«N
ə? Harada? Nə zaman?» intellektual oyunu üzrə tələbələr arasında
I Az
ərbaycan Çempionatı haqqında Ə S A S N A M Ə
1. M
əqsəd və vəzifələr
1.1. «N
ə? Harada? Nə zaman?» intellektual oyunu üzrə tələbələr arasında I
Az
ərbaycan Çempionatının (bundan sonra mətndə Çempionat) məqsədi xalqımızın
tarixi v
ə mədəniyyətini, milli-mənəvi dəyərlərimizi təbliğ etmək, gələcəkdə xalqımız
üçün faydalı olacaq milli kadrların yetişməsinə şərait yaratmaq, tələbələr arasında
Az
ərbaycan dillində ölkə çempionatını keçirməklə intellektual oyunlar hərəkatında
böyük miqyaslı mötəbər tədbir keçirmək, ana dilində intellektual oyunlar hərəkatının
artıq güclü və dayanıqlı sosial hadisə olmasını təmin etmək.
1.2. İntensiv intellektual istiqamətli asudə vaxtın səmərəli keçirilməsi, Azərbaycanın
z
əngin milli mədəniyyətinin təbliği, gənclərin intellektual yaradıcılıq qabiliyyətlərinin
reallaşdırılması üçün əlverişli şəraitin yaradılması, qoyulmuş problemlərin həllinə
qeyri-
standart yanaşmanın stimullaşdırılması, tərbiyəsi, habelə qoyulmuş problemlərin
praktiki h
əllinə yaradıcı yanaşma vərdişlərinin stimullaşdırılmasına dəstək verilməsi
Çempionatın vəzifələridir.
2.
Çempionatın təşkili
2.1. Çempionat Az
ərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyi yanında
G
ənclər Fondunun maliyyələşdirdiyi Layihə çərçivəsində keçirilir.
Çempionatın təsisçisi və təşkilatçısı “Atşəgah İntellektual Oyunlar Klubu” İctimai
Birliyi v
ə “Xəzər İntellektual Gənclər Klubu” İctimai Birliyidir (bundan sonra mətndə
“T
əşkilatçılar”).
2.2. Çempionat
ın keçirilməsində təşkilati dəstəyi İrəli İctimai Birliyi və Azərbaycan
İntellektual Oyunlar Federasiyası həyata keçirir.
2.3. T
əşkilatçılar Çempionatın Əsasnaməsini təsdiq edir, Təşkilat Komitəsini
formalaşdırır.
3. T
əşkilat Komitəsi
3.1. T
əşkilat Komitəsi Çempionatın icraiyyə orqanıdır və Çempionatın hazırlanması,
t
əşkili və koordinassiyası onun səlahiyyətinə aiddir.
3.2. T
əşkilat Komitəsi:
-
bu Əsasnaməyə iştirakçılar tərəfindən riayət olunmasına nəzarət edir;
-
Çempionatın nəticələrini təsdiq edir, qalibləri müəyyən edir;
-
mübahis
əli vəziyyətlərdə qərar qəbul edir;
-
Çempionatın keçirilməsi barədə hesabat hazırlayır;
-
Çempionatın digər orqanlarını və nümayəndələri (aparıcıları) təsdiq edir;
-
Nümay
əndələrlə (aparıcılarla) icraiyyə orqanları arasında informassiya
mübadil
əsini təşkil və koordinassiya edir
-
Çempionatın keçirilməsi ilə əlaqədar digər hərəkətləri həyata keçirir.
3.3. T
əşkilat Komitəsi kollegial orqandır. Təşkilat Komitəsinin qərarları sadə səs
çoxluğu ilə qəbul edilir. Səslərin bərabərliyi halında Təşkilat Komitəsinin Sədrinin
s
əsi əsas götürülür. Təşkilat Komitəsi həm əyani həm də qiyabi (müasir rabitə
vasit
ələrindən istifadə etməklə) iclaslar keçirə bilər. Təşkilat Komitəsinin qərarları
q
əti xarakter daşıyır.
3.4. T
əşkilat Komitəsinin qərarları və onun üzvlərinin Çempionatın gedişi və təşkilinə
dair göst
ərişləri Çempionat iştirakçıları üçün məcburidir.
3.5. T
əşkilat Komitəsi bu Əsasnaməni, Təşkilat Komitəsinin qərarlarını və onun
üzvl
ərinin Çempionatın gedişi və təşkilinə dair göstərişlərini icra etməyən şəxslərə
aşağıdakı sanksiyaları tətbiq edə bilər: xəbərdarlıq, qeydiyyatdan imtina, qeydiyyatın
l
əğv edilməsi, nəticələrin ləğv edilməsi, diskvalifikasiya.
3.6.
Çempionatın digər orqanları Redaktorlar, Apellyasiya Jürisi və Nümayəndələrdir
(aparıcılar).
3.7. T
əşkilat Komitəsi tərəfindən təyin edilmiş Redaktorlar onlara tapşırılmış sual
paketini hazırlayırlar.
3.8. T
əşkilat Komitəsi tərəfindən təyin edilmiş Apellyasiya Jürisi verilmiş
apellyasiyalar v
ə mübahisəli cavablar üzrə qəti olan qərarlar qəbul edir.
3.9. Bilavasit
ə oyunların keçirilməsi Təşkilat Komitəsi tərəfindən təsdiq edilmiş
nümay
əndələr (aparıcılar) tərəfindən həyata keçirilir.
3.10. Nümay
əndələr (aparıcılar):
-
sualların oxunmasını, nəticələrin hesablanmasını, hesabatların tərtib
olunmasını, nəticələrin elan olunmasını;
-
Çempionat
iştirakçılarını oyunların keçirilmə vaxtı və yeri barədə
m
əlumatlandırılmasını;
-
Çempionatın Əsasnaməsinin icra olunmasını;
-
oyun m
əkanının müvafiq tələblərə uyğun vəziyyətə gətirilməsini;
-
Çempionatın keçirilməsi üçün zəruri olan digər hərəkətlərin həyata
keçirilm
əsini təmin etməlidirlər.
3.11. Nümay
əndələr (aparıcılar) hesabatların dürüstlüyünə görə məsuliyyət daşıyırlar.
3.12. Nümay
əndələr (aparıcılar) Təşkilat Komitəsinin səlahiyyətli nümayəndələri
hesab olunurlar v
ə onların Çempionatın gedişi və təşkilinə dair göstərişləri Çempionat
iştirakçıları üçün məcburidir.
4.
Çempionatın oyunları və keçirilmə tarixi
4.1. Çempionat Seçim m
ərhələsi və Final formatında keçirilir. Seçim mərhələsində
ist
ənilən sayda komanda iştirak edə bilər. Finala vəsiqə qazanmaq üçün seçim
m
ərhələsində iştirak etmək və bu Əsasnamə ilə müəyyən edilmiş qaydada müəyyən
edil
əcək 45 komanda sırasına düşmək tələb olunur.
4.2. M
ərhələlərin və Finalın keçirilməsinin dəqiq tarixləri və yeri Təşkilat Komitəsinin
q
ərarı ilə müəyyən edilir və əvvəlcədən iştirakçılara açıqlanır.
4.3. Seçim m
ərhələləri ali təhsil müəsisələrində bir qayda olaraq sinxron təşkil edilir.
4.4.
Bakı şəhərinin ali təhsil müəssisələrində keçiriləcək seçim turu nəticəsində ən
yaxşı nəticə göstərmiş 30 komanda Final mərhələsinə vəsiqə qazanacaq. Bu zaman ilk
olaraq
ən azı 20 komandanın iştirak etdiyi ali təhsil müəsissəsində keçirilmiş seçim
turunun qalibi Final m
ərhələsinə vəsiqə qazanmış komandaların siyahısına daxil edilir,
daha sonra yerd
ə qalan vəsiqələr Bakı şəhəri üzrə yekun ümumi nəticələr əsasında
bölüşdürülür.
4.5. Bölg
ələrin ali təhsil müəssisələrində keçirilmiş seçim turu nəticəsində ən yaxşı
n
əticə göstərmiş 10 komanda Final mərhələsinə vəsiqə qazanacaq. Bu zaman ilk
olaraq
ən azı 10 komandanın iştirak etdiyi ali təhsil müəsissəsində keçirilmiş seçim
turunun qalibi Final m
ərhələsinə vəsiqə qazanmış komandaların siyahısına daxil edilir,
daha sonra yerd
ə qalan vəsiqələr bölgələr üzrə yekun ümumi nəticələr əsasında
bölüşdürülür.
4.6. T
əşkilat Komitəsi 5 komandanı fərdi dəvət əsasında Final mərhələsinə dəvət edə
bil
ər.
4.7
. Çempionatın Seçim mərhələləri 3 tura bölünmüş 36, Final mərhələsi isə 4 tura
bölünmüş 60 sualdan ibarətdir.
4.8. Seçim m
ərhələsində hər bir tur 12, Final mərhələsində isə 15 sualdan ibarətdir.
Turun başlanma anı aparıcının aşağıdakı ifadəsidir: “Diqqət, birinci sual”. Turun sonu
axırıncı sualın cavabı elan edildikdən sonra aparıcının aşağıdakı ifadəsidir: “Tur
bitdi”. Turlararası fasilənin davamiyyəti Kubokun Təşkilat Komitəsi tərəfindən
mü
əyyən olunur.
4.9
. Suala düzgün cavab komandaya 1 xal, yanlış cavab 0 xal gətirir. Apellyasiya
Jürisinin q
ərarı ilə qeyri-korrekt sual kimi çıxarılmış suallar nəticələr hesablanarkən
n
əzərə alınmır.
4.10
. Çempionatın nəticələri bütün turlardan sonra hesablanır və rəqiblərindən daha
çox xal toplamış komanda daha yüksək yer tutur. Xalların bərabər olduğu hallarda isə
yerl
ər sualların reytinqinin hesablanması vasitəsilə bölüşdürülür (N+1 sistemi ilə
hesablanır). Reytinq hesablanarkən komandanın cavab verdiyi bütün suallar hesaba
alınmalıdır. Əgər Final mərhələsində iki və ya daha çox komanda eyni xalla birinci və
ya ikinci v
ə ya üçüncü yer tutarlarsa onlar arasında 6 sualdan ibarət əlavə suallar
verilir. Daha çox sayda suala
cavab vermiş komanda qalib elan olunur. Xallarin
b
ərabərliyi halında sualların verilməsi komandalardan biri tərəfindən qızıl xal
qazanılana qədər davam etdirilir.
4.11. Seçim m
ərhələsi sinxron şəkildə təşkil edilir. Final mərhələsində bütün iştirakçı
komandalar eyni zamanda v
ə eyni bir zalda yarışırlar.
4.12
. Oyun zamanı iştirakçı komandaların üzvlərinin sayı 6 nəfərdən çox olmamalıdır.
Oyunçu d
əyişiklikləri yalnız turlar arasında həyata keçirilə bilər. Turun başlanmasına
gecikmiş və ya turun sonuna qədər öz oyun yerini üzürsüz səbəbdən tərk etmiş
oyunçular yalnız növbəti turda oyuna qoşula bilərlər.
4.13
. İştirakçı komandaların vəzifəsi verilmiş suallara vaxtlı-vaxtında cavab
verm
əkdir.
4.14. Suallar Az
ərbaycan dilində verilir. Sualda aydın şəkildə əksi tələb edilmirsə
komandalar cavabları yazılı şəkildə Azərbaycan dilində verir.
4.15. Sual
ətrafında müzakirə müddəti bir dəqiqədir. Cavab kartının göndərilməsinə
10 saniy
ə vaxt verilir. 10 saniyənin axımı müzakirə üçün verilmiş 1 dəqiqəlik
müdd
ətin 50-ci saniyəsində hesablanmağa başlanır. 1 dəqiqə bitdikdən sonra 5
saniy
ədən gec olmayaraq hər hansı iştirakçı komandanın üzvü cavab kartını başı
üz
ərinə qaldırarsa, həmin komanda vaxtlı-vaxtında cavabı göndərmiş sayılacaq.
Aparıcının «cavablar artıq qəbul olunmur» ifadəsindən sonra cavab kartları qəbul
olunmayacaq v
ə gecikmə ilə verilmiş cavablar nəzərdən keçirilmir. Cavabların qəbul
olunub-
olunmaması aparıcının müstəsna səlahiyyətindədir. Apellyasiya Jürisi bu tip
şikayətlərə baxmır. Cavab həm formasına, həm də məzmununa görə suala uyğun
g
əlməlidir.
4.16
. Sualın mahiyyətini kifayət qədər konkretləşdirmirsə (tələb olunanın
konkretl
əşdirmə dərəcəsi sualda göstərilməlidir və ya Oyun Jürisi tərəfindən təyin
edilir); cavab forması sual formasına uyğun gəlmirsə; birdən çox cavab variantı
verilibs
ə və onlardan heç olmasa biri səhvdirsə; cavabda onun mahiyyətini dəyişən
kobud s
əhvlər varsa (adlar, soyadlar, tarixlər, fəaliyyət forması, və s. düzgün
yazılmayıbsa) cavab düzgün sayılmır
4.17
. Komandaların cavabı turnirin nəticələri hesablanana qədər saxlanılır.
4.18
. İstənilən məsələ üzrə aparıcıya və texniki personala yalnız komandanın kapitanı
müraci
ət edə bilər. Komandanın başqa üzvləri müraciət edə bilməzlər.
4.19
. İştirakçı komandalar aşağadakı hallarda apellyasiya verə bilərlər:
-
İştirakçı komanda sualın qeyri-korrekt (sualın səhv tərtib olunması, tərtib
olunan cavabın düzgün olmaması) iddia edilərsə;
-
İştirakçı komanda verdiyi cavabın düzgün olduğunu və onun sayılmasını tələb
edirs
ə (cavabda ikili xarakter olarsa və ya əsas sözün sinonimi istifadə
olunarsa).
4.20. Dig
ər komandaların cavablarının sayılmasına və ya sayılmamasına verilən
apellyasiyalar q
əbul edilmir və araşdırılmır.
4.21. H
ər bir turun sualları üzrə apellyasiya müvafiq tur bitdikdən sonra 10 dəqiqə
ərzində verilməlidir. Bu qaydanın pozulması apellyasiyanın qəbul edilməsindən
imtina edilm
əsi ilə nəticələnir.
4.22
. Şikayətlər yazılı şəkildə Çempionatın Təşkilat Komitəsi tərəfindən təyin edilmiş
üç üzvd
ən ibarət Apellyasiya Jürisinə verilir (şikayət 20 manat məbləğində girovla
t
əmin olunur) Apellyasiya Jürisi şikayətə baxır, onu qəbul edir və ya rədd edir
(Şikayət rədd edildikdə girov məbləği geri qaytarılmır). Dual cavabların sayılmasına
dair q
ərarlar sadə səs çoxluğu ilə, sualın çıxarılmasına dair qərarlar isə yekdilliklə
q
əbul edilir. Apellyasiya Jürisinin qərarı qətidir. Qərara yenidən baxıla bilməz.
4.23. Qeyri–korrektliy
ə verilmiş apellyasiya təmin edildikdən sonra çıxarılmış sual
başqası ilə əvəz olunmur, bu suala cavab vermiş komandaların müvafiq xalları silinir.
Əgər apellyasiya vermiş komanda cavabın duallığını sübut edərsə bu cavabı vermiş
bütün komandalara müvafiq xallar verilir.
4.24. Apellyasiya Jürisi öz f
əaliyyətində aşağıdakı müddəaları rəhbər tutur:
-
dual cavabların sayılmasına dair qərarlar sadə səs çoxluğu ilə, sualın
çıxarılmasına dair qərarlar isə yekdilliklə qəbul edilir;
-
Jüri üzvl
əri bitərəf qala bilməzlər;
-
dual cavabların sayılması eyni cavabları vermiş bütün digər komandalara da
h
əmin cavabın düz cavab kimi sayılması ilə nəticələnir;
-
sualın çıxarılması bu suala cavab vermiş bütün komandaların bu cavaba görə
aldığı xalın silinməsi ilə nəticələnir;
-
sualın çıxarılmasına dair apellyasiyanı müzakirə edən komissiya buraxılmış
s
əhvin əhəmiyyətsiz olması qənaətinə gələrsə apellyasiyanı rədd edə bilər;
-
sual mü
əllifinin və redaktorun müvafiq izahatını tələb edə bilər.
5.
Çempionatın iştirakçıları
5.1.
Çempionatda yalnız tələbələr iştirak edə bilər. Bu Əsasnamənin məqsədləri üçün
t
ələbə dedikdə Çempionatın keçirilmə anına hər hansı ali təhsil müəssisəsinin təhsilin
t
əşkili formasından (əyani, qiyabi, axşam, ödənişli, ödənişsiz, distat və s.) asılı
olmayaraq bakalavr v
ə magistr pilləsində təhsil alan şəxslər başa düşülür. Hər bir
komanda yalnız təmsil etdiyi təhsil müəssisəsinin tələbələrindən ibarət olmalıdır.
5.2.
Çempionatın Əsasnaməsinin tələblərinə cavab verən, Çempionatda iştirak etmək
fikrini müvafiq nümay
əndəyə bildirmiş, və müvafiq sifariş vərəqəsini (Əlavə 1)
düzgün doldurmuş istənilən komanda Çempionatın iştirakçısı ola bilər. Komandaların
qeydiyyatı müvafiq nümayəndələr tərəfindən həyata keçirilir.
5.3. Çempionatda h
ər birində 6 əsas (onlardan biri kapitan olmaqla) və 2 ehtiyat
oyunçu olan komandalar iştirak edə bilərlər. Komandaların adı, oyunçuların soyadı,
adı və atasının adı (kapitan haqqında qeydlə birlikdə), təvəllüdü, telefonu və elektron
poçt ünvanı, təhsil aldığı fakültə komandanın kapitanı tərəfindın doldurulan və
komandanın Əsasnamə ilə tanışlığını və onunla razılığını ifadə edən imzası ilə təsdiq
edil
ən sifariş vərəqəsində göstərilməlidir. Sifariş vərəqəsinə tələbə vəsiqəsinin surəti
v
ə ali təhsil müəssisəsinin müvafiq səlahiyyətli şəxsinin imzası və möhürü ilə təsdiq
edilmiş oyunçuların siyahısı əlavə edilməlidir.
5.4. Eyni zamanda oyunda 6 n
əfərdən çox oyunçu ola bilməz. Komandanın heyətində
onun sifariş vərəqində olmayan oyunçunun iştirakı qadağandır. Komandanın
hey
ətində başqa komandanın sifariş vərəqində adı olan oyunçunu iştirakı qadağandır.
Sifariş vərəqi tam doldurulmamışdırsa, ona əlavələr edilməsi Təşkilat Komitəsinin
razılığı ilə mümkündür. Sifariş vərəqinə əlavələrin edilməsi və sifariş vərəqindən
oyunçun
un adınının çıxarılması yalnız seçim mərhələsindən sonra, final mərhələsi
başlayana qədər mümkündür.
5.5
. Əgər Çempionat başa çatmamış komanda dağılarsa onun nəticələrinin varisliyi
m
əsələsi həll edilərkən dağlmış komandanın sifariş vərəqində göstərilmiş daha çox
oyunçunun iştirak etdiyi komandaya üstünlük verilir. Bu mümkün olmadıqda dağılmış
komandanın kapitanının oynadığı komandaya üstünlük verilir. Mübahisəli vəziyyətdə
müvafiq q
ərar Təşkilat Komitəsi tərəfindən qəbul edilir.
5.6
. Dağılmış komandaların üzvləri bu Əsasnamənin 6.4-cü bəndində nəzərdə tutlmuş
m
əhdudiyyətlər nəzərə alınmaqla digər komandaların heyətinə daxil edilə bilərlər.
5.7. Final m
ərhələsində iştirak hüququ qazanmış komandaların heyətində yalnız
Çempionatın ilkin mərhələlərində komandanın sifariş vərəqəsində adı olan oyunçular
iştirak edə bilərlər.
6
. Çempionatın qalibinin müəyyən edilməsi
6.1. R
əqiblərindən daha yaxşı nəticə göstərmiş komanda Çempionatın qalibi elan
olunur v
ə «Nə? Harada? Nə zaman?» intellektual oyunu üzrə tələbələr arasında I
Az
ərbaycan Çempionatının çempionu adını qazanır.
6
.2. Çempionatın qalibləri keçici Azərbaycan Çempionatının Kuboku, medallarla və
diplomlarla mükafatlandırılırlar.
7. Yekun müdd
əalar
7.1.
Çempionatın suallarından digər yarışların keçirilməsində yalnız Təşkilat
Komit
əsinin razılığı əvvəlcədən alınmaqla istifadə oluna bilər.
7.2.
Bu Əsasnamə Çempionatın təşkilinin və Çempionatın oyunlarının keçirilməsinin
bütün hallarını tənzimləmir. Bu Əsasnamə ilə tənzimlənməyən məsələlər Bu
Əsasnaməyə zidd olmamaq şərti ilə Təşkilat Komitəsi, onun üzvləri və ya Təşkilat
Komit
əsinin səlahiyyətli nümayəndələri tərəfindən həll olunur (oyunun keçirilməsinin
t
ənzimlənməyən məsələləri ilk növbədə “Nə? Harada? Nə zaman?” Məcəlləsi ilə
mü
əyyən edilmiş qaydada həll edilməlidir).
7.3.
Oyunun bütün iştirakçıları oyunçular, aparıcı, müxtəlif jürilərin üzvləri, sualların
redaktoru v
ə müəllifləri təkcə qaydalara riayət etməyi ehtiva etməyən ümumi qəbul
olunmuş etik normalara riayət etməlidir. Bu anlayışa oyunun bütün iştirakçılarına və
tamaşaçılarına dostcasına münasibət və qarşılıqlı hörmət və dostcasına oyun
atmosferinin yaradılmasına can atmaq daxildir.
7.4.
Oyunun bütün iştirakçıları:
-
şifahi və yazılı formada, həmçinin müxtəlif forum və internet
informasiya s
əhifələrində öz həmkarları üçün təhqiredici kütləvi ifadələrdən
qaçmalı;
-
başqa oyunçuları qeyri düzgün oyuna görə sübutsuz ittihamlar etməkdən
ç
əkinməli;
-
yarışın başqa oyunçuları və ya iştirakçılarına münasibətdə onları qaydaları
v
ə ya etik normaları pozmağa sövq edən hərəkətlərə yol verməməlidirlər.
Dostları ilə paylaş: |