Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта

5	Jamiyat va inson falsafasi.	Jamiyat tushunchasi va uning strukturasi. Jamiyat haqidagi falsafiy ta’limotlar tarixi. Jamiyat paydo bo‘lishining ilmiy, iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ma’naviy omillar. Bozor munosabatlari va tadbirkorlikning tarixiy tiplari. Ishlab chiqarish kuchlari va ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlar, mulk va mulkchilik dialektikasi. Jamiyatda urug‘, qabila, elat, millat, davlat boshqaruvining o‘rni. Fuqarolik jamiyati institutlari. Jamiyat rivojiga tarix falsafasi nuqayi nazaridan yondashuvlar. Tarixning mazmuni va yo‘nalishlari. Tarix haqidagi konsepsiyalarning gnoseologik ontologik va aksiologik yo‘nalishlari. Tarixda shaxsning roli. Tarixda inson taqdiri. Ziyolilarning modernizatsiya davridagi vazifalari. Sivilizatsiya tushunchasi va uning tiplari. Falsafa tarixida sivilizatsiyaga turli yondashuvlar tasnifi. Sivilizatsiyaning asosiy elementlari: siyosat, madaniyat va iqtisodiyot. Madaniyat va sivilizatsiya mutanosibligi. Ijtimoiy, siyosiy va huquqiy madaniyat: an’anaviy, diniy, kontinental yevropacha, anglosaksoncha huquqiy tizimlar tiplari. Huquqiy va siyosiy madaniyatning tiplari. O‘zbekistondagi siyosiy madaniyatning yo‘nalishlari. Texnologik madaniyatning paydo bo‘lishi va rivojlanishi. Madaniyatda texnikaning obrazi va funksiyasi. Ommaviy madaniyatning shakllanish tarixi. Submadaniyat, popmadaniyat, ekran madaniyatining tasnifi. Ommaviy madaniyatsizlik. Ma’naviy regress va uning ijtimoiy sabablari. Madaniy faoliyat va madaniy ehtiyojlar uyg‘unligi. Elitar madaniyat va individual madaniyat. Dunyo xalqlari madaniyatidagi umumiylik va farqlar. Inson, shaxs, individ, individuallik tushunchasi. Falsafa tarixida inson mohiyatiga oid qarashlar tasnifi. Irratsionalizm ong haqida. Gillozoizm ta’limoti. Antrop kosmologik tamoyil. Ongning tabiati, strukturasi va funksiyalari. Z.Freyd ongsizlikning tabiati haqida. Ijtimoiy jarayonlarda onglilik va ongsizlikning namoyon bo‘lishi. Individual ong va ijtimoiy ong borlig‘i. Til, ong va tafakkur imkoniyatlari. Klipli tafakkur va texnologik taraqqiyot. Insonga oid teotsentrik yondashuvlar. Insonga nisbatan biologizatorlik va sotsiologizatorlik konsepsiyalari. Falsafiy antropologiyaning predmeti va vazifalari. Falsafiy antropologiya va elitologiyaning uyg‘unligi. Elitologiyaning yo‘nalishlari. Hayotning ma’nosi va unda insonning vazifasi. Evgenika va bioetika. Hayotni tark etish bosqichlari. Suitsid, parasuitsid, evtanaziya va uning shakllari, esxatologiyaning mohiyati.
2