Embawood MMC
Konsolidə edilmiş maliyyə hesabatlarına aid Qeydlər
(Azərbaycan Manatı ilə)
(11)
3
Əsas Uçot Prinsiplərinin Xülasəsi (Davamı)
Amortizasiya. Torpaq və davam etməkdə olan tikintilər üzrə köhnəlmə hesablanmır.
Əmlak və
avadanlığın digər maddələri üçün köhnəlmə azalan qalıq dəyəri metodundan istifadə etməklə hesablanır
və bu aktiv kateqoriyaları üçün aşağıdakı dərəcələr tətbiq edilir:
Binalar, tikililər və qurğular
7% illik (azalan qalıq dəyəri əsasında);
Maşınlar, avadanlıqlar və hesablama texnikası
4% illik (azalan qalıq dəyəri əsasında);
Nəqliyyat vasitələri
9% illik (azalan qalıq dəyəri əsasında);
Digər əsas vəsaitlər
4% illik (azalan qalıq dəyəri əsasında).
Aktivin artıq köhnəldiyi və istismar müddəti başa çatdığı halda, satış üzrə təxmin edilən xərclər
çıxılmaqla, Qrupun həmin aktivin satışı nəticəsində əldə edəcəyi təxmin edilən məbləğ aktivin son qalıq
dəyəridir. Əmlak və avadanlılar üzrə tətbiq edilən amortizasiya metodu, avadanlıqların qalıq dəyərləri və
onların faydalı xidmət müddətləri ən azından hər maliyyə ilinin sonunda yenidən nəzərdən keçirilir.
Mənfəət vergisi. Mənfəət vergisi hazırki konsolidə edilmiş maliyyə hesabatlarında Azərbaycan
Respublikasının qüvvədə olan vergi qanunvericiliyinə və ya hesabat dövrünün sonunda qüvvəyə minmiş
vergi qanunvericiliyinə uyğun olaraq göstərilmişdir. Vergi xərci (vergi gəliri) cari və təxirə salınmış
vergilərlə əlaqədar olaraq dövr üzrə xalis mənfəət və ya zərərin hesablanmasına daxil edilən məcmu
məbləğdir.
Vergi tutulan mənfəət (vergi zərəri) – Azərbaycan Respublikasının Vergi Orqanları tərəfindən qoyulan
qaydalara uyğun olaraq müəyyən olunan, mənfəət vergisinin hesablandığı dövr üzrə mənfəət və ya
zərərdir.
Cari vergi - əvvəlki dövrlər üzrə düzəlişlər nəzərə alınmaqla, hesabat dövrü üzrə vergi tutulan mənfəət və
ya zərər ilə əlaqədar ödənilməli və ya əvəzi alınmalı olan vergi məbləğidir. Mənfəət vergisindən başqa
digər vergilər inzibati və digər əməliyyat xərcləri kimi qeydə alınır.
Təxirə salınmış vergi - cari və keçmiş dövrlərin maliyyə hesabatlarında tanınan əməliyyat və hadisələrin
qiymətləndirilmiş gələcək vergi nəticələridir.
Təxirə salınmış vergi aktivi aşağıda göstərilən mənbələrdən
yarandığı hallardan başqa, bütün çıxılan müvəqqəti fərqlər üçün tanınır. Lakin bu təxirə salınmış vergi
aktivi vergi tutulan mənfəətin gələcəkdə mövcud olacağı və çıxılan müvəqqəti fərqlərin həmin mənfəət
hesabına istifadə olunacağı miqdarda tanınır: (a) təxirə salınmış mənfəət kimi uçota alınan mənfi qudvil;
və ya (b) müəssisələrin birləşməsi olmayan və əməliyyatın həyata keçirildiyi anda uçot mənfəətinə və
vergi tutulan mənfəətə təsir göstərməyən əməliyyatlar üzrə aktiv və ya öhdəliyin ilkin tanınması.
Qrup törəmə müəssisələrə, filiallara və asılı şirkətlərə, habelə birgə şirkətlərdə iştirak paylarına qoyulmuş
investisiyalar ilə bağlı bütün çıxılan müvəqqəti fərqlər üzrə təxirə salınmış vergi aktivini yalnız aşağıdakı
ehtimalların mövcud olduğu təqdirdə tanıyır: (a) müvəqqəti fərq yaxın gələcəkdə bərpa olunacaq; və (b)
müvəqqəti fərqin istifadə olunması üçün vergi tutulan mənfəət əldə olunacaq.
Təxirə salınmış vergi öhdəlikləri – vergi tutulan müvəqqəti fərqlər ilə əlaqədar gələcəkdə ödənilməli olan
mənfəət vergisi məbləğidir. Təxirə salınmış vergi öhdəliyi, onun aşağıdakılardan yarandığı hallar istisna
olmaqla, bütün vergi tutulan müvəqqəti fərqlərlə əlaqədar tanınır: (a) qiymətdəndüşmə zərəri vergi
məqsədləri üçün çıxıla bilməyən qudvil; və ya (b) şirkətlərin birləşməsi olmayan və əməliyyatın həyata
keçirildiyi anda uçot mənfəətinə və vergi tutulan mənfəətə təsir göstərməyən əməliyyat üzrə aktiv və ya
öhdəliyin ilkin tanınması.
Embawood MMC
Konsolidə edilmiş maliyyə hesabatlarına aid Qeydlər
(Azərbaycan Manatı ilə)
(12)
3
Əsas Uçot Prinsiplərinin Xülasəsi (Davamı)
Qrup aşağıdakı hər iki şərtə eyni zamanda cavab verməsi halları istisna olmaqla, törəmə şirkətlərə,
filiallara və asılı şirkətlərə, habelə birgə şirkətlərdə iştirak paylarına investisiyalar ilə bağlı bütün vergi
tutulan müvəqqəti fərqlər üzrə təxirə salınmış vergi öhdəliyini tanıyır: (a) əsas şirkət, investor və ya
sahibkar müvəqqəti fərqin bərpa olunmasının vaxt üzrə paylanmasını idarə edə bilir; və (b) müvəqqəti
fərqin yaxın gələcəkdə bərpa olunmayacağı ehtimalı mövcuddur.
Ehtiyatlar. Ehtiyatlara aşağıdakı aktivlər aiddir: (a) Qrupun adi fəaliyyəti zamanı satış məqsədilə
saxlanılan; (b) satış üçün istehsal prosesində hazırlanmaqda olan; və ya (c) xidmətlərin göstərilməsi
prosesində sərf edilən xammal və materiallar formasında çıxış edən.
Ehtiyatlar mövcud olan iki dəyərdən ən aşağı dəyərlə qiymətləndirilir: ilkin dəyər və ya mümkün xalis
satış dəyəri.
Ehtiyatların ilkin dəyərinə onların əldə edilməsi, istehsalı və ya emalı və hazırkı vəziyyətə və yerləşdiyi
əraziyə gətirilməsinə çəkilən digər məsrəflər daxil edilməlidir. Xüsusiyyəti və istifadə edilməsi
baxımından eyni olan bütün ehtiyatlar bir qrupda cəmləşdirilir və bu qrupların ilkin dəyəri çəkili orta
dəyər düsturu əsasında hesablanır.
Mümkün xalis satış dəyəri – adi fəaliyyət zamanı nəzərdə tutulmuş satış qiymətindən işin
tamamlanmasına çəkilməsi ehtimal edilən xərclər və satışın həyata keçirilməsi üçün ehtimal edilən
xərclər çıxıldıqdan sonra qalan məbləğdir.
Debitor borcları. Debitor borcları ilkin olaraq ədalətli dəyərdə tanınır və sonralar effektiv faiz
metodundan istifadə edərək amortizasiya dəyərində qiymətləndirilir.
Amortizasiya edilmiş dəyəri ilə uçota alınan maliyyə aktivlərinin dəyərsizləşməsi. Əgər amortizasiya
dəyərində uçota alınan ticarət debitor borcları və ya ödəmə müddəti başa çatana qədər saxlanılmış
investisiyada qiymətdəndüşmədən dəyən zərərə məruz qalınmasına aid obyektiv sübut varsa, zərərin
məbləği aktivin balans dəyəri ilə maliyyə aktivinin ilkin effektiv faiz dərəcəsi (bu effektiv faiz dərəcəsi
metodu ilkin tanınmada hesablanır) metodu diskontlaşdırılmış gələcək pul vəsaitlərinin cari dəyəri
arasındakı fərq kimi (məruz qalmamış gələcək kredit (borc) zərərləri istisna olaraq) qiymətləndirilir.
Aktivin balans dəyəri birbaşa uçotdan istifadə edərək azaldılır. Zərərin məbləği mənfəət və ya zərərdə
tanınır.
Maliyyə aktivinin qiymətdəndüşməsi məsələsinə baxarkən Qrupun nəzərə aldığı əsas amillər həmin
aktivin vaxtı keçmiş statusu və hər hansı girov təminatının realizasiya oluna bilməsidir.
Qiymətdəndüşmədən dəyən zərərin baş verməsinə dair obyektiv əlamətlərin mövcud olmasını müəyyən
edən əsas meyarlar aşağıda göstərilir:
-
hər hansı ödənişin gecikdirilməsi və bu zaman gecikdirilmiş ödənişin hesablaşma sistemlərindəki
gecikmə
ilə izah edilə bilməməsi;
-
debitorun və ya borcalanın əhəmiyyətli maliyyə çətinlikləri ilə üzləşməsi və bunun Qrup borcalan
haqqında maliyyə məlumatları ilə təsdiqlənməsi;
-
debitorun və ya borcalanın müflisləşməsi və ya onun maliyyə strukturunun yenidən təşkil
edilməsi riskinə məruz qalması;
-
debitor və ya borcalana təsir göstərən milli və ya yerli iqtisadi şəraitin dəyişməsi nəticəsində onun
ödəniş statusunda mənfi dəyişikliklərin baş verməsi; və ya