ZüLMƏTDƏ İŞiq (Tövsiyə göstəricisi)
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qasımova E.
- “Molla Nəsrəddin”
|
ZÜLMƏTDƏ İŞIQ (Tövsiyə göstəricisi) 1906-cı ilin 7 aprel günü Azərbaycan mətbuatının, Azərbaycan mədəniyyətinin tarixinə əlamətdar bir gün kimi yazıldı. Həmin gün “Sizi deyib gəlmişəm, ey mənim müsəlman qardaşlarım” xitabı ilə həqiqətən də, xalqın dərdinə şərik olacaq, onunla bir deyib bir güləcək bir mətbu orqanının - “Molla Nəsrəddin” jurnalının ilk nömrəsi çapdan çıxdı. XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan ədəbiyyatı və mətbuatının inkişafında “Molla Nəsrəddin” jurnalı misilsiz rol oynamışdır. Bu dövrün satirik ədəbiyatının C.Məmmədquluzadə, M.Ə.Sabir, Ə.Haqqverdiyev, Ö.F.Nemanzadə, Ə.Nəzmi, Ə.Qəmküsar, M.S.Ordubadi, S.Mümtaz, C.Cabbarlı və başqa nümayəndələri bu jurnalın ətrafında birləşmişdilər. Bu yazıçıların əksəriyyəti özlərinin yüzlərlə dəyərli əsərlərini bu jurnalda dərc etdirirdilər. “Molla Nəsrəddin” jurnalı “Asiyanın oyanması” kimi tarixi bir mərhələnin həqiqi mənada aynası idi. Jurnal nəinki Azərbaycan miqyasında, hətta, bütün Orta və Yaxın Şərqdə müstəmləkə zülmünə, mütləqiyyət üsuli-idarəsinə, iqtisadi və mədəni geriliyə, dini fanatizmə qarşı çevrilmiş kəskin siyasi satiranın bayraqdarı kimi tanınmışdı. “Molla Nəsrəddin” satirik məktəbi yalnız Azərbaycan hüdudunu əhatə etmirdi. Onun təsiri və xeyirli ənənələri nəticəsində Volqaboyu, Orta Asiya, Dağıstan (“Uklar”,”Top”, “Cüküç”, “Ağ molla”, “Yaşen”, “Yalt-yult”, “Tanq çolpan” və s.), Cənubi Azərbaycan və İranda (“Azərbaycan”, “Nəsimi-şimal”, “Bəhlul”, “Kəşkül”, “Həşarətül-ərz” və s.) satirik mətbuat yaranıb inkişaf etmişdir. “Molla Nəsrəddin” satirik jurnalistika məktəbi ətrafında dövrün böyük yazıçı, rəssam, ziyalı qüvvələri toplaşaraq xalqın azadlıq hərəkatının ən məsul mərhələsində ona yaxından kömək göstərirdi. 2006-cı ildə bu satirik jurnalın 100 yaşı tamam oldu. 2006-cı ilin yanvarında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İ.Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan mətbuatının, ədəbiyyatının, ümumiyyətlə, Azərbaycan mədəniyyətinin tarixində mühüm rol oynamış “Molla Nəsrəddin” jurnalının 100 illik yubileyinin dövlət səviyyəsində keçirilməsi nəzərdə tutulmuş idi. Həmin ildə Köçərli ad. Respublika Uşaq kitabxanasının Məlumat-biblioqrafiya şöbəsi yalnız kitabxananın fondu əsasında “Zülmətdə işıq” adlı tövsiyə göstəricisi hazırlamışdı. Bu il isə, yəni 2016-cı ildə jurnalın 110 illiyi münasibətilə həmin göstərici üzərində işlənilmiş və bəzi dəyişikliklər edilmiş, yeni sənədlər əlavə edilmişdir. Bu göstəricinin köməkliyi ilə oxucular “Molla Nəsrəddin” jurnalında ən çox dərc olunan ədiblərimizin satirik janr sahəsində yaradıcılığı ilə tanış olacaq, onların müxtəlif imzalarını öyrənəcək, jurnalın rəssamları haqqında məlumat verən mənbələrlə tanış olacaqlar. Tövsiyə göstəricisində aşağıdakı rubrikalar vardır: “Molla Nəsrəddin” jurnalının tarixindən “Molla Nəsrəddin”çilər : a) Yazarlar b) Rəssamlar MOLLA NƏSRƏDDİN JURNALININ TARİXİNDƏN KİTABLAR Ağayev İ. Tarixi yaddaşımızın böyük yadigarı : “Molla Nəsrəddin” satira jurnalının 100 illiyi. - Bakı : Elm, 2006. - 56 s.
Bu kitab “Molla Nəsrəddin” jurnalındakı gizli imzaların tədqiqi sahəsində ilk təşəbbüsdür və XX əsrin əvvəlləri tarixi ədəbi prosesin müəyyən məqamlarını üzə çıxardır. Kitabda 1550-dən artıq inisial və gizli imza qeydə alınmışdır.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu ; red. T. Kərimli ; transliterasiya və çapa haz.: E. Qasımova, T. Həsənzadə ; ön söz İ. Həbibbəyli ; naşir Q. İsmayıloğlu. - Bakı : Çinar-çap, 2005. - 700 s. : rəngli il., şək. “Molla Nəsrəddin” jurnalının kitab şəklində nəşrinin bu cildinə 1909-cu ilin 23-52- ci və bütövlükdə 1910-cu il nömrələri salınmışdır. Çağdaş latın əlifbasında, jurnalın orijinal illüstrasiyaları ilə birlikdə verilmiş materialın bir çoxu bu gün belə ictimai - mədəni həyatımız üçün öz aktuallığını itirməmişdir. Müstəqil dövlətçiliyimizin get-gedə möhkəmləndiyini hazırki dövrdə “Molla Nəsrəddin” jurnalı mənəvi və mədəni tərəqqimizdə özünəməxsus rol oynamaqda davam edir.
Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu; red.: B. Nəbiyev, T.H Kərimli ; transliterasiya və çapa haz.: Ə. Hüseynov, T. Həsənzadə. - Bakı : Çinar- çap, 2008. - 884 s. : rəngli şək. - Azərbaycan və rus dilində. “Molla Nəsrəddin” jurnalının kitab şəklində nəşrinin bu cildinə Tiflisdə nəşr olunan 1911-ci ilin nömrələri salınmışdır. Çağdaş latın əlifbasında, jurnalın orijinal illüstrasiyaları ilə birlikdə verilmiş materialın bir çoxu bu gün belə ictimai - mədəni həyatımız üçün öz aktuallığını itirməmişdir. Müstəqil dövlətçiliyimizin get-gedə möhkəmləndiyini hazırki dövrdə “Molla Nəsrəddin” jurnalı mənəvi və mədəni tərəqqimizdə özünəməxsus rol oynamaqda davam edir.
Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu; red.: B. Nəbiyev, T.H Kərimli ; transliterasiya və çapa haz.: E. Qasımova, Ə. Hüseynov. - Bakı : Çinar - Çap, 2009. - 892 s. : rəngli şək. - Azərbaycan və rus dilində. “Molla Nəsrəddin” jurnalının kitab şəklində nəşrinin bu cildinə Tiflisdə nəşr olunan 1917-ci ilin nömrələri, Təbrizdə nəşr olunan 1921-ci ilin nömrələri və Bakıda nəşr olunan 1922-1924-cü ilin nömrələri salınmışdır. Çağdaş latın əlifbasında, jurnalın orijinal illüstrasiyaları ilə birlikdə verilmiş materialın bir çoxu Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|