: پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان

آب	ab	: (ف) آب. (← اوْو2) آباد (abad) : 1- آباد، مقابل خراب. 2- چاق، چاق وچلّــه. 3- ثروتمند، متموّل. آبادان (abadan) : 1- نام شهر آبـادان. 2- آباد، معمور. 3- آبادي ، جاي آباد. آبادانليق (abadanlıq) : آبادي، جاي آباد. آبادوشماق (abadlaşmaq) : آباد شدن. 2- چاق و چلّه شدن. 3– ثروتمنــد شدن، متموّل شدن. آبادليق (abadlıq) : آبادي، آباداني. آبدار (abdar) : 1- آبدار. 2- مفيد و مؤثّر. آب قوْرا (ab qora) : آب غوره، آب انگور نارس. آبكش (abkəş) : نوعي خورجين كه مشك آب درآن گذارند وآن را از جايي به جايي حمل كنند. آبـی (abı) : آبي، رنگ آبي.
آبا	aba	(1) : پدر، نيا، نياكان. آبا-اژداد (aba-əjdad) : آبا، اجداد، پدر و نياكان.
آبا	aba	(2) : عبا، ردا. آبالـی (abalı) : عبا پوش، ردا پوش.
عابا	aba	: عبا.
آباجى	abacı	: خواهر، همشيره.
عابّاسـی	abbası	: عباسي، واحد پولي در زمان شاه عبّاس. (يك تومان معادل 50 عبّاسي بوده.)
آبدال	abdal	: 1- ابدال، عارف عاشق. 2- خسته، از پا افتاده. 3- از نامهاي پسران.
آبيل‌كرلي	abılkərli	: ابول كرلو، نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري.
آبيرّی	abırrı	: آبرو، شرف. آبيرّيسيز (abırrısız) : بي آبرو، بي حيثيّت. آبيرّيلي (abırrılı) : 1- آبرومند، شريف. 2- خوش سيما، خوش قامت و زيبا.
آج	ac	: 1- گـرسنه. 2- حريص، آزمند. 3- فقير، بيچـاره. آجار (acar) : مرتع قرق شده، محلّي كه علفهاي آن چرانيده نشده و تازه مانده باشد. آجالماق (acalmaq) : گرسنه شدن. آجامان (acaman) : خوراك، غذا. (گله‌زن) آجامان ائدمك (acaman edmək) : 1- خوردن، غذا خوردن. 2- مُك زدن، خون حجامت را مكيدن. آج-اوفروت (ac-üfrüt) = آج-اوْوروت (ac-ovrut) : گرسنه و برهنه، بسيار فقير و بيچاره. آج قورد (ac qurd) : 1- گرگ گرسنه. 2- حريص و آزمند. آجليق (aclıq) : گرسنگي، گرســنه بودن. آجماق (acmaq) : گرسنه شدن. آجـی (acı) : تلخ. (← آچّـی) آجـی بادام (acı badam) : بادام تلخ مزه. آجيتماق (acıtmaq) : گرسنه كردن. آجيخ (acıx) : عصباني. آجيخماق (acıxmaq) : عصباني شدن. آجى دانا (acı dana) : دمل چركين. (← آچّي دانا) آجيشماق (acışmaq) : 1- به صورت دسته جمعي گرسنه شدن. 2- عصباني شدن. آجيق (acıq) : قهر، خشم، كينه. آجى قارپيز (acı qarpız) : حنظل، هندوانة ابوجهل. آجى قاسني (acı qasnı) : (← آچّي قاسني) آجيقسانماق (acıqsanmaq) = آجيخسانماق (acıxsanmaq) : احساس گرسنگي كردن. آجيقلانماق (acıqlanmaq) = آجيخلانماق (acıxlanmaq) : 1-گرسنه شدن. 2- عصباني شدن. آجيقلانديرماق (acıqlandırmaq) = آجيقديرماق (acıqdırmaq) = آجيخلانديرماق (acıxlandırmaq) = آجيخديرماق (acıxdırmaq) : 1-گرسنه كردن، گرسنه نگه داشتن. 2- عصباني كردن، ناراحت كردن. آجيقلى (acıqlı) = آجيخلى (acıxlı) : عصباني، ناراحت. آجيقماك (acıqmak) = آجيخماق (acıxmaq) : گرسنه شدن، احساس گرسنگي كردن. آجيقلانماق (acıqlanmaq) = آجيخلانماق (acıxlanmaq) : 1- گرسنه شدن 2- عصباني شدن. آجيماق (acımaq) : گرسنه شدن، احساس گرسنگي كردن. آجينماق (acınmaq) : عصباني و خشمگين شدن. آجى يوْوشان (acı yovşan) : نوعي درمنه كه از گياهان بوته‌اي است.
آجان	acan	(1) : (فر) آژان، پاسبان و پليس.
آجان	acan	(2) : از آواهاي مادرانه است كه در هنگام لالايي كودكان بيان مي‌شود.
آجّا	acca	: مخفّف «آزجا»، كم، كمي. (← آز 1 ، آزجا)
آجيده	acidə	: كوبيده شده، له شده و سخت كتك خورده. (← انج، انجيده)
آج–واج	ac-vac	: هاج و واج، حيران.
آچ	aç	: فعل امر از مصدر آچمـاق (بازكردن) آچار (açar) : 1- بازكننده، كليــــد. 2- باز مي‌كند، باز خواهد كرد. آچان (açan) : باز كننده، گشاينده. آچما (açma) : 1- افتتاح، گشايش. 2- باز مكن. آچماز (açmaz) : 1- از اصطلاحات شترنج است : بدين صورت كه اگر مهره‌اي را از كنار شاه بردارنـد، شاه كيش مي‌شود. 2- معمّا، چيستان. آچماق (açmaq) : 1- بازكردن، گشودن. 2- توضيح دادن، تشريح كردن. 3- شكافتن، باز كردن. 4- گســترش دادن، پهن كردن. 5- حل كردن مشكل. 6- تأسيس كردن، ايجاد كردن. 7- تمـام شدن و پايان يافتن (در مورد باران گفته مي‌شــود.) 8- سود بردن، منفعت يافتن. 9- روشــن كردن راديو و امثال آن. آچمالى (açmalı) : 1- باز كردني و قابل گشودن. 2- گسستني و قابل پهن كردن. 3- قابل تشريح و توضيح. آچيش (açış) : طرز باز كردن، نحوة گشودن. آچيق (açıq) : 1- باز و گشاده. 2- راست و درست، سخن راست. 3- علني و آشكار. 4- هواي صاف و بدون ابر. 5- كم رنگ، رنگ روشن. مانند : آچيق ياشيل (سبز كم رنگ) 6- گسـترده و وسـيع. 7- لخت و بــدون پوشش. باشـی آچيق (سر بي كلاه) 8- صريـح و صميمي. آچيقجا (açıqca) : 1- واضح و آشكارا. 2- گشاده و باز. 3- راست و درست. 4- گسترده و وسيع. آچيقليق (açqlıq) : 1- گشايش و پيروزي. 2- گشودگي و باز بودن. 3- راستي و درستي. 4- سلامت و شادابي. 5- گستردگي و وسعت. 6- لختي و بدون پوشش بودن. 7- صاف بودن هوا. آچيل- آچيق (açıl-açıq) : راست و درست، حق و حقيقت. آچيلماق (açılmaq) : 1- بازشدن، گشوده شدن. 2- روشن شدن، طلوع كردن، دميدن. 3- شاداب و سرحال گشتن. 4- شكفتن و شكفته شدن. 5- گسترده‌تر شدن. 6- مطرح شدن و به ميان آمدن. 7- آغـــاز شدن، فرا رسـيدن. 8- صاف شـدن هوا و تمام شدن باران. آچيلان (açılan) : 1- باز شونده. 2- زمان آينده. آچيلان آي ( ماه آينده) آچيلماز (açılmaz) : حل نشدني، غيرقابل حل. آچيلماق (açılmaq) : باز شدن. آچيلى (açılı) : باز شده، گشوده شده. آچيم (açım) : نحوة بازكردن، شيوة گشودن.
آچّى	aççı	: 1- تلخ. 2- آدم قاطع و برنده. 3- ناگوار، ناخوشايند. 4- تند و شديد. (← آج) آچّى باشيم آغيرير. (سرم به شدّت درد مي‌كند.) آچّى بوْروق (aççı boruq) : نوعي بادام كوهي كه ميوة آن تلخ‌تـر از ســاير بادامها است. آچّى دانا (aççı dana) : دمـل، دانـة چركيني كه روي پوست و اندامهاي بدن بخصوص پشت گردن آدمي ظاهر شود. آچيتما (açıtma) = آچيدما (açıdma) : آلوده به تلخي. آچّى قارپيز (aççı qarpız) : حنظل، هندوانة ابوجهل. آچّى قاسنى (aççı qasnı) : نوعي از آنغوزه كه بسيار بد بو و بد مزه است. آچّيلانماق (aççılanmaq) : 1- تلخ تر شدن. 2- عصباني شدن. آچّيليق (aççılıq) : 1- تلخي. 2- عصبانيت، تند مزاجي. 3- قاطعيّت و جديّت. آچّى مَجَك (aççı məcək) : ميوة بادام كوهي. آچّى يوْوشان (aççı yovşan) : نوعي درمنه كه از گياهان بوته‌اي است.
آد	ad	: 1- اسم، عنوان، نام. 2- آوازه، شهرت. آد آپارماق (ad aparmaq) = آد توتماق (ad tutmaq) : نام بردن، نام كسي يا چيزي را بر زبان آوردن. آداخ (adax) = آداق (adaq) = آداخلاما (adaxlama) : نامزد. آداخلاماق (adaxlamaq) = آداقلاماق (adaqlamaq) : نامزد كردن، به نام كسي ناميدن. آداخلانماق (adaxlanmaq) = آداقلانماق (adaqlanmaq) : نامزد شدن، ناميده شدن. آداخلى (adaxlı) = آداقلى (adaqlı) : 1- نامزد. 2- نامزد دار، دختر يا پسري كه داراي نامزد است. آداخليلى (adaxlılı) : نامزد دار. آدارماق (adarmaq) : 1- نام بردن، به بدي نام بردن، به نام صدا كردن، نام كسي را بر زبان آوردن. 2- نذر كردن، به نام كسي چيزي قرار دادن. آداش (adaş) : (از : آد (اسم) + داش (هم) درست شده است.) همنام، دو نفر كه داراي يك اسم باشند. آد اوْلماق (ad olmaq) = آد ائدمك (ad edmək) : 1- نامزد شدن، از كودكي دختري را براي پسري نامزد كردن. 2- چيزي را به كسي متعلّق ساختن. آد باتيرماق (ad batırmaq) : آوازه و شهرت خانوادگي را لكّه‌دار كردن، بدنامي بار آوردن. آد چيخارتماق (ad çıxartmaq) : معروف شدن، مشهور شدن. آد-سان (ad-san) : شهرت، آوازه. آد-سانلـی (ad-sanlı) = آدلـی (adlı) = آدليم (adlım) : نامدار، مشهور. آدسيز (adsız) : بي نام و نشان، گمنام. آد قوْيماق (ad qoymaq) : نام گذاشتن، نامگذاري. آدی باتميش (adı batmış) : 1- ملعون، لعنتي. 2- گمنام، بي نام و نشان. 3- هر جانور خطرناك مانند مار كه آوردن نام آن ممنوع باشد. (به اعتقاد عوام كسي كه نام جانوران خطرناك را بر زبان آورد، گرفتار همان جانور خواهد شد.) آدی بللي (adı bəlli) : نامي، مشهور. آدی نه دير (adı nə dır) : نامش چيست؟ اصطلاحي است به مفهوم فلاني، فلان كس.
آدا	ada	: ادا، اداي دين. آداماق (adamaq) = آدارماق (adarmaq) : دين خود را ادا كردن.
آدام	adam	: 1- آدمي، انسان. 2- حضرت آدم (ع) 3- انسان معقول و باشخصيّت. 4- نوكر و خدمتگزار. 5- همسر، شوهر. 6- در مقام خطاب براي تحقيير. آدام اوغلو (adam oğlu) : آدميزاد، انسان. آدام باشى (adam başı) = آدام باشينا (adam başına) : به هر نفر، سرانه. آدام جانى (adam canı) : 1- جان آدمي. 2- هر چيز محبوب و دوست داشتني. آدامْچيل (adamçıl) : شتر مست و هر حيواني كه به انسان حمله كند، آدمي خوار، به انسان حمله كننده. آدامسيز (adamsız) : بي كس، تنها. آدامليق (adamlıq) : آدميّت، انسانيّت. آدام-مادام (adam-madam) : آدمي، آدميزاد. آدامى (adamı) = آداميزاد (adamızad) : آدمي، آدميزاد، انسان.
عادات	adat	: 1- عادت، خوي، خصلت. 2- رسم، سنّت. 3- عادت ماهانة زنان، قاعدگي، حيض، رگل. عادات اوْلماق (adat olmaq) = عادات گؤرمك (adat görmək) : حيض ديدن، رگل شدن، قاعده شدن.
آدّيم	addım	: قدم، گام. (ريشة كلمه از مصدر «آتماق» (انداختن) است.)
آدميش	admış	: عدد شست، 60
آفا	afa	: ياوه، سخن بيهوده.
آفاغا	afağa	: (ع) افاقه، بهبودي، بهتر شدن.
آفات	afat	: (ع) 1- آفت، بلا، زيان. 2- مجازاً به معني زيرك و زرنگ.
آفتاب‌گردان	aftabgərdan	: 1- آفتابگردان. 2- نوعي كلاه مخصوص بانوان كه بر پيشاني وصورت سايه اندازد.
آفتافا	aftafa	: آفتابه، ابريق.
آفتوْوان	aftovan	: 1- در لغت به معني محلّ گرم و آفتابي است. (← اوْت) 2- نام روستاهايي در خنج لارستان و سلماس آذربايجان.
آغ	ağ	(1) : 1- سفيد. 2- پاك، تميز. 3- خالص، پاك نيّت. 4- طرف مغرب. آغ داغ (كوه غربي) آغ آپّاغى (ağ appağı) = آغ آپّاق (ağ appaq) : كاملاً سفيد. آغ آلا (ağ ala) : رنگ پيسه، به رنگ سفيد و سرخ. آغاران (ağaran) : 1- شبحي كه از دور سفيد به نظر برسد. 2- هر چيزي كه رنگش سفيد شده باشد. آغارانتى (ağarantı) = آغارتى (ağartı) : 1- لبنيّات. 2-سفيدي. آغارْتْما (ağartma) : 1- سفيد كردن، سفيدكاري. 2- دبّاغي كردن پوست. آغارْتْماق (ağartmaq) : 1- سفيد كردن. 2- سفيد كاري، رويگري، سفيدكردن ظروف مسي. 3- پاك كردن، زدودن. آغاردان (ağardan) : سفيدكننده، رويگر، سفيدگر. آغارديلماق (ağardılmaq) : سفيد شدن، به رنگ سفيد تبديل شدن. آغارما (ağarma) : 1- سفيدي، هر چه كه از دور به رنگ سفيد ديده شود. 2- سفيدي صبح، طلوع فجر. آغارماق (ağarmaq) = آغالماق (ağalmaq) : 1- سفيد شدن. 2- از دور سفيد ديده شدن. 3- پريده رنگ شدن، رنگ باختن. 4- علني شدن، آشكارشدن. آغ باش (ağ baş) = آغ باشلى (ağ başlı) : سفيد مو، پير و ريش سفيد، سالخورده. آغ بوتّا (ağ butta) : نام گياهي بوته‌اي با گلهاي سفيد رنگ. آغ بوْغاز (ağ boğaz) : پرستو. آغ بيرچَك (ağ birçək) : 1- زلف سفيد. 2- زن سالخورده و پير. آغ بيرچكلي (ağ birçəkli) : زن پير و سالخورده. آغ پر (ağ pər) : نوعي چاي كه معمولاً داراي رنگ روشن و طعم و بوي خوش مي‌باشد. آغ تومّانلى (ağ tummanlı) : 1- كسي كه تنبان سفيد بر تن دارد. 2- نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري. (در قديم آغ تومّان يكي از جناحين سپاه در هنگام لشكر كشي تركان بوده است.) آغجا (ağca) : 1- سفيد، نسبتاً سفيد رنگ. 2- پول نقره. آغجا قوْووق (ağca qovuq) : (در اصل آغجا قابيق) نام گياهي بوته‌اي داراي پوسته و ساقة سفيد رنگ است. آغجا قيز (ağca qız) : 1- دختر سفيد چهره و زيبارو. 2- نامي بري دختران 3- نام گياهي خاردار كه در هنگام سبز بودن به آن «آغجا قيز» و در زمان خشك شدن «ساری تيكان» مي‌گويند. آغ جيگر (ağ cigər) : جگر سفيد، شش. آغ داشّاق (ağ daşşaq) : 1- مردي كه فرزند پسر نداشته باشد. 2- مجازاً به آدم خوش شانس مي‌گويند. آغ دومّالاق (ağ dummalaq) : قارچ سفيد، نوعي قارچ كوهي. آغ ديرناق (ağ dırnaq) : 1- آدم كم تجربه و دست و پا چلفتي. 2- نام نقشي است كه در قالي بافته مي‌شود. آغ سقّل (ağ səqqəl) : 1- ريش سفيد، سالخورده ومسن. 2- مورد اعتماد، ريش سفيد محل، بزرگتر قوم. آغ سؤگود (ağ sögüd) : نوعي از انواع درخت بيد كه برگهايش پهن و پوست شاخه‌هايش سفيد است. آغ سو (ağ su) : 1- آب زلال و سفيد. 2- آب مرواريد كه نوعي بيماري چشم است و بعضي مواقع باعث كوري و نابينايي انسان مي‌گردد. آغ شاللى (ağ şallı) : در قديم به درخت سفيددار گفته مي‌شده. آغ شام (ağ şam) : عصر، غروب، اوّل شب. آ‌غ قارين (ağ qarın) : زني كه همة فرزندانش دختر باشد. آغ قشقه (ağ qəşqə) : حيواني كه موي پيشاني‌اش سفيد باشد. آغ قولاقلى (ağ qulaqlı) : گوسفند يا بز سفيد رنگي كه گوش بزرگ و پهن داشته باشد. آغ قوروت (ağ qurut) : كشك، كشك سفيد. آغ قوْووق (ağ qovuq) : مثانه سفيد، مردي كه همة فرزندانش دختر باشد. آغ كَپَنَك (ağ kəpənək) : گل قيفي شكل و سفيد رنگ بوته‌اي كه به آن «خر كوروز» هم مي‌گويند. آغ كرّي (ağ kərri) : بز يا گوسفند سفيد رنگي كه گوش كوچكي داشته باشد. آغ كسيلمك (ağ kəsilmək) : بسيار ترسيدن و رنگ خود را باختن، پريدن رنگ صورت. آغ كورّا (ağ kurra) : گوسفند يا بزي كه سفيد رنگ باشد و گوشش متوسّط باشد. آغ گون (ağ gün) = آغ گونلو (ağ günlü) : سعادتمند، خوشبخت. آغ لَچَك (ağ ləççək) : نام پرنده‌اي به اندازة گنجشك. آغليق (ağlıq) : سفيدي، سفيد بودن. آغلى-گؤيلو (ağlı-göylü) : مرتعي كه در آن علفهاي خشك و سبز با هم ديده شود. آغى (ağı) : 1- زهر، سم. (به دليل سفيد بودن سم 2- مسموم، زهر خورده. آغ يانگال (ağ yangal) : آميختة دو رنگ سفيد و زرد حنايي. آغى كسَن (ağı kəsən) : پاد زهر. آغيلانان (ağılanan) : مسموم، زهر خورده. آغيماق (ağımaq) : مسموم شدن، سمي شدن. آغييا دوشمك (ağıya düşmək) : مسموم شدن.
آغ	ağ	(2) : ريشة مصدر «آغماق» كه در تركي قديم به معاني : (بالا آمدن، سر ريز شدن مايعات بر اثر جوشش، سنگين و وزين شدن، به پهلو غلتيدن و … ) بوده است. آغا (ağa) : 1- آقا، سرور، انسان برتر و محترم. 2- نامي براي پسران. آغاج (ağac) : 1- درخت. (آنچه از زمين بالا آيد) 2- چوب، چوبدستي. 3- فرسخ، فرسنگ، مسافتي معادل 6 كيلومتر. آغاج آتما (ağac atma) : تركه بازي، چوب بازي در مراسم عروسي. آغاج-آغاج (ağac-ağac) : نوعي بازي دسته جمعي كه از روي چند چوب مي‌پرند. آغاج توْپ (ağac top) : نوعي مسابقة توپ بازي كه توپ را با چوبدستي مي‌زنند و پرتاب مي‌كنند. آغاجليق (ağaclıq) : 1- محل پر درخت، جنگل. 2- به اندازة يك فرسخ. بير آغاجليق يوْل (به اندازة يك فرسخ راه.) آغاجارى (ağacarı) : (در اصل : آغاج + ار + ي) به معني مرد يا مردان جنگل) 1- نام طايفه‌اي از ايلات كشكولي و شش بلوكي. 2- نام نقشي از نقشهاي قالي و گليم. آغاج ياغى (ağac yağı) : روغن نباتي. آغاكيخالى (ağa kixalı) : نام طايفه‌اي از ايل دره‌شوري. آغالار هئللي-هئللي (ağalar helli-helli) : اصطلاحي است كه در زمان آغاز مسابقات جهت يارگيري گفته مي‌شود. آغاليق (ağalıq) : آقايي، سروري. آغام دئدي بير قوزو (ağam dedi bir quzu) : نام نوعي بازي دسته جمعي كودكان. آغانا (ağana) : فعل امر از مصدر «آغاناماق» (بر خاك غلتيدن) آغاناتديرماق (ağanatdırmaq) = آغاناتماق (ağanatmaq) : خواباندن، بر زمين زدن، غلتاندن. آغاناشماق (ağanaşmaq) : دسته جمعي در خاك غلتيدن. آغاناق (ağanaq) : 1- محلّ غلتيدن. 2- عمل غلتيدن. آغاناقگاه (ağanaqgah) : محل غلتيدن حيوانات. آغاناماق (ağanamaq) : بر خاك غلتيدن حيوانات. آغا يانا (ağa yana) : آقامنش، آقا مانند. آغساق (ağsaq) : لنگ، شل، كسي كه بلنگد و يك پايش را بالا بگيرد. آغساقليق (ağsaqlıq) : لنگي، لنگ بودن. آغساماق (ağsamaq) : لنگيدن. (← آخساماق) آغوز (ağuz) = آغيز (ağız) : آغوز، شير حيوان تازه زاييده كه به هنگام جوشيدن بالا آيد. آغوز-بولاما (ağuz-bulama) : شير حيوان تازه زاييده كه بعد از پخته شدن نه به صورت شيرِ مايع، رقيق است و نه به شكل آغوز سفت. آغيرشاق (ağırşaq) : 1- چوب مدوّري كه وسط آن سوراخ باشد و در ميان دوك قرار گيرد. 2- غوزة خشخاش. آغيل (ağıl) : 1- آغل، ديوار برجسته‌اي كه در اطراف قاش گله از ساقه‌ها و شاخه‌هاي درختان سازند. 2- خرمن ماه، هالة ماه و هر چيز هلالي شكل. آغيللاماق (ağıllamaq) : حيوانات را در آغل جا دادن. آغين (ağın) : قسمت پاييني گردن كه كلفت و برجسته است، دوش.
آغ	ağ	(3) : تلفظّي از كلمة «آخ» به معني صوت تأسف و ناراحتي، آه و ناله، گريه و زاي. آغری (ağrı) : درد، بيماري، ناراحتي. آغريتماق (ağrıtmaq) : به درد آوردن. آغريق (ağrıq) : درد، ناراحتي. آغريقسـيز (ağrıqsız) : بدون درد. آغريقلى (ağrıqlı) : دردمند، كسي كه درد مي‌كشد. آغلا (ağla) : فعل امر از مصدر «آغلاماق» (گريه كردن) آغلاتديرماق (ağlatdırmaq) = آغلاتماق (ağlatmaq) : گرياندن، ناراحت كردن، گريانيدن. آغلاشما (ağşma) : گريه و زاري دسته جمعي، عزاداري عمومي. آغلاشماق (ağlaşmaq) : به صورت گروهي گريه كردن، دسته جمعي عزا داري كردن. آغلار (ağlar) = آغلاغان (ağlağan) = آغلوْوور (ağlovur) = آغلوْوونج (ağlovunc) = آغلايان (ağlayan) : گريان، گريه كننده. آغلاماق (ağlamaq) : 1- گريه كردن، گريستن. 2- ناليدن، شكوه و شكايت كردن. 3- التماس كردن. آغلامالى (ağlamalı) : گريه كردني، واقعة مصيبت باري كه قابل گريستن باشد. آغير (ağır) : 1- سنگين، وزين. 2- غير قابل تحمّل، درد سنگين، ناخوشايند. 3- مشكل و سخت. 4- غير قابل هضم. 5- موقرّ و سنگين. 6- گرانبها و پر قيمت. 7- آهسته، آرام. 8- عميق. آغير يوخويا دوشموش. (به خواب عميقي فرو رفته.) 9- سنگين و فراوان. آغير قار دوشموش. (برف سنگيني افتاده.) 10- ناشنوا، كر. قولاغى آغير دير. (گوشش سنگين است.) 11- شكوهمند و با عظمت. آغير ائل (ايل شكوهمند) 12- ناراحت و بد حال. احواليم آغير دير. (ناراحت و بد حال هستم.) آغير آياق (ağır ayaq) : 1- سنگين قدم، تنبل. 2- بد قدم، شوم. آغيران (ağıran) : درد گيرنده، درد دار. آغير ائل (ağır el) : 1- ايل بزرگ و شكوهمند. 2- نام يكي از آهنگهاي موسيقي در ايلات قشقايي. آغير باش (ağır baş) : موقّر، سنگين و متين. آغيرْتْماق (ağırtmaq) : به درد آوردن، باعث به درد آمدن جسم كسي شدن. آغيرجا (ağırca) : نسبتاً سنگين، كمي سنگين. آغيرلاشماق (ağırlaşmaq) : 1- سنگين تر شدن، وزين تر شدن. 2- چاق تر شدن. 3- موقّر تر شدن. 4- تنبل تر شدن. آغيرلاما (ağırlama) : احترام، بزرگداشت. آغيرليق (ağırlıq) : 1- سنگيني، وزين بودن. 2- احترام و ارزش قائل شدن. 3- متانت و وقار. 4- كابوس، بختك. آغيرماق (ağırmaq) : به درد آمدن، درد گرفتن. آغير هَلئي (ağır həley) : نام آهنگي موقّر و سنگين كه در زمان اجرا، زنان با متانت تمام مي‌رقصند. آغيريق (ağırıq) : درد، ناراحتي. آغيريقلى (ağırıqlı) : دردمند، كسي كه درد مي‌كشد.
آغسيرماق	ağsırmaq	: عطسه كردن. (← آخس، آخسيرماق)
آغْز	ağz	: 1- دهان. 2- دهانه، در. 3- مرتبه، دفعه. 4- لب، پوزه. 5- زبان، قدرت بيان. 6- مصب رود، محل عبور رودخانه. آغز-آغز ائدمك (ağz-ağz edmək) = آغز-آغزا وئرمك (ağz-ağza vermək) : بحث و جدال كردن، دعواي لفظي پيش آوردن. آغزا (ağza) : غذا، آذوقه، غذايي كه به دهان مي‌رسد. آغزا باخان (ağza baxan) : دهن بين، كسي كه فقط به حرف ديگران توجّه كند و از خود مايه‌اي نداشته باشد. آغزا دوشمك (ağza düşmək) : بر سر زبان افتادن، مشهور شدن. آغزا دوْلماق (ağza dolmaq) : وارد دهان شدن، زبان را براي گفتن آماده كردن. آغزا قوْيـماق (ağza qoymaq) : 1- لقمه بر دهان گذاشتن. 2- حرف به دهان كسي گذاشتن، كسي را تحريك كردن. آغز اوْتو (ağz out) : غذا، خوراك، هر نوع خوراگ گياهي. آغز اه‌يمك (ağz əymək) : 1- اداي كسي را درآوردن. 2- دهن كجي كردن، بدحسابي كردن. آغز باغى (ağz bağı) = آغزی باغى (ağzı bağı) = آغْزْليق (ağzlıq) : دربند، رشته‌اي كه دهانة مشك و امثال آن را ببندند. آغزدان آغزا (ağzdan ağza) : دهن به دهن، سخني كه دهان به دهان در بين ديگران شايع شود. آغز سويو ييغيلمك (ağz suyu yiğilmək) : 1- جمع شدن آب دهن. 2- بهتر شدن وضع اقتصادي و مالي. آغزسيز (ağzsız) : بي‌زبان، ساده لوح. آغز قاشّينماق (ağz qaşşınmaq) : تمايل دروني داشتن، قلباً مايل بودن ولي بر زبان نياوردن. آغزلاماق (ağzlamaq) : 1- به حد رسيدن، به حد نصاب رسيدن. 2- پر و لبريز شدن. 3- محاصره كردن. آغزلانديرماق (ağzlandırmaq) : پستان به دهان كودك شير خواره گذاشتن. آغزلى (ağzlı) : حريف، ناطق، سخنگو. آغز-و-گؤز (ağz-o-göz) : چشم و دهان، چهره، روحيّه. آغز-و-گؤزلو (ağz-o-gözlü) : 1- پررو، حق طلب. 2- بشّاش و پر جوش و خروش. آغزی آچيق (ağzı açıq) : 1- كسي كه دهانش باز باشد. 2- گدا صفت، حريص و آزمند. 3- بيچاره و فقير. 4- پررو و بي حيا. 5- احمق و نادان. 6- مات و مبهوت. آغزی آچيلان (ağzı açılan) : همة مردم، همة كساني كه مي‌توانند حرف بزنند. آغز يانديران (ağz yandıran) : 1- هر چيزي كه دهان را بسوزاند. 2- سوپ، آش داغ. 3- مجازاً به معني با ارزش، به درد خور و شايسته. آغز يانماق (ağz yanmaq) : خيط شدن، دماغ سوخته شدن. آغزی اه‌يري (ağzı əyri) : 1- كج دهن، كسي كه دهانش كج باشد. 2- بدحساب، كسي كه خوش معامله نباشد. 3- بد قول، نامطمئن. آغزی باغلى‌ (ağzı bağlı) : 1- زبان بسته، گنگ و لال. 2- مجازاً حيوانات را گويند. 3- كسي كه غذايي نخورد و روزه باشد، روزه دار. آغزی بوز (ağzı buz) : كسي كه نتواند به خوبي حرف بزند، يخ دهن، ساده لوح. آغزی بـوتـون (ağzı bütün) : مطمئن و شايسته، رازدار، آن كه حرفش سند محسوب شود. آغزی فيچ (ağzı fıç) : دهن باز، كسي كه بي مورد بخندد. آغزی قانلى (ağzı qanlı) : عزادار، مصيبت زده. آغزی قره (ağzı qərə) : 1- عوام فريب، رمّال. 2- شوم و منحوس. آغزی قشنگ (ağzı qəşəng) = آغزی قتّي (ağzı qətti) = آغزی ياسّى (ağzı yassı) = آغزی يوْرغا (ağzı yorğa) : كسي كه به ظاهر سخنان زيبا و خوشايند بزند، متملّق و چاپلوس. آغزی قوْخوق (ağzı qoxuq) = آغزی گنده (ağzı gəndə) = آغزی ياوه (ağzı yavə) : گنده دهن، ياوه گو، ياوه سرا. آغزی قوت (ağzı qut) : آنكه در تفهيم مطلب ناتوان باشد. آغزی گؤيچَك (ağzı göyçək) = آغزی لق (ağzı ləq) = آغزی ليق (ağzı lıq) = آغزی ويل (ağzı vil) = آغزی ييرتيق (ağzı yırtıq) : آنكه نتواند رازدار باشد. آغز يومما (ağz yumma) : حق السّكوت، پولي كه به كسي بدهند تا رازي را افشا نكند. آغز يئله وئرمك (ağz yelə vermək) : دهن كجي كردن، جواب سر بالا دادن. آغزی يخ (ağzı yəx) : آدم كم حرف و بي بخار. آغزی يوْوان (ağzı yovan) : آنكه سخنان سبك و نا بجا گويد.
آه	ah	: آه، واي، آخ. آه-بيد (ah-bid) =
آها	aha	: از اصوات تصديق (ها، بلي) آهاي (ahay) : اي، هاي.
آهنگر	ahəngər	: نام طايفه‌اي از ايل شش بلوكي.
آه-نالا	ah-nala	: نفرين، آه و ناله. آه توتماق (ah tutmaq) : مستجاب شدن دعا و نفرين. آهلاماق (ahlamaq) : دعاي بد و نفرين كردن.
آهْنه ائدمك	ahnə edmək	: وجين كردن، با تيشه سله شكني كردن، علفهاي هرز مزرعه را كندن.
آكّا	akka	: عنوان احترام آميز به پدر، پدر، بابا. (← آتا)