „tradycję europejską” polskiej literatury dawnej (od Średniowiecza do końca w. XVII), a mianowicie „tradycję hebrajską” (Biblia hebrajska, Talmud, midrasze), „tradycję pogańską” (antyk grecko-rzymski) oraz „tradycję chrześcijańską” (patrologia grecka i łacińska, Średniwoeicze, Renesans i Barok). Wykład i ćwiczenia odwołują się zasadniczo do kanonu lektur obowiązkowych i nadobowiązkowych, co nie wyklucza nawiązywania do innych jeszcze tekstów wybranych przez wykładowcę i osoby prowadzące ćwiczenia lub seminaria.

16.

Metody dydaktyczne

1. Wykład kursowy (60 godzin dla I roku studiów licencjackich kierunku filologia polska) 2. Ćwiczenia (metoda konwersatoryjna, 60 godzin dla I roku studiów licencjackich kierunku filologia polska) 3. Seminaria magisterskie (60 godzin I i II roku SUM) 4. Seminarium doktoranckie (60 godzin rocznie) 5. Opcje (konwersatorium 60 godzin rocznie)

17.

Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu

I. Warunki zaliczenia kursu: - aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach - zaliczenie pracy rocznej - zaliczenie kolokwium z lektur - zaliczenie lektoratu j. łacińskiego - zdanie ustnego egzaminu końcowego po 2 semestrze I roku studiów. II. Warunki zaliczenia opcji: zaliczenie konwersatorium i egzaminu z programu danej opcji II.a. Egzamin z przedmiotu kursowego – zasady przeprowadzenia egzaminu i zagadnienia egzaminacyjne. Egzaminator bierze pod uwagę temat i ocenę (recenzję) pracy rocznej (osoby egzaminowane powinny mieć pracę roczną zrecenzowana przez prowadzącego zajęcia przy sobie) oraz ocenę z ćwiczeń zapisaną w indeksie. Pytania i ocena z kolokwium z lektur też powinny być zapisane na pracy rocznej. Osoba egzaminowana ma omówić jedno z podanych niżej, wylosowanych zagadnień przekrojowych, które oparto na tematach poszczególnych wykładów. II. b.Celem egzaminu jest sprawdzenie, w jakim stopniu osoba przystępująca do egzaminu potrafi wykorzystać posiadaną wiedzę (znajomość lektur i opracowań) do skonstruowania zwięzłej, treściwej i poprawnej językowo wypowiedzi na dany temat. II.c. Tematy zagadnień egzaminacyjnych: 1. „Traditio hebraica” – Biblia (dzieje, podział, gatunki literackie). Przekłady Biblii - Wulgata, przekłady polskie. Oddziaływanie wzorców i tematów biblijnych w literaturze polskiej i powszechnej. Humanistyczny dramat biblijny. Psałterz – tłumaczenia i parafrazy. 2. „Traditio pagana” – pojęcie poezji i poetyki; pojęcie prozy retorycznej i retoryki. Trzy rodzaje poetyckie. Odmiany wiersza, formy i gatunki liryki, epiki i dramatu. Trzy rodzaje prozy retorycznej, działy retoryki, składniki mowy. a. Pojęcie epiki w starożytności. Gatunki. Wyznaczniki formalne. Epos homerycki (Iliada, Odyseja Homera, Eneida Wergiliusza - kompozycja, forma wierszowa). Metamorfozy Owidiusza. Satyra. List poetycki. b. Dramat i teatr starożytny. Tragedia. Kompozycja i forma. Mit w tragedii. Kategoria tragizmu i jej wyznaczniki w obrazie świata i człowieka. Komedia i komizm w dramacie starożytnym. c. Liryka starożytna grecka i rzymska – wyznaczniki formalne. Horacy i jego poezje. Pojęcie ody (carmen). Elegia a gatunki liryczne. d. Proza starożytna – pojęcie retoryki. Starożytni pisarze: Plato, Arystoteles, Plutarch, Cycero (podstawowe wiadomości) .Mowa a wychowanie człowieka. 3.Tradycja chrześcijańska – Nowy Testament. Patrologia grecka i łacińska. Hagiografia. Hymn ambrozjański. Sekwencja. Średniowieczna liryka religijna w kulturze polskiej (łacińsko- i polskojęzyczna). Oddziaływanie N. Testamentu w literaturze: apokryf, dramat liturgiczny, misterium, humanistyczny dramat biblijny. 4. Epika średniowieczna (epos, romans rycerski). Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy. Dante - Boska komedia. Poezja narracyjna polskiego Średniowiecza. Legenda wierszowana. Satyra średniowieczna. 5. Proza średniowieczna – ars dictandi. Kroniki (Anonim – zw. Gallem, Wincenty zw. Kadłubkiem, Jan Długosz). Kazania. Przekłady Biblii. Apokryfy. 6. Renesans – humanizm - reformacja. Dzieje pojęć. Humanitas. Petrarca i początki Odrodzenia. 7. Liryka polska (łacińsko- i polskojęzyczna) w XVI w.: gatunki, formy, tematy i funkcje). Horacjanizm. Oda. Elegia. Pieśń. Fraszka liryczna. Parafraza psalmu. Tren. Sonet. 8. Epika polska (łacińsko- i polskojęzyczna) w XVI w. (gatunki, formy, tematy i funkcje). Poemat. Satyra dialogowa. 9. Dramat i teatr w Polsce XVI w. (gatunki, tematy, funkcje – dramat religijny, dworski, szkolny). 10. Proza łacińsko- i polskojęzyczna w XVI w. (gatunki, formy, tematy i funkcje – pareneza). Postyllografia. Kazania. Literatura filozoficzno-polityczna. Retoryka humanistyczna ( genera dicendi, dziedziny wiedzy). 11. Barok – klasycyzm – konceptyzm – sarmatyzm. 12. Liryka polska (łacińsko- i polskojęzyczna) XVII w. (formy, gatunki, tematy, funkcje). Konceptyzm. Problem tzw. „poezji metafizycznej”. 13. Epika polska XVII w. (epos, poemat, satyra, romans wierszowany). 14. Proza (łacińsko – i polskojęzyczna) XVII w. w kontekście europejskim. Historiografia. Pamiętnik. List. „Facecja”. Kazania. Retoryka i stylistyka barokowa. Początki powieści. Cervantes: Don Kichote. 15. Teatr i dramat w Polsce i w Europie w w. XVII (gatunki, formy). Kochanowski, Szekspir. Calderòn, Corneille, Racine.