1. Müəssisənin iqtimsadiyyatı kursu aşağıdakılardan hansına aiddir: √ Mikroiqtisadiyyat • Meqoiqtisadiyyat • Makro və mezoiqtisadiyyat • Mezoiqtisadiyyat 2

---

2507yq_Az_Q18_Qiyabi_Yekun imtahan testinin sualları Fənn : 2507yq İstehsalın iqtisadiyyatı və menecment
1.
Müəssisənin iqtimsadiyyatı kursu aşağıdakılardan hansına aiddir:
√
Mikroiqtisadiyyat
•
Meqoiqtisadiyyat
•
Makroiqtisadiyyat
•
Makro və mezoiqtisadiyyat
•
Mezoiqtisadiyyat
2.
Yanacaq-energetika kompleksi aşağıdakılardan hansının subyektidir?
•
Makroiqtisadiyyatın
•
Makro və mikroiqtisadiyyatın
•
Meqoiqtisadiyyatın
√
Mezoiqtisadiyyatın
•
Mikroiqtisadiyyatın
3.
İqtisad elmi aşağıdakı elm sahələrinin hansına aiddir?
•
təbiət elmləri
•
texniki elmlər
•
dəqiq elmlər
•
siyasi elmlər
√
ictimai elmlər
4.
Müəssisənin iqtisadiyyatı kursunun obyekti hansıdır?
•
müəssisədə baş verən iqtisadi proseslərin qanunauyğunluqlarının öyrənilməsi
•
Mövсud istehsal münasibətlərinin doğurduğu obyektiv iqtisadi qa¬nunların müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətindəki təzahür
forma¬la¬rının öyrənilməsi
•
müəssisələrin dövlət tənzimlənməsi, məşğulluq problenmləri
√
müəssisələr, onların istehsal təsərrüfat fəaliyyəti
•
müəssisə birlikləri, sənaye sahələri
5.
Müəssisənin iqtisadiyyatı kursunun predmeti hansıdır?
•
müəssisələrin dövlət tənzimlənməsi, məşğulluq problenmləri
√
Mövcud istehsal münasibətlərinin doğurduğu obyektiv iqtisadi qa¬nunların müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətindəki təzahür
forma¬la¬rının, mövcud olan ümumi qanunauyğunluqların öyrənilməsi
•
müəssisələrin dövlət tənzimlənməsi, məşğulluq problenmləri və makroiqtisadi tarazlıq məsələlərinin öyrənilməsi
•
müəssisələr, onların istehsal təsərrüfat fəaliyyəti və dövlət budcəsinin gəlirlərinin araşdırılması
•
müəssisə birlikləri, sənaye sahələri, milli iqtisadiyyatın davamlı inkişaf məsələlərinin öyrənilməsi
6.
Müəssisənin iqtisadi və texniki səviyyəsini müəyyən edən amillərə aiddir.
•
əmək kollektivinin sosial inkişafı, fiskal siyasət, monetar siyasət
•
müəssisələrin dövlət tənzimlənməsi, məşğulluğun artırılması və makroiqtisadi tarazlığın təmin edilməsi
•
investisiya fəaliyyəti, əmək haqqının yüksəldilməsi və sosial müdafiə sisteminin inkişafı
•
müəssisələrin səmərəli yerləşdirilməsi və dövlət budcəsinin gəlirlərinin artırılması
√
elmi-texniki tərəqqi, istehsalın və əməyin təşkili, innovasiya fəaliyyəti
7.
Sahə nişanəsi üzrə ixtisaslaşmış konkret iqtisad elmlərinə aid deyil
•
Tikintinin iqtisadiyyatı
•
Nəqliyyatın iqtisadiyyatı
•
Sənayenin iqtisadiyyatı
√
Menecment
•
Aqrar sənaye kompleksinin iqtisadiyyatı

---

8.
Mövzu nişanəsi üzrə ixtisaslaşmış konkret iqtisad elmlərinə aid deyil
•
Marketinq
•
Biznesin təşkili
•
Əməyin iqtisadiyyatı
√
Müəssisənin iqtisadiyyatı
•
Maliyyə
9.
Müəssisənin iqtisadiyyatı kursunun tədrisi prosesində öyrənilmir:
•
marketinq və məhsulun satışı məsələlləri
•
maliyyə məsələləri və müəssisənin ödədiyi vergilər
•
xarici iqtisadi fəaliyyətlə əlaqədar məsələləri
√
müəssisədə istehsalın texniki məsələləri
•
innovasiya və investisiya fəaliyyəti ilə əlaqədar məsələlər
10.
Aşağıdakı səviyyələrdən hansında tədqiqat və təhlil işinin bütünlükdə milli iqti¬sa¬diyyat səviyyəsində aparılır?
√
Makroiqtisadiyyat
•
Ev təsərrüfatının iqtisadiyyatı
•
Firmanın iqtisadiyyatı
•
Müəssisənin iqtisadiyyatı
•
Mikroiqtisadiyyat
11.
Aşağıdakılardan hansı proseslərin müəssisəyə aidiyyəti yoxdur?
•
müəssisədə əsas iq¬tisadi proseslər baş verir
√
müəssisədə siyasi münasibətlər formalaşır
•
müəssisədə iqtisadi münasibətlər formalaşır
•
müəssisədə istehsalın texnologiyası və keyfiyyəti problemləri kəsişir
•
müəssisə iqtisadiyyatın istehsal və təşkilati strukturunu əmələ gətirir
12.
Müəssisələrin qarşısında duran əsas vəzifələrə aid deyil
•
ən az xərjlə daha yüksək iqtisadi nətijələr əldə etmək
•
əmək məhsulldarlığının yüksəldilməsinə və fondveriminin artırılmasına nail olmaq
•
müəssisənin maliyyə resurslarından səmərəli istifadə etmək
√
dövlət büdcəsinə ödənilən vergilərin həcmini artırmaq
•
buraxılajaq məhsulların keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq
13.
Müəssisənin istehsal potensialı nədir?
•
müəssisəyə dövlətin icazə verdiyi maksimum istehsal imkanı və istehsal gücü
√
müəssisənin kadrları, istehsal vasitələri, informasiya və maliyyə vəsaitlərinin məcmusudur
•
müəssisənin illik istehsal həcmi
•
bazarın yerli məhsul tutumu
•
müəssisə məhsullarının satıla biləcək maksimum həcmi
14.
Müəssisənin istehsal quruluşuna aid deyil
•
istehsal bölmələrinin işçilərinin onların ümumi syaında payları
•
müəssisənin məhsul buraxılışında ayrı-ayrı istehsal bölmələrinin paylarını
•
istehsal bölmələrinin istehsalın ümumi həcmində payları
√
müəssisənin istehsal bölmələrində işləyənlərin sayında ayrı-ayrı kateqoriyalı işçilərin payları
•
istehsal bölmələrinin əsas fondlarının onların ümumi həcmində payları
15.
Məhsulun istehsalında iştirak etməyən bölmə hansıdır?
•
əsas sex
•
xidmətedici sex

---

•
köməkçi sex
√
sosial-məişət bölməsi
•
yardımçı sex
16.
Müəssisənin əlaltı sexləri nə ilə məşğul olurlar?
•
əsas sexlərin normal işləmələri üçün şərait yaradırlar
•
xidmətedici sexlərin normal fəaliyyəti üçün şərait yaradırlar
•
müəssisədə profil məhsulların istehsalını həyata keçirirlər
•
köməkçi sexlərin normal işləmələri üçün zəruri şəraiti yaradırlar
√
müəssisədə istehsal tullantılarından təkrar emalını həyata keçirirlər
17.
Müəssisə ləğv edilərkən hansı kreditorların tələbləri ilk nbvbədə ödənilir?
•
Birinci növbədə müvafiq vədəli ödənişlərin kapitallaşdırılması yolu ilə o fiziki şəxslərin tələbləri ödənilir ki, ləğv edilən müəssisə
onların qarşısında həyata və ya sağlamlığa zərər vurulması üçün məsuliyyət daşıyır
•
Birinci növbədə qalan kreditorlar ilə hesablaşmalar aparılır
•
Birinci növbədə büdcəyə məjburi ödənişlər üzrə borc ödə¬ni¬lir
√
Birinci növbədə ləğv edilən müəssisəin əmlakının girov qoyul¬ma¬¬sı ilə təmin edilmiş öhdəliklər üzrə kreditorların tələbləri
ödə¬ni¬lir
•
Birinci növbədə işdənçıxma müavinətlərinin verilməsi, əmək müqaviləsi üzrə işləyən şəxslərin əməyinin ödənilməsi və müəl¬lif¬lik
müqavilələri üzrə haqların ödənilməsi üzrə hesab¬laş¬ma¬lar apa¬rılır
18.
Nizamnamə kapitalının (fondunun) həcmi:
√
müəssisə yaradılarkən müəyyən edilir
•
Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilir
•
vergi orqanı tərəfindən müəyyən edilir
•
müəssisə fəaliyyət göstərərkən onun rəhbərliyi tərəfindən müəyyən edilir
•
dövlət qeydiyyatına alındıqdan sonra müəyyən edilir
19.
Müəssisə bölündükdə onun öhdəlikləri:
•
yaranan müəssisələrdən biri kreditorlara verilməklə öhdəliklər ödənir
•
onun öhdəlikləri əmlakı hesabına ödənir
√
onun öhdəlikləri bö¬lüş¬¬dürücü akt üzrə uyğun hissələrdə yaranan yeni müəs¬sisələrə keçir
•
onun öhdəlikləri müəssisələrdən birinə keçir
•
mövcud öhdəliklər ləğv edilir
20.
Müəssisənin istehsal qurluşu
•
onun təsərrüfat fəaliyyətinin idarə edilməsi mexanizmidir
√
onun daxili bölmələrinin tərkibi və nisbətlərini əks etdirir
•
onun kapitalının strukturunu əks etdirir
•
onun dövriyyə vəsaitlərinin strukturunu əks etdirir
•
onun idarəetmə strukturudur
21.
Fəaliyyət miqyasına görə sənaye müəssisələri bölünürülər:
•
kiçik, böyük, qarışıq müəssisələrə
•
kütləvi, seri¬yalı və fərdi müəssisələrə
•
axınlı, dəstəli və fərdi müəssisələrə
√
kiçik, orta və iri müəssisələrə
•
xırda, böyük və transmilli müəssisələrə
22.
İxtisaslaşdırılma dərəcəsinə görə müəssisələr bölünürülər:
•
ixtisaslaşdırılımış, ixtisaslaşdırılmış, kombinələşmiş müəssisələrə
√
ixtisaslaşdırılmış, universal və qarışıq müəssisələrə
•
kütləvi, seriyalı və fərdi müəssisələrə

---

•
ixtisaslaşdırılımış, axınlı və fərdi müəssisələrə
•
istehsal, kommersiya və xidmət müəssisələrinə
23.
Müəssisə ləğv edilmir:
•
onun təsisçilərinin (iştirakçılarının) ümumi yığıncağının qərarı ilə
•
qa¬nun¬la qadağan edilmiş fəaliyyət həyata keçirdikdə
√
onun təsisçiləri (iştirakçıları) dəyişdikdə
•
lazımi xüsusi icazə (lisenziya) olmadan fəaliyyət göstərdikdə
•
onun yaradılması zamanı yol verilmiş qanunvericilik pozuntuları ilə əlaqədar
24.
Müəssisənin ləğv edilməsi prosesinə aid deyil
•
onun kreditorlarının tələblərini bildirməsi qaydası və müd¬də¬ti haqqında məlumatın dərc edilməsi
•
onun əmlakının tərkibinin müəyyən edilməsi
√
onun kadrlarının tərkibinin müəyyən edilməsi
•
onun kreditorlarını aşkar edilməsi və debitor borclarının alınması
•
onun kreditor¬la¬rının irəli sürdükləri tələblərin siyahısının müəyyən edilməsi
25.
Hansı halda müəssisə törəmə müəssisəsi hesab edilir?
√
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında üstün iştira¬kına və ya onlar arasında bağlanmış müqaviləyə görə onun qəbul et¬di¬yi
qərarları müəyyənləşdirmək imkanına malik olursa, onda ikin¬ci müəssisə birincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin istehsal etdiyi məhsulların hamısını alırsa və bağlanmış müqaviləyə görə onun istehsal etdiyi məhsulun hamısını
yaxın iki ildə almalıdırısa, onda birinci müəssisə ikincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında 10 faizə malikdirsə və bu iştirak payı müəssisənin ümumi yığıncağını istənilən vaxi
çağırmağa imkan verirsə, onda ikin¬ci müəssisə birincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında 25 faizə malikdirsə, onda ikinci müəssisə birincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalının 49 faizinə malikdirsə və ya onlar arasında bağlanmış müqaviləyə görə onun istehsal
etdiyi məhsulun 75 faizini alırsa, onda ikinci müəssisə birincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
26.
Asılı müəssisə nədir?
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında üstün iştira¬kına və ya onlar arasında bağlanmış müqaviləyə görə onun qəbul et¬di¬yi
qərarları müəyyənləşdirmək imkanına malik olursa, onda ikin¬ci müəssisə birincinin asılı müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin istehsal etdiyi məhsulların hamısını alırsa, onda birinci müəssisə ikincinin törəmə müəssisəsi hesab edilir
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında 10 faizə malikdirsə, onda ikin¬ci müəssisə birincinin asılı müəssisəsi hesab edilir
√
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalında 20 faizdən çox paya malikdirsə, onda ikinci müəssisə birincinin asılı müəssisəsi hesab
edilir
•
bir müəssisə digərinin nizamnamə kapitalının 100 faizinə malikdirsə, onda ikinci müəssisə birincinin asılımüəssisəsi hesab edilir
27.
İmtyazlı səhmlər səhmdar cəmiyyətin Nizamnamə kapitalının:
√
25 faizindən çox ola bilməz
•
50 faizindən çox olmalıdır
•
75 faizindən az ola bilməz
•
hədd yöxdur
•
100 faizini təşkil etməlidir
28.
Müəssisənin ölçüsünü təyin etmək üçün istifadə olunan əsas göstərici hansıdır?
•
sahə mənsubiyyəti
•
aktivlərin dəyəri
√
işçilərin sayı və illik dövriyyəsinin həcmi
•
mənfəətin həcmi
•
satışın həcmi
29.
Sənaye müəssisələrinin istehsal strukturunun hası tipləri mövcuddur?
•
texnoloji, əşya və təşkilati tiplər
•
texniki, predmet (əşya) və qarışıq tiplər

---

•
texnoloji, iqtisadi və təşkilati tiplər
•
mexaniki, təşkilati və texnoloji tiplər
√
texnoloji, predmet və qarışıq tiplər
30.
Müəssisə ləğv edilərkən ikinci növbədə onun hansı kreditorlarının tələbləri ödənilir?
√
müvafiq vədəli ödənişlərin kapitallaşdırılması yolu ilə o fiziki şəxslərin tələbləri ödənilir ki, ləğv edilən müəssisə onların qarşısında
həyata və ya sağlamlığa zərər vurulması üçün məsuliyyət daşıyır
•
ləğv edilən müəssisəin əmlakının girov qoyulması ilə təmin edilmiş öhdəliklər üzrə kreditorların tələbləri ödənilir
•
büdcəyə məcburi ödənişlər üzrə borc ödənilir
•
təsisçilər ilə hesablaşmalar aparılır
•
işdənçıxma müavinətlərinin verilməsi, əmək müqaviləsi üzrə işləyən şəxslərin əməyinin ödənilməsi və müəlliflik müqavilələri üzrə
haqların ödənilməsi üzrə hesablaşmalar aparılır
31.
Müəssisə ləğv edilərkən üçüncü növbədə onun hansı kreditorlarının tələbləri ödənilir?
•
müvafiq vədəli ödənişlərin kapitallaşdırılması yolu ilə o fiziki şəxslərin tələbləri ödənilir ki, ləğv edilən müəssisə onların qarşısında
həyata və ya sağlamlığa zərər vurulması üçün məsuliyyət daşıyır
•
ləğv edilən müəssisəin əmlakının girov qoyulması ilə təmin edilmiş öhdəliklər üzrə kreditorların tələbləri ödənilir
•
büdcəyə məcburi ödənişlər üzrə borc ödənilir
•
təsisçilər ilə hesablaşmalar aparılır
√
işdənçıxma müavinətlərinin verilməsi, əmək müqaviləsi üzrə işləyən şəxslərin əməyinin ödənilməsi və müəlliflik müqavilələri üzrə
haqların ödənilməsi üzrə hesablaşmalar aparılır
32.
Buraxılan məhsulun iqtisadi təyinatına görə müəssisələr bölünürlər:
•
kiçik və orta müəssisələrə
•
əl əməyinə əsaslanan və avtomatlaşdırılmış müəssisələrə
√
istehlak şeyləri və istehsal vasitələri istehsal edən müəssisələrə
•
ixtisaslaşdırılmış və universal müəssisələrə
•
istehsal və kommersiya müəssisələrinə
33.
Müəssisənin təşkilati-hüquqi formalarına aiddir?
√
məhdud məsuliyyətli müəssisə və səhmdar cəmiyyəti
•
kiçik, orta və iri müəssislər
•
özəl müəssisə və müştərək müəssisə
•
dövlət müəssisəsi və xarici müəssisə
•
istehsal, kommersiya və xidmət müəssisələri
34.
İstehsalın təşkili tipinə görə sənaye müəssisələri bölünürülər:
•
kiçik, orta və iri müəssisələrə
•
əl əməyinə əsaslanan, mexanikləşdirilmiş və avtomatlaşdırılmış müəssisələrə
√
kütləvi, seriyalı və fərdi müəssisələrə
•
axınlı, dəstəli və fərdi müəssisələrə
•
istehsal, kommersiya və xidmət müəssisələrinə
35.
İstehsal müəssisəsində tara hazırlayan sexlər aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
köməkçi sexə
•
xidmətedici sexə
√
yardımçı sexə
36.
İstehsal müəssisəsində anbar təsərrüfatı aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
köməkçi sexə

---

√
xidmətedici sexə
•
yardımçı sexə
37.
İstehsal müəssisəsində su təchizatı aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
köməkçi sexə
√
xidmətedici sexə
•
yardımçı sexə
38.
İstehsal müəssisəsində eksperimental sexləri aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
√
xidmətedici sexə
•
köməkçi sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
39.
İstehsal müəssisəsində kompressor stansiyaları aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
√
xidmətedici sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
•
köməkçi sexə
40.
İstehsal müəssisəsində nəqliyyat və enerji sexləri aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
yardımçı sexə
•
köməkçi sexə
√
xidmətedici sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
əsas sexə
41.
İstehsal müəssisəsində model sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
√
köməkçi sexə
•
xidmətedici sexə
•
yardımçı sexə
•
əsas sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
42.
İstehsal müəssisəsində təmir sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
√
köməkçi sexə
•
əsas sexə
•
yardımçı sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
xidmətedici sexə
43.
İstehsal müəssisəsində alət sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
əsas sexə
√
köməkçi sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
•
xidmətedici sexə
44.
Toxuculuq fabriklərində naxışvurma sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?

---

√
əsas sexə
•
yardımçı sexə
•
xidmətedici sexə
•
köməkçi sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
45.
Toxuculuq fabriklərində toxucu sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
köməkçi sexə
•
xidmətedici sexə
√
əsas sexə
•
yardımçı sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
46.
Toxuculuq fabriklərində əyirici sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
√
əsas sexə
•
xidmətedici sexə
•
köməkçi sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
47.
Metallurgiya kombinatlarında koks sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
√
əsas sexə
•
xidmətedici sexə
•
köməkçi sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
48.
Metallurgiya kombinatlarında marten sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
köməkçi sexə
•
xidmətedici sexə
√
əsas sexə
•
yardımçı sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
49.
Metallurgiya kombinatlarında domna sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
köməkçi sexə
•
xidmətedici sexə
√
əsas sexə
•
yardımçı sexə
•
sosial-məişət bölməsinə
50.
Maşınqayırma zavodlarında yığma sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
•
sosial-məişət bölməsinə
•
köməkçi sexə
√
əsas sexə
•
xidmətedici sexə
•
yardımçı sexə
51.
Maşınqayırma zavodlarında hazırlıq sexi aşağıdakılardan hansına aiddir?
√
əsas sexə
•
xidmətedici sexə
•
köməkçi sexə

---

•
sosial-məişət bölməsinə
•
yardımçı sexə
52.
Müəssisənin xidmətedici sexiləri nə ilə məşğul olurlar?
•
müəssisədə istehsal tullantılarından təkrar emalını həyata keçirirlər
•
əsas sexlərin normal işləmələri üçün şərait yaradırlar
•
texnoloji prosesin hansısa mərhələsinin yerinə yetirilməsi ilə məşğul olurlar
•
yardımçı sexlərin normal fəaliyyəti üçün şərait yaradırlar
√
əsas və köməkçi sexlərin normal işləmələri üçün zəruri şəraiti yaradırlar
53.
Müəssisənin köməkçi sexiləri nə ilə məşğul olurlar?
•
müəssisədə istehsal tullantılarından təkrar emalını həyata keçirirlər
•
texnoloji prosesin hansısa mərhələsinin yerinə yetirilməsi ilə məşğul olurlar
•
xidmətedici sexlərin normal fəaliyyəti üçün şərait yaradırlar
•
əsas və köməkçi sexlərin normal işləmələri üçün zəruri şəraiti yaradırlar
√
əsas sexlərin normal işləmələri üçün şərait yaradırlar
54.
Müəssisənin əsas sexiləri nə ilə məşğul olurlar?
•
müəssisədə istehsal tullantılarından təkrar emalını həyata keçirirlər
√
texnoloji prosesin hansısa mərhələsinin yerinə yetirilməsi ilə məşğul olurlar
•
xidmətedici sexlərin normal fəaliyyəti üçün şərait yaradırlar
•
köməkçi sexlərin normal işləmələri üçün zəruri şəraiti yaradırlar
•
əsas sexlərin normal işləmələri üçün şərait yaradırlar
55.
İstehsal prosesləri mürəkkəblik dərəcəsinə görə necə təsnifləşdirilir?
•
əsas, köməkçi və xidmətedici istehsal prosesləri
•
mexaniki və fiziki-kimyəvi istehsal prosesləri
•
dəstəli, fərdi və əsas istehsal prosesləri
√
sintetik, analitik və birbaşa istehsal prosesləri
•
əsas, köməkçi və fərdi istehsal prosesləri
56.
Kiçik seriyalı istehsallar üçün təhkimetmə əmsalı bərabərdir:
•
1 – 10
•
10-15
•
11 – 20
√
21 – 40
•
16 -20
57.
Təhkimetmə əmsalı necə hesablanır?
•
vaxt vahidi ərzində yerinə yetirilən və ya yetirilməli olan vaxt vahidi ərzində qurulmuş avadanlıqların işçilərin sayına nisbəti kimi
√
vaxt vahidi ərzində yerinə yetirilən və ya yetirilməli olan texnoloci əməliyyatların iş yerlərinin sayına nisbəti kimi
•
iş yerlərinin vaxt vahidi ərzində yerinə yetirilən və ya yetirilməli olan texnoloji əməliyyatların sayına nisbəti kimi
•
vaxt vahidi ərzində yerinə yetirilən və ya yetirilməli olan ahəngdarlıq göstəricisinin birqərarlıq göstəricisinə nisbəti kimi
•
birqərarlıq göstəricisinin ahəngdarlıq göstəricisinə nisbəti kimi
58.
İstehsalın təşkilinin formalarına nə aid deyil ?
•
predmet forması
•
fərdi forma
•
düzxətli forma
√
analitik forma
•
texnoloci forma
59.
Dövriyyə ehtiyyat məmulatı nə vaxt yaradılır?

---

√
bir iş yerində əməliyyata sərf olunan vaxtın başqasına nisbətən fərqləndiyi halda yaradılır
•
iş yerlərinin əvvəlcədən nəzərdə tutul¬ma¬mış boşdayanmalar yarandığı və zay məhsulların buraxıldığı təqdirdə sığortalanmaq üçün
yaradılır
•
bir iş yerində əməliyyata sərf olunan vaxtın başqasına bərabər olduğu halda yaradılır
•
ayrı-ayrı iş yerlərində, istehsal sahələri¬ndə istehsalın həcminin artırılması üçün yaradılır
•
zadellərə olan günlük minmum tələbatı ödəmək üçün yaradılır
60.
İstehsal tsiklinin uzunluğu göstəricisindən:
•
müəssisənin istehsal edilən məhsulların keyfiyyətini qiymtələndirərkən istifadə olunur
√
bitməmiş istehsalın həcmini hesablayarkən istifadə olunur
•
satış kanallarını müəyyən etmək üçün istifadə edilir
•
kollektivin sosial inkişafını planlaşdırarkən istifadə edilir
•
məhsulun maliyyə vəziyyətini qiymtləndirərkən istifadə olunur
61.
İstehsal prosesləri təşkili tipinə görə necə qruplaşdırılır?
•
fərdi, kütləvi, axınlı
•
dəstəli, kütləvi, seryalı
•
fərdi, dəstəli, axınlı
√
fərdi, seryalı, kütləvi
•
fərdi, dəstəli, kütləvi
62.
əməliyyatın tempi:
•
ma¬te¬ria¬lın və ya materiallar partiyasının əməliyyatda qaldığı vaxtı özündə əks etdirir
•
vaxt vahidi ərzində əməliyyatda iştirak edən işçilərin sayını əks etdirir
√
vaxt vahidi ərzində əməliyyata daxil olan detalların sayını əks etdirir
•
vaxt vahidi ərzində istehsal edilmiş detalların sayını əks etdirir
•
vaxt vahidi ərzində istehsal edilmiş detallara sərf olunan əməhin kəmiyyətini əks etdirir
63.
əməliyyatın taktı:
•
vaxt vahidi ərzində əməliyyata daxil olan detalların sayını əks etdirir
•
əməliyyatda iştirak edən işçilərin sayını əks etdirir
•
əməliyyata daxil olan ma¬te¬ria¬lların sayını özündə əks etdirir
√
materialın və ya materiallar partiyasının əməliyyatda qaldığı vaxtı özündə əks etdirir
•
müəssisədə bir gündə istehsal edilmiş detalların sayını əks etdirir
64.
Məhsulun hazırlanmasındakı roluna görə istehsal prosesi:
•
fərdi, dəstəli və axınlı istehsal proseslərinə ayrılır
•
fərdi, kütləvi və seriyalı istehsal proseslərinə ayrılır
•
normal, cari və perspektiv istehsal proseslərinə ayrılır
•
əmək, təbii və fərdi istehsal proseslərinə ayrılır
√
əsas, köməkçi və xidmətediji istehsal proseslərinə ayrılır
65.
İstehsal prosesinə nə daxil deyil?
√
tədavül prosesi
•
tə¬bii proseslər
•
əsas əmək prosesi
•
köməkçi əmək prosesi
•
xidmətedici əmək prosesi
66.
İstehsal tsikli nədir?
√
xammalın istehsala daxil olduğu andan hazır məhsula çevrilməsinə qədər olan vaxt intervalıdır
•
xammalın əsas köməkçi və xidmətedici sexlərdədə olma vaxtıdır

---

•
xammalın əsas və köməkçi sexdə olma vaxtıdır
•
xammalın əsas sexdə olma vaxtıdır
•
xammalın istehsala daxil olduğu andan onun istehlakına qədər olan vaxt intervalıdır
67.
İstehsal prosesləri təşkili üsuluna görə necə qruplaşdırılır?
•
dəstəli, seryalı, axınlı
•
kütləvi, fərdi, seryalı
•
kütləvi, fərdi, axınlı
•
dəstəli, fərdi, kütləvi
√
fərdi, dəstəli, axınlı
68.
İstehsalın təşkilinin hansı üsulu iqtisadi cəhətdən daha səmərəlidir?
•
dəstəli-fərdi
•
avtomatlaşdırılmış çevik istehsal
•
dəstəli
•
fərdi
√
axınlı
69.
İstehsalın təşkilinin fərdi forması xarakterizə olunur:
•
əmək predmetlərinin texnoloji prosesə ardıcıl verilməsi əsasında xətti strukturla
•
materialların istehsala ardıcıl, paralel və ya qarışıq şəkildə verilməsi ilə qarışıq və ya xətti struktura əsaslanan əsas və köməkçi
əməliyyatların vahid istehsal prosesində birləşdirilməsinə əsaslanması ilə
•
əmək predmetlərinin ardıcıl verilməsinə əsaslanan sex strukturları ilə
•
xammal və materialın istehsala verilməsinin paralel – ardıcıl ötürülməsi ilə qarışıq məkan strukturu ilə
√
əməliyyatların bütövlükdə bir iş yerində yernə yetirilməsi ilə
70.
İstehsalın təşkilinin qarşıq forması xarakterizə olunur :
•
əməliyyatların bütövlükdə bir iş yerində yernə yetirilməsi ilə
•
əmək predmetlərinin texnoloji prosesə ardıcıl verilməsi əsasında xətti strukturla
•
əmək predmetlərinin ardıcıl verilməsinə əsaslanan sex strukturları ilə
√
materialların istehsala ardıcıl, paralel və ya qarışıq şəkildə verilməsi ilə qarışıq və ya xətti struktura əsaslanan əsas və köməkçi
əməliyyatların vahid istehsal prosesində birləşdirilməsinə əsaslanması ilə
•
xammal və materialın istehsala verilməsinin paralel – ardıcıl ötürülməsi ilə qarışıq məkan strukturu ilə
71.
İstehsal prosesinin təşkilinin əsas vəzifələrinə aid deyil?
•
texnoloji əməliyyatların yerinə yetirilməsinin səmərəli üsul və fəndlərinin müəyyən edilməsi
•
məhsul buraxılışının ahəngdarlığını və birqərarlığını təmin etmək üçün iş yerləri arasında qarşılıqlı səmərəli əlaqələrin təmin olunması
•
sexlərdə və istehsal sahələrində istifadə edilən avadanlıqların düzgün yerləşdirilməsi
√
sexlərdə və istehsal sahələrində istifadə edilən avadanlıqlara təlabatın müəyyən edilməsi
•
istehsal prosesinin əməliyyatlara bölüşdürülməsi
72.
İstehsalın tipi müəyyən olunur:
√
məhsulun nomenklaturasının genişliyi, buraxılışın müntəzəmliyi, stabilliyi və həcmi ilə şərtlənən istehsalın texniki, təşkilati və iqtisadi
xüsusiyyətləri ilə
•
məhsulun nomenklaturasının genişliyi, buraxılışın müntəzəmliyi, stabilliyi və həcmi ilə şərtlənən istehsalın texniki, təşkilati, texnoloji
və iqtisadi xüsusiyyətləri ilə
•
istehsalın texniki, təşkilati, texnoloji, mexaniki, fiziki və iqtisadi xüsusiyyətləri ilə;
•
istehsalın texniki, təşkilati, texnoloji, mexaniki, kimyəvi və iqtisadi xüsusiyyətləri ilə
•
məhsulun nomenklaturasının genişliyi, buraxılışın müntəzəmliyi, stabilliyi və həcmi ilə şərtlənən istehsalın texniki, təşkilati, texnoloji,
mexaniki və iqtisadi xüsusiyyətləri ilə
73.
Müəssisədə istehsalın təşkili əhatə edir?
•
iş qüv¬vəsi, əmək predmetləri və əmək vasitələrinin artırılmasına yönəldilmiş texniki-təşkilati tədbirlər kompleksini əhatə edir

---

•
iş qüv¬vəsi, əmək predmetləri və əmək vasitələrinin ərazi baxımından düzgün yerləşdirilməsinə yönəldilmiş texniki-təşkilati tədbirlər
kompleksini əhatə edir
•
iş qüv¬vəsi, əmək predmetləri və əmək vasitələrinin zaman baxımından keyfiyyətlərinin artırılmasına yönəldilmiş texniki-təşkilati
tədbirlər kompleksini əhatə edir
•
iş qüv¬vəsi, əmək predmetləri və əmək vasitələrini ilə müəssisənin səmərəli təminatına yönəldilmiş təşkilati tədbirlər kompleksini əhatə
edir
√
iş qüv¬vəsi, əmək predmetləri və əmək vasitələrinin zaman və məkan baxımından düzgün əlaqələndirilməsinə yönəldilmiş texniki-
təşkilati tədbirlər kompleksini əhatə edir
74.
əmək cisminin hansı hərəkət formasında istehsal tsikli daha qısa olur?
√
paralel
•
ardıcıl-qarışıq
•
paralel-qarışıq
•
qarışıq
•
ardıcıl
75.
Müəssisədə normalaşdırılan işlərin icrası üçün fəhlə kadrlara tələbat necə hesablanır?
•
bir məmulatın istehsalına vaxt normasını istehsal proqramı üzrə məmulatların sayına vururlar
•
bir məmulatın istehsalına vaxt normasını, istehsal proqramı üzrə məmulatların sayını 1 fəhlənin faydalı iş vaxtı fonduna vururlar
√
bir məmulatın istehsalına vaxt normasını istehsal proqramı üzrə məmulatların sayına vurub 1 fəhlənin faydalı iş vaxtı fonduna bölünür
•
istehsal proqramı üzrə məmulatların sayını 1 fəhlənin faydalı iş vaxtı fonduna bölünür
•
bir məmulatın istehsalına vaxt normasını 1 fəhlənin faydalı iş vaxtı fonduna bölünür
76.
əməyin təşkilinə və müəssisə kollektivinin idarə edilməsinə aid olmayan nədir?
•
işçilərin arasında iş bölgüsünün aparılması
•
kadrların hazırlanması və yenidən hazırlanması
•
əməyin stimullaşdırılması
√
istehsalın texniki səviyyəsinin yüksəldilməsi
•
işçilərin işə qəbul olunması
77.
əmək məhsuldarlığını yüksəltməyin təşkilati amillərinə aşağıdakılardan hansılar aiddir?
•
möv¬¬¬jud avadan¬lıq¬ların modern¬ləş¬di¬ril¬məsi, məhsulun keyfiyyətinin yük-səldilməsi, ye¬ni texnoloci proses¬lə¬rin
iş¬lən¬məsi və tətbiqi
•
ye¬ni texnoloci proses¬lə¬rin iş¬lən¬məsi və tətbiqi, istehsalın idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi, iş yerlərinin sə¬¬mərəli təşkili,
kollektivin əmək məhsuldarlığını yüksəltməsi üçün əlve¬riş¬li maliyyə və di¬gər iqtisadi stimulların yaradılması
•
istehsalın mexanikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması, yeni texnikanın tətbiqi və möv¬¬¬jud avadan¬lıq¬ların modern¬ləş¬di¬ril¬məsi
•
istehsalın mexanikləşdirilməsi və möv¬¬¬jud avadan¬lıq¬ların modern¬ləş¬di¬ril-məsi, kadrların mədəni-texniki və mənəvi
səviyyəsinin yüksəldilməsi, istehsalın təmərküzləşmə və ixtisas¬laş¬ma səviyyəsi artırılması
√
istehsalın təmərküzləşmə və ixtisas¬laş¬ma səviyyəsinin yüksəldilməsi, sağlam, təhlükəsiz və estetik jəhətdən əl¬verişli əmək
şəraitinin yaradılması, istehsalın fasiləsizlik, ahəngdarlıq və proporsionallıq dərə¬jə-sinin yüksəldilməsi
78.
əmək məhsuldarlığını yüksəltməyin iqtisadi amillərinə aşağıdakılardan hansı aiddir?
•
istehsalın idarə edilməsinin təkmilləşdirilməsi
•
ye¬ni texnoloci proses¬lə¬rin iş¬lən¬məsi və tətbiqi
•
istehsalın təmərküzləşmə və ixtisas¬laş¬ma səviyyəsinin yüksəldilməsi
•
elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətlərinin istehsala tətbiqi
√
işçilər üçün əlve¬riş¬li maliyyə və di¬gər iqtisadi stimulların yaradılması
79.
əmək haqqının səviyyəsinə təsir göstərməyən amil hansıdır?
•
dövlətin sosial siyasəti
•
fərdi əmək müqaviləsinin şərtləri
•
əmək bazarının konyukturası
•
işin xarakteri
√
müəssisənin yaşayış yerinə yaxınlığı
80.
əməyin ödənilməsinin işəmuzd formasının tətbiqi şərti hansıdır?

---

•
materiallardan israfçılıqla istifadə olunması
•
avadanlıqlara xidmətin təşkilinin birqada üsulunun tətbiqi
√
görülən işlərin dəqiq hesablanmasının mümkünlüyü
•
texnoloji qaydaların pozulması
•
əməliyyatların ardıcıllıqla yerinə yetirilməsi
81.
Kadr axıcılığının motiv¬lərinə aid deyil:
•
əmək şəraitinin əlverişsiz və əmək haqqının səviyyəsinin aşağı olması
•
işin möv¬süm¬lü olması
√
istehsalın təmərküzləşmə səviyyəsi yüksəldilməsi
•
xidməti vəzifə üzrə inkişaf im¬kanlarının yoxluğu
•
ixtisasın artırılması im¬kanlarının yoxluğu
82.
Növbədaxili iş vaxtı itkilərinə aiddir:
•
üzürsüz səbəbədən işdə olmama
•
bütün günü boşdayanma
•
müdiriyyətin icazəsinə görə işdə olmama
√
materialın emal üçün gecikməsi
•
xəstələik üxəndən boşdayanma
83.
İş yerinə xidmət vaxtı norması nədir?
•
müəyyən müddət ərzində bri¬qa¬da tərəfindən yerinə yetirilməli olan zəruri çeşid və həjmdə iş¬lərin plan ölçüsüdür
•
müəyyən işin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan müəyyən peşə-ixtisas tərkibdə işçilərin sayının plan ölçüsüdür
√
fəhlənin avadanlıqların və iş yerinin işçi vəziyyətdə saxlanması ilə əlaqədar sərf etdiyi vaxtın plan ölçüsüdür
•
məhsul vahidinin hazırlanması və ya müəyyən həjm¬də işin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan iş vaxtının plan ölçüsüdür
•
rəhbərə bilavasitə tabe olan işçilərin sayının plan ölçüsüdür
84.
Müəssisədə əməyin normalaşdırılması nəyi təmin etmir?
•
əmək haqqı fondunun həcmini müəyyən etməyi
•
zəruri avadanlıqların miqdarını müəyyən etməyi
√
avadanlıqların mexaniki gücünü müəyyən etməyi
•
sexin, istehsal sahəsinin, ayrı-ayrı iş yerlərinin istehsal proqramlarını hesablamağı
•
yeni texnikanın tətbiqi səmərəliliyini qiymətləndirməyi
85.
Müəssisədə əsas fəhlələrin sayı necə müəyyən edilir?
√
istehsal ediləcək cəmi məhsulun əmək tutumunun işçinin faydalı iş vaxtı fonduna nisbəti kimi
•
istehsal ediləcək cəmi məhsulun əmək tutumu ilə işçinin faydalı iş vaxtı fondunun hasili kimi
•
işçinin faydalı iş vaxtı fondunun istehsal ediləcək cəmi məhsulun əmək tutumuna nisbəti kimi
•
istehsal ediləcək cəmi məhsulun əmək tutumu ilə işçinin faydalı iş vaxtı fondunun fərqi kimi
•
istehsal ediləcək cəmi məhsulun əmək tutumu ilə işçinin faydalı iş vaxtı fondunun cəmi kimi
86.
Müəssisə işçiləri daha çox maraqlıdırlar ki:
•
əmək məhsuldarlığı artsın
•
istehsal xərcləri azaldılsın
√
əmək haqqı yüksəldilsin
•
rentabellik yüksəlsin
•
kreditlərə görə faizlər aşağı salınsın
87.
əmək məhsuldarlığının ölçülmə üsulları hansıdır?
•
məhsul vahidi istehsalına sərf olunan fərdi və ictimai əmək
√
məhsul vahidi istehsalına sərf olunan iş vaxtı və vaxt vahidi ərzində məhsul istehsalının həcmi
•
hər bir işçinin əmək haqqı və məhsul vahidinə düşən əmək haqqı

---

•
məhsul vahidi istehsalına sərf olunan iş vaxtı və vaxt vahidinə düşən əsas fondların dəyəri
•
məhsul vahidinə düşən əmək haqının kəmiyyəti və əmək haqqı vahidinə düşən məhsulun həcmi
88.
əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi amilləri hansılardır?
•
müəssisədə inzibati idarə heyyətinin sayının artırılması, fəhlələr arasında rəqabət, əmək haqqının artırılması
√
maddi-texniki, sosial, iqtisadi və təşkilati
•
intensiv, ekstensiv, dəyişən, qarışıq
•
analitik, statistik, eksperimental, qarışıq
•
fəhlələrin iş vaxtının artırılması, növbələrin fasiləsizliyi və istirahət müddətinin qısaldılması
89.
Vaxt norması nədir?
•
vaxt vahidində müvafiq ixtisaslı bir fəhlənin (icraçının), yaxud bir neçə icraçının müəyyən şəraitdə istehsal etməli olduğu məhsulun
(işin) miqdarıdır
•
əsas işin yerinə yetirilməsində fəhlənin köməkçi xarakter daşıyan işlərə sərf etdiyi vaxta deyilir
•
verilən işin həcmini yerinə yetirmək üçün işə çıxan fəhlələrin zəruri miqdarının müəyyən edilməsidir
•
növbə ərzində bir aqretata xidmət etmək üçün lazım olan fəhlələrin maksimum sayı və yaxud müəyyən təşkilati-texniki şəraitdə bir
işçinin xidmət etdiyi mexanizmləri, cihazların və digər avadanlıqların miqdarıdır
√
məhsul (iş) vahidi istehsalına sərf olunan iş vaxtının elmi əsaslandırılmış, planlaşdırılılmış miqdarıdır
90.
Vaxtamuzd formada fəhlənin əməyi ödənilir:
•
təqvim vaxtına görə
•
hazırlanmış məmulatın sayına görə
•
göstərilən xidmətin həcminə görə
•
materialtutumuna görə
√
faktiki iş vaxtına görə
91.
Müəssisədə kadrların idarə olunmasına aid deyil:
•
kadrlara tələbatın planlaşdırılması
√
əməyin fondla silahlanma səviyysinin artırılması
•
əmək haqqının və güzəştlərin müəyyən olunması
•
əmək fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi
•
kadrların seçilməsi
92.
Vaxt norması nədir?
•
qurulmuş avadanlıqların miqdarının plan ölçüsüdür
•
əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi tapşırığının plan ölçüsüdür
√
məhsul vahidinin hazırlanması və ya müəyyən həcm¬də işin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan iş vaxtının planlaşdırılan miqdarıdır
•
fəhlənin avadanlıqların və iş yerinin işçi vəziyyətdə saxlanması ilə əlaqədar sərf etdiyi vaxtın plan ölçüsüdür
•
müəyyən işin yerinə yetirilməsi üçün zəruri olan müəyyən peşə-ixtisas tərkibdə işçilərin sayının plan ölçüsüdür
93.
Menecerlər hansı işçilər kateqoriyasına aiddir?
•
fəhlələr kateqoriyasına
•
qulluqçular kateqoriyasına
•
kiçik xidmətedici heyət kateqoriyasına
•
mühafizə işçiləri kateqoriyasına
√
mühəndis-texniki işçilər kateqoriyasına
94.
Müəssisədə dəftərxana işçiləri hansı işçilər kateqoriyasına aiddir?
•
fəhlələr kateqoriyasına
√
qulluqçular kateqoriyasına
•
kiçik xidmətedici heyət kateqoriyasına
•
mühafizə işçiləri kateqoriyasına
•
mühəndis-texniki işçilər kateqoriyasına

---

95.
Müəssisədə təchizat-satış işçiləri hansı işçilər kateqoriyasına aiddir?
•
fəhlələr kateqoriyasına
√
qulluqçular kateqoriyasına
•
kiçik xidmətedici heyət kateqoriyasına
•
mühafizə işçiləri kateqoriyasına
•
mühəndis-texniki işçilər kateqoriyasına
96.
Müəssisədə işləyən kuryerlər hansı işçilər kateqoriyasına aiddir?
•
fəhlələr kateqoriyasına
•
qulluqçular kateqoriyasına
√
kiçik xidmətedici heyət kateqoriyasına
•
mühafizə işçiləri kateqoriyasına
•
mühəndis-texniki işçilər kateqoriyasına
97.
Sənaye fəhlələri ixtisas dərəcələrinə görə neçə qrupa bölünürlər?
•
5
•
2
•
6
√
4
•
3
98.
İşlərinin xarakterinə görə fəhlələr qrupuna aid deyil:
•
məhsulun keyfiyyətinə nəzarət edənlər
•
əmək predmetini emal edənlər
•
xammal və hazır məhsulu nəql edənlər
•
təmir işini həyata keçirənlər
√
müəssisə ərazisinə nəzarət edənlər
99.
Müəssisələrdə kadrların strukturu necə müəyyən edilir?
•
əsas fəhlələrin sayında heyətin orta siyahi sayının xüsusi çəkisinə görə
•
heyətin orta siyahi sayının rəhbər və mütəxəssislərin sayına nisbətinə görə
•
mühafizə işçilərinin sayının əsas və köməkçi fəhlələrin ümumi sayında xüsusi çəkisinə görə
√
heyətin orta siyahi sayında müxtəlif kateqoriyalı işçilərin xüsusi çəkisinə görə
•
köməkçi fəhlələrin saynının əsas fəhlələrin sayına nisbətinə görə
100.
Sənaye-istehsal heyətinə daxil edilmir:
•
əsas fəhlələr
•
mütəxəsislər
√
mənzil-kommunal təsərrüfatının işçiləri
•
mühafizə işçiləri və yanğın söndürənlər
•
köməkçi fəhlələr
101.
əmək haqqı nədir?
√
iş qüvvəsinin kəmiyyəti və keyfiyyətinə görə işçiyə müəssisə tərəfindən ödənilən pul vəsaitidir
•
işçinin ixtisas dərəcəsi əsasında ödənilən vəsait
•
işəgötürənin işçi ilə bağladığı müqaviləyə görə onun işdən çıxdığı halda ödədiyi vəsait
•
müəssisədə işçilərə yaxşı işlədiklərinə görə ödənilən mükafatlar
•
vaxtilə müəssisədə işləyib, lakin indi təqaüddə olan işçilərə müəssisələrin ödədiyi vəsait
102.
əməyin ödənilməsinin tarif sisteminə daxildir:
•
tarif ixtisas məlumat (sorğu) kitabı, əmək haqqı təlimatı, əmək məcəlləsi

---

•
əməyin ödənilməsi qaydası və əmək şəratinə qoyulan tələblər
√
tarif cədvəli, tarif dərəcəsi, tarif ixtisas məlumat (sorğu) kitabı
•
işçilərin mükafatlandırması sistemi, əmək haqqının minmum səviyyəsi
•
iş yerlərinin təşkilinə qoyulan tələblər, işçilərin ixtisasına qoyulan tələblər, işçinin əmək haqqı
103.
əməyin ödənişinin işəmuzd formasına aid deyil:
•
birbaşa işəmuzd
•
mütərəqqi işəmuzd
√
intensiv işəmuzd
•
mükafatlı işəmuzd
•
dolayı işəmuzd
104.
əməyin ödənişinin vaxtamuzd formasına aiddir:
•
birbaşa vaxtamuzd
•
mütərəqqi vaxtamuzd
•
akord sistemi
√
mükafatlı vaxtamuzd
•
dolayı vaxtamuzd
105.
Amortizasiya norması necə hesablanır?
•
əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun ləğv olunma dəyəri fərqinin əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun faydalı istifadə müddətinə nisbətinə
nisbəti kimi
√
əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun ləğv olunma dəyəri fərqinin əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun faydalı istifadə müddətinə hasilinə
nisbəti kimi
•
əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun ləğv olunma dəyəri fərqinin əsas fondun faydalı istifadə müddətinə nisbəti kimi
•
əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun ləğv olunma dəyəri fərqinin əsas fondun ilkin dəyərinə nisbəti kimi
•
əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun ləğv olunma dəyəri fərqinin əsas fondun ilkin dəyəri ilə onun faydalı istifadə müddətinə cəminə
nisbəti kimi
106.
Müəssisələrdə amortizasiya məbləği necə müəyyən edilir?
•
müəssisənin istehsal əsas fondlarının ilkin dəyəri ilə əsas fondların qalıq dəyərinincəmi kimi
•
müəssisənin istehsal əsas fondlarının ilkin dəyərinin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti kimi
•
müəssisənin istehsal əsas fondlarının ilkin dəyəri ilə əsas fondların qalıq dəyərinin hasili kimi
√
müəssisənin istehsal əsas fondlarının ilkin dəyərindən əsas fondların qalıq dəyərini çıxmaqla
•
müəssisənin istehsal əsas fondlarının qalıq dəyərinin əsas fondların ilkin dəyərinə nisbəti kimi
107.
İstehsal əsas fondların köhnəlmə əmsalı necə müəyyən edilir?
•
köhnəlmə məbləğinin istehsal əsas fondlarının tam ilkin dəyərinə hasili kimi
√
köhnəlmə məbləğinin istehsal əsas fondlarının tam ilkin dəyərinə nisbəti kimi
•
istehsal əsas fondlarının tam ilkin dəyərinin köhnəlmə məbləğinə nisbəti kimi
•
köhnəlmə məbləğinin istehsal əsas fondlarının qalıq dəyərinə nisbəti kimi
•
istehsal əsas fondlarının qalıq dəyərinin əsas fondların köhnəlmə əmsalına nisbəti kimi
108.
əməyin fondla silahlılığı necə hesablanır?
•
məhsulun həcminin istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
√
istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinin fəhlələrin sayına nisbəti kimi
•
fəhlələrin sayının istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
əmək məhsudarlığının fəhlələrin sayına nisbəti kimi
•
istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinin məhsulun həcminə nisbəti kimi
109.
əsas fondlardan ekstensiv istifadə əmasalı:
√
əsas fondlardan vaxta görə istifadəni göstərir
•
fondlasilahlılığın artmasını göstərir

---

•
əsas fondlardan gücə görə istifadəni göstərir
•
əsas fondların mənəvi köhnəlməsini göstərir
•
əsas fondlardan yeniləşmə səviyyəsini göstərir
110.
əsas fondların təzələnmə əmsalı necə hesablanır?
√
yeni işə salınmış əsas fondların dəyərinin ilin axırına olan əsas fondların dəyərinə nisbəti
•
ilkin dəyərin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti
•
köhnəlmə məbləğinin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti
•
köhnəlmə məbləğinin əsas fondların ilkin dəyərinə nisbəti
•
bərpa dəyərinin əsas fondların ilkin dəyərinə nisbəti
111.
Avadanlığın ekstensiv yüklənməsi əmsalı necə hesablanır?
•
avadanlıqdan mümkün istifadə vaxtı ilə avadanlığın faktiki iş vaxtının cəmi kimi
√
avadanlığın faktiki iş vaxtının avadanlıqdan mümkün istifadə vaxtına nisbəti kimi
•
gün (sutka) ərzində müəssisənin, sexin avadanlıqları tərəfindən işlənmiş dəzgah-növbələrin sayının qurulmış avadanlıqların sayına
nisbəti kimi
•
avadanlıqdan mümkün istifadə vaxtının avadanlığın faktiki iş vaxtına nisbəti kimi
•
avadanlıqdan mümkün istifadə vaxtı ilə avadanlığın faktiki iş vaxtının hasili kimi
112.
Fondtutumu göstəricisi necə hesablanır?
•
əmtəəlik, ümumi və ya xalis məhsulun istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
yeni işə salınmış əsas fondların dəyərinin mövcud əsas fondların ilkin dəyərinə nisbəti kimi
•
əmtəəlik, ümumi və ya xalis məhsulun istehsal əsas fondların əsas fondların ilin sonuna qalıq dəyərinə nisbəti kimi
√
istehsal əsas fondlarının orta illik dəyərinin əmtəəlik, ümumi və ya xalis məhsulun dəyərinə nisbəti kimi
•
əmtəəlik, ümumi və ya xalis məhsulun istehsal əsas fondların ilin əvvəlinə olan dəyərinə nisbəti kimi
113.
Fondtutumu göstəricisi necə hesablanır?
•
kadrların strukturu
•
müəssisənin tərəf müqabillərinin sayı
•
müəssisənin ölçüsü
√
avadanlıqların yaş strukturu
•
işçilərin sayı
114.
əsas fondların sıradançıxma əmsalı necə hesablanır?
•
baxılan dövrdə istifadədən çıxmış əsas fondların dəyərinin ilin sonuna olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
köhnəlmə məbləğinin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti kimi
√
baxılan dövrdə istifadədən çıxmış əsas fondların dəyərinin ilin əvvəlinə olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
yeni işə salınmış əsas fondların dəyərinin ilin axırına olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
köhnəlmə məbləğinin əsas fondların ilkin dəyərinə nisbəti kimi
115.
əsas fondların artma əmsalı necə hesablanır?
•
yeni işə salınmış əsas fondların dəyərinin ilin axırına olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
baxılan dövrdə istifadədən çıxmış əsas fondların dəyərinin ilin sonuna olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
baxılan dövrdə istifadədən çıxmış əsas fondların dəyərinin ilin əvvəlinə olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
√
yeni işə salınmış əsas fondların dəyərinin ilin əvvəlinə olan əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
köhnəlmə məbləğinin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti kimi
116.
İnsan orqanizminə təsir edən əsas fondların köhnəlmə növü hansıdır?
•
fiziki
•
iqtisadi
•
ictimai
•
mənəvi
√
sosial

---

117.
Maşın və avadanlıqlar üçün amortizasiya norması nə qədərdir?
√
25 faizədək
•
7 faizədək
•
10 faizədək
•
15 faizədək
•
20 faizədək
118.
Fondverimi göstəricisi necə hesablanır?
•
il ərzində istehsal olunmuş məhsulun dəyər ifadəsidə həcminin əsas fondların dəyərinə nisbəti kimi
•
il ərzində istehsal olunmuş məhsulun dəyər ifadəsidə həcminin əsas fondların bərpa dəyərinə nisbəti kimi
•
əsas fondların orta illik dəyərinin il ərzində istehsal olunmuş məhsulun dəyər ifadəsidə həcminə nisbəti kimi
√
il ərzində istehsal olunmuş məhsulun dəyər ifadəsidə həcminin əsas fondların orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
il ərzində istehsal olunmuş məhsulun dəyər ifadəsidə həcminin əsas fondların qalıq dəyərinə nisbəti kimi
119.
İstehsal güclərindən istifadənin ekstensiv göstəricisi hansıdır?
•
əsas fondların rentabelliyi
•
istehsal güclərindən istifadə əmsalı
•
fondverimi
•
avadanlıqlardan istifadə əmsalı
√
növbəlilik əmsalı
120.
Müəssisənin istehsal gücünü müəyyən edən amil hansıdır?
√
avadanlıqların məhsuldarlığı
•
dövretmə əmsalı
•
məhsulun əməktutumu
•
ümumzavod xərcləri
•
amortizasiya norması
121.
İstehsal gücü nədir?
•
müəssisəyə dövlətin icazə verdiyi maksimum istehsal imkanı
√
müəssisənin zəruri keyfiyyətdə, çeşiddə maksimum məhsul buraxa bilmə qabiliyyətidir
•
müəssisənin illik istehsal həcmi
•
müəssisənin bazardakı payıdır
•
müəssisənin zəruri keyfiyyətdə, çeşiddə maksimum məhsul satmaq imkanı
122.
Müəssisəsinin əsas fondlarına nə aid deyil?
•
Binalar
•
Sexdə qurulmuş avadanlıq
•
Nəqliyyat vasitələri
•
Zavoddaxili su kəmərləri
√
Hazır məhsul anbarında olan avadanlıq
123.
Avadanlıqlarda təmir işi nə vaxt həyata keçirir?
•
avadanlıq satıldıqda
√
avadanlıq fiziki köhnələndə
•
avadanlıqların yerini dəyişdikdə
•
avadanlıqların yerləşdirilməsində
•
avadanlıq yeni alınanda
124.
əsas fondların amortizasiyası nədir?
•
əsas fondların dəyərindəki artım

---

•
əsas fondların yeniləri ilə əvəz olunma faizi
√
aşınma ilə əlaqədar, əsas fondun dəyərindən yaradılan məhsulun üzərinə keçən dəyər
•
əsas fondların satışından gələn gəlirdir
•
mənəvi aşınmaya məruz qalan əsas istehsal fondlarının dəyəri
125.
əsas fondların aşınma növləri hansılardır?
√
fiziki, mənəvi, sosial, iqtisadi
•
texniki, texnoloji, fiziki, mənəvi
•
mənəvi, pisxoloji, sosial, iqtisadi
•
texniki , mənəvi, sosial, siyasi
•
fiziki, texniki, mənəvi, sosial
126.
əsas fondların qiymətləndirmə üsulları hansılardır?
•
ilkin dəyərinə və təzələnmə əmsalına görə
√
ilkin və bərpa dəyərinə görə
•
köhnəlmə və amortizasiya dəyərinə görə
•
işləmə müddəti və satış dəyərinə görə
•
qalıq və satış dəyərinə görə
127.
İstehsalın əsas fondlarının quruluşu necə hesablanır?
•
aktiv hissələrin dəyərlərinin passiv hissə dəyərlərinə nisbəti
•
binaların dəyərinin istehsal avadanlıqlarının dəyərinə nisbəti
•
texnoloji avadanlıqların dəyərinin binaların dəyərinə nisbəti
•
əsas fondların dəyərinin istehsal gücündə xüsusi çəkisi
√
ünsürlərdən hər birinin ümumi dəyərdəki xüsusi çəkisi
128.
İstehsalın əsas fondlarının tərkibinə nələr daxildir?
√
bina və nəqliyyat vasitələri
•
nəqliyyat vasitələri və istehsal tullantıları
•
binalar və yanacaq ehtiyyatları
•
ötürücü mexanizmlər və tara materialları
•
qurğu və materiallar
129.
İstehsalın əsas fondları nədir?
•
öz formasını istehsal prosesində dəyişəcək hazır məhsula çevrilən material qiymətliləridir
•
istehsal prosesinə uzun müddət xidmət edən, natural formasını dəyişmədən öz dəyərini istehsal edilən məhsulun üzərinə bir il ərzində
tamamilə keçirən əmək vasitələri və predmetləridir
•
yalnız bir istehsal tsiklində iştirak edib, öz dəyərini yaradılan məhsulun üzərinə tamamilə keçirən və öz natural formasını dəyişən
istehsal fondlarıdır
•
yalnız bir istehsal tsiklində iştirak edib, öz dəyərini yaradılan məhsulun üzərinə hissə-hissə keçirən və öz natural formasını dəyişən
istehsal fondlarıdır
√
istehsal prosesinə uzun müddət xidmət edən, natural formasını dəyişmədən öz dəyərini istehsal edilən məhsulun üzərinə hissə-hissə
keçirən istehsal fondlarıdır
130.
Qeyri-maddi aktivlər köhnəlmənin hansı növünə məruz qalır?
•
iqtisadi köhnəlmə
•
fiziki köhnəlmə
•
sosial köhnəlmə
•
texniki köhnəlmə
√
mənəvi köhnəlmə
131.
əsas fondların təkrar istehsal xarakteristikası hansı göstəricilər vasitəsilə öyrənilir?
•
köhnəlmə əmsalı, yeniləşmə əmsalı
•
növbəlik əmsalı, köhnəlmə əmsalı və yeniləşmə əmsalı

---

•
inteqral əmsalı, təzələnmə əmsalı və sıradançıxma əmsalı
•
ekstensiv yüklənmə əmsalı və intensiv yüklənmə əmsalı
√
artma əmsalı, təzələnmə əmsalı və sıradançıxma əmsalı
132.
Dövriyyə vəsaitlərinin dövretmə əmsalı necə hesablanır?
√
topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh¬su¬lun həcminin dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qa¬lı¬ğına nisbəti kimi
•
dövrüyyə fondlarının həcminin tədavül fondlarının həcminə nisbəti kimi
•
topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh¬su¬lun həcminin tədavül fondlarının həcminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qa¬lı¬ğının topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh¬su¬lun həcminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qa¬lı¬ğının dövriyyə fondlarının həcminə nisbəti kimi
133.
Dövriyyə vəsaitlərinin yüklənmə əmsalı necə hesablanır?
√
dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qa¬lı¬ğının topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh¬su¬lun həcminə nisbəti kimi
•
topdansatış qiymətində realizə olunmuş məh¬su¬lun həcminin dövriyyə vəsaitlərinin orta illik qa¬lı¬ğına nisbəti kimi
•
istehsal edimiş məhsulun həcminin tədavül fondlarının həcminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin dövretmə sürətinin dövrdəki günlərin sayına nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin bir dövriyyəsinin gün hesabı ilə uzun¬lu¬ğu göstəricisinin tərsi kimi
134.
Material məsrəf normasının tərkibinə nələr daxildir?
•
dəstləşdirici məmulatlar, texnoloji tullantılar və itkilər, təşkilati-texniki tullantı və itkilər
•
xalis (faydalı) məsrəf, xammal, material və dəstləşdirici məmulatlar
√
təşkilati-texniki tullantı və itkilər, xalis (faydalı) məsrəf, texnoloji tullantılar və itkilər
•
xammal, təşkilati-texniki tullantı və itkilər, xalis (faydalı) məsrəf
•
xammal və yanacaq, material və dəstləşdirici məmulatlar, xalis (faydalı) məsrəf
135.
Aşağıdakılardan amillərdən hansı dövriyyə vəsaitlərinin dövretmə sürətinə təsir göstərir?
•
işçilərin axını
√
istehsal tsiklinin uzunluğu
•
işçilərin sayı
•
əsas fondların orta illik dəyəri
•
mənfəətin həcimi
136.
Sənaye müəssisələrində materiallara qənaətin həcmi necə hesablanır?
•
məhsul vahidinə material məsrəf norması ilə hesabat ilində faktiki istehsalın həcminin cəmindən hesabat ilində materialın faktik
məsrəfinin fərqi kimi
•
məhsul vahidinə material məsrəf norması ilə hesabat ilində materialın faktik məsrəfi göstəricilərinin hasili kimi
•
məhsul vahidinə material məsrəf norması, hesabat ilində faktiki istehsalın həcmi və hesabat ilində materialın faktik məsrəfi
göstəricilərinin cəmi kimi
√
məhsul vahidinə material məsrəf norması ilə hesabat ilində faktiki istehsalın həcminin hasilindən hesabat ilində materialın faktik
məsrəfinin fərqi kimi
•
məhsul vahidinə material məsrəf norması, hesabat ilində faktiki istehsalın həcmi və hesabat ilində materialın faktik məsrəfi
göstəricilərinin hasili kimi
137.
Hazır məhsula dövriyyə vəsaitlərinin normativi necə hesablanır?
•
istehsal maya dəyəri ilə əmtəəlik məhsulun bir günlük buraxılışının hazır məhsuldan günlük ehtiyat normasına nisbəti kimi
√
istehsal maya dəyəri ifadəsində əmtəəlik məhsulun bir günlük buraxılışı və hazır məhsulun günlük ehtiyat normasının hasili kimi
•
hazır məhsuldan günlük ehtiyat normasının istehsal maya dəyəri ilə əmtəəlik məhsulun bir günlük buraxılışına nisbəti kimi
•
istehsal maya dəyəri ilə əmtəəlik məhsulun bir günlük buraxılışı ilə hazır məhsuldan günlük ehtiyat normasının fərqi kimi
•
istehsal maya dəyəri ilə əmtəəlik məhsulun bir günlük buraxılışı ilə hazır məhsuldan günlük ehtiyat normasının cəmi kimi
138.
Bitməmiş istehsalda dövriyyə vəsaitlərinin normativi necə hesablanır?
•
istehsal tsiklinin günlərlə uzunluğu ilə məhsul istehsalına çəkilən birgünlük xərclərin cəminin xərclərin çoxalma əmsalına nisbəti kimi
•
istehsal tsiklinin günlərlə uzunluğunun xərclərin çoxalma əmsalına nisbəti kimi
•
istehsal tsiklinin günlərlə uzunluğunun məhsul istehsalına çəkilən birgünlük xərclərə nisbəti kimi

---

√
istehsal tsiklinin günlərlə uzunluğu, məhsul istehsalına çəkilən birgünlük xərclər və xərclərin çoxalma əmsalının hasili kimi
•
istehsal tsiklinin günlərlə uzunluğu, məhsul istehsalına çəkilən birgünlük xərclər və xərclərin çoxalma əmsalının cəmi kimi
139.
Müəssisədə pul vəsaiti saxlanılmasının hansı motivi yolverilməzdir?
•
sövdələşmə
•
əmək haqqının ödənilməsi
•
xəbərdarlıq
√
cərimələr
•
möhtəkirlik
140.
Məsrəf normaları tətbiq miqyasına görə necə qruplaşdırılır?
•
fərdi və kütləvi normalar
√
fərdi və qrup norma¬ları
•
perspektiv və müfəssəl normalar
•
kütləvi və iriləşdirilmiş normalar
•
müfəs¬səl və fərdi normalar
141.
Normalaşdırılmayan dövriyyə vəsaitlərinə aiddir:
•
hazır məhsul
√
pul vəsaitləri
•
istehsal ehtiyatları
•
bitməmiş ehtiyatlar
•
gələcək dövrün xərcləri
142.
Aşağıdakılardan hansı müəssisənin tədavül fondlarına aid deyil?
•
anbardakı hazır məhsul
•
debitor borcları
•
pul vəsaitləri
•
yola salınmış, lakin haqqı ödənilməmiş məhsullar
√
az qiymətli və tez köhnələn əşyalar
143.
Gələcək dövrün xərclərinə daxildir:
•
ha¬zır¬kı dövrdə çəkilmiş, lakin gələcəkdə gəlir kimi məh¬su¬lun reallaşdirilmasından əldə edilən vəsaitlər;
•
ha¬zır¬kı dövrdə maya dəyərinə daxil edilmiş və xərc kimi geri qaytarılmış xərclər;
•
gələcəkdə çəkilmiş, lakin ha¬zır¬kı dövrdə xərc kimi məh¬su¬lun maya də-yərinə daxil edilməklə geri qaytarılan xərclər;
√
ha¬zır¬kı dövrdə çəkilmiş, lakin gələcəkdə xərc kimi məh¬su¬lun maya də-yərinə daxil edilməklə geri qaytarılan xərclər;
•
ha¬zır¬kı dövrdə satılmış, lakin gələcəkdə ödəniləcək məhsullar;
144.
Hazır məhsul:
√
normalaşdırılan tədavül fondlarına aiddir
•
əsas fondlara aiddir
•
normalaşdırılan dövriyyə fondlara aiddir
•
istehsal ehtiyatlarına aiddir
•
normalaşdırılmayan tədavül fondlarına aiddir
145.
Dövriyyə vəsaitlərinə nələr aiddir?
√
dövriyyə fondları və tədavül fondları
•
pul vəsaitləri və çoxillik əkmələr
•
istehsal ehtiyyatları və qurğuları
•
dövrüyyə fondları və əsas fondlar
•
gələcək dövrün xərcləri və ötürücü qurğular
146.
Müəssisədə materiallardan ehtiyat növləri hansılardır?

---

√
cari, hazırlıq, sığorta, mövsümü
•
cari, istehsal, satış, sığorta
•
cari, mövsümü, müddətli, hazırlıq
•
istehsal, satış, xidmət, cari
•
uzun müddətli, qısamüddətli, cari, hazırlıq
147.
Müəssisənin dövriyyə fondları nədir?
•
yalnız bir istehsal tsiklində iştirak edib, öz dəyərini yaradılan məhsulun üzərinə hissə-hissə keçirən və öz natural formasını dəyişən
istehsal fondlarıdır
√
yalnız bir istehsal tsiklində iştirak edib, öz dəyərini yaradılan məhsulun üzərinə tamamilə keçirən və öz natural formasını dəyişən
istehsal fondlarıdır
•
istehsal prosesinə uzun müddət xidmət edən, natural formasını dəyişmədən öz dəyərini istehsal edilən məhsulun üzərinə hissə-hissə
keçirən istehsal fondlarıdır
•
öz natural formasını dəyişən, lakin istehsal prosesində birbaşa iştirak etməyən fondlar
•
istehsal prosesində iştirakından asılı olmayaraq, dəyərini itirən fondlardır
148.
Dövriyyə fondlarının tərkib ünsürləri hansılardır?
•
tədavül fondları, gələcək dövrün xərcləri və pul vəsaitləri
•
yanacaq, təmir ehtiyatları və hazır məhsul
•
gələcək dövrün xərcləri, tədavül fondları, pul vəsaitləri
•
pul vəsaitləri, azqiymətli tezköhnələn əşyalar, debitor borcları
√
istehsal ehtiyatları, bitməmiş istehsal və gələcək dövrün xərcləri
149.
Məsrəf normasına daxil olmayan nədir?
•
texnoloji tullantılar
•
texniki-təşkilati itkilər
√
təchizat itkiləri
•
xalis məsrəf
•
texnoloji itkilər
150.
Tədavül fondlarına daxildir:
•
bitməmiş istehsal;
•
istehsal ehtiyatları.
•
gələcək dövrün xərcləri;
•
maşın və avadanlıqlar;
√
hazır məhsul
151.
Müəssisədə məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması amillərinə aid deyil:
•
müəssisədə məhsulun həcminin artırılması
•
istehsalın və əməyin təşkilinin yaxşılaşdırılması
•
müəssisədə məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsi
•
istehsalın texniki səviyyəsinin yüksəldilməsi
•
müəssisədə məhsulun quruluşunun dəyişilməsi
152.
Məhsulun materialtutumluğu nədir?
√
məhsul vahidinə işlədilən material həcmindən tullantı həcmini çıxdıqdan sonra qalan hissədir
•
müssisədə anbarların hazır məhsultutma qabiliyyətidir
•
məhsul vahidinin istehsalına nə qədər material işlədildiyini göstərir
•
məhsulun maya dəyərində material xərclərinin nisbətən böyük xüsusi çəkiyə malik olduğunu göstərir
•
müəssisə anbarının nə qədər material tutumu olduğunu göstərir
153.
Aşağıdakı xərc maddələrindən hansı maya dəyərinə daxil edilmir?

---

•
əmək haqqı xərcləri;
•
reklam xərcləri.
•
material xərcləri;
√
sosial-mədəni ehtiyaclara çəkilən xərclər
•
icarə haqqı xərcləri;
154.
Məhsulun maya dəyəri:
•
məhsulun istehsalı və reallaşdırılmasında istifadə olunan əsas fondların orta illik dəyərini əks etdirir
√
məhsulun istehsalı və reallaşdırılmasına sərf olunmuş material və əmək haqqı xərclərinin, əsas fondlardan amorti¬zasiya ayırmalarının
və s. xərclərin məcmu¬su¬nu əks etdirir
•
məhsulun istehsalı və reallaşdırılmasında istifadə olunan əsas fondların və dövriyyə vəsaitlərinin dəyər ifadəsində məcmusunu əks
etdirir
•
məhsulun istehsalı və reallaşdırılmasına sərf olunmuş xammal, yanacaq, enerji, materiala çəkilən xərclərin və əsas fondlardan
amorti¬zasiya ayırmalarının məcmu¬su¬nu əks etdirir
•
rəqiblərlə qiymət mübarizəsində müəssisənin məhsula qoya biləcəyi ən optimal qiymətdir
155.
Hansı məqsədlə xərclər şərti-dəyişən və şərti sabit xərclərə bölürlər?
•
müəssisdə istehsalın texniki səviyyəsini yüksəltmək üçün
•
müəssisədə istehsal edilən məhsulun keyfiyyətini yüksəltmək üçün
•
sex, istehsal və tam maya dəyərini müəyyən etmək üçün
•
mənfəətin həcmini proqnozlaşdırmaq üçün
√
müəssisədə istehsal həcminin zərərsizlik həddini müəyyən etmək üçün
156.
Müəssisədə istehsal həcminin zərərsizlik həddi necə müəyyən edilir?
•
müəssisədə şərti-sabit xərclərin ümumi məbləğini məh¬sul vahidinin satış qiymətinə bölməklə
•
müəssisədə şərti-sabit xərclərin üzərinə dəyişən xərcləri gəlib, bu cəmi məh¬sul vahidinin satış qiymətinə bölməklə
√
müəssisədə məhsul vahidinin satış qiymətindən məhsul vahidinə düşən dəyişən xərcləri çıxıb, şərti-sabit xərclərin ümumi məbləğini bu
fərqə bölməklə
•
müəssisədə məhsul vahidinin satış qiymətinin üzərinə məhsul vahidinə düşən dəyişən xərcləri gəlib, şərti-sabit xərclərin ümumi
məbləğini bu cəmə bölməklə
•
müəssisədə şərti-sabit xərclərin ümumi məbləğini məhsul vahidinə düşən dəyişən xərclərə bölməklə
157.
əsaslı xərclərə nə aiddir?
•
əsas fəhlələrin əmək haqqı xərcləri;
•
material xərcləri.
√
əsas fondların yaradılmasına sərf olunan xərclər;
•
menecerlərin əmək haqqı xərcləri;
•
köməkçi fəhlələrin əmək haqqı xərcləri;
158.
Məhsulun maya dəyərinin quruluşu dedikdə nə başa düşülür?
•
ümumi məhsul istehsalının həcmində maya dəyərinin xüsusi çəkisi;
•
müəssisənin illik məhsul dövriyyəsinin həcmində maya dəyərinin xüsusi çəkisi.
•
müəssisənin mənfəətində maya dəyərinin xüsusi çəkisi;
√
məhsulun tam maya dəyərində müxtəlif növ məsrəflərin xüsusi çəkisi;
•
müxtəlif növ məsrəflərin dəyərində məhsulun tam maya dəyərinin xüsusi çəkisi;
159.
Hansı xərclər dəyişən xərclərə aiddir?
•
müəssisə direktorunun əmək haqqı
√
əsas sexdə işləyən əsas fəhlənin əmək haqqı
•
müəssisənin baş mühasibinin əmək haqqı
•
əsas fondların amortizasiyası xərcləri
•
təmir təsərrüfatında işləyən fəhlənin əmək haqqı
160.
Hansı xərclər şərti sabit xərclərə aiddir?

---

•
satın alınmış dəstləşdirici məmulatlar və yarımfabrikatların alınması xərcləri
•
texnoloji ehtiyaj¬lar üçün yanacaq xərcləri
•
əsas xammal və materiala xərclər
√
əsas fondların amortizasiyası xərcləri
•
əsas istehsal fəhlələrin əmək haqqı
161.
Xərclərin kalkulyasiya maddələri üzrə təsnifləşdirilməsi nəyə xidmət edir?
•
əmətəlik məhsulun maya dəyərini müəyyən etməyə
•
əmək haqqı xərclərini müəyyən etməyə
•
ümumi məhsulun maya dəyərini müəyyən etməyə
•
amortizasiya ayırmalarını müəyyən etməyə
√
konkret məhsul vahidinin maya dəyərini müəyyən etməyə
162.
Kompleks xərclərə hansı xərclər aiddir?
•
texnoloji məqsədlər üçün yanacağa çəkilən xərclər
•
əsas sexdə işləyən əsas fəhlənin əmək haqqı
•
xammal və əsas materiallara xərclər
√
ümumi sex xərcləri
•
texnoloji avadanlıqların amortizasiyası
163.
Məhsulun sex maya dəyərinə daxil edilməyən xərc növü hansıdır?
•
əsas və köməkçi materiallar
√
inzibati idarə işçilərinin əmək haqqı
•
texnoloji avadanlıqların saxlanılmasına və istismarına çəkilən xərclər
•
köməkçi fəhlələrin əmək haqqı
•
əsas fəhlələrin əmək haqqı
164.
İstehsalın həcmindən aslı olaraq xərclər necə qruplaşdırılır?
•
qeyri-müstəqim və zavod xərcləri;
•
sadə və kompleks xərclər;
•
sex və zavod xərcləri;
•
müstəqim və sex xərcləri;
√
müstəqim və qeyri-müstəqim xərclər;
165.
Zərərsizlik həddi nədir?
•
məhsul satışından mədaxilin məhsulun maya dəyərinən kiçik olduğu istehsalın həcmini göstərir;
√
məhsul satışından mədaxilin məhsulun maya dəyərinə bərabər olduğu istehsalın həcmini göstərir;
•
məhsul satışından mədaxilin məhsulun sex maya dəyərinə bərabər olduğu istehsalın həcmini göstərir;
•
məhsul satışından mədaxilin məhsulun texnoloji maya dəyərinə bərabər olduğu istehsalın həcmini göstərir.
•
məhsul satışından mədaxilin məhsulun maya dəyərinən çox olduğu istehsalın həcmini göstərir;
166.
Müəssisədə maya dəyərinin idarə olunmasında hansı məsələ həll olunmur?
•
əmtəəlik (ümumi, reallaşdırılan) məhsulun və ayrı-ayrı məhsul növlərinin maya dəyərinin formalaşdırılması
•
maya dəyrinin aşağı salınması ehtiyatlarının aşkar edilməsi və onlardan istifadə olunması
√
digər müəssisələrin istehsal xərclərinə nəzarət etmək
•
faktiki xərclərin plandan kənarlaşmalarına nəzarətin həyata keçirilməsi
•
hər bir məhsul növünə qiymətin müəyyən edilməsi və məhsul vahidinin rentabelliyinin müəyyənləşdirilməsi
167.
İstehsal məsrəfləri iqtisadi elementlər üzrə necə qruplaşdırılır?
•
xammal, material, enerji, gələcək dövrün xərcləri, reklam xərcləri, zavoddaxili və zavoddan kənar nəqliyyat, su, qaz, cərimə və vergi
və sair xərclər
√
material xərcləri (qaytarılan, istifadəsi mümkün olan tul¬lan¬tı¬ların dəyəri çıxılmaqla), əmək haqqı xərcləri, sosial sığorta ayırmaları,
əsas fondların amortizasiyası və sair xərclər

---

•
xammal və materiallar, texnoloji ehtiyaclar üçün yanacaq və enerji, istehsal fəhlələrinin əsas əmək haqqı, istehsal fəhlələrinin əlavə
əmək haqqı, sosial sığortaya ayırmalar, sex xərcləri, ümumzavod xərcləri
•
material, amortizasiya ayırmaları, nəqliyyat, satış və satışdan sonrakı servis xərcləri
•
material xərcləri (geri qaytarınlan tullantıların dəyəri çıxılmaqla), amortizasiya ayırmaları, fəhlələrin əsas və əlavə əmək haqqı,
fəhlələrin əlavə əmək haqqı, sosial ehtiyaclara ayırmalar və sair xərclər
168.
Aşağıdakılardan hansı zərərsizliyin təhlilinin əsas vəzifələrinə aid deyil?
•
zərərsizlik həddinin tapılması
√
işçilərin sayının müəyyən edilməsi
•
ən səmərəli istehsal texnologiyasının seçilməsi
•
planlaşdırılan səviyyədə mənfəəti və tələbi təmin etməyə imkan verən bir məhsulun qiymətinin müəyyən edilməsi
•
planlaşdırılmış mənfəəti əldə etmək üçün məhsulun satış həcminin müəyyən olunması
169.
Aşağıdakılardan hansı zərərsizliyin təhlilinin əsas vəzifələrinə aiddir?
•
müəssisənin təşkilati-hüquqi formasının müəyyən edilməsi
•
işçilərin sayının müəyyən edilməsi
√
optimal istehsal planının qəbulu
•
avadanlıqlara təlabatın müəyyən edilməsi
•
planlaşdırılmış mənfəətin bölgüsünün müəyyən olunması
170.
Məhsul vahidinin kalkulyasiyasının xərc maddələri hansılardır?
•
material xərcləri (qaytarılan, istifadəsi mümkün olan tul¬lan¬tı¬ların dəyəri çıxılmaqla), əmək haqqı xərcləri, sosial sığorta ayırmaları,
əsas fondların amortizasiyası və sair xərclər
•
qeyri-istehsal xərcləri, sex xərcləri, idarəetmə xərcləri, sosial sığortaya ayırmalar, nəqliyyat və rabitə xərcləri
•
icarə, nəqliyyat, rabitə, reklam, texniki və texnoloji xərclər, sair istehsal və qeyri-istehsal xərcləri
√
xammal və materiallar, texnoloji ehtiyaclar üçün yanacaq və enerji, istehsal fəhlələrinin əsas əmək haqqı, istehsal fəhlələrinin əlavə
əmək haqqı, sosial sığortaya ayırmalar, sex xərcləri, ümumzavod xərcləri
•
xammal və əsas materiallar, yanacaq, nəqliyyat xərcləri, amortizasiya ayırmaları, sex və ümumzavod xərcləri
171.
Məhsulun əməktutumluğu nədir?
•
məhsul vahidinin istehsalına sərf edilən əməyin (adam-saatların) miqdarını göstərir
•
müssisədə məsul istehsalında iştirak edən işçilərin sayını göstərir
√
məhsulun maya dəyərində əmək haqqı xərclərinin xüsusi çəkisidir
•
işçilərin əmək haqqının azalması hesabına məhsulun maya dəyərinin azalmasını göstərir
•
məhsulun əməktutumunu göstərir
172.
Məhsulun fondtutumluğu nədir?
•
məhsul vahidinin düşən istehsal fondlarının dəyərini göstərir
•
istehsal edilmiş məhsulun 1 manatına düşən əsas fondların orta illik dəyərini göstərir
•
əsas fondların 1 manatına orta illik dəyərini istehsal edilmiş məhsulun 1 manatına düşən istehsal edilmiş məhsulun həcmini göstərir
√
məhsulun maya dəyərində amortizasiya ayırmalarının xüsusi çəkisidir
•
əsas fondların orta illik dəyərinin məhsulun maya dəyərinə nisbətini göstərir
173.
Müəssisənin idarə edilməsi xərcləri hansı növ xərc maddəsinə daxildir?
•
texnoloji maya dəyərinə
√
ümumzavod xərclərinə
•
ümum sex xərclərinə
•
istehsaldankənar xərclərə
•
sex maya dəyərinə
174.
Aşağıdakılardan hansı xərc maddəsi şərti-dəyişən xərclərə aiddir?
•
ümum sex xərcləri
•
müəssisənin idarə edilməsi xərcləri
√
istehsal fəhlələrinin əsas əmək haqqı

---

•
sexin idarəetmə aparatının əmək haqqını
•
ümumzavod xərcləri
175.
Müəssisədə istehsal xərcləri smetası:
•
kalkulyasiya maddələri üzrə hesablanır və mahsul vahidinin istehsalına çəkilən xərcləri göstərir
•
istehsaldankənar xərcləri əhatə edir
•
müəssisədə şərti-sabit xərcləri müəyyən etmək üçün tərtib edilir
√
istehsal proqramını yerinə yetirmək üçün müəssisənin sərf edəcəyi xərclərin cəmini göstərir
•
sex maya dəyrini hesablamaq üçün tərtib edilir
176.
Müəssisədə məhsulun maya dəyərinin aşağı salınması ehtiyatlarına aid deyil:
•
müəssisədə əmək məhsuldarlığının artırılması
•
müəssisədə istehsaldankənar xərclərinin azaldılması
•
müəssisədə məhsulun fondtutumunun aşağı salınması
•
müəssisədə məhsulun istehsalina çəkilən material xərclərinin aşağı salınması
√
müəssisədə işçilərin əmək haqlarının və onların sosial inkişafına xərclərin artırılması
177.
Aşağıdakılardan hansı istehsalın iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsi amili hesab olunur?
•
istehsal prosesinin başlanması
√
istehsalın ixtisaslaşması
•
iş yerlərində izafi ehtiyatların olması
•
istehsal sahələrinin artıqlığı
•
istehsal prosesindəki fasilələr
178.
Müəssisədə satışın (dövriyyənin) rentabelliyi göstəricisi necə hesablanır?
•
ümumi məhsulun satışın həcminə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
•
mənfəətin əsas və normalaşdırılan döv¬riyyə istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
√
mənfəətin satışın həcminə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
•
mənfəətin satışla əlaqədar xərclərin ümumi məbləğinə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
•
əmtəəlik məhsulun satışın həcminə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
179.
İstehsalın iqtisadi səmərəliliyinin yüksəldilməsinə hansı amil təsir göstərmir?
•
elmi-texniki tərəqqinin nailiyyətlərinin istehsala tətbiqi
√
işçilərin günlük iş vaxtının və növbəlilik əmsalının azaldılması
•
işçilərin ixtisas səviyyəsinin artırılması və əməyin təşkilinin yaxşılaşdırılması
•
istehsalın təmərküzləşməsi, kombinələşməsi, ixtisaslaşması və kooperativləşməsi
•
istehsalın və idarəetmənin təşkilinin təkmilləşdirilməsi
180.
Müəssisədə ümumi (istehsal) rentabellik göstəricisi necə hesablanır?
•
mənfəətin əsas istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
√
mənfəətin əsas və normalaşdırılan döv¬riyyə istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
mənfəətin döv¬riyyə istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
reallaşdırılmış məhsulun əsas və normalaşdırılan döv¬riyyə istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
•
ümumi məhsulun əsas və normalaşdırılan döv¬riyyə istehsal fondlarının orta illik dəyərinə nisbəti kimi
181.
İqtisadi səmərə nədir?
•
Ölkə iqtisadiyyatında, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrində və ya ayrılıqda hər bir müəssisədə müəyyən dövr əzində fəaliyyəti ilə əlaqədar
çəkilən xərclərin mütləq ölçüdə cəmi
•
Ölkə iqtisadiyyatının hər bir sahəsində və ya ayrılıqda hər bir müəssisədə il ərzində həyata keçirilən fəaliyyətlərin sayı
√
Ölkə iqtisadiyyatının, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin və ya ayrılıqda hər bir müəssisənin müəyyən dövr əzində fəaliyyətindən alınan
mütləq ölçüdə iqtisadi nəticə
•
Ölkə iqtisadiyyatının, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin və ya ayrılıqda hər bir müəssisənin müəyyən dövr əzində fəaliyyətindən alınan
nisbi ölçüdə iqtisadi nəticə

---

•
Ölkə iqtisadiyyatında, iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrində və ya ayrılıqda hər bir müəssisədə müəyyən dövr əzində fəaliyyətə cəlb edilən
resursların dəyər ifadəsində cəmi
182.
Aşağıdakı əlamətlərdən hansı biri səmərə göstəricisinə xasdır?
•
xərc göstəricisidir
•
faiz göstəricisidir
•
müqayisəli göstəricidir
√
mütləq göstəricidir
•
nisbi göstəricidir
183.
Aşağıdakı əlamətlərdən hansı biri səmərəlilik göstəricisinə xasdır?
•
həcm göstəricisidir
•
ölçüyə gəlməyən göstəricidir
•
mütləq göstəricidir
√
nisbi göstəricidir
•
xərc göstəricisidir
184.
Səmərəlilik göstəricisi hansıdır?
√
səmərə ilə onun əldə edilməsinə çəkilən xərclərin kəmiyyət nisbəti
•
səmərə
•
ümumi milli məhsul
•
istehsala sərf olunan məsrəflər
•
milli gəlir
185.
Aşağıdakı fikirlərdən hansı yanlışdır?
•
Səmərə öz-özlüyündə ictimai is¬teh¬salın səmərəliliyi haqqında təsəvvür yarada bilmir, çünki mütləq rə¬qəmdir, onu yaradan
xərc¬lərlə əlaqəsizdir
√
İctimai istehsalın səmərəlilik meyarı və ümumiləşdirirci (me¬yar) göstəricisi arasında heç bir əlaqə və bağlılıq yoxdur
•
İctimai istehsalın iqtisadi səmərəliliyini düzgün qiymət¬lən¬dir¬mək üçün onun me¬yarı və göstəriciləri elmi-nəzəri və metodoloji
cə¬hətdən dəqiq əsaslandırıl¬ma¬lıdır
•
Hər han¬sı bir sosial-iq¬ti¬sa¬di prosesin kəmiyyət və keyfiyyət cəhətlərini özündə tam və dəqiq¬liklə əks et¬dirən meyar və
göstəricilər ol¬ma¬dan həmin prosesin qiymətləndirilməsi və idarə edilməsi mümkün deyildir
•
Səmərəlilik göstəricisi – səmərə ilə xərclərin kəmiyyət nisbəti, ictimai istehsalın səmərəliliyinin keyfiyyət səciyyəsidir
186.
Səmərəlilik meyarı nədir?
•
İstehsal fəaliyyətinin aralıq nəticəsi olaraq məhsul istehsalına çəkil¬miş xərclərin kəmiyyətidir
√
İstehsal fəaliyyətinin son nəticəsi olaraq məhsul istehsalına çəkil¬miş xərclərin gətirdiyi səmə¬rə¬dir
•
İstehsal fəaliyyəti zamanı məhsul istehsalına çəkil¬miş xərclərin faydalı hissəsidir
•
İstehsal fəaliyyətində istifadə edilən bütün resursların istehlak həcmidir
•
İstehsal fəaliyyətinin nəticəsi olaraq istehsal edilmiş məhsulun ümumi həcminin dəyər ifadəsidir
187.
İctimai istehsalın iqtisadi səmərəliliyinin meyarı aşağıda göstərilənlərdən hansıdır?
•
milli sərvət
•
il ərzində yaradılmış ümumi daxili məhsul
•
il ərzində yaradılmış xalis milli məhsul
•
il ərzində yaradılmış ümumi milli məhsul
√
il ərzində yaradılmış milli gəlir
188.
Mütləq səmərəlilik nədir?
√
səmərənin əsaslı vəsait qoyuluşunun həcminə nisbətidir
•
əsaslı vəsait qoyuluşunun mənfəətə nisbətidir
•
əldə olunan səmərənin kəmiyyətcə miqdarıdır
•
əsaslı vəsait qoyuluşunun ümumi məbləğidir
•
əldə olunmuş səmərərnin keyiyyətini xarakterizə edir

---

189.
Nisbi (müqaisəli) səmərəlilik nədir?
•
istehsaldaxili ehtiyatlardan istifadə göstəricisidir
•
əsaslı vəsait qoyuluşu həcminin səmərəyə nisbətidir
•
səmərənin əsaslı vəsait qoyuluşunun məbləğinə nisbətidir
√
variantlar üzrə cari xərclərin fərqinin əsaslı vəsait qoyuluşlarının fərqinə nisbətidir
•
səmərəliliyin orta göstəricisidir
190.
Müqayisəli (nisbi) səmərəlilik göstəricisi nə üçün hesablanır?
√
layihə va¬riantlarından ən sərflisinin seçilməsi məqsədilə hesablanılır və tət-biq edilir
•
layihə va¬riantları üzrə gözlənilən məsrəflərin müqayisəsi üçün tət¬biq edilir
•
layihə va¬riantları üzrə ayrı-ayrılıqda gözlənilən gəlirlərin hesablanması üçün tətbiq edilir
•
müəssisənin mənfəətini hesablamaq üçün tətbiq edilir
•
layihə va¬riantları üzrə sərf ediləcək investisiyanın həcmini hesablaamq üçün tət¬biq edilir
191.
Müəssisədə investisiya layhəsinin qəbul edilməsi üçün inteqral səmərəlilik göstəricisi:
•
sıfra (0) bərabər olmalıdır
•
xərclərdən çox olmalıdır
•
mənfəətə bərabər olmalıdır
√
müsbət kəmiyyət olmalıdır
•
mənfi kəmiyyət olmalıdır
192.
əmək məhsuldarlığı hansı istehsal amilindən istifadənin səmərəliliyini xarakterizə edir?
•
torpaq
•
kapital
•
xammal
•
sahibkarlıq qabiliyyəti
√
əmək (iş qüvvəsi)
193.
Aşağıdakılardan hansı istehsalın səmərəliliyini xarakterizə etmir?
•
məhsul vahidinin maya dəyərinin azaldılması
√
işçilərin sayının artması
•
material məsrəflərinə qənaət eilməsi
•
məh¬sul va¬hidi istehsalına sərf olunan vaxtın azaldılması
•
vaxt vahidi ərzində is¬teh¬sal olunan məhsulun kəmiyyətcə çoxaldılması
194.
Aşağıdakılardan hansı istehsalın səmərəliliyini əks etdirir?
•
hazır məhsul anbarında məhsul ehtiyatlarının artması
•
məhsulun satış həcminin azalması
•
anbarında material ehtiyatlarının artması
√
məh¬sulun əmək¬tutumunun azaldılması
•
avadanlıqların istifadəsiz qalma müddətinin artması
195.
Hazırlıq ehtiyatının həcmi necə hesablanır?
√
materialdan orta günlük məsrəf norması materialın kəmiyyət və keyfiyyətcə qəbuluna və istehsal istehlakı üçün hazırlanmasına sərf
edilən vaxta vurulur
•
materialdan orta günlük məsrəf norması materialın kəmiyyət və keyfiyyətjə qəbuluna və istehsal istehlakı üçün hazırlanmasına sərf
edilən vaxta nisbəti kimi
•
materialın kəmiyyət və keyfiyyətcə qəbuluna və istehsal istehlakı üçün hazırlanmasına sərf edilən vaxt dövriyyə vəsaitlərinin orta
qalığına vurulur
•
materialdan orta günlük məsrəf norması istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsalın həcminə vurulur
•
istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsalın həcminin materialın kəmiyyət və keyfiyyətcə qəbuluna və istehsa hazırlanmasına sərf
ediləl istehlakı üçünn vaxta nisbəti kimi

---

196.
Məmulat üzrə hesablama metodu ilə materiala tələbat necə hesablanır?
•
məmulatın istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcminin həmin məmulat vahidi üzrə material məs¬rəfi normasına nisbəti kimi
•
məmulatın istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcminin həmin məmulat vahidinin material tutumluğu göstəricisinə nisbəti kimi
•
məmulatın istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcmi həmin məmulat vahidinin material tutumluğu göstəricisinə vurulur
•
məmulat vahidi üzrə material məs¬rəfi nor¬ma¬¬sının həmin məmulatın istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcminə nisbəti kimi
√
məmulatın istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcmi həmin məmulat vahidi üzrə material məs¬rəfi nor¬ma¬¬sına vurulur¬
197.
Hissə (detal) üzrə hesablama metodu ilə materiala tələbat necə hesablanır?
√
hissənin (detalın) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcmi həmin hissə (detal) növünün vahidi üzrə material məsrəfi normasına
vurulur
•
hissənin (detalın) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcmi həmin hissə (detal) növünün vahidinin material tutumluğu göstəricisinə
vurulur
•
hissənin (detalın) hər vahidi üzrə material məsrə¬fi nor¬¬ma¬¬sı hissənin (detalın) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcminə
nisbəti kimi
•
hissənin (detalın) sayınin həmin hissə (detal) növünün vahidinin material tutumluğu göstəricisinə nisbəti kimi
•
hissənin (detalın) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş həcminin həmin hissə (detal) növünün vahidinin material məsrəfi normasına
nisbəti kimi
198.
Oxşarlığa görə hesablama metodu ilə materiala tələbat necə hesablanır?
√
məsrəf norması hələlik olmayan məmulatın (his¬sə¬nin) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsal həcmini oxşar məmulatın
(hissənin) material məs¬rəfi nor¬ma¬sı ilə yeni məhsulun oxşar məhsuldan fərqlən¬dirici cə¬hət¬¬lə¬¬ri¬-ni nəzərə almaq üçün
isti¬fa¬də edi¬lən düzəldici əm¬salının hasilinə vurulur¬
•
məsrəf norması hələlik olmayan məmulatın (his¬sə¬nin) həcmi oxşar məmulatın (hissənin) material məs¬rəfi nor¬ma¬sına vurulur
•
məsrəf norması hələlik olmayan məmulatın (hissənin) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsal həcmi onun oxşar məhsuldan
fərqlən¬dirici cəhətlərini nəzərə almaq üçün istifadə edi¬lən düzəldici əmsala vurulur
•
oxşar məmulatın (hissənin) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsal həcmi onun material məs¬rəfi nor¬ma¬sı ilə yeni məhsulun
oxşar məhsuldan fərqlən¬dirici cə¬hət¬¬lə¬¬ri¬¬ni nəzərə almaq üçün isti¬fa¬də edi¬lən düzəldici əm-salın hasilinə vurulur
•
məsrəf norması hələlik olmayan məmulatın (his¬sə¬nin) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsal həcmi oxşar məmulatın
(hissənin) material məs-rəfi nor¬ma¬sına nisbəti kimi
199.
Nümunəvi təmsilçiyə görə hesablama metodu ilə materiala tələbat necə hesablanır?
•
qrupa daxil olan məhsullar üzrə isteh¬sal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsalın həcmi nümunəvi təmsilçinin material məsrfi
normasına nisbəti kimi
•
nümunəvi təmsilçinin material məsrfi ¬norması yeni məhsulun oxşar məhsuldan fərqlən¬dirici jə¬hət¬¬lə¬¬ri¬¬ni nəzərə almaq üçün
isti¬fa¬də edi¬lən düzəldici əm¬sala vurulur
√
nümunəvi təmsilçinin material məsrfi ¬norması qrupa daxil olan məhsullar üzrə isteh¬sal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsalın
həcminə vurulur
•
məsrəf norması hələlik olmayan məmulatın (his¬sə¬nin) istehsal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsal həcmini oxşar məmulatın
(hissənin) material məs¬rəfi nor¬ma¬sı ilə yeni məhsulun oxşar məhsuldan fərqlən¬dirici cə¬hət¬¬lə¬¬ri¬-ni nəzərə almaq üçün
isti¬fa¬də edi¬lən düzəldici əm¬salının hasilinə vurulur¬
•
qrupa daxil olan məhsullar üzrə isteh¬sal proqramında nəzərdə tutulmuş istehsalın həcmi yeni məhsulun oxşar məhsuldan fərqləndirici
cəhətlərini nəzərə almaq üçün istifadə edilən düzəldici əmsala vurulur
200.
Müəssisədə mövsümi ehtiyat hansı hallarda yaranır?
•
müəsisənin xammal və materialla təminatında onun miqdarı, və ya vax-taşırlığında kənarlaş¬ma¬lar baş verən zaman istehsalın
fasi¬lə¬siz¬liyini təmin etmək məqsədilə
•
iki məh¬sul¬gön¬dər¬mə (alma) ara¬sındakı vaxt inter¬valında müəssisənin ahəngdar iş¬ləməsini təmin etmək məqsədilə
√
xammal və materialın isteh¬sa¬lı və ya tə¬darükünün mövsümi olması ilə əlaqədar
•
istehsal prosesinin fasiləsizliyi ilə əlaqədar
•
gələcəkdə ¬ xammal və materiala tələbin artması ehtimalı ilə
201.
Tranzit norması nədir?
•
istehsalçı müəssisədən bir il ərzində bir isteh¬lak¬çıya göndəriləcək məhsulun maksimum həcmidir
•
istehlakçının istehsalçıya bir dəfəyə gön¬dər¬mək üçün öhdəsinə götürdüyü material həcminin minimum miq¬da¬rıdır
√
istehsalçı müəssisədən bir sifarişlə bir isteh¬lak¬çıya göndəriləcək məhsulun minimum həcmidir
•
istehlakçının istehsalçıya bir dəfəyə gön¬dər¬mək üçün öhdəsinə götürdüyü material həcminin maksimum miq¬da¬rıdır
•
istehsalçı müəssisədən bir il ərzində bir isteh¬lak¬çıya göndəriləcək məhsulun minimum həcmidir

---

202.
Aşağıdakılardan hansı satış siyasətinin əsas elementlərinə aid edilmir?
•
məhsulların nəqli
√
məhsulların istehsalı
•
məhsulun tamamlanması
•
məhsulun saxlanması
•
istehlakçılarla əlaqələr
203.
Aşağıdakılardan hansı satışın təşkilinə aid edilir?
•
iş qüv¬vəsi və istehsal vasitələrinin məkan baxımından düzgün əlaqələndiril¬məsinin təşkili
•
müəssisədə innovasiya prosesinin təşkili
•
müəssisədə istehsalın material re¬¬surs¬lar və texniki va¬si¬tə¬lər¬lə təmin edilməsinin təşkili
•
müəssisədə heyətin fəaliyyətinin səmərəli təşkili
√
məhsulun reallaşdırılmasının forma və me¬tod¬larının, onun istehlakçılara çatdırılması üsullarının seçilməsi
204.
Firma birbaşa satış sisteminin üstünlüyünə aşağıdakılardan hansı aiddir?
•
əlaqələrin sayının azalması
√
son istehlakçılarla mü¬tə¬madi olaraq sıx əlaqələr saxlanması
•
məhsulun son istehlakçıya bila¬va¬sitə çatdırılması ilə əlaqədar xərclərin azalması
•
əmtəə ehtiyatlarının yaradılması ilə əla¬qə¬dar istehsaldankənar xərclərin azalması
•
əmtəənin hərə¬kəti ilə bağlı risklərin azalması
205.
Müəssisədə satış sistemləri onların təşkilinə görə necə qruplaşdırırlır?
•
intensiv və selektiv satış sistemləri
•
əsas və köməkçi satış sistemləri
•
analitik və sintetik satış sistemləri
•
daxili və xarici satış sistemləri
√
birbaşa və dolayı satış sistemləri
206.
Müəssisədə satış sistemləri vasitəçilərin sayına görə necə qruplaşdırırlır?
•
birbaşa, dolayı və qarışıq satış sistemləri
•
analitik, sintetik və eksperimental satış sistemləri
•
daxili, xarici və qarışıq satış sistemləri
•
əsas, köməkçi və xidmətedici satış sistemləri
√
intensiv, selektiv və xüsusi satış sistemləri
207.
Cari ehtiyatın maksimum həcmi necə hesablanır?
•
orta günlük material məsrəfi norması iki məhsul göndərilməsi arasındakı vaxt intervalına nisbəti kimi
•
iki məhsul göndərilməsi arasındakı vaxt interva¬lı istehsal proqramına vurulur¬
•
orta günlük material məsrəfi norması istehsal proqramına vurulur¬
•
iki məhsul göndərilməsi arasındakı vaxt interva¬lı orta günlük material məsrəfi normasına nisbəti kimi
√
orta günlük material məsrəfi norması iki məhsul göndərilməsi arasındakı vaxt intervalına vurulur
208.
Aşağıdakılardan hansı Dəqiq vaxtında sisteminin üstünlüklərinə aid deyil?
•
təchizat prosesinə statistik nəzarətin mümkünlüyü
•
müəssisədə istehsal tsiklinin qısaldılması
•
göndərilən xammal və materialların və istehsal olunan məh¬sulların keyfiyyətinin kompleks idarə edilməsi imkanlarının olması
•
maddi-texniki təchizatın müntəzəm surətdə təkmilləşdirilməsi
√
maddi-texniki təminat planına ehtiyacın olmaması
209.
Anbarların çox sayda istehlakçı sexlərə xidməti zamanı hansı reyslərdən istifadə olunur?
•
dairəvi
•
zona

---

√
zona-dairəvi
•
rəqqas
•
şüa
210.
Aşağıdakı prinsiplərin hansından marketinq şöbəsi yaradılarkən istifadə edilmir?
√
ahəngdarlıq prinsipi üzrə təşkil
•
funksional prinsip üzrə təşkil
•
əmtəə istehsalı prinsipi üzrə təşkil
•
bazar prinsipi üzrə təşkil
•
əmtəə-bazar prinsipi üzrə təşkil
211.
Aşağıdakılardan hansı marketinqin funksiyalarına aiddir?
•
avadanlıqlara təlabatın müəyyən edilməsi
•
işçilərin sayının planlaşdırılması
•
əmək məhsuldarlığının artırılması yollarının müəyyən edilməsi
√
əmtəələrin satış bazarlarının müəyyənləşdirilməsi
•
xammala təlabatın müəyyən edilməsi
212.
Aşağıdakılardan hansı marketinqin idarə edilməsi prosesinə aid deyil?
•
bazar imkanlarının təh¬lili
•
marketinq tədbirlərinin həyata keçirilməsi
•
marketinq kompl¬ek¬sinin işlənib hazırlanması
√
materiallara təlabatın hesablanması
•
məqsədli bazarın seçilməsi
213.
Aşağıdakılardan hansı satış kanalında olan axınlara daxil edilir?
•
iqtisadi axın
•
resurs axını
√
sifarişlər axını
•
iş qüvvəsinin axını
•
tələb axını
214.
Aşağıdakılardan hansı satış kanalında olan axınlara daxil edilmir?
•
mülkiyyət hüququnun axını
√
iş qüvvəsinin axını
•
informasiya axını
•
maliyyə axını
•
fiziki axın
215.
Aşağıdakılardan hansı satışın planlaşdırılmasına aid edilir?
•
əmək haqqının müəyyənləşdirilməsi
•
müəssisənin əmək resurslarına olan təlabatın plan¬laşdırılması
•
maddi-texniki təminat planlarının tərtib etmək
√
əla¬və xid¬mət¬lərin, xa¬rici ticarət əməliyyatlarının, reklam fəaliy¬yə¬tinin plan¬laşdırılması
•
müəssisədə innovasiya prosesinin plan¬laşdırılması
216.
Aşağıdakılardan hansı satışın planlaşdırılmasına aid edilmir?
•
məqsədlərin müəyyən olunması
•
satışın idarəedilməsi üzrə xərc¬lər sme¬ta¬sı¬nın tərtibi
•
məhsulların reallaşdırılması proq¬nozlarının işlənməsi
•
konyunktura və tələb üz¬rə proq¬nozların hazırlanması
√
mənfəətin bölgüsü

---

217.
Aşağıdakılardan hansı satışın təşkilinə aid edilmir?
√
iş qüv¬vəsi və istehsal vasitələrinin məkan baxımından düzgün əlaqələndiril¬məsinin təşkili
•
əmtəənin hərəkəti texnologiyası
•
informasiya-dispetçer xid¬mətinin hesa¬bat¬la¬rının hazırlanmasının təşkili
•
ticarət kommunikasiyalarının, hü¬quqi və iddia işlərinin təşkili
•
tələbin stimullaşdırılmasının və rek¬lam fəaliyyətinin təşkili
218.
Marketinq şöbəsi yaradılarkən aşağıdakı prin¬siplərin hansından istifadə olunur?
•
stimullaşdırıcı prinsip
•
təşkilati prinsip
•
sosial prinsip
√
coğrafi prinsip
•
təklif prinsipi
219.
Müəssisənin marketinq sistemi aşağıdakı məsələlərin həllində iştirak etmir:
•
bazarda mövcud olan tələbatın mümkün qədər çox ödənil¬mə¬si¬nə nail olmaq məqsədilə tədbirlər sisteminin işlənib hazırlanmasında
•
potensial (real) tələbatın və ödənilməyən ehtiyacların müəy¬yən edilməsində
√
plan üzrə işin yerinə yetirilməsi üçün zərur olan işçilərə təlabatın hesablanmasında
•
bazarın kompleks öyrənilməsində (tədqiqində)
•
məhsul (xidmət) çeşidi və qiymətinin planlaşdırılmasında
220.
Maddi-texniki təminat nədir?
•
müəssisəni zəruri həcmdə maliyyə resursları ilə təmin edilməsi prosesidir
•
müəssisədə innovasiya prosesinin həyata keçirilməsinin təmin edilməsi prosesidir
√
müəssisədə istehsalın material re¬¬surs¬lar və texniki va¬si¬tə¬lər¬lə təmin edilməsi prosesidir
•
müəssisədə istehsalın yüksək ixtisaslı karlarla təmin edilməsi prosesidir
•
müəssisədə invevstisiya fəaliyyətinin tələb olunan həcmdə maliyyələşməsinin təmin edilməsi prosesidir
221.
Aşağıdakılardan hansı maddi-texniki təminatın əsas vəzifələrinə aid deyil?
•
material resurslarını ən səmərəli yolla əldə etmək, istehsalı xammal və materiallarla birqərarda, tam və vaxtında təmin et¬mək
√
müəssisənin əmək resurslarına olan təlabatının təmin edilməsi
•
maddi-texniki təminat xidmətinin strukturunu təkmil¬ləşdir¬mək
•
maddi-texniki təminat planlarını tərtib etmək
•
məhsul¬gön¬dərənlərlə səmərəli təsərrüfat əla¬qə¬lə¬rini qurmaq
222.
Aşağıdakılardan hansı maddi-texniki təminatın əsas funksiyalarına aid deyil?
•
material resurslarına sifarişləri yoxlamaq üçün ümu¬m¬i¬ləş¬diriji hesablamaların aparılması və yekun sifa¬riş¬¬lərin tərtibi
•
istehsal bölmələrində məhsul istehsalına lazım olan xam¬mal və materiallara tələbatın – sifarişlərin müəyyən edil¬məsi
•
material resurslarının müəssisəyə gətirilməsi, qəbu¬lu və qo¬ru¬nub saxlanılması işləri üzrə nəzarətin təşkil edilməsi
√
müəssisənin idarəetmə aparatının işini təkmilləşdirmək
•
səmərəli təminat formasının seçilməsi və onun iqti¬sa¬di cəhətdən əsaslandırılması
223.
Müəssisədə materiala təlabatı hesabladıqda aşağıdakı hansı metoddan istifadə edilmir?
•
məmulat üzrə hesablama metodu
•
oxşarlığa görə hesablama metodu (analoci metod)
•
hissə (detal) üzrə hesablama metodu
•
nümunəvi təmsilçiyə (tipik nümayəndəyə) görə hesablama metodu
√
materialtutumluğa görə hesablama metodu
224.
Müəssisənin avadanlığa ehtiyacı hansı hallarda yaranmır?
•
avadanlıqlar fiziki və mənəvi cəhətdən köhnəldikdə¬
•
müəssisənin istehsal gücünü artırmaq zərurəti yarandıqda

---

•
avadanlıqlar mənəvi cəhətdən köhnəldikdə
•
müəssisənin buraxdığı məhsulun komplektləşdirilməsi (dəstldiril¬məsi) zəruriliyi yarandıqda
√
əməyin stimullaşdırılmasına ehtiyac yarandıqda¬
225.
Müəssisənin maddi-texniki təminatının mərhələlərinə aid deyil:
•
seçilmiş məhsulgöndərənlə (və ya vasitəçi ilə) da¬nı¬şıqların aparılması və kontraktın bağlanması
√
məhsulun satış strategiyasının müəyyən olun¬ması
•
sifarişlər zənbilinə (istehsal proqramı¬na) və məs¬rəf normalarına görə material resurslarına tə¬ləbatın müəyyən edilməsi
•
təfsilləşdirmə (spesifikasiya) sənədinin tərtibi, zəru¬ri materialların texniki xarakteristi¬kası¬nın hərtərəfli müəyyən olun¬ması
•
potensial məhsul göndərənlərin siyahı¬sının işlənib hazırlanması
226.
Dairəvi reyslər sxemində sexlərin xammal və materiallarla təminatı necə həyata keçirilir?
•
müxtəlif zonalarda yerləşən is¬teh¬lakçı sexlər xammal və materiallarla ayrı-ayrı reyslərlə təchiz edilir
•
anbar bir deyil, bir neçə sexlə fərdi şəkildə əlaqə sax¬la¬yır və onlar xammal və materiallarla müxtəlif reyslərlə təchiz edilir
√
eyni zonada yerləşən bir neçə is¬teh¬lakçı sex xammal və materiallarla bir reyslə təchiz edilir
•
nəqliyyatın hər bir sexə doğru sə¬fəri yüklə, anbara qayıdanda boş, yaxud tara ilə olur
•
anbar bir deyil, bir neçə sexlə fərdi şəkildə əlaqə sax¬la¬yır və onları ayrı-ayrılıqda xammal və materiallarla təchiz edilir
227.
Aşağıdakı əlamətlərin hansından bazar seqmentinin öyrənilməsində istifadə olunmur?
√
təşkilati əlamətlər
•
psixoqrafik əlamətlər
•
coğrafi əlamətlər
•
məhsula ehtiyac əlamətlər
•
demoqrafik əlamətlər
228.
Aşağıdakı əlamətlərin hansından bazar seqmentinin öyrənilməsində istifadə olunur?
•
texnoloji əlamətlər
√
psixoqrafik əlamətlər
•
iqtisadi əlamətlər
•
təşkilati əlamətlər
•
texniki əlamətlər
229.
Marketinq nədir?
•
müəssisənin istehsal fəaliyyətinini səmərəli maliyyələşdirilməsi mexanizmidir
•
müəssisənin xammal və materiallarla təminatı prosesidir
•
idarəetmənin metodlarından biridir
•
bazarda məhsulun satışı ilə əlaqədar kontraktların bağlanması prosesidir
√
bazarın kompleks təhlili və proq¬nozlaşdırılması pro¬sesidir
230.
Ticarət vasitəçilərinə aid deyil:
•
agentlər
√
konsaltinq təşkilatı
•
kommivoyajerlər
•
distributerlər
•
dilerlər
231.
Aşağıdakılardan hansı marketinqin funksiyalarına daxil deyil?
•
istehsalın optimal strukturunun müəyyən edilməsi
√
məhsul göndərənlərlə hesablaşmaların səmərəli təşkili
•
yeni istehlakçıların tapılması və seçilməsi
•
satışdan sonrakı xidmətin təşkili
•
məhsul çeşidinin planlaşdırılması

---

232.
Aşağıdakı fikirlərdən hansı yanlışdır?
•
İstehsalın ic¬timai təşkili formaları ictimai əmək bölgüsünün dərinləşməsinin nəticəsidir
√
İstehsalın ic¬timai təşkili formaları ilə istehsalın səmərəliliyinin artırılması arasında birbaşa əlaqə yoxdur
•
İstehsalın təmərküzləşməsi, ixtisaslaşması, kooperativləş¬mə¬si və kombinələşməsi arasında sıx qarşılıqlı əlaqələr vardır
•
İstehsalın ic¬timai təşkili formaları ictimai istehsalın intensivləşdirilməsi və səmərəliliyinin yük¬səl¬dil¬məsinin amilidir
•
İs¬teh¬salın təmərküzləşməsi istehsalın ictimai təş¬kili for¬maları arasında daha mürəkkəbidir
233.
İstehsalın təmərküzləşməsi nədir?
•
bütün sənaye müəssisələrinin birliyi
•
istehsal həcminin kiçik müəssisələrdə həyata keçməsi prosesinin genişlənməsi
√
sahədə məhsul istehsalı üzrə iri müəssisələrin xüsusi çəkilərinin mütəmadi artması
•
sənaye sahəsində kiçik müəssisələrin tamamilə iflası
•
yerli müəssisələr tərəfindən sənaye istehsalının getdikcə artması
234.
Müəssisənin optimal ölçüsü nədir?
•
az xərclə daha az mənfəət əldə edilə bilən ölçüsüdür
√
az xərclə daha yüksək təsərrüfat nəticələrinə nail olunan ölçüsüdür
•
minimum xərclə risksiz fəaliyyət göstərə bilən ölçüsüdür
•
mənfəətlə xərcin mütənasiblik təşkil etdiyi ölçüsüdür
•
çox xərclə daha çox mənfəət əldə edilə bilən ölçüsüdür
235.
Müəssisənin minimal səmərəli ölçüsü nədir?
•
müəssisədə istehsalın təkrarlanma dərəcəsi
•
istehsal həcminin artım tempi ilə məhsul vahidinə çəkilən xərclərin artım tempinin bərabər olması
•
müəssisənin uzunmüddətli orta isteh¬sal xərclərini maksimumlaşdıran istehsal həc¬mi
√
müəssisənin uzunmüddətli orta isteh¬sal xərclərini minimuma endirə biləcək ən aşağı istehsal həc¬midir
•
uzunmüddətli dövrdə müəssisənin mənfəətini maksimumlaşdıran istehsal həc¬mi
236.
İstehsal miqyasının müsbət effekti nədir?
•
bu, istehsal həcminin artmasına uyğun olaraq məhsul satışı həcmlərinin artmasını əks etdirir
•
bu, istehsal həcminin artması ilə müəssisənin təsərrüfat əlaqələrinin genişlənməsini əks etdirir
√
bu, istehsal həcminin artması ilə məh¬¬¬¬sul vahidinə çəkilən xərclərin azalmasını əks etdirir
•
bu, istehsal həcminin artmasına uyğun olaraq məhsul vahidinə çəkilən xərclərin artmasını əks etdirir
•
bu, istehsala əlavə investisiya qoyuluşu yolu ilə məhsul istehsalı həcmlərinin artırılmasını əks etdirir
237.
İstehsal miqyasının mənfi effekti nədir?
•
bu, istehsal həcminin artması ilə məh¬¬¬¬sul vahidinə çəkilən xərclərin azalmasını əks etdirir
•
bu, istehsal həcminin azalması ilə müəssisənin mənfəətinin azalmasını əks etdirir
•
bu, istehsal həcminin azalması ilə məh¬¬¬¬sul vahidinə çəkilən xərclərin artmasını əks etdirir
•
bu, istehsal həcminin azalması ilə məh¬¬¬¬sul vahidinə çəkilən xərclərin azalmasını əks etdirir
√
bu, istehsal həcminin artması ilə məh¬¬¬¬sul vahidinə çəkilən xərclərin artmasını əks etdirir
238.
İstehsalın təmərküzləşdirilməsinin iqtisadi səmərəliliyi nədə ifadə olunur?
•
müəs¬si¬sə¬nin ölçülərinin artması nəticəsində yeni iş yerlərinin yaradılmasında
•
müəs¬si¬sə¬nin ölçülərinin artması nəticəsində xammal və materialların emalı imkanlarının genişlənməsində
•
eyniadlı məhsul istehsalçılarının sayının azalması nəticəsində sahənin idarə edilməsinin asanlaşmasında
√
müəs¬si¬sə¬nin ölçülərinin artması nəticəsində istehsalın texniki-iqtisadi gös-təricilərinin yaxşılaşmasında
•
müəs¬si¬sə¬nin ölçülərinin artması nəticəsində bazarlara daha çox məhsul çıxarılmasında
239.
Metallurgiya və elektroenergetikada istehsalın təmərküzləşməsini müəyyən edən əsas amil hansıdır?
√
əsas aqreqatların orta gücü
•
istehsal xərclərinin həcmi

---

•
istehsalın texnologiyası və təşkili xarakteri
•
istehsal alətlərinin kompleksi
•
istehsalda istifadə edilən xammal və materialların həcmi
240.
Aşağıdakı amillərdən hansı istehsalın ixtisaslaşdırılmasının dərinləşməsinə mənfi təsir göstərir?
√
müəssisənin buraxdığı məhsulun nomenklatura və çeşidinin genişlənməsi
•
buraxılan məhsula perspektiv dövr üçün tələbatın artması və satış bazarının genişlənməsi
•
buraxılan məhsulun çeşidinin uzunmüddətli və məqsədə¬uy¬ğun konstruktiv sabitliyinin yaradılması
•
müəssisədə məhsul buraxılışının təmərküzləşməsi və istehsalın op¬ti¬mal ölçüyədək artması
•
elmi-texniki tərəqqinin yüksək tempi
241.
Aşağıdakı fikirlərdən hansı yanlışdır:
•
sahənin ümumi istehsalında iri müəssisələrin payının art¬ma¬sı nisbi təmərküzləşmədir
√
müəyyən texnoloji əməliyyat¬ların yerinə yetirilməsi üçün onların sex, istehsal sahəsi və iş yerləri arasında bölüşdürülərək
cəmləşdirilməsi müəssisə miqyasında ixtisaslaşdırmanı əks etdirir
•
müəssisə miqyasında istifadə olunan in¬san əməyinin, tətbiq edilən texnikanın xüsusiyyətləri əsasında bir sı¬ra funksiya və əməliyyatlar
üzrə öz tərkib hissələrinə parçalan¬ması texniki əmək bölgüsünü əks etdirir
•
bilavasitə müəssisə miqyasında istehsal fəaliyyətinin müxtəlif növləri üzrə tərkib ayırması fərdi əmək bölgüsünü əks etdirir
•
müəyyən texnoloji əməliyyat¬ların yerinə yetirilməsi üçün onların sex, istehsal sahəsi və iş yerləri arasında bölüşdürülərək
cəmləşdirilməsi müəssisədaxili ixtisaslaşdırmanı əks etdirir
242.
Aşağıdakı fikirlərdən hansı yanlışdır?
•
istehsalın ixtisaslaşdırılması is¬teh¬sala yüksək məhsuldarlıqlı texnika və texnologiya tətbiq et¬məyə, kadrların peşəkarlığının
yüksəlməsinə, müəssisənin təşkilati və istehsal struk¬tu¬runu təkmilləşdirməyə imkan yaradır
•
istehsalın ixtisaslaşması və kooperativləşməsi kiçik, orta və iri müəssisələr arasında səmərəli təsərrüfat əlaqələrinin qurulmasına imkan
verir
•
istehsalın ixtisaslaşması və kooperativləşməsi ayrı-ayrı məh¬sul növlərinin hazır¬lan¬masının kütləviliyini artırır, xüsusi, yüksək
məh¬suldarlığa malik avadanlığın tətbiqini asanlaşdırır
√
bazar münasibətləri inkişaf etdikcə istehsalın ixtisaslaşması və kooperasilaşdırılmasının iqtisadi əhəmiyyəti tədricən azalır
•
istehsalın ix¬tisaslaşdırılması əsasında səmərəliliyinin artırılması sahə və müəs¬si¬sədə həyata keçirilən təşkilati, texniki və iqtisadi
tədbirlərlə əla-qədardır
243.
Aşağıdakı göstəricilərin hansı kooperasiyalaşma səviyyəsini təhlilində istifadə edilir?
•
məhsul bahidinin materialtutumu
√
məhsul vahidinin maya dəyərində "satın alınmış yarım¬fab¬ri¬kat və məmulatlar'' adlı xərc maddəsinin xüsusi çəkisi
•
ixtisaslaşmiış sex və istehsal sahələrinin xüsusi çəkisi
•
müəssisənin pərakəndə satış şəbəkəsinə verdiyi məhsulun həcmi
•
məhsul vahidinin maya dəyərində enerji məsrəflərinin xüsusi çəkisi
244.
İstehsalın ixtisaslaşdırılmasının iqtisadi səmərəliliyinin əsas göstəriciləri hansılardır?
•
ayrı-ayrı detalların, qovşaqların, aqreqatların və pəstahların buraxılışı üzrə ixtisaslaşdırılmış və ya mərkəzləşdirilmiş istehsal¬ların
müəssisə və sexləri tərəfindən buraxılan məhsulların isteh¬sa¬lın ümumi həcmində xüsusi çəkisi, ixtisaslaşdırılmış sex və sahələrin
xüsusi çəkisi
•
məhsul istehsalına cari məsrəflərə və onun isteh¬lak¬çı¬lara çatdırılmasına çəkilən nəqliyyat xərclərinə qənaət, ) ixtisaslaşdırılmış sex
və sahələrin mənfəətinin həcmi
√
məhsul istehsalına cari məsrəflərə və onun isteh¬lak¬çı¬lara çatdırılmasına çəkilən nəqliyyat xərclərinə qənaət, istehsalın
ixtisas¬laş¬dırılmasından əldə edilən illik iqtisadi səmərə
•
əsaslı vəsait qoyuluşunun ödənmə müddəti, müəssisələr arasında kooperasiya əlaqələrinin müddəti
•
ixtisaslaşdırılmış sex və sahələrin xüsusi çəkisi, bir iş yerinə düşən hissə-əməliyyatların sayı
245.
əlvan metal filizlərinin emalı kombinatları üçün kombinələşmənin hansı forması səciyyəvidir?
•
üfiqi kombinələşdirmə
•
şaquli kombinələşdirmə
•
xammalın kompleks emalına görə
√
tullantılardan istifadəyə əsaslanan
•
xammalın ardıcıl emalına görə

---

246.
Aşağıdakı sənaye sahələrinin hansında kombinələşmə mümkün deyildir?
•
yeyinti sənayesi
√
hasilat sənayesi
•
ağac emalı sənayesi
•
emal sənayesi
•
metallurgiya
247.
Kombinələşməyə daxil olan müəssisələrin texniki-iqtisadi vəhdəti nə deməkdir?
•
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələrdə istifadə edilən avadanlıqlar eyni olur, məhsulun nomenk¬la¬turası və çeşidi
məhdudlaşdırılır
•
kombinatın ümumi gəlirləri kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələr arasında bərabər bölünür
•
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələrin istehsal etdikləri məhsulların qiymətləri bir-birinə uyğunlaşdırılır
√
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələrin istehsal gücləri öz ölçülərinə görə uzlaşdırılmış olur, məhsulun nomenk¬la¬turası və
keyfiyyətinə görə isə bir-birilə analoq təşkil edirlər
•
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələrdə eyniadlı və eyni keyfiyyətdə məhsullar istehsal olunur
248.
Neft-kimya kombinatlarının istehsalları üçün kombinələşmənin hansı tipi səciyyəvidir?
•
şaquli kombinələşdirmə
•
xammalın kompleks emalı
•
qarışıq əlaqələr
√
üfiqi kombinələşdirmə
•
tullantılardan istifadəyə əsaslanan
249.
Toxuculuq kombinatları üçün kombinələşmənin hansı forması səciyyəvidir?
•
xammalın kompleks emalına görə
•
üfiqi kombinələşmə
•
istehsal-texniki
•
tullantılardan istifadəyə görə
√
xammalın ardıcıl emalına görə
250.
Aşağıdakı cəhətlərdən hansı kombinələşmə üçün səciyyəvi deyildir?
•
müxtəlif istehsalların ərazicə birliyi
•
vahid nəqliyyat bazası
•
vahid enerji sistemi
•
kombinata daxil olan istehsalların texniki-iqtisadi vəhdəti
√
vahid satış şəbəkəsinin olması
251.
Aşağıdakılardan hansı kombinələşdirmənin səciyyəvi xüsusiyyəti hesab olunur?
•
istehsal prosesinin yalnız bir müəssisədə baş verməsi, istehsal olunmuş məhsulların istehlakçıya çatdırılmasında heç bir vasitəçidən
istifadə edilməməsi
•
müxtəlif müəssisələrin istehsalı olan hissə və qovşaqların bir müəssisədə son məhsul formasında yığılması
•
istehsalın yalnız sifarişlər əsasında olması, sifariş edilmiş məhsulların bir neçə müəssisə tərəfindən istehsalı
√
müxtəlif istehsalların birliyi, kombinata daxil olan müəssisələrin texniki-iqtisadi vəhdəti, vahid enerji sistemi və nəqliyyat bazası
•
istehsal prosesinin mərhələləri arasındakı ahəngdarlı, müəssisələrin mülkiyyətçisinin eyni şəxs olması, vahid mərkəzləşdirilmiş
idarəetmə sistemi
252.
Kombinələşmənin əsas şərti nədir?
•
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələr arasında bazarın bölüşdürülməsidir
√
müxtəlif profilli istehsalların eyni bir məkanda təmərküzləşdirilməsidir
•
müxtəlif profilli istehsalların eyni bir ölkədə yerləşdirilməsidir
•
eyni bir ərazidə analoji müəssisələrin cəmləşdirilməsidir
•
kombinata daxil olan müxtəlif müəssisələrdə eyni texnoloji avadanlıqlardan istifadə edilməsidir
253.
Qarışıq kombinələşmə tipi nə vaxt olur?

---

√
xammalın bir növünün ardıcıl emalından əsas yarımfabrikat və ya hazır məhsul, tullan¬tılardan isə əlavə yarımfabrikat və ya əlavə hazır
məhsullar alınanda
•
xammal kompleks emal olunanda
•
məhsulun həm istehsalı, həm də satışı bir müəssisədə cəmləşəndə
•
müxtəlif müəssisələrdə istehsal edilən hissə və qovşaqlar bir müəssisədə hazır məhsul kimi yığılanda
•
xammal ardıcıl emal olunanda
254.
Sənayedə kombinələşdirmə nədir?
•
istehsalın daha iri müəssisələrdə təmərküzləşməsi prosesidir
•
birlik və müəssisələrin istehsal etdiyi məhsulların növü, tipi, ölçüsü və modellərin sayının artması prosesidir
•
müəssisələrin fəaliyyətlərinin dövlət tərəfindən əlaqələndirilməsidir
•
oxşar məhsulları istehsal edən müxtəlif müəssisələrin bir mərkəzdən idarə edilməsidir
√
texnoloji və təş¬ki¬lati baxımdan əlaqəli olan müxtəlif sa¬hə¬lərə məxsus ayrı-ayrı is¬teh¬¬salların vahid istehsal kompleksində
birləşdiril¬mə¬si¬dir
255.
Üfiqi kombinələşmə tipinin səciyyəvi xüsusiyyəti hansıdır?
•
bu, xammalın ardıcıl olaraq emal edilərək yarımfabrikat və hazır məhsula çevrilməsini nəzərdə tutur
•
bu, xammalın bir növünün ardıcıl emalından əsas yarımfabrikat və ya hazır məhsulun, tullan¬tılardan isə əlavə yarımfabrikat və ya
əlavə hazır məhsulların alınmasını nəzərdə tutur
√
bu, ilkin xammalın emalının bir neçə axınının mövcudluğunu nəzərdə tutur ki, nəticədə bir neçə sahənin məh¬su¬lu alınır
•
bu, əlaqəli istehsalların hamısında istehsal həcmlərinin böyüməsini nəzərdə tutur
•
bu, xammalın bir-biri ilə əlaqəli bir neçə müəssisədə hazır məhsula çevrilməsini nəzərdə tutur
256.
Yüngül sənaye üçün kombinələşmənin hansı forması daha səciyyəvi ola bilər?
•
xammalın kompleks emalına görə
•
tullantılardan istifadəyə görə
•
istehsal-texniki
•
üfiqi kombinələşmə
√
xammalın ardıcıl emalına görə
257.
İstehsalın ictimai təşkili formaları hansılardır?
•
fərdi, seriyalı və kütləvi istehsal
•
istehsalın elektrikləşdirilməsi, mexanikləşdirilməsi, avtomatlaşdırılması və kimyalaşdırılması
•
istehsalın mexanikləşdirilməsi, kompleks mexanikləşdirilməsi, avtomatlaşdırılması və kompleks avtomatlaşdırılması
•
istehsalın təmər¬küzləşdirilmsi, ixtisaslaşdırılması, mexanikləşdirilməsi və avtomatlaşdırılması
√
istehsalın təmər¬küzləşdirilmsi, ixtisaslaşdırılması, koopera¬tiv¬ləşdirilməsi və kom¬binə¬ləş¬dirilməsi
258.
İstehsalın təmərküzləşməsi aşağıdakılardan hansı biri ilə xarakterizə olunur?
√
müəssisələrin iriləşməsi
•
müəssisənin ölçülərinin kiçilməsi
•
tex¬noloji cəhətdən müxtəlif istehsalların bir müəssisədə uzlaşdırılması
•
əmək bölgüsünün dərinləşməsi
•
müəssisədə işçilərinin sayının azalması
259.
Nisbi təmərküzləşdirmə nədir?
•
sa¬həyə daxil olan müəssisələrin ölçülərinin artmasıdır
•
sahəyə daxil olan müəssisələrin işçilərinin sayının artmasıdır
√
sahənin ümumi istehsalında iri müəssisələrin payının artmasıdır
•
sahəyə daxil olan müəssisələrin ölçülərinin azalmasıdır
•
sahəyə daxil olan müəssisələrin əsas fondlarının dəyərinin artmasıdır
260.
Aşağıdakı cəhətlərdən hansı təmərküzləşmə prosesinə xasdır?

---

•
məhsul istehsalının müəssisələr arasında bərabər bölünməsi
•
məhsul bazarının müəssisələr arasında bərabər bölünməsi
•
eyni məhsulu istehsal edən müəssisələrin sayının artması
•
eyni məhsulu istehsal edən müəssisələrin hamısının bir mərkəzdən idarə edilməsi
√
məhsul istehsalının iri müəssisələrdə cəmləşməsi
261.
Təmərküzləşmənin formaları hansılardır?
•
fərdi, seriyalı və kütləvi
√
aqreqat, istehsal-texniki və texnoloji
•
konstruksiya, texnoloji ardıcıllıq, son məhsul istehsalı və təşkilati-təsərrüfat
•
aqreqat, mexaniki, texniki
•
istehsal, satış, idxal və ixrac
262.
Müəssisənin ölçüsü nədir?
•
Bu, istehsalın ölçüsüdür
√
istehsal prosesinin təşkili for¬ma¬la¬rının kəmiy¬yət xarakteristikasıdır və müəssisədə toplanmış mad¬¬¬di və əmək resurs¬la¬rının
məcmusu ilə, həmçinin istehsalın öl¬çüsü ilə müəyyən olunur
•
istehsal prosesinin nəticəsini ifadə edir və natural, əmək və ya dəyər göstəricilərində məhsulun kəmiyyəti ilə müəy¬yən olunur
•
İstehsal prosesinin nəticəsi olmaqla müəyyən dövr ərzində müəssisənin istehsal xərclərinin həcmi ilə müəyyən olunur
•
İstehsal prosesinin nəticəsi olmaqla müəyyən dövr ərzində müəssisənin əldə etdiyi mənfəətin həcmini əks etdirir
263.
Fərdi əmək bölgüsü nədir?
•
iqtisadiyyatın iri sahələrə – sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və s. bu kimi sahələrə bölünməsidir
•
ölkənin beynəlxalq bazarlarda bir məhsul üzrə ixtisaslaşmasıdır
√
müəssisə miqyasında istehsal fəaliyyətinin müxtəlif növləri üzrə tərkib his-sələrinə – sex və istehsal sahələrinə - ayrılmasıdır
•
müəssisə miqyasında istifadə olunan in¬san əməyinin, tətbiq edilən texnikanın xüsusiyyətləri əsasında bir sı¬ra funksiya və əməliyyatlar
üzrə öz tərkib hissələrinə parçalanmasıdır
•
sənayenin, kənd təsərrüfatının və başqa sahələ¬rin daxilində müxtəlif müstəqil sahələrin (alt sahələrin) əmələ gəlməsidir
264.
İctimai əmək bölgüsünün formaları hansılardır?
•
mütləq, nisbi, inteqrallaşdırılmış
•
fərdi, seriyalı, kütləvi
•
fiziki, mexaniki, texnoloji
√
ümumi, xüsusi, fərdi
•
fərdi, texniki, texnoloji
265.
İxtisaslaşdırma nədir?
•
müəssisənin həmişə eyni istehlakçılara xidmət göstərməsi və məhsul satmasıdır
•
müəssisənin mümkün olan bütün fəaliyyət sferalarına daxil olmasıdır
√
konstruktiv qurluşuna, hazırlanma texnologiyasına və iqtisadi təyinatına görə həmcins məhsul istehsalın məhdud sayda müəssisələrdə
təmərküzləşməsidir
•
müəssisənin həmişə eyni məhsul göndərənlərlə işləməsidir
•
müəssisənin nisbətən uzun müddətə müəyyən bazar seqmentinə uyğun fəaliyyətidir
266.
İxtisaslaşdırma necə meydana çıxır?
•
müəssisələrin ölçüsünün böyüməsi nəticəsində
•
müxtəlif istehsalların bir müəssisədə birləşməsi nəticəsində
•
müəssisələr arasında uzunmüddətli təsərrüfat əlaqələrinin yaranması nəticəsində
√
əmək bölgüsünün inkişafı və dərinləşməsi nəticəsində
•
istehsalın iri müəssisələrdə cəmlənməsi nəticəsində
267.
İstehsalın kooperasiyalaşdırılması nədir?
•
ölkədə hər hansı məhsul istehsal etmək məqsədilə xarici investorların cəlb edilməsidir

---

•
bir-birinin fəaliyyət nəticələrinə ehtiyacı olan müəssisələrin öz aralarında əmtəə və xidmətlərlə hesablaşmaları prosesidir
√
müəyyən bir məhsulun birgə istehsalı ilə məş¬ğul olan müəssisələr arasındakı uzunmüddətli təsərrüfat əlaqələri formasıdır
•
müəssisələrin hər hansı məhsulun birgə istehsalı üçün yaratdıqları birlik formasıdır
•
bazar seqmentini ələ keçirmək üçün müəssisələrin gizli razılığıdır
268.
İstehsalın kooperativləşdirilməsinin formaları hansılardır?
√
aqreqat, hissə və texnoloji mərhələ üzrə
•
əşya, istehsal-texniki və texnoloji mərhələ üzrə
•
texnoloji, əşya, mexaniki
•
əşya, texniki, fiziki
•
aqreqat, istehsal-texniki və texnoloji
269.
Müəssisə miqyasında ixtisaslaşdırma nədir?
•
ictimai və ya şəxsi tələbatı ödəmək üçün məhdud nomenklaturada məhsul istehsalının nisbətən uzun dövr üçün bir sahədə cəmləşməsidir
•
müəyyən texnoloji əməliyyat¬ların yerinə yetirilməsi üçün onların sex, istehsal sahəsi və iş yerləri arasında bölüşdürülərək
cəmləşdirilməsidir
•
eyni adlı məhsulların bazarda satışının yalnız bir müəssisədə cəmləşməsidir
•
özünün konstruk¬si¬ya¬sına, hazırlanma texnologiyasına görə fərqli olan istehsalların bir müəssisədə cəmləşməsidir
√
özünün konstruk¬si¬ya¬sına, hazırlanma texnologiyasına görə analoq təşkil edən, tət¬biq sahəsi məhdud olan, istehsalı uzun dövr üçün
təkrar¬la¬nan məh¬¬sul istehsalının bir müəssisədə təmərküzləşməsidir
270.
Müəssisədaxili ixtisaslaşdırma nədir?
√
müəyyən texnoloji əməliyyat¬ların yerinə yetirilməsi üçün onların sex, istehsal sahəsi və iş yerləri arasında bölüşdürülərək
cəmləşdirilməsidir
•
özünün konstruk¬si¬ya¬sına, hazırlanma texnologiyasına görə fərqli olan istehsalların bir müəssisədə cəmləşməsidir
•
istehsal prosesinin və iş yerlərinin səmərəli və yüksək məh¬sul¬darlıqlı texnika ilə təmin olunmasıdır
•
özünün konstruk¬si¬ya¬sına, hazırlanma texnologiyasına görə analoq təşkil edən, istehsalı uzun dövr üçün təkrar¬la¬nan məh¬¬sul
istehsalının bir müəssisədə cəmləşdirilməsidir
•
ictimai və ya şəxsi tələbatı ödəmək üçün məhdud nomenklaturada məhsul istehsalının bir müəssisədə cəmləşdirilməsidir
271.
Sahə üzrə ixtisaslaşma nədir?
•
ictimai və ya şəxsi tələbatı ödəmək üçün geniş nomenklaturada məhsul istehsalının müəyyən dövr üçün bir sahədə cəmləşməsidir
•
özünün konstruk¬si¬ya¬sına, hazırlanma texnologiyasına görə fərqli olan istehsalların bir sahədə cəmləşməsidir
•
iqtisadiyyatın iri sahələrə – sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və s. bu kimi sahələrə bölünməsidir
•
iqtisadi əməkdaşlıq birliklərinə daxil olan ölkələrin müəyyən məhsulların istehsalı və satışı üzrə ixtisaslaşmasıdır
√
ictimai və ya şəxsi tələbatı ödəmək üçün məhdud nomenklaturada məhsul istehsalının nisbətən uzun dövr üçün hazırlanmasını təmin
etmək məqsədilə bu işə hər hansı sahənin uyğunlaşdırılmasıdır
272.
Texniki əmək bölgüsü nədir?
•
istehsal prosesləri arasında olan texnoloji fərqlərdir
•
iqtisadiyyatın iri sahələrə – sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və s. bu kimi sahələrə bölünməsidir
•
sənayenin, kənd təsərrüfatının və başqa sahələ¬rin daxilində müxtəlif müstəqil sahələrin (alt sahələrin) əmələ gəlməsidir
√
müəssisə miqyasında istehsal fəaliyyətinin müxtəlif növləri üzrə tərkib his-sələrinə – sex və istehsal sahələrinə - ayrılmasıdır
•
ayrı-ayrı iş yerlərində tətbiq olunan texnika və texnologiyanın fərqli olmasıdır
273.
Ümumi əmək bölgüsü nədir?
•
sənayenin, kənd təsərrüfatının və başqa sahələ¬rin daxilində müxtəlif müstəqil sahələrin (alt sahə¬lə¬rin) əmələ gəlməsidir
√
iqtisadiyyatın iri sahələrə – sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və s. bu kimi sahələrə bölünməsidir
•
ölkənin beynəlxalq bazarlarda bir məhsul üzrə ixtisaslaşmasıdır
•
istehsal proseslərində müasir texnika və texnologiyanın tətbiq edilməsidir
•
ictimai və ya şəxsi tələbatı ödəmək üçün məhdud nomenklaturada məhsul istehsalının nisbətən uzun dövr üçün hazırlanmasını təmin
etmək məqsədilə bu işə hər hansı sahənin uyğunlaşdırılmasıdır
274.
Aşağıdakı sənaye sahələrinin hansında kombinələşmə imkanları daha məhduddur?

---

√
maşınqayırma
•
neft emalı sənayesi
•
yeyinti sənayesi
•
neft-kimya sənayesi
•
metallurgiya
275.
Təmərküzləşmənin mütləq mənada artması nədir?
•
sa¬həyə daxil olan müəssisələrin ölçülərinin azalmasıdır
•
sahəyə daxil olan müəssisələrin işçilərinin sayının artmasıdır
•
sahənin ümumi istehsalında iri müəssisələrin payının art¬ma¬sıdır
√
sahəyə daxil olan müəssisələrin orta ölçüsünün artmasıdır
•
sahəyə daxil olan müəssisələrin əsas fondlarının dəyərinin artmasıdır
276.
Aqreqat təmərküzləşməsi necə baş verir?
•
müəssisədə qurulmuş aqre¬qat və avadanlıqlardan istismarda olanların sayının artırılması yolu ilə
•
qurulmuş ava¬dan¬¬¬lıq¬ların sayca çoxaldılması yolu ilə
•
müəssisədə köməkçi və xidmətedici bölmələrin sayının artırılması yolu ilə
•
köməkçi və xidmətedici təsərrüfatlarda avadanlıqların sayının artırılması yolu ilə
√
aqre¬qat və avadanlıqların texnoloji struk¬turun¬da da¬¬¬ha güclülərin, məhsuldarlığı yüksək olanların payının artması yolu ilə
277.
İstehsal-texniki təmərküzləşmə necə baş verir?
√
qurulmuş avadanlıqların sayca çoxaldılması yolu ilə
•
aqre¬qat və avadanlıqların texnoloji struk¬turun¬da da¬¬¬ha güclülərin, məhsuldarlığı yüksək olanların sayının azaldılması yolu ilə
•
müəssisədə qurulmuş avadanlıqların əsaslı təmiri və modernləşdirilməsi yolu ilə
•
müəssisədə qurulmuş avadanlıqlardan istismarda olanların sayının artırılması yolu ilə
•
müəssisədə qurulmuş avadanlıqlardan istismarda olanların sayının artırılması yolu ilə
278.
Texnoloji təmərküzləşmə necə baş verir?
•
qurulmuş ava¬dan¬¬¬lıq¬ların sayca çoxaldılması yolu ilə
•
aqre¬qat və avadanlıqların texnoloji struk¬turun¬da da¬¬¬ha güclülərin, məhsuldarlığı yüksək olanların payının artması yolu ilə
√
qurulmuş avadanlıqların sayca ço¬xaldılması ilə yanaşı həm də onlardan hər birinin gücünün artırılması yolu ilə
•
qurulmuş avadanlıqların sayca ço¬xaldılması ilə yanaşı həm də onlardan hər birinin gücünün azaldılması yolu ilə
•
müəssisədə qurulmuş avadanlıqların əsaslı təmiri və modernləşdirilməsi yolu ilə
279.
Sənayedə təmərküzləşmənin hansı forması daha səmərəli hesab edilir?
√
ixtisaslaşmış istehsalın təmərküzləşməsi
•
univerisal müəssisələrin ölçülərinin artırılması
•
avadanlıqların güc vahidlərinin artırılması yolu ilə təmərküzləşmə
•
müəssisələrdə eyni tip avadanlıqların sayının artırılması
•
kombinələşmiş istehsalın təmərküzləşməsi
280.
Aşağıdakılar hansı müəssisənin ölçüsünə təsir göstərən istehsaldaxili amillərdəndir:
•
ərazinin relyefi, əmək ehtiyatlarının möv¬cud¬lu¬ğu, su təchizatı, enerji təminatı, kadrların ixtisas səviyyəsi, istehlakçıların gəlirləri və
s.
•
xammal və nəqliy¬yat amil¬ləri, demoqrafik vəziyyət, iqtisadi-coğrafi amilləri, regionun mə¬nim¬sənil¬mə vəziyyəti, sosial
infrastrukturun inkişaf səviyyəsi, eko¬loji və¬ziyyət, vaxt amili və s.
•
elmi-texnili tərəqqi, istehsalın ictimai təşkili formaları, istehsalın ahəngdar təşkili, istehsalın təşkili tipi, istehsal üsulu və s.
•
makroiqtisadi sabitlik, inflyasiya səviyyəsi, məhsulun qiyməti, müəssisənin bazar mövqeyi, bazar rəqabəti və s.
√
texnikanın in¬ki¬şaf səviyyəsi, tətbiq olunan texnoloji istehsal üsulunun orijinallığı, istehsalın təşkili vəziyyəti, fəhlələrin mədəni-
texniki səviyyəsi və s.
281.
Aşağıdakı sənaye sahələrində iri müəssisələr tam üstünlüyə malikdir:
•
yeyinti sənayesi; yüngül sənaye, gön-dəri və ayaq¬qa¬bı sənayesi, metal emalı sənayesi, kombinələşdirilmiş yem istehsalı

---

•
ağac emalı və mebel, sellüloz – kağız, poliqrafiya, tikinti ma¬te¬rialları, toxuculuq, balıq, konserv sənaye sahələri
√
elektroenergetika, neft emalı, qara və əlvan me¬tallurgiya, kimya və neft-kimya sənayesi, sement isteh¬salı, ma¬¬şın¬¬qayırma, şüşə
və çini-saxsı sənayesi
•
istehlak malları istehsalı, istehsal vasitələrinin istehsalı, tikinti materialları sənayesi, emal sənayesi
•
bədii məmulatlar istehsalı, musiqi alət¬lə¬ri¬nin hazırlanması, oyuncaq istehsalı, kimyəvi təmizləmə və bo¬yama, dəftərxana
ləvazimatı istehsalı
282.
Texnoloji mərhələ üzrə kooperativləşdirmə nədir?
•
son hazır məhsulun istehsalı üzrə ixtisaslaşmış baş müəssisə əlaqədar müəssisələrdən hissə və qovşaqlar almaqla məhsulun istehsalı
işini tamamlayır
√
bir müəssisə digərinə müəyyən yarımfabrikatlar göndərir və ya onun üçün məhsul istehsalı texnologiyasının müəyyən bir mərhələsinin
icrasını həyata keçirir
•
baş müəssisə əməkdaşlıq etdiyi müəssisələrin məhsullarının daxili bazarda satışını həyata keçirir
•
baş müəssisə əməkdaşlıq etdiyi müəssisələrin məhsullarının daxili və xarici bazarda satışını həyata keçirir
•
baş müəssisə kooperasiyaya daxil olan zavodlardan elektrik mühərrikləri, generatorlar, nasoslar, kompressorlar və s. kimi məmulatlar
almaqla hazır məhsulun istehsalını tamamlayır
283.
əşya formasında ixtisaslaşdırma nədir?
•
istehlakçıya çatan hazır məhsul istehsalının bir neçə müəssisə arasında bölünməsidir
•
sonradan istehsalda isti¬fadə edilmək və hazır məhsulu dəstləşdirmək məq-sədilə onun ayrı-ayrı hissələrinin buraxılışının bu və ya digər
bir müəssisədə təmərküzləşdirilməsidir
√
bilavasitə istehlakçıya çatan hazır məhsul istehsalının bu və ya digər bir müəssisədə cəm¬ləş¬di¬rilməsidir
•
sonradan istehsalda isti¬fadə edilmək və hazır məhsulu dəstləşdirmək məq-sədilə onun ayrı-ayrı hissələrinin buraxılışının müxtəlif
müəssisələr arasında bölünməsidir
•
müəs¬sisənin əmək predmetinin emalı mərhələlərindən birinin yerinə yetirilməsinə cəlb edilməsidir
284.
Aşağıdakılardan hansı istehsalın kooperasiyalaşdırılmasına xas olan cəhətdir?
•
müəssisənin buraxdığı məhsulun bütün detal, qovşaq və hissələri həmin müəssisənin ayrı-ayrı sexlərində istehsal olunur
•
müəyyən məhsulun istehsalı və satışı bütünlüklə bir müəssisədə cəmlənmişdir
•
eyniadlı məhsul istehsalçıları arasında bazarın bölüşdürülməsi ilə bağlı razılıq olur
√
müəssisə bir məhsulun hazırlanması üçün müxtəlif müəssisələrdən detal, qovşaq hissə və yarımfabrikat alır
•
müəssisənin bütün bölmələri bir-biri ilə texnoloji bağlılığı olmayan məhsullar buraxır
285.
İxtisaslaşdırma səviyyəsini səciyyəlnədirən göstəricilər hansılardır?
•
əşya, hissə, texnoloji mərhələnin miqdarı və sayı
√
sənayedə müstəqil sahələrin sayı; ixtisaslaşmış sahə məhsulunun ümumi istehsaldakı payı, müəssisənin istehsal etdiyi əsas məhsulun
ümumi istehsalda xüsusi çəkisi, növü, tipi, ölçüsü və modellərin sayı, ixtisaslaşmış müəssisələr və sexlərin ümumi istehsaldakı payı
•
sənaye sahəsinin ümumi həcmi, sahədəki müəssisələrin sayı, sahədə işləyənlərin orta illik sayı, sahədə əmək haqqı fondu, sahəyə illik
vəsait qoyuluşu
•
ixtisaslı fəhlələrin ümumi sayı, ixtisaslaşmış müəssisələrin ümumi sayı, texnoloji mərhələlərin sayı
•
hissə və məhsulun sahə üzrə məbləği, sahənin ümumi sənaye məhsulunda xüsusi çəkisi
286.
Kooperativləşmə səviyyəsini səciyyələndirən gösətricilər hansılardır?
•
aqreqatların müştərək istifadəsi, hissələrin sayı, texnoloji proseslərdə iştirak edən müəssisələrin sayı
•
ixtisaslaşmiış sex və istehsal sahələrinin xüsusi çəkisi
•
bir iş yerinə düşən hissə-əməliyyatların sayı, əməliyyatların təhkimolunma əmsalı, bir müəssisə ilə kooperasiya əlaqələrinə girmiş
müəssisələrin sayı, istehsaldakı texnoloji mərhələ və sahələrin sayı
√
bir müəssisə ilə kooperasiya əlaqələrinə girmiş müəssisələrin sayı, məhsulun maya dəyərində «satın alınmış yarımfabrikat və
məmulatlar» adlı xərc maddəsinin xüsusi çəkisi, bir müəssisə və sahə üzrə rayondaxili və rayonlararası kooperativləşdirmənin nisbəti
•
məhsul istehsalında iştirak etmiş müəssisələrin sayı və maya dəyərində ən böyük payın xüsusi çəkisi
287.
Mərkəzləşdirilmiş tökmə müəssisəsinin ixtisaslaşma formasını göstərin.
•
istehsal-texniki formada
•
əşya formasında
√
texnoloji mərhələ üzrə
•
avadanlıq formasında
•
hissə formasında

---

288.
Müəssisə miqyasında ixtisaslaşdırmanın formaları hansılardır?
√
əşya, hissə və texnoloji mərhələ üzrə
•
əşya, texniki, mexaniki
•
fiziki, aqreqat, texnoloji mərhələ üzrə
•
hissə, istehsal-texniki, mexaniki
•
aqreqat, əşya və istehsal-texniki
289.
Rayonlararası kooperativləşdirmə nədir?
√
kooperativləşdirmənin bu formasında təsərrüfat əlaqələri müxtəlif rayonlarda yerləşdirilmiş müəssisələr arasında baş verir
•
belə kooperativləşdirmə zamanı 2 qonşu ölkənin sərhəd rayonlarında olan müəssisələr arasında təsərrüfat əlaqələri yaranır
•
belə kooperasiya əlaqələri ey¬ni sahənin iki və daha çox müəssisələri arasında yaranır
•
belə kooperasiya əlaqələri müxtəlif sahələrin müəssisələri arasında yaranır
•
belə kooperativləşdirmə iqtisadi rayonun daxilində olan müəssisələr arasında təsər¬rüfat əlaqələrinin yaradılmasına əsaslanır
290.
Sahədaxili kooperativləşdirmə nədir?
•
belə kooperasiya əlaqələri müxtəlif sahələrin müəssisələri arasında yaranır
•
kooperativləşdirmənin bu formasında təsərrüfat əlaqələri müxtəlif rayonlarda yertəşdirilmiş müəssisələr arasında baş verir
•
belə kooperativləşdirmə iqtisadi rayonun daxilində olan müəssisələr arasında təsər¬rüfat əlaqələrinin yaradılmasına əsaslanır
•
belə kooperativləşdirmə ayrı-ayrı ölkələrdə olan müəssisələr arasında təsər¬rüfat əlaqələrinin yaradılmasına əsaslanır
√
belə kooperasiya əlaqələri ey¬ni sahənin iki və daha çox müəssisələri arasında yaranır
291.
Soyuducu istehsalını həyata keçirən zavod hansı formada ixtisaslaşmış sayılır?
•
istehsal-texniki formada
√
əşya formasında
•
texnoloji mərhələ üzrə
•
avadanlıq formasında
•
hissə formasında
292.
Qara metallurgiya kombinatı üçün kombinələşmənin hansı forması səciyyəvidir?
√
xammalın ardıcıl emalı
•
texnoloji mərhələ üzrə
•
üfiqi kombinələşdirmə
•
istehsal-texniki kombinələşdirmə
•
xammalın kompleks emalı
293.
Mineral (üz¬vi) xammalın emalı kombinatları üçün kombinələşmənin hansı forması səciyyəvidir?
•
xammalın ardıcıl emalı
√
xammalın kompleks emalı
•
tullantılardan istifadəyə əsaslanan
•
texniki kombinələşdirmə
•
texnoloji mərhələ üzrə
294.
Neftayırma müəssisələri üçün kombinələşmənin hansı forması səciyyəvidir?
•
xammalın ardıcıl emalı
√
xammalın kompleks emalı
•
tullantılardan istifadəyə əsaslanan
•
şaquli kombinələşdirmə
•
texnoloji mərhələ üzrə
295.
Aşağıdakılardan hansı kombinələşdirmənin iqtisadi səmərəliliyini xarakterizə edir?
√
xammal və materialların daşınma xərclərinə ciddi qənaət olunur

---

•
məhsulun rəqabət qabiliyyəti yükəlir
•
məhsulların satış sürəti artır
•
avadanlıqların boşdayanma halları azalır
•
idarəetmənin çevikliyi artır
296.
Aşağıdakılardan hansı kombinələşdirmənin iqtisadi səmərəliliyini xarakterizə etmir?
•
kombinatın əsas istehsallarında əmək predmetləri və vasitə¬lərinə, iş qüvvəsinə çəkilən xərclərə qənaət
•
istehsal ehtiyatları həcminin ciddi surətdə azalması
√
müəssisənin istehsal quruluşunun sadəliyi
•
istehsalın təşkili ilə əlaqədar olan vəsaitə qənaət
•
xammal, hazır məhsul və yarımfabrikatların daşınma xərclərinə qənaət
297.
Kombinələşdirmə səviyyəsi hansı göstəricilərlə ölçülür?
•
sənaye sahələri üzrə göstəricilər, ərazi üzrə göstəricilər
•
əl ilə idarə olunan universal dəzgahların sayı, xüsusi və ixtisaslaşdırılmış dəzgahların sayı, universal yarımavtomat və avtomat
dəzgahların sayı, aqreqat dəzgahların dəyəri və bunların dəzgah parkının ümumi dəyərləridə xüsusi çəkisi
•
əməyin mexanikləşmə səviyyəsi, fəhlələrin ümumi sayı, müəssisələrin sayı
•
kombinatların istehsal etdiyi məhsulların sayı, dəyəri, ixracdakı payı, əməyin texniki silahlanması səviyyəsi
√
texnoloji mərhələ və sahələrin sayı, kombinatda məhsul istehsalının həcmi və onun ümumi istehsalda xüsusi çəkisi; kombinatların işçi
heyətinin ümumi istehsal işçi heyətində xüsusi çəkisi; kombinatların əsas fondlarının dəyəri və ümumi istehsal əsas fondlarında xüsusi
çəkisi
298.
Şaquli kombinələşmənin səciyyəvi xüsusiyyəti nədir?
√
xammalın ardıcıl olaraq emal edilərək yarımfabrikat və hazır məhsula çevrilməsini nəzərdə tutur
•
ayrı-ayrı müəssisələrdə istehsal olunan qovşaq və hissələr bir müəssisədə son məhsul kimi yığılır
•
müxtəlif müəssisələrdə istehsal olunan məhsullar bir müəssisə tərəfindən satılır
•
xammalın bir növünün ardıcıl emalından əsas yarımfabrikat və ya hazır məhsul, tullan¬tılardan isə əlavə yarımfabrikat və ya əlavə hazır
məhsullar alınır
•
xammalın kompleks emalını nəzərdə tutur
299.
İdrəetmə aparatının ən geniş yayılmış sxemi hansıdır?
•
matris sxemi
√
xətti-funksional
•
xətti
•
məqsədli-proqram
•
funksional
300.
Bunlardan hansı müəssisənin idarəetmə mexanizminə aid olunmur?
•
idarəetmə prinsipləri və funksiyaları
•
məlumatlar və onların işlənmə üsulları
•
iqtisadi və hüquqi qanunlar və məhdudiyyətlər
√
istehsal fəaliyyətinin lisenziyalaşdırılması
•
idarəetmənin funksional qurluşu
301.
İdarəetmənin hansı prinsipinə görə işçi çox yerdən deyil, özünün tabe olduğu şəxsdən əmr almalıdır?
•
İdarəetmədə əmək bölgüsü prinsipi
•
Səlahiyyət və məsuliyyət prinsipi
•
İstiqamətlərin vəhdəti prinsipi
•
İntizam prinsipi
√
Təkbaşınaçılıq prinsipi
302.
İdarəetmənin hansı prinsipi heyət üzvlərinin mənafelərinin vəhdətinin nəticəsidir?
•
Təşəbbüskarlıq prinsipi
•
Heyət üçün iş yerinin stabilliyi prinsipi

---

•
Səlahiyyət və məsuliyyət prinsipi
•
Şəxsi mənafelərin ümumi mənafeyə tabe olması prinsipi
√
Korporativ (müttəfiqlik) əhval-ruhiyyəsi prinsipi
303.
İdarəetmənin hansı prinsipinə görə hər bir işçiyə fərq qoyulmadan və həm də hörmətlə münasibət göstərilməlidir?
•
Səlahiyyət və məsuliyyət prinsipi
•
Heyətin mükafatlandırılması prinsipi
√
Ədalət prinsipi
•
Təşəbbüskarlıq prinsipi
•
İdarəetmədə əmək bölgüsü prinsipi
304.
Aşağıdakılardan hansı idarəetmənin prinsiplərinə aid deyil?
√
ahəngdarlıq prinsipi
•
ədalət prinsipi
•
istiqamətlərin vəhdəti prinsipi
•
qayda prinsipi
•
intizam prinsipi
305.
Bunlardan hansı idarəetmənin iqtisadi metodunun mexanizminə aid olunmur?
•
qiymət
√
təlimat
•
gəlir və mənfəət
•
əmək haqqı
•
vergi
306.
Aşağıdakılardan hansı idarəetmənin inzibati metodun təsir vasitələrinə aid edilmir?
•
göstərişlər
•
qərar
•
normativlər
•
qayda
√
əxlaq normaları
307.
Menecment nədir?
•
me¬nec¬ment ölkə iqtisadiyyatının idarə edilməsi prosesini əhatə edir
•
me¬necment komplekslərin iqtisadiyyatının idarə edilməsi prosesini əhatə edir
•
menejment texnikanın idarə edilməsi prosesini əhatə edir
•
menecment idarəetmə anlayışından geniş mənada işlənilir və milli iqtisadiyyatın idarə edilməsi prosesini əhatə edir
√
me¬nec¬ment iqtisadiyyatın idarə edilməsinin bir hissəsi ol¬maq¬la, yalnız müəs¬sisə miqyasındakı hadisə və prosesləri əhatə edir
308.
Aşağıdakılarından hansı müəssisənin maliyyə planında nəzərə alınmır?
•
müəssisənin pul mədaxili
•
bank və digər subyektlərlə hesablaşmalar
√
fondveriminin planlaşdırılması
•
büdcə ilə hesablaşmalar
•
müəssisənin pul məxarici
309.
Aşağıdakılarından hansı planlaşdırmanın metodlarına aiddir?
•
funksional metod
√
normativ metod
•
sosial-psixoloji metod
•
inzibati metod
•
iqtisadi təhlil metodu

---

310.
İstehsal proqramında:
•
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları əks etdirir
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
•
planda real¬laş¬dırılan və əmtəəlik məhsulun maya dəyəri, ayrı-ayrı məh¬sul-la¬rın maya dəyəri üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
•
işçilərin zəruri sayı, əmək haqqı fon¬dunun həjmi müəyyən olunur, əmək məhsuldarlığının artı¬rıl¬ması, kadr¬ların hazırlanması və
yenidən hazırlanması üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
√
ayrı-ayrı məhsul növlərinin istehsalı üzrə na¬tural və dəyər ifadəsində tapşırıqlar nəzərdə tutulur
311.
Maliyyə planında:
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
√
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları əks olunur
•
ayrı-ayrı məhsul növlərinin istehsalı üzrə na¬tural və dəyər ifadəsində tapşırıqlar nəzərdə tutulur
•
işçilərin zəruri sayı, əmək haqqı fon¬dunun həjmi müəyyən olunur, əmək məhsuldarlığının artı¬rıl¬ması, kadr¬ların hazırlanması və
yenidən hazırlanması üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
•
planda real¬laş¬dırılan və əmtəəlik məhsulun maya dəyəri, ayrı-ayrı məh¬sul-la¬rın maya dəyəri üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
312.
Müəssisədə normaların işlənib hazırlanma¬sında aşağıdakı hansı metodlardan istifadə olunur?
•
analitik-hesablama, funksional və qənaətli
•
qənaətli, kompleks və funksional
√
analitik-hesablama, təcrü¬bi-eksperimental və statistik
•
məmulat üzrə, hissə üzrə və oxşarlığa görə hesablama metodları
•
iqtisadi, texnoloci və operativ
313.
Müəssisələrdə istehsal proqramının əsaslandırılmasında əsasən aşağıdakı göstəricilərin hansından istifadə olunur?
•
rentabellik normasından
•
çıxış istehsal güсündən
•
giriş istehsal güсündən
•
rentabellik indeksindən
√
orta illik istehsal güсündən
314.
Ümumi məhsulun həcmi necə hesablanır?
•
əmtəəlik məhsul üstə gəl ilinin əvvəli üçün hazır məhsul qalığı
√
əmtəəlik məhsulla ilin axırına və əvvəlinə olan bitməmiş istehsal qalığının fərqinin, yarımfabrikatların və öz istehsalı olan alətlərin
cəmi kimi
•
əmtəəlik məhsul üstə gəl ilinin axırı üçün bitməmiş istehsal qalığı kimi
•
plan ilinin axırı üçün hazır məhsul qalığı kimi
•
reallaşdırılmış məhsul üstə gəl ilinin axırı üçün bitməmiş istehsal qalığı
315.
İdarəetmə sistemi:
•
idarəetmə subyekti ilə idarə olunan obyektin məcmusudur
•
idarə¬et¬mə qərarlarının və idarəetmə kadrlarının məcmusudur
√
idarəetmə məqsədlərinin, idarə¬et¬mənin strukturu, forma və metodlarının məcmusudur
•
idarəetmə məq¬səd¬lərinin, idarə¬tmədə istifadə olunan texnikanın, idarəetmə qərarlarının məcmusudur
•
idarəetmənin strukturu, idarə¬et¬mə qərarlarının, idarəetmə kadrlarının məcmusudur
316.
İdarəetmədə qarşıya qoyulan məqsədlər hansı tələbə cavab verməyə bilər?
•
məqsədlərin uzlaşması, vəhdətdə olması və bir-birinə zidd olmaması
•
çevik olması
•
icraçılar üçün aydın olması
√
təhcizatçıların mənafeyinə tabe olması
•
real olması (yerinə yetirilməsinin mümkün olması)
317.
İdarəetmə prosesi nədir?

---

•
rəhbər kadrların və mütəxəssislərin seçilməsi və yerləşdirilməsi, onların əməyinin təşkili, əməyin iyerarxiyası və funksional
böl¬gü¬sünün for¬ma¬¬laş-ması, ida¬rəetmə orqanları aparatının quruluşunun müəy¬yən¬ləş¬di¬ril¬məsi və işçilərin sayının
müəyyən olunması, müəssisənin fəaliyyətini tənzimləyən qanunların qəbul edilməsi kimi əməliyyatlar kompleksi başa düşülür
√
idarə olunan obyektin qarşısında duran və¬¬¬¬zifələrin müəyyən edilmiş müddətə və ehtiyatlardan səmərəli is¬ti¬fadə etməklə yerinə
yetirilməsinə yönəl¬dilmiş idarəetmə qərar¬la¬rı¬nın əsas¬landırılması, qəbul edil¬məsi və icrasının təş¬ki¬li məqsədilə qarşılıqlı
əlaqədə və müəyyən ardıcıllıqla yerinə ye¬tirilən müx¬təlif xarakterli əmək və maşın əməliy¬yat¬la¬rı¬nın kompleksi kimi başa
düşülür
•
işçilərin peşə-ixtisas tərkibinin müəyyənləşdirilməsi, əmək məhsuldarlığına təsir edən amillərin araşdırılması, istehsalın
avtomatlaşdırırlması və mexanikləşdirilməsi kimi ardıcıl əməliyyatların məcmusu başa düşülür
•
gələcək¬¬də həyata keçiriləcək fəaliyyətin parametrlərinin müəy¬¬yən edilməsi, qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olmaq üçün
la¬yi¬hələrin hazırlanması, müəssisələrin yaradılması proseslərinin məcmusu başa düşülür
•
müəssisənin qarşısında qoyulmuş sosial-iqtisadi məqsədlərə nail ol¬ma¬nın yolları və metodlarını müəyyənləşdirilməsi, istehsalın
avtomatlaşdırırlması və mexanikləşdirilməsi başa düşülür
318.
Strategiya nədir?
•
dövlət və təsərrüfat subyektləri tərəfindən müəyyən dövr ərzində icrası nəzərdə tutulan təsər¬rü¬fat tədbirləri üzrə məqsəd və
vəzifələrin məcmusudur
•
müəssisənin istehsal və maliyyə planlarının məcmusudur
•
məqsədi, məzmunu, həcmi, metod¬la¬rı, ardıcıllığı, icra olunma vaxtı göstərilməklə müəyyən bir dövr üçün yerinə yetirilməsi nəzərdə
tutulan iş və tapşırıqların məjmusunu özündə əks etdirən sənəddir
√
uzun müddət üçün müəyyən edilmiş, rəqabət üs¬tünlük¬lə¬ri¬nin və sə¬mə¬rə¬li-liyin artırılması əsasında stabil iqtisadi göstəricilərə
və bu göstəricilərin artımına nail olmağa imkan verən istiqamətlərin, fəaliy¬yət qay¬daları və normalarının məcmusudur
•
perspektiv dövr üçün iqti¬sadi inkişaf və sosial tərəqqinin əsas problemlərinin həlli yollarına, strateji məqsədlərə nail olmaq üçün
qar¬şıya qoyulan və¬zi¬fələrin yerinə yetirilməsinə dair elmi cə¬¬¬hətdən əsaslandırılmış tə¬səv¬vür, mü¬lahizə və tövsiyələrin
məjmusudur
319.
Aşağıdakılardan hansı idarəetmənin əsas funksiyası olan planlaşdırmanın əhatə etdiyi mərhələlərə aid deyil?
•
alternativ variantların müəyyən olunması mərhələsi
•
qəbul edilmiş qərarların qiymətləndirilməsi mərhələsi
•
məqsədlərin müəyyən edilməsi mərhələsi
√
istehsal prosesinin ünsürləri arasında kooperasiyasının yaradılması mərhələsi
•
problemin təhlili və proqnozlaşdırma mərhələləri
320.
Aşağıdakılardan hansı idarəetmənin sosial-psixoloji metodunun təsir vasitələrinə aid deyil?
•
işçilərin əməyə maraqlarının və yaradıjılıq təşəbbüslərinin artırılması
√
əməyin normalaşdırılması
•
əxlaq normaları və tərbiyəvi motivlər
•
işçi he¬yətinin təsərrüfat fəaliyyətinə və onun təşkilinə təsiri
•
müəssisədə istehsalat mədəniyyətinin yüksəldilməsi
321.
İdarəetmə funksiyası dedikdə nə başa düşülür?
•
idarəetmə məqsədlərinin və istehsalın təşkili prinsiplərinin məcmusu başa düşülür
•
idarəetmə vəzifələrinin və metodlarının məcmusu başa düşülür
√
idarəetmə vəzifələrini yerinə ye¬tir¬mək üsul¬ları və vasitələrinin məcmusu başa düşülür
•
idarəetmə məqsədlərinin və metodlarının məcmusu başa düşülür
•
idarəetmə məqsədlərinin və vəzifələrinin məcmusu başa düşülür
322.
Nail olunmuş səviyyədən planlaşdırma:
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
•
müəssisənin ayrı-ayrı bölmələri arasında ən səmərəli pro¬por¬siya və kəmiyyət əlaqələrini müəyyən
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdir
•
planların tərtib olunmasının elmi ba¬za¬sı olan norma və normativlərə əsaslanır
√
istehsal-təsərrüfat tap¬¬şı¬¬rıqlarının müəs¬sisənin fəaliyyətini əks etdirən göstəricilərin fak¬¬tiki formalaşmış dinamikası əsasında
müəyyən olunmasına əsaslanır
323.
əmtəəlik məhsula daxil edilmir:
•
plan ilinin əvvəli üçün hazır məhsul qalığı

---

√
bitməmiş istehsal qalığının dəyişməsi
•
ilin əvvəli və axrı üçün pulu ödənilməyən satılmış məhsul
•
plan ilinin axırı üçün hazır məhsul qalığı
•
reallaşdırılmış məhsul
324.
Aşağıdakılarından hansı operativ-istehsal planlaşdırılmasının vəzifələrinə aid deyil?
•
əlaqəli sex, sahə, briqada və iş yerlərinin fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsi
√
müəssisənin mənfəətinin bölgüsü qaydalarının hazırlanması
•
yerinə yetirilməsi müddətləri göstərilməklə tapşırıqların kon¬kret-ləşdirilməsi və sex, sahə, briqada və iş yerlərinə göndərilməsi
•
istehsal proqramının və müəssisənin inkişaf planının digər gös¬tərijilərinin vaxta görə yerinə yetirilməsinin dəqiqləşdirilməsi
•
istehsal prosesinin gedişinə nəzarət və onun tənzimlənməsi
325.
Məhsulun istehsalı və reallaşdırılması xərcləri planıda:
•
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları əks olunur
•
ayrı-ayrı məhsul növlərinin istehsalı üzrə na¬tural və dəyər ifadəsində tapşırıqlar nəzərdə tutulur
√
plan üzrə real¬laş¬dırılan və əmtəəlik məhsulun maya dəyəri, ayrı-ayrı məh-sul¬la¬rın maya dəyəri üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
•
işçilərin zəruri sayı, əmək haqqı fon¬dunun həjmi müəyyən olunur, əmək məhsuldarlığının artı¬rıl¬ması, kadr¬ların hazırlanması və
yenidən hazırlanması üzrə tapşırıqlar öz əksini tapır
326.
Operativ-istehsal planlaşdırılması?
√
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
•
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları özündə əks etdirir
•
müəssisədə mənfəət və ren¬ta¬bel¬lik planlaşdırılmasını özündə əks etdirir
•
müəssisədə yeni bölmələrin tikintisi, elmi-tədqiqat işlərinin aparılması, innovasiya işləmələri, yeni məhsulların mə¬nim¬sənilməsi,
mütərəqqi texnologiyanın tət¬bi¬qi, istehsal pro¬ses¬lə¬rinin mexanikləşdirilməsi və avtomatlaş¬dırıl¬ması və s. üzrə tap¬şırıqları
özündə əks etdirir
•
müəssisədə istehsal heyətinin əmək şəraitinin, məişət və istirahət problemlərinin həlli üzrə tədbirləri özündə əks etdirir
327.
Planlaşdırmanın fasiləsizliyi:
•
istehsal-texniki vəzifələrin həllinin alter¬nativ variantlarının hazırlanması ilə əldə edilir
•
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları əks etdirir
•
hər bir istehsal vahidi pla¬nının digər bölmələrin fəaliyyət planları arasında qarşılıqlı əla¬¬qə, plan¬laş¬dırılan obyektin və onunla
əlaqədar olan böl¬mə¬lə¬rin fəaliy¬yətilə bağlı olan bütün işlərin planda tam əks olunması deməkdir
•
müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks etdirir
√
uzunmüddətli və qısamüddətli planların qarşılıqlı əlaqələndirilməsi yolu ilə təmin edilir
328.
Planlaşdırmanın iyerarxiyası əlamətinə görə planlar hansı növlərə bölünür?
•
taktiki, analtik, operativ
•
taktiki, funksional, strateji
•
funksional, analtik, çevik
•
strateji, direktiv, indikativ
√
strateji, taktiki, operativ
329.
Planlaşdırmanın kompleksliliyi:
•
istehsal-texniki vəzifələrin həllinin alter¬nativ variantlarının hazırlanması ilə əldə edilir
•
müəssisənin pul mədaxili və məxaricini, büdcə, bank və digər subyektlərlə hesablaşmaları əks etdirir
•
de¬mək¬ müəssisənin inkişaf planının mə¬kan və zaman baxımından konkretləşdirilməsinə yönəldilmiş təd¬birlər sistemini özündə əks
etdirir
√
məhsul istehsalı planı ilə digər bölmələrin fəaliyyət planları arasında qarşılıqlı əlaqə, plan¬laş¬dırılan obyektin və onunla əlaqədar olan
böl¬mə¬lə¬rin fəaliy¬yətilə bağlı olan bütün işlərin planda tam əks olunması
•
uzunmüddətli və qısamüddətli planların qarşılıqlı əlaqələndirilməsi yolu ilə təmin edilir
330.
Satışın proqnozlaşdırılması metodlarına aid deyil?

---

•
müxtəlif struktur rəhbərlərinin sorğusu əsasında proqnozlaşdırma
√
müssisədəki avadanlıqların məhsuldarlığının qiymətləndirilməsi əsasında proqnozlaşdırma
•
satışın həjmində dəyişik¬lik¬lə¬rə səbəb olan meyllər əsasında proqnozlaşdırma
•
müəssisənin bazardakı satış payı əsasında proqnozlaşdırma
•
müəssisənin ti¬ja¬rət agentlərinin və onun satış bölmələrinin rəhbərlərinin qiy¬mət¬lən¬dirmələri əsasında proqnozlaşdırma
331.
Müəssisədə idarəetmə nədir?
√
qarşıya qoyulan məqsədlərə lazımi müddətdə, minimum maddi və əmək resurs¬la¬rı¬nın sərfi ilə nail olmağa yönəldilmiş idarə¬et¬mə
subyekti ilə isteh-sal heyətinin birgə həyata keçirdikləri tədbirlər sistemindən ibarətdir
•
qarşıya qoyulan məqsədlərə lazımi müddətdə, minimum maddi və əmək resurs¬la¬rı¬nın sərfi ilə nail olmağa yönəldilmiş dövlət
tənzimləmə orqanlarının birgə həyata keçirdikləri tədbirlər sistemindən ibarətdir
•
qarşıya qoyulan məqsədlərə lazımi müddətdə, minimum maddi və əmək resurs¬la¬rı¬nın sərfi ilə nail olmağa yönəldilmiş tədbirlərin
qiymətləndirilməsi sistemi¬dir
•
qarşıya qoyulan məqsədlərə yönəldilən lisenziyalaşdırma sistemidir
•
qarşıya qoyulan məqsədlərə lazımi müddətdə, minimum maddi və əmək resurs¬la¬rı¬nın sərfi ilə nail olmağa yönəldilmiş dövlət
idarəetmə orqanlarının birgə həyata keçirdikləri tədbirlər sistemindən ibarətdir
332.
Müəssisələrdə idarəetmə funksiyaları hansılardır?
•
istehsal, mübadilə, istehlak
•
idarəetmədə əmək bölgüsü, təkbaşınaçılıq, korporativ əhval-ruhiyyəsi
•
inzibatı, iqtisadi, sosial-psixoloji
•
xətti, fuksional, xətti-funksional
√
planlaşdırma, təşkiletmə, koordinasiya
333.
İdarəetmənin metodları hansılardır?
√
inzibatı, iqtisadi, sosial-psixoloji
•
iqtisadi, təşkilatı, sosial-psixoloji
•
maddi-texniki, təşkilati, iqtisadi
•
iqtisadi; texnoloji, operativ
•
inzibati, psixolojı, təşkilatı
334.
İdarəetmə prinsiplərinə aid deyil:
•
İdarəetmədə əmək bölgüsü
•
Ədalət prinsipi
•
Təşəbbüskarlıq
√
koordinasiya
•
Təkbaşınaçılıq
335.
İdarəetmənin funksiyası olan planlaşdırmanın mərhələlərinə aşağıdakılardan hansı aiddir?
•
matris sxemi
•
Təşəbbüskarlıq
√
məqsədlərin müəyyən edilməsi
•
lisenziyalaşdırma
•
koordinasiya
336.
Aşağıdakılardan hansı idarəetmənin prinsiplərinə aiddir?
•
avtomatlaşdırma və mexanikləşdirmə prinsipi
•
düzxətlilik prinsipi
•
ahəngdarlıq prinsipi
•
paralellik prinsipi
√
səlahiyyət və məsuliyyət prinsipi
337.
Müəssisədə idarəetmə prosesinin mərhələləri hansıdır?
•
təşkil etmə, stimullaşdırma, nəzarət

---

√
planlaşdırma, planların reallaşdırılması və nəzarət
•
təşkil, idarəetmə, tənzimləmə
•
planlaşdırma, proqnozlaşdırma, tənzimləmə
•
proqnozlaşdırma, təşkil etmə, tənzimləmə
338.
İdarəetmə sistemi nədir?
•
idarəetmə məq¬səd¬lərinin məcmusu, investisiya qoyuluşu prosesidir
√
idarəetmə məqsədlərinin, idarə¬et¬mənin strukturu, forma və metodlarının məcmusudur
•
müəssisədə idarəetmənin təşkilati quruluşunu xarakterizə edir, kadrların tərkibini göstərir
•
idarə aparatında çalışan işçilərin məcmusudur
•
idarəetmə metodları və funksiyalarının məjmusu, istehsalın təşkili prinsipləridir
339.
Aşağıdakı əlamətlərdən hansından planların növlərini təsnifləşdirərkən istifadə edilmir?
•
əhatə etdiyi dövrə görə
√
istehsalın həcminə görə
•
idarəetmə iyerarxiyasına görə
•
planlaşdırma iyerarxiyasına görə
•
funksional baxımdan
340.
Aşağıdakılardan hansı müəssisədə planlaşdırmanın metodlarına aid deyil?
•
"Nail olunmuş səviyyədən" planlaşdırma
√
təcrübi-eksperimental metodu
•
normativ metod
•
balans merodu
•
iqtisadi-statistik metodlar
341.
Aşağıdakılardan hansı müəssisənin fəaliyyətinin planlaşdırılması prinsiplərinə aid olunmur?
√
paralellik prinsipi
•
stabillik prinsipi
•
qənaətlilik prinsipi
•
prioritetlərin müəyyən olunması prinsipi
•
komplekslik prinsipi
342.
Aşağıdakılardan hansı müəssisənin inkişaf planının bölmələrinə aid deyil?
•
investisiya və yeni texnikanın tətbiqi planı
√
sığorta işinin planı
•
məhsulun istehsalı və reallaşdırılması planı
•
əmək kollektivinin sosial inkişaf planı
•
əmək haqqı və kadrlar planı
343.
Funksional əlamətə görə planlar hansı növ¬lərə ayrılır?
•
qısamüddətli, ortamüddətli, uzunmüddətli planlar inzibati, iqtisadi, sosial-iqtisadi planlar
√
satış, istehsal, maddi-texniki təminat planlar
•
plan, proqram, proqnoz
•
inzibati, iqtisadi, sosial-iqtisadi planlar
•
strateji, taktiki, operativ planlar
344.
İstehsal proqramının dəyər göstəricisi hansıdır?
√
əmtəəlik məhsul
•
əsas istehsal fondlarının tərkibi
•
dövriyyə vəsaitlərinin dəyəri
•
məhsulun maya dəyəri
•
1 manatlıq əmtəəlik məhsula çəkilən xərc

---

345.
İstehsal proqramının natural göstəricisi hansıdır?
•
əmtəəlik məhsul
•
reallaşdırılmış məhsul
√
məhsulun nomenklaturası
•
xalis məhsul
•
ümumi məhsul
346.
Plan nədir?
√
məqsədi, məzmunu, həcmi, metod¬la¬rı, ardıcıllığı, icra olunma vaxtı göstərilməklə müəyyən bir dövr üçün yerinə yetirilməsi nəzərdə
tutulan iş və tapşırıqların məcmusunu özündə əks etdirən sənəddir
•
uzun müddət üçün müəyyən edilmiş, rəqabət üs¬tünlük¬lə¬ri¬nin və sə¬mə¬rə¬li-liyin artırılması əsasında stabil iqtisadi göstəricilərə
və bu gös¬tə¬ri¬cilərin artımına nail olmağa imkan ve¬rən istiqamətlərin, fəaliy¬yət qay¬daları və normalarının, idarəetmə
funksiyalarının məcmusudur
•
dövlət və təsərrüfat subyektləri tərəfindən müəyyən dövr ərzində icrası nəzərdə tutulan təsərrüfat tədbirləri üzrə məqsəd və vəzifələrin,
icra sənədlərinin məcmusudur
•
perspektiv dövr üçün iqti¬sadi inkişaf və sosial tərəqqinin əsas problemlərinin həlli yollarına, strateji məqsədlərə nail olmaq üçün
qar¬şıya qoyulan və¬zi¬fələrin yerinə yetirilməsinə dair elmi cə¬¬¬hətdən əsaslandırılmış tə¬səv¬vür, mü¬lahizə və tövsiyələrin
məcmusudur
•
müəssisənin inkişafı üçün zəruri olan sənədlərin məjmusudur
347.
Proqnoz nədir?
√
perspektiv dövr üçün iqti¬sadi inkişaf və sosial tərəqqinin əsas problemlərinin həlli yollarına, üstünlük veriləcək sahələrin inkişaf
istiqamətlərinə, strateci məqsədlərə nail olmaq üçün qarşıya qoyulan və¬zi¬fələrin yerinə yetirilməsinə dair elmi cəhətdən
əsaslandırılmış tə¬səv¬vür, mü¬lahizə və tövsiyələrin məcmusudur
•
yalnız sənaye müəssisələrinə aid olan idarəetmə funksiyası olmaqla, sexlərin istehsal etməli olduğu məhsulların adları və natural
göstəricilərinin məcmusudur
•
istehsal müəssisəsinin öz gücünü və bazarda baş verən tələb və təklifi tam şəkildə hesablayaraq, öz qarşısına elmi əsası olan məqsəd
qoyub və buna məqsədə nail olma mərhələlərini müəyyənləşdirməklə onların nə vaxt və necə yerinə yetirilməsinin sənədləşdirilməsidir
•
idarəetmə məqsədlərinin, idarə¬et¬mənin strukturu, forma və metodlarının məcmusudur
•
idarə olunan obyektin qarşısında duran vəzifələrin müəyyən edilmiş müddətə və ehtiyatlardan səmərəli is¬ti¬fadə etməklə yerinə
yetirilməsinə yönəl¬dilmiş idarəetmə qərar¬la¬rı¬nın əsas¬landırılması, qəbul edil¬məsi və icrasının təşkili məqsədilə qarşılıqlı əlaqədə
və müəyyən ardıcıllıqla yerinə ye¬tirilən müx¬təlif xarakterli əmək və maşın əməliyyatlarının məcmusudur
348.
Planlaşdırmanın iyerarxiyası əlaməti üzrə planlar hansı növlərə ayrılır?
•
inzibati, iqtisadi, sosial-iqtisadi planlar
•
satış, istehsal, maddi-texniki təminat planlar
√
strateji, taktiki, operativ planlar
•
qısamüddətli, ortamüddətli, uzunmüddətli planlar
•
plan, proqram, proqnoz
349.
Proqram nədir?
•
proqramda öz əksini tapan təd¬bir¬lə¬rin rə¬van, bir qaydada realizə olunması məqsə¬dilə həya¬ta keçirilməsi nəzərdə tu¬¬tu¬lan
konkret və kompleks tədbirlər sistemidir
•
elmi jəhətdən formalaşdırılan bi¬lik¬¬lər sistemi və habelə ictimai həyatın bütün sahə¬lə¬rinin şü¬ur¬lu nizamlanmasına yönəldilmiş
fəaliyyət növüdür
•
strateji məqsədlərə nail olmaq üçün qar¬şıya qoyulan və¬zi¬fələrin yerinə yetirilməsinə dair elmi cə¬¬¬hətdən əsaslandırılmış
tə¬səv¬vür, mü¬lahizə və tövsiyələrin məcmusudur
•
məqsədlərin müəyyən edilməsi, problemin təhlili, proqnozlaşdırma, alternativ variantların müəyyən olunması, qəbul edilmiş qərarların
qiymət-lən¬di¬rilməsi, investisiya qoyuluşlarının həyata keçirilməsi mərhələlərini əhatə edən fəaliyyət növüdür
√
dövlət və təsərrüfat subyektləri tərəfindən müəyyən dövr ərzində icrası nəzərdə tutulan təsər¬rü¬fat tədbirləri üzrə məqsəd və
vəzifələrin məcmusudur
350.
İstehsal sahəsində investisiya layihələri hazırlanarkən aşağıdakılardan hansı araşdırılmır?
•
investisiyanın yönəldildiyi istiqamətlərin xarakterik cəhətləri
√
digər müəssisələrin xarici ölkələdə həyata keçirdikləri investisiya qoyluşları
•
investisiya layihəsinin həyata keçirilməsinə çəkilən xərclərin geri qaytarılması şərtləri və potensial investorların əldə edəcəkləri gəlirlər
•
investisiya layihəsinin həyata keçirilməsindən gözlənilən son nəticə

---

•
layihənin həyata keçirilməsi üçün lazım olan investisiyanın həcmi
351.
Aşağıdakıdardan hansı investisiya layihələrinin işlənilməsi mərhələlərinə aid deyil?
•
araşdırmalar
√
əmək kollektivində sosioloji təhlilin aparılması
•
son təhlilin aparılması
•
layihənin qiy¬mət¬ləndirilməsi
•
ilkin təhlilin aparılması
352.
Aşağıdakılardan hansı əsaslı tikinti planının əsas bölmələrinə aid deyil?
•
əsas fondların, istehsal güclərinin işə buraxılması və habelə "ehtiyyat məmulatlar" üzrə tapşırıqlar
√
əsaslı vəsait qoyuluşunun sosial səmərəliliyi
•
ayrı-ayrı tikintilər və obyektlər üzrə titul siyahıları
•
tikinti-quraşdırma işləri üzrə proqram
•
əsaslı vəsait qoyuluşunun həcmi və quruluşu
353.
Aşağıdakılardan hansı titul siyahısına aid deyil?
•
hər bir müəssisənin adı, tikiləcəyi müddət və rayon
•
əsas fondların smeta dəyəri, əsaslı vəsait qoyuluşunun həcmi
•
tikinti-quraşdırma işlərinin dəyəri
√
işçilərin əmək məhsuldarlığı
•
layihə istehsal gücü
354.
İnvestisiya layihəsi çərçivəsində ümumiqtisadi təhlil:
√
ölkədə iqtisadi və bazar konyunk¬tu¬rası¬nın, investisiya mühitinin əlverişli və ya əlverişsiz olmasının təsvirini əks etdirir
•
layihə çərçivəsində yalnız satış bazarlarını və xamamal və materiallarla təminat mənbələrinin öyrənilməsini əks etdirir
•
bu və ya digər texniki işlə¬mə¬nin iqtisadi üstünlüklərinin isbatı ilə birlikdə layihənin texniki tərəfini əks etdirir
•
investisiyanın maliyyə təhlili kapital və jari dəyər¬də pul axınının tədqiqini əks etdirir
•
yeni tikin¬tiyə, mövcud güclərin genişləndirilməsinə, müəs¬¬¬sisənin rekonstruksiya edilməsinə, texniki cəhətdən
silahlan¬dı¬rılmasına çəkilən xərclərin əsaslı vəsait qoyuluşunun ümumi məb¬ləğinlə xüsusi çəkisinin öyrənilməsini əks etdirir
355.
İnvestisiya layihəsi çərçivəsində maliyyə təhlili:
•
ölkədə iqtisadi və bazar konyunk¬tu¬rası¬nın, investisiya mühitinin əlverişli və ya əlverişsiz olmasının təsvirini əks etdirir
•
layihə çərçivəsində yalnız satış bazarlarını və xamamal və materiallarla təminat mənbələrinin öyrənilməsini əks etdirir
•
bu və ya digər texniki işlə¬mə¬nin iqtisadi üstünlüklərinin isbatı ilə birlikdə layihənin texniki tərəfini əks etdirir
√
cari dəyər¬də capital və pul axınlarının tədqiqini əks etdirir
•
yeni tikintiyə, mövcud güclərin genişləndirilməsinə, müəssisənin rekonstruksiya edilməsinə, texniki cəhətdən silahlan¬dı¬rılmasına
çəkilən xərclərin həcminin müəyyən edilməsini əks etdirir
356.
İnvestisiya layihəsi çərçivəsində texniki-iqtisadi təhlil:
•
ölkədə iqtisadi və bazar konyunk¬tu¬rası¬nın, investisiya mühitinin əlverişli və ya əlverişsiz olmasının təsvirini əks etdirir
•
layihə çərçivəsində yalnız satış bazarlarını və xamamal və materiallarla təminat mənbələrinin öyrənilməsini əks etdirir
√
bu və ya digər texniki işlə¬mə¬nin iqtisadi üstünlüklərini əsaslandırmaqla birlikdə layihənin texniki tərəfini əks etdirir
•
cari dəyər¬də pul axınının tədqiqini əks etdirir
•
əsaslı vəsait qoyuluşunun sosial səmərəliliyinin öyrənilməsini əks etdirir
357.
Dövlətin investisiya fəaliyyətinin stimullaşdırılmasına təsir vasitələrinə nə aid deyil?
•
sürətlənlirilmiş amortizasiyanın tətbiqi
•
investisiya qoyuluşlarının güzəştli kreditlərlə maliyyələşdirilməsi
√
minimum əmək haqqının səviyyəsinin yüksəldilməsi
•
müəssisənin kadr hazırlığı və innovasiya fəaliyyəti ilə əlaqədar çəkdiyi xərclərin qismən dövlət büdcəsindən ödənilməsi
•
mənfəətdən vergi üzrə güzəştlərin müəyyən olunması

---

358.
Xalis cari dəyər göstəricisi nəyi müəyyən edir?
√
illər üzrə nağd pul daxil olmalarının cari dəyəri ilə nağd pul məxaricin cari dəyəri arasınlakı fərqi
•
illər üzrə amortizasiya ayırmalarının cari dəyərini
•
illər üzrə məhsulun maya dəyərinin cari dəyəri ilə gəlirlərinin cari dəyəri arasınlakı fərqini
•
illər üzrə əmək haqqını xərcləri və amortizasiya ayırmalarının cəminin cari dəyərini
•
illər üzrə material xərclərinin cari dəyərini
359.
İnvestisiyanın rentabellik indeksi necə hesablanır?
•
illər üzrə nağd pul daxil olmalarının cari dəyəri ilə nağd pul məxaricin cari dəyəri arasınlakı fərq kimi
√
illər üzrə nağd pul daxil olmalarının cari dəyərinin illər üzrə nağd pul məxariclərinin cari dəyərinə nisbəti kimi
•
illər üzrə məhsulun maya dəyərinin cari dəyərinin illər üzrə ilə gəlirlərin cari dəyərinə nisbəti kimi
•
illər üzrə əmək haqqını xərcləri və amortizasiya ayırmalarının cəminin cari dəyəri kimi
•
illər üzrə material xərclərinin cari dəyəri kimi
360.
İnvestisiya layihəsinin səmərəliliyinin qiymətləndirilməsində istifadə edilən diskont dərəcəsinə nə təsir göstərir?
√
riskin səviyyəsi
•
enerji xərcləri
•
məhsulun maya dəyəri
•
əmək haqqı xərcləri
•
material xərcləri
361.
Azərbaycanda investisiya fəaliyyətinin dövlət tərəfindən stimullaşdırılması vasitələrinə nə aiddir?
•
dövlət Sosial müdafiə Fondundan pensiyaların verilməsi
•
işçilərin minimum əmək haqqının artırılması
•
dövlət ünvanlı sosial yardımlarının verilməsi
•
dövlət tərəfindən müvinətlərin artırılması
√
Sahibkarlığa Kömək Milli Fondundan kreditlərin verilməsi
362.
Aşağıdakılardan hansını kapital əmələ gətirən investisiyaya aid etmək olmaz?
•
yeni müəssisələr tikil¬mə¬sinə investisiya qoyuluşu
•
fəaliyyət göstərənlər müəssisələrin genişləndirilməsinə investisiya qoyuluşu
•
müəssisənin rekonstruksiya edilməsinə investisiya qoyuluşu
•
müəssisənin texniki cəhətdən ye¬nidən qurulmasına investisiya qoyuluşu
√
qiymətli kağızların alınmasına investisiya qoyuluşu
363.
Aşağıdakıdardan hansı müəssisədə investisiya fəaliyyətinin maliyyələş-dirilməsi mənbələrinə aid deyil?
•
borc maliyyə vəsaitləri
•
büdcədən və büdcədənkənar fondlardan məqsədli investisiya ayırmaları
•
səhmlərin yerləşdirilməsindən cəlb edilən vəsaitlər
•
istiqrazların yerləşdirilməsindən cəlb edilən vəsaitlər
√
işçilərin əmək haqqı və sosial sığortaya ayırmalar
364.
Müəsssələrdə hansı istiqamətə investisiya yönəldilmir?
•
müəssisənin istehsal ehtiyatlarının bərpasına
√
işçilərin əmək haqqının artırılmasına
•
texnika və texnologiyanın modernləşdirilməsinə
•
yeni məhsul növlərinin işlənməsinə
•
istehsal güclərinin genişləndirilməsinə
365.
İnvestisiya kimi sahibkarlıq obyektlərinə nə qoyula bilməz?
•
pul, məqsədli bank əmanətləri, kreditlər, paylar, səhmlər və başqa qiymətli kağızlar
•
daşınan və daşınmaz əmlak

---

•
müvafiq qaydada rəsmiləşdirilmiş elmi-təcrübi və digər intellektual sərvətlər
•
bu və ya digər istehsal növünün təşkili üçün zəruri olan, an¬jaq patentləşdirilməmiş, texniki sənədləşdirilmə, vərdiş və is¬teh¬salat
təjrübəsi kimi tərtib edilmiş texniki, texnoloji, kommersiya və digər biliklərin məcmusu
√
işçi qüvvəsi, müvinətlər və bank lisenziyası
366.
Aşağıdakı alternativ investisiya layihələri variantlarından hansı seçilməlidir?
√
xalis cari dəyər sıfırdan böyükdür
•
xalis cari dəyər dəyər 0-dan kiçikdir
•
istehsal gücündən istifadə əmsalı 0,5-ə bərabərdir
•
fondverimi sıfıra bərabərdir
•
daxili rentabellik norması diskont dərəcəsinə bərabərdir
367.
Hansı halda investisiya layihəsinin qəbul edilməsi haqında qərar verilə bilər?
√
xalis cari dəyər sıfırdan böyükdür
•
xalis cari dəyər dəyər 0-dan kiçikdir
•
istehsal gücündən istifadə əmsalı 0,5-ə bərabərdir
•
fondverimi sıfıra bərabərdir
•
əmək məhsuldarlığı sıfıra bərabərdir
368.
Müxtəlif investisiya layihələrinin müqayisəsi və seçilməsi hansı göstəricilər vasitəsilə həyata keçirilir?
•
məhsulun rentabelliyi; mənfəətin həcmi, daxili rentabellik norması
•
istehsal olunmuş məhsulun həcmi, reallaşdırılmış məhsulun həcmi, fondverimi
•
investisiyanın ödənilmə əmsalı, mütləq səmərəlilik göstəricisi, əmək məhsuldarlığı
•
daxili rentabellik norması, əmək məhsudarlığı, materialtutumu
√
xalis cari dəyər, daxili rentabellik norması, ödənmə müddəti
369.
Aşağıdakı alternativ investisiya layihələri variantlarından hansı seçilməlidir?
•
xalis cari dəyər 100 manata bərabərdir
•
xalis cari dəyər 300 manata bərabərdir
√
xalis cari dəyər 350 manata bərabərdir
•
xalis cari dəyər 150 manata bərabərdir
•
xalis cari dəyər 200 manata bərabərdir
370.
İnvestisiya qoyuluşlarının optimal variantının seçilməsində əsas göstərici hansıdır?
√
xalis cari dəyər
•
maya dəyəri
•
məhsulun kapital tutumu
•
məhsulun əmək tutumu
•
kapital qoyuluşunun qaytarılma müddəti
371.
İnvestisiya layihəsinin texniki-iqtisadi əsaslandırılması nədir?
•
müəyyən olunmuş rentabellik səviyyəsində in¬vesti¬si¬ya¬nın həyata keçirilməsinin sosial-psixoloji, siyasi-iqtisadi və ekoloji
imkanlarının tədqiqidir
•
müəyyən olunmuş rentabellik səviyyəsində in¬vesti¬si¬ya¬nın həyata keçirilməsinin istehsal güclərinin artımına təsirinin tədqiqidir
•
müəyyən olunmuş rentabellik səviyyəsində in¬vesti¬si¬ya¬nın həyata keçirilməsinin mənəvi aspektlərinin tədqiqidir
•
müəyyən olunmuş rentabellik səviyyəsində in¬vesti¬si¬ya¬nın həyata keçirilməsinin fondveriminin yüksəldilməsinə təsirinin tədqiqidir
√
müəyyən olunmuş rentabellik səviyyəsində in¬vesti¬si¬ya¬nın həyata keçirilməsinin texniki, iqtisadi, ekoloji və ma¬liy¬yə
imkanlarının tədqiqidir
372.
İnvestisiya layihələrinin səmərəliliyinin təhlili aşağıdakı hissələrdən ibarətdir:
•
sosioloji, sosial, siyasi-iqtisadi təhlil
•
sosial-iqtisadi, maliyyə, texnoloji təhlil
•
ümumiqtisadi, texniki-iqtisadi, texnoloji təhlil

---

•
texniki-iqtisadi, maliyyə təhlili, sosioloji
√
ümumiqtisadi, texniki-iqtisadi, maliyyə təhlili
373.
əsaslı vəsait qoyuluşunun texnoloji quruluşu nədir?
√
layihələndirməyə, avadanlıqların alınmasına, tikinti quraşdırma işlərinə çəkilən hər bir xərcin ümumi əsaslı vəsait qoyuluşunda xüsusi
çəkiləridir
•
yeni tikin¬tiyə, mövjud güjlərin genişləndirilməsinə, müəs¬¬¬sisənin rekonstruksiya edilməsinə, texniki jəhətdən silahlan¬dı¬rılmasına
çəkilən xərjlərin əsaslı vəsait qoyuluşunun ümumi məb¬ləğində xüsusi çəkiləridir
•
iqtisadiyyatda həyata keçirilən əsaslı vəsait qoyuluşunda ayrı-ayrı sahə xərclərin xüsusi çəkiləridir
•
iqtisadiyyatda həyata keçirilən əsaslı vəsait qoyuluşunda ayrı-ayrı regionların xüsusi çəkiləridir
•
iqtisadiyyatda həyata keçirilən əsaslı vəsait qoyuluşunda ayrı-ayrı maliyyələşmə mənbələrinin xüsusi çəkiləridir
374.
əsaslı vəsait qoyuluşunun tərkibi hansı xərclərdən ibarətdir?
•
texnoloji təkmilləşdirmələr və yeni məhsul istehsalı xərcləri, məhsul satışı xərcləri
√
tikinti-quraşdırma, avadanlıq, alət və inventarların alınması, geoloji kəşfiyyat, torpaq alma, kadr hazırlama, idarə heyətinin saxlanması
xərcləri
•
müəssisələrin genişləndirilməsi, yenidənqurulması, texnika ilə silahlanması, təhcizat və satış xərcləri
•
sənaye, kənd təsərrüfatı, tikinti, nəqliyyat, rabitə və ticarət xərcləri
•
təkrar istehsal, texnoloji, cari və s. xərclər
375.
əsaslı vəsait qoyuluşunun səmərəlilik göstəriciləri hansılardır?
√
investisiya qoyuluşunun geri qaytarılma müddəti, xalis cari dəyər
•
daxili rentabellik norması, risklərin gözlənilən səviyyəsi
•
bazarın potensial həcmi, risklərin gözlənilən faizi
•
bazarın real həcmi, daxili mənfəət norması
•
investisiya qoyuluşlarının həcmi, investisiya riski
376.
Birbaşa investisiya:
√
müəssisənin fəaliyyətinə və idarə edilməsinə birbaşa təsir etmək imkanı verir
•
istiqrazların alınmasına yönəldilir
•
veksellərin alınmasına yönəldilir
•
imtiyazlı səhmlərin alınmasına yönəldilir
•
müəssisənin fəaliyyətinə və idarə edilməsinə birbaşa təsir etmək imkanı vermir
377.
Aşağıdakılardan hansı investisiya fəaliyyətinin obyekti ola bilər?
√
yeni yaradılmış və ya moderiniləşdirilmiş əsas fondlar, qiymətli kağızlar, mülkiyyət hüququ və əqli mülkiyyət hüququ
•
əsas fondlarının yeniləşdirilməsi, dövrüyyə fondlarının alınması, istehsalın genişləndirilməsi, məhsul satışı
•
yeni tikinti, istehsalın modernizasiyası, vergi xərcləri, müəssisənin qurluşunun dəyişdirilməsi
•
işçilərin əmək haqqı, kadrların yenidən hazırlanması, əsas fondların təkrar istehsalı, müəssisənin qurluşunun dəyişdirilməsi
•
əsaslı təmir, cari təmir, avadanlıqların alınmasına çəkilən xərclər, binaların tikintisi
378.
İstehsal investisiyası (istehsala investisiya) nəzərdə tutur:
•
məhsulun istehsalına və reallaşdırmasına çəkilən cari xərclərini
•
işləyənlərin əmək haqqını
√
avadanlıqların alınması və quraşdırılması xərclərini
•
əsas fondların cari təmiri xərclərini
•
xammal və materialların alınması xərclərini
379.
Verilənlərdən hansı investisiyanın subyektinə aid deyil?
•
işlərin icraçıları (podratçılar)
•
əmtəələr, avadanlıq və layihə məhsullarını təqdim edənlər
√
məqsədli pul yatırımları
•
banklar, sığorta şirkətləri və vasitəçi təşkilatlardır

---

•
investisiya fəaliyyətindən istifadə edənlər
380.
Real investisiya nədir?
•
in¬vestisiya portfelinin formalaşdırılması üçün qiy¬mətli kağız¬ların alın¬ması ilə əlaqədər uzunmüddətli vəsait qoyuluşudur
•
əmək haqqının ödənilməsinə yönəldilmiş uzunmüddətli investisiya qoyuluşudur
•
birbaşa və portfel investisiyaların cəminə bərabərdir
√
əsasən istehsal vasitələrinə, istehsal, sosial və infrastruktur obyektlərinə uzunmüddətli vəsait qoyuluşudur
•
qiymətli kağızların alınmasına və dövriyyə vəsaitlərinin formalaşdırılması ilə əlaqədər layihələrə uzunmüddətli vəsait qoyuluşudur
381.
Maliyyə investisiyası nədir?
•
əsas fondların yaradılmasına yönəldilən investisiyadır
•
əmək haqqının ödənilməsinə yönəldilmiş investisiya qoyuluşudur
√
investisiya portfelinin formalaşdırılması üçün qiy¬mətli kağız¬ların alın-masına yönəldilən investisiyadır
•
əsasən istehsal vasitələrinə, istehsal, sosial və infrastruktur obyektlərinə uzunmüddətli vəsait qoyuluşudur
•
daşınmaz əmlakın alınmasına yönəldilən investisiyadır
382.
Portfel investistisiyası:
•
müəssisənin fəaliyyətinə nəzarət etmək imkanı verir
•
ancaq kredit şəklində olur
•
ancaq səhm şəklində olur
•
ancaq veksel şəklində olur
√
müəssisənin fəaliyyətinə nəzarət etmək imkanı vermir
383.
İnvestisiyanın daxili rentabellik norması dedikdə:
•
xalis cari dəyərin diskontlaşdırma əmsalına nisbəti başa düşülür
√
inteqral səmərəni sıfra bərabərləşdirən diskontlaşdırma dərəcəsinin qiyməti başa düşülür
•
xalis cari dəyəri vahidə bərabərləşdirən diskontlaşdırma dərəcəsinin qiyməti başa düşülür
•
investisiyanın ödənmə müddətinin diskontlaşdırma dərəcəsinə nisbəti başa düşülür
•
diskontlaşdırma əmsalının xalis cari dəyərə nisbəti başa düşülür
384.
Aşağıdakıdardan hansı müəssisənin investisiya fəaliyyətinə aid deyil?
•
investisiya strategiyasının müəyyən olunması
•
investisiya layihələndirilməsi
•
layihənin və in¬vestisiyanın faktiki səmərəliliyinin təhlili
•
strateji planlaşdır¬manın həyata keçirilməsi
√
strateji idarəetmənin həyata keçirilməsi
385.
İnvestor dedikdə:
•
müəssisənin işçiləri başa düşülür
•
güclü maliyyə imkanlarına malik olan hüquqi şəxslər başa düşülür
•
güclü maliyyə imkanlarına malik olan fiziki şəxslər başa düşülür
√
özünün maddi və intellektual sərvətlərinin birbaşa və yaxud dolayı şə¬kildə investisiya obyektlərinə qoyulması haqqında qərar çıxarmış
sub-yektlər(hüquqi və fiziki şəxslər) başa düşülür
•
müəssisənin debitorları başa düşülür
386.
Kapital qoyuluşu:
•
istiqrazların buraxılışına sərf edilən xərclərdir
√
əsas fondların yaradılmasına yö¬nəl¬dilən investisiyadır
•
banka qoyulan depozitdir
•
səhmlərin buraxılışına sərf edilən xərclərdir
•
qiymətli kağızların alınmasına yönəldilən investisiyadır
387.
İnnovasiyanın texnoloji potensialı nəyi ifadə edir?

---

•
yeniliyin əsasında dayanan kon¬sep¬siyanın materialtutumluluğunu göstərir
•
yeniliyin əsasında dayanan kon¬sep¬siyanın əməktutumululuğunu göstərir
•
yeniliyin əsasında dayanan kon¬sep¬siyanın fondtutumululuğunu göstərir
•
yeniliyin əsasında dayanan kon¬sep¬siyanın fondverminin son həddini göstərir
√
yeniliyin əsasında dayanan kon¬sep¬siyanın ob¬¬yektiv fiziki, kimyəvi, bioloji və digər parametr¬lə¬rinin son həddini göstərir
388.
Aşağıdakılardan hansı yeni məhsulun layihələndirilməsi mərhələsinə aid deyil?
•
layihə (texniki) tapşırığının hazırlanması
√
marşrut texnologiyasının hazırlan¬ma¬sı
•
eskiz layihəsinin hazırlanması
•
texniki təklifin hazırlanması
•
texniki layihənin hazırlanması
389.
Aşağıdakılardan hansı texnoloji hazırlıq mərhələsinə aiddir?
•
yeni məhsulun istehsalının maddi-texniki resurslarla təmin olunması
•
texniki layihənin hazırlanması
•
texniki təklifin hazırlanması
•
eskiz layihəsinin hazırlanması
√
marşrut texnologiyasının hazırlan¬ma¬sı
390.
Aşağıdakılardan hansı texnoloji proseslərin layihələndirilməsinə aiddir?
•
avadanlıqların orta təmirinin həyata keçirilməsinin layihələndirilməsi
√
avadanlıqların seçilməsi və sex meydançalarında quraşdırılmasının layihələndirilməsi
•
texniki şərtlərin hazırlanması
•
eskiz layihəsinin hazırlanması
•
texniki layihənin hazırlanması
391.
Marşrut texnologiyası:
•
istehsalın və əməyin təşkilinin təkmilləşdirilməsini, on¬la¬rın yeni məhsulun, yeni texnika və texnologiyanın hazır¬lan¬ması şəraitinə
uyğunlaşdırılmasını müəy¬yən edir
•
avadanlıqların seçilməsi və sex meydançalarında quraş¬dırıl¬ma¬sının layi¬hə¬-ləndirilməsi
•
müəssisədə əsas və köməkçi sexləri yerləşməsini müəy¬yən edir
√
müəssisədə əsas əməliy¬yat¬ların yerinə yetirilməsi ardıcıllığını və hər bir sexdə bu əməliy¬yat¬ların hansı konkret qrup avadanlıqlarda
yerinə yetirilməsini müəy¬yən edir
•
yeni məhsul növlərinin layihələndirilməsi və hazırlanmasının ayrı-ayrı mərhələlərinin başlanma və son müddətlərini müəy¬yən edir
392.
Aşağıdakılardan hansı keyfiyyətin idarə edilməsi prosesinə aid deyil?
•
məhsulun layi¬hə¬lən¬¬dirilməsi və müqavilələrin bağlanması
•
tətbiq olunacaq texnoloji istehsal üsulu, sı¬naqların aparıl¬ma¬sı
•
hazır məhsulun qablaşdırılması və qorunması
√
işçilərə olan təlabatın müəyyən edilməsi
•
istehsalçı və istehlakçıların dav¬ra¬nışları, istifadə ediləcək avadanlıq və materialların müəyyən edil¬mə¬si
393.
Məhsulun hansı keyfiyyət göstəricisi insan-maşın-mühit sistemini xarakterizə edir?
•
texnolojilik göstəriсiləri
•
məmulatın estetik göstəriсiləri
•
patent-hüquq göstəriсiləri
•
ekoloji göstəriсilər
√
erqonomik göstəriсilər
394.
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti hansı parametrlər üzrə qiymətləndirilir?
•
maddi-texniki və təşkilati parametrlər üzrə

---

•
fərdi və ümumi parametrlər üzrə
√
keyfiyyət və iqtisadi parametrlər üzrə
•
makroiqtisadi və mikroiqtisadı parametrlər üzrə
•
sosial və iqtisadi parametrlər üzrə
395.
Məhsulun rəqabət qabiliyyəti qiymətləndirilərkən hansı xərclər nəzərə alınır?
•
məhsulun əldə edilməsinə, daşınmasına və təmirinə çəkilən xərclərin cəmi
•
məhsulun əldə edilməsinə və daşınmasına çəkilən xərclərin cəmi
•
məhsulun əldə edilməsinə çəkilən xərclər
√
məhsulun əldə edilməsinə çəkilən birdəfəlik xərclərlə məhsulun istismarına çəkilən orta məjmu xərclərin cəmi
•
məhsulun alınmasına və təmirinə çəkilən xərclərin cəmi
396.
Məmulatın estetik göstəriciləri:
•
məmulatın istismarının asanlığını ifadə edən və işçinin əmək məhsuldarlığını yüksəldən xassəsələrini özündə birləşdirir
√
məmulatın oricinallığı, tam¬lı¬ğı, mühitə və üsluba uyğunluğu, özünün ifadəliyi, for¬ma səlistliyi, görünüş kimi xassələri özündə
birləşdirir
•
məmulatın xidmət müd¬¬¬¬dəti ərzində aşınma sürətini ifadə edən xassəsələrini özündə birləşdirir
•
məmulatın xidmət müd¬¬¬¬dəti ərzində ətraf mühitə təsiri ifadə edən xassəsələrini özündə birləşdirir
•
məmulatın xidmət müd¬¬¬¬dəti ərzində istismar qabiliyyətini saxlamaq şərtilə onun üçün müəy¬yən edil¬miş funksiyaları ijra edə
bilmək xassəsələrini özündə birləşdirir
397.
Texnoloji trayektoriya əyrisi nəyi göstərir:
√
məhsulun texniki səviy¬yə¬sinin (texniki faydalılıq, güc, məhsuldarlıq və s.) artımı ilə bu məq¬səd üçün sərf olunmuş re¬surslar
arasındakı əla¬qəni
•
məhsulun texniki səviy¬yə¬sinin (texniki faydalılıq, güc, məhsuldarlıq və s.) artımı ilə onun qiyməti arasındakı əla¬qəni
•
məhsulun potensial texniki səviy¬yə¬si (texniki faydalılıq, güc, məhsuldarlıq və s.) ilə onun real məhsuldarlığı arasındakı əla¬qəni
•
məhsulun texniki səviy¬yə¬sinin (texniki faydalılıq, güc, məhsuldarlıq və s.) artımı ilə məhsul satışından əldə olunan gəlirin artımı
arasındakı əla¬qəni
•
məhsulun qiyməti ilə onun istehsalına sərf olunmuş re¬surslar arasındakı əla¬qəni
398.
Aşağıdakılardan hansı texniki-texnoloji innovasiyaların yaradılması məqsədlərinə aid deyil:
•
istehsal olunan məmulatların konstruktiv-texnoloji mürəkkəbliyinin konstruktiv yeniliklər hesabına azaldılması
•
texnoloji təchizatın, alətlərin, qurğuların texniki səviyyəsi və keyfiyyətinin yüksəldilməsi və əməyin elmi əsaslar əsasında təşkili
hesabına məmulatların texnoloji ağırlığı və əl işinin azaldılması
√
müəssisənin maşın və avadanlıqlarının əsaslı təmiri yolu ilə onların məhsuldarlığının artırılması
•
elektronika və kompüter texnikası və s. əsasında istehsalatın idarəetmə proseslərinin kompleks tənzimlənməsi
•
yeni materialların tətbiqi hesabına məmulatların istehsalı üçün sərf olunan materialların həcminin azaldılması
399.
İstehsalın texniki hazırlığının düzgün ardıcıllığını seçin
•
texnoloji hazırlıq mərhələsi, konstruksiya mərhələsi, maddi və təşkilati hazırlıq mərhələsi
•
elmi-tədqiqat mərhələsi, maddi və təşkilati hazırlıq mərhələsi, texnoloji hazırlıq mərhələsi
•
texnoloji hazırlıq mərhələsi, elmi-tədqiqat mərhələsi, konstruksiya mərhələsi
•
elmi-tədqiqat mərhələsi, konstruksiya mərhələsi, maddi və təşkilati hazırlıq mərhələsi
√
elmi-tədqiqat mərhələsi, konstruksiya mərhələsi, texnoloji hazırlıq mərhələsi
400.
İstehsalın konstruktor hazırlığı mərhələsində:
•
yeni texnoloji prosesin layihələndirilməsi həyata keçirilir
•
istehsalın təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflər hazırlanır
•
əməyin təkmilləşdirilməsi üzər təkliflər hazırlanır
•
əmək, material, yanacaq və enerji məsrəflərinin normalaşdı¬rıl¬ması həyata keçirilir
√
yeni məhsulun layihələndirilməsi həyata keçirilir
401.
İnnovasiya layihəsi nədir?
•
yeiliyin, ixtiranın təsvirini müəyyən edən sənədlər toplusudur

---

√
konkret məkan və zaman çərçivəsində innovasiya prosesinin təşkili, problemin həlli üzrə elmi əsaslandırılmış məqsədlər və tədbirlər
sistemini müəyyən edən sənədlər toplusudur
•
konkret məkan və zaman çərçivəsində yeni məsulun satışı üzrə elmi əsaslandırılmış məqsədlər və tədbirlər sistemini müəyyən edən
sənədlər toplusudur
•
qeyd olunan bütün variantları birləşdirən sənədlər toplusudur
•
ixtiranın tətbiqi çertyojudur
402.
Yeniliyin tətbiqi nəticəsində müəssisədə işçilərin əmək və istirahət şəraiti yaxşılışıbsa, bu hansı səmərə hesab olunur?
•
iqtisadi səmərə
√
sosial səmərə
•
ekoloji səmərə
•
bu, səmərə deyil
•
elmi-texniki səmərə
403.
Müəssisələrdə məhsulun lahiyələndirilməsinin başlanğıc mərhələsi hansıdır?
•
texnoloji hazırlıq
√
elmi-tədqiqat işlərinin aparılması
•
məhsulların reallaşdırılması
•
texnikanın istismarı
•
məhsulun bilavasitə istehsalı
404.
İnnovasiyanın əlaməti hansıdır?
•
istehsal prosesində bir dəfə iştirak edir
•
yalnız yeni məhsul növləri formasında olması
•
əsas fondların dəyərini artıması imkanı
√
kommersiya baxımından reallaşdırılması imkanı
•
heç vaxt köhnəlməmə imkanı
405.
İstehsalın texnoloji hazırlığı mərhələsində:
•
yeni məhsulun layihələndirilməsi həyata keçirilir
•
tikinti işlərinin layihələndirilməsi həyata keçirilir əməyin təkmilləşdirilməsi üzər təkliflər hazırlanır
•
əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması üzər təkliflər hazırlanır
•
əmək, material, yanacaq və enerji məsrəflərinin normalaşdı¬rıl¬ması həyata keçirilir
√
yeni texnoloji prosesin layihələndirilməsi həyata keçirilir
406.
İstehsalın maddi hazırlığı mərhələsində:
•
yeni məhsulun layihələndirilməsi həyata keçirilir
•
yeni texnoloji prosesin layihələndirilməsi həyata keçirilir
√
yeni məhsulun istehsalının maddi-texniki resurslarla təmin olunmasını həyata keçirilir
•
əmək, material, yanacaq və enerji məsrəflərinin normalaşdı¬rıl¬ması həyata keçirilir
•
yeni texnoloji prosesin layihələndirilməsi həyata keçirilir
407.
İstehsalın təşkilati hazırlığı mərhələsində:
•
yeni məhsulun layihələndirilməsi həyata keçirilir
•
tikinti işlərinin layihələndirilməsi həyata keçirilir əməyin təkmilləşdirilməsi üzər təkliflər hazırlanır
•
yeni məhsulun istehsalının maddi-texniki resurslarla təmin olunmasını həyata keçirilir
√
istehsalın və əməyin təşkilinin təkmilləşdirilməsi, on¬la¬rın yeni məhsulun, yeni texnika və texnologiyanın hazır¬lan¬ması şəraitinə
uyğunlaşdırılması
•
yeni texnoloji prosesin layihələndirilməsi həyata keçirilir
408.
İnnovasiya fəaliyyəti:
•
yeni əsas fondlarının yaradılması ilə əlaqədar təşkilati və maliyyə fəaliyyətini özündə birləşdirir
•
yeni tikintinin layi¬hə¬¬ləndirilməsi üzrə fəaliyyəti özündə birləşdirir

---

•
müəssisədə əsas və köməkçi sexlərin layi¬hə¬¬ləndirilməsi üzrə fəaliyyəti özündə birləşdirir
•
kadrların ixtisaslarının artırılması üzrə fəaliyyəti özündə birləşdirir
√
yeniliyin yaradılması və istehlak¬çı¬ya çat¬dı¬rılması və ya tətbiqi ilə əlaqədar elmi-texniki, təşkilati, maliyyə və kommersiya
fəaliyyətini özündə birləşdirir
409.
Aşağıdakılardan hansı keyfiyyətin təmin edilməsi ilə əlaqədar olan xərclərə aiddir?
•
məhsulun istehsalı ilə əlaqədar olan xərc¬lər
•
istehsal fəhlələrinin əmək haqqı
•
umumzavod xərcləri
√
yoxlama və sınaq¬la¬rın ke¬çirilməsi ilə əlaqədar olan xərc¬lər
•
məhsulun satışı ilə əlaqədar olan xərc¬lər
410.
Məmulatın etibarlılığı:
•
məmulatın xidmət müddəti ərzində istismar qabiliyyətini saxlamaq şərtilə onun üçün müəy¬yən edil¬miş funksiyaları icra edə bilmək
xassəsidir
•
məmulatın xidmət müddəti ərzində aşınma sürətini ifadə edən xassəsidir
•
məmulatın xidmət müddəti ərzində ətraf mühitə təsiri ifadə edən xassəsidir
√
məmulatın xidmət müd¬¬¬¬dəti ərzində istismar qabiliyyətini saxlamaq şərtilə onun üçün müəy¬yən edil¬miş funksiyaları icra edə
bilmək xassəsidir
•
məmulatın xidmət müddəti ərzində istismar xərjlərinin aşağı olmasını şərtləndirən xassəsidir
411.
Tex¬nolojilik göstəricilərinə nələr aiddir?
√
maşının yığılmasının mürək¬kəb¬liyi, material-əmək, fondtutumluğu göstəriciləri aid edilir
•
maşının istismarnın mürək¬kəb¬liyi, sürəti və məhsuldarlığı göstəriciləri aid edilir
•
maşının qabariti, işləmə prinsipləri, qiyməti əməktutumluğu göstəriciləri aid edilir
•
maşının yığılmasının maya dəyəri, ergonomik və estetik göstəriciləri aid edilir
•
maşının ergonomik və estetik göstəriciləri aid edilir
412.
Aşağıdakılardan hansı innovasiyanın əlamətləridir?
•
elmi-texniki yenilik, sosial səmərəlilik, texnoloji səmərəlilik
•
elmi-texniki yenilik, sosial səmərəlilik, kommersiya baxımından reallaşdırılması imkanı
•
iqtisadi səmərəlilik, istehsala tətbiqiliyi, kommersiya baxımından reallaşdırılması imkanı
•
texnoloji səmərəlilik, istehsala tətbiqiliyi, kommersiya baxımından reallaşdırılması imkanı
√
elmi-texniki yenilik, istehsala tətbiqiliyi, kommersiya baxımından reallaşdırılması imkanı
413.
Məhsul innovasiyası nədir?
√
yeni məhsul növlərinin yaradılması və mənimsənilməsini nəzərdə tutur
•
idarəetmənin təşkilinin yeni metodlarının yaradılmasını nəzərdə tutur
•
məhsulların satış bazarının genişlənməsini nəzərdə tutur
•
məhsul istehsalının həcminin artırılmasını nəzərdə tutur
•
istehsalın təşkilinin yeni metodlarının yaradılmasını nəzərdə tutur
414.
Proses innovasiyası nədir?
•
yeni məhsul növlərinin yaradılması və mənimsənilməsini nəzərdə tutur
•
idarəetmənin təşkilinin yeni metodlarının yaradılmasını nəzərdə tutur
•
məhsulların satış bazarının genişlənməsini nəzərdə tutur
•
məhsul istehsalının həcminin artırılmasını nəzərdə tutur
√
istehsalın təşkilinin yeni metodlarının yaradılmasını nəzərdə tutur
415.
Yenilik dərəcəsinə görə innovasiyaların növləri hansılardır?
•
məhsul və proses innovasiyalara
•
məhsul, proses və nisbətən yeni innovasiyalara
•
məhsul, proses, yeni və nisbətən yeni innovasiyalara

---

•
sosial, məhsul və proses innovasiyalara
√
yeni və nisbətən yeni innovasiyalara
416.
İnnovasiya prosesinin əmtəəyə çevrilməsi ilə onun hansı fazaları fərqlənir?
•
elmi-tədqiqat işinin aparılması, yeniliyin diffuziyası
•
sınaq işlərinin həyata keçirilməsi, yeniliyin diffuziyası
√
yaradılma və yayılma, yeniliyin diffuziyası
•
sınaq işlərinin həyata keçirilməsi, yaradılma və yayılma
•
elmi-tədqiqat işinin aparılması, sınaq işlərinin həyata keçirilməsi
417.
Aşağıdakılardan hansı innovasiya prosesinin gedişat ardıcıllığını əks etdirir?
•
layihələndirmə; işləmələr; fundamental tədqiqatlar; tətbiqi tədqiqatlar; tikinti; mənimsəmə; sənaye istehsalı; marketinq; satış
•
işləmələr; tətbiqi tədqiqatlar; fundamental tədqiqatlar; layihələndirmə; tikinti; mənimsəmə; sənaye istehsalı; marketinq; satış
√
fundamental tədqiqatlar; tətbiqi tədqiqatlar; işləmələr; layihələndirmə; tikinti; mənimsəmə; sənaye istehsalı; marketinq; satış
•
tətbiqi tədqiqatlar; fundamental tədqiqatlar; mənimsəmə; işləmələr; layihələndirmə; tikinti; sənaye istehsalı; marketinq; satış
•
tətbiqi tədqiqatlar; işləmələr; fundamental tədqiqatlar; layihələndirmə; tikinti; mənimsəmə; sənaye istehsalı; marketinq; satış
418.
Aşağıdakı əlamətlərdən hansı müəssisənin innovasiya fəaliyyətini bilavasitə səciyyələndirmir?
•
yeni orijinal ideyanın reallaşdırılması və hazır məhsul şəklində bazara çıxarılması
•
yeni idarəetmə üsullarının tətbiqi
•
istehlakçıların istəklərinin öyrənilməsi sahəsində tədqiqatlar
√
müəssisənin operativ istehsal fəaliyyətinin planlaşdırılması
•
yeni satış bazarlarının və yeni satış üsullarının tapılması
419.
İntelektual mülkiyyətə nə daxildir?
•
kəşflər, ixtiralar, mal və xidmətlər, modellər, nəzəriyyələr, informasiya məhsulları, inventarlar
•
kəşflər, ixtiralar, konsepsiyalar, sənaye məhsuları, xidmətlər, informasiya məhsulları (proqram məhsulları, radio və teleproqramlar),
texnika
√
kəşflər, ixtiralar, konsepsiyalar, modellər, nəzəriyyələr, informasiya məhsulları (proqram məhsulları, radio və teleproqramlar), incəsənət
əsərləri
•
kəşflər, ixtiralar, konsepsiyalar, modellər, nəzəriyyələr, informasiya məhsulları (proqram məhsulları, radio və teleproqramlar), məişət
xidməti, lisenziyalar
•
kəşflər, ixtiralar, lisenziyalar, mülkiyyət hüquqları, modellər, nəzəriyyələr, informasiya məhsulları, avadanlıqlar
420.
Texnoloji parametrlərindən asılı olaraq innovasiyalar aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:
•
idarəetmə və texnoloji innovasiyalar
√
məhsul və proses in¬novasiyaları
•
məhsul və əməliyyat innovasiyaları
•
təşkilati və proses innovasiyalar
•
iqtisadi və təşkilati innovasiyalar
421.
Aşağıdakılardan hansını innovasiya proseslərinin idarə olunmasının daha vacib məsələsi hesab etmək olar:
•
yeniliyin texnoloji potensialının onun iqtisadi potensialına uyğunlaşdırılmasının təmin edilməsini
•
yeniliyin texnoloji potensialı ilə onun iqtisadi potensialının yaradılması
√
yeniliyin texnoloji potensialı ilə onun iqtisadi potensialının optimal uzlaşdırılımasının təmin edilməsi
•
yeniliyin texnoloji potensialının reallaşdırılması üçün onun iqtisadi potensialının yaradılması
•
yeniliyin iqtisadi potensialının onun texnoloji potensialına uyğunlaşdırılmasının təmin edilməsini
422.
Aşağıdakı fəaliyyətlərdən hansı biri müəssisənin innovasiya fəaliyyətinə aid edilə bilməz?
•
iqtisadi dövriyyədə reallaşdırılacaq yeni yaxud təkmilləşdirilmiş məhsulun və ya texnoloji prosesin yaradılmasına istiqamətlənmiş elmi-
tədqiqat, təcrübə-konstruktor və texnoloji işləmələrin yerinə yetirilməsi
•
intellektual mülkiyyət obyektlərinə və məxfi elmi və texnoloji informasiyaya hüquqların əldə edilməsi, ötürülməsi və qorunması
√
yeni proseslərin, məhsulların və məmulatların sınağının lisenziyalaşdırılması
•
istehsalın texnoloji cəhətdən yenidən təchiz edilməsinin və hazırlığının həyata keçirilməsi

---

•
innovasiya infrastrukturunun yaradılması və inkişaf etdirilməsi
423.
Aşağıdakılardan hansı müəssisənin innovasiya fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi mənbəyi rolunda çıxış edə bilməz?
•
müəssisənin sərəncamında qalan mənfəət
•
müəssisənin ehtiyat fondunun vəsaiti
√
müəssisənin əmək haqqı fondunun vəsaiti
•
müəssisənin cəlb etdiyi borc vəsaitləri
•
müəssisənin təsisçilərinin verdiyi vəsait
424.
Yeniliklərin tətbiqində özəl şirkətlərin son məqsədi:
•
satış bazarlarını genişləndirməkdir
√
öz mənfəətini artırmaqdır
•
istehlakçıların tələbatını daha dolğun ödəməkdir
•
rəqabət qabiliyyətini artırmaqdır
•
məhsulun keyfiyyətini yüksəltməkdir
425.
Patent nədir?
√
ixtiraya müəllifliyi təsdiq edən və sahibinə bu ixtira ilə bağlı müstəsna hüquqlar verən sənəddir
•
məhsulun qiqiyenik və ya təhlükəsizlik tələblərinə uyğunluğnu təsdiq edən sənəddir
•
müəssisənin sahibkarlıq fəaliyyətlə məşğul olmasına isazə verildiyini təsdiq edən sənəddir
•
müəssisənin dövlət qeydiyyatına alındığını təsdiq edən qeydiyyat şəhadətnaməsidir
•
məhsulun keyfiyyətini təsdiq edən sənəddir
426.
İstehsalın texniki hazırlığına aiddir:
•
yalnız konstruktor hazırlığı
•
maddi-texniki və texnoloji hazırlıq
√
konsruktor və texnoloji hazırlıq
•
təşkilati və maddi-texniki hazırlıq
•
xammalın istehsala verilməsinin hazırlığı və texnoloji hazırlıq
427.
İnnovasiya layihəsinin bölmələri arasında yoxdur:
•
layihənin məqsədlər ağacı və onun reallaşdırılması üərə tədbirlər sistemi
•
layihənin həyata keçirilməsinin resurs (kompleks) təminatı
•
layihənin reallaşdırılması mexanizmi və motivasiya sistemi
√
məhsulun satış planı
•
layihənin kompleks əsaslandırılması
428.
Müəssisənin uğurlu innovasiya fəaliyyəti son nəticədə nəyə gətirib çıxarır?
•
məhsul istehsalının artmasına və satılmayan məhsulun çoxalmasına
•
əlavə xərclərin artmasına və mənfəətin azalmasına
•
müəssisənin ölkədə və xaricdə tanınmağına
•
müəssisənin sənədləşmə işlərinin artmasına
√
müəssisənin rəqabət qabiliyyətinin güclənməsinə və mənfəətinin artmasına
429.
Sertifikasiya:
•
məhsullar üçün norma, qayda və xa¬rak¬teristikaları müəyyənləşdirən fəaliyyətdir
•
məhsulların istehsalı üçün məsrəf normalarının işlənib hazırlanmasına yönəldilmiş fəaliyyətdir
•
məhsulların istehsalı üçün müəyyən edilmiş normalar əsasında kadrlara tələbatın hesablanmasına yönəldilmiş fəaliyyətdir
•
məmulatların konstruksiyasına daxil olan müvafiq hissələrin eyniləşdirilməsinə yönəldilmiş fəaliyyətdir
√
məhsul keyfiyyətinin standartlarda öz ək¬si¬ni tapmış tələblərə cavab verməsini sınaqdan keçirilməsidir
430.
əhəmiyyəti, tətbiq miqyası və məsuliyyət dərəcjəsi¬nə görə standartlar hansı növlərə bölünür?

---

•
məhsul, xidmət, sənaye, ticarət standartlarına
•
müəssisədaxili, müəsisələrarası, sahə, milli stan¬dartlara
•
material, hazır məhsul, xidmət stan¬dartlarına
•
analitik, ekperimental, statistik stan¬dartlara
√
beynəlxalq, regional, dövlətlərarası, milli stan¬dartlara
431.
Aşağıdakılardan hansı məhsulun keyfiyyəti göstəricilərinə aid deyil?
•
texnolojilik göstərijiləri
√
məhsulun maya dəyəri
•
məhsulun estetik göstəriciləri
•
standartlaşdırma və eyniləşdirmə (unifikasiya) göstəriciləri
•
məhsulun nəql ounma qabiliyyəti
432.
Aşağıdakılardan hansı məhsulun keyfiyyəti standartlarnın növlərinə aid deyil?
•
beynəlxalq stan¬dartlar
•
dövlətlərarası stan¬dartlar
√
mühasibat standartları
•
milli stan¬dartlar
•
regional standartlar
433.
Məhsulun keyfiyyəti:
•
satış zamanı formalaşır
√
istehsal prosesində formalaşır
•
məhsula servis prosesində formalaşır
•
tədavül prosesində formalaşır
•
bazarda formalaşır
434.
Məhsulun keyfiyyəti:
•
məhsulun təyinatına müvafiq istifadə edildiyini göstərən və istifadə səmərəliliyinin yüksəldilməsi imkanlarını müəyyən edən xassələrin
məcmusudur
•
məhsulun təyinatına müvafiq istifadə edildiyini göstərən və materialtutumunun aşağı salınması imkanlarını müəyyən edən xassələrin
məcmusudur
•
məhsulun qiymətini müəyyən etməklə onun istehsalının rentabelliyini qiymətləndirməyə imkan verən göstəricilərin məcmusudur
•
məhsulun təyinatına müvafiq müəyyən tə¬ləbatı ödə¬mə¬yə yararlı olmasını şərtləndirən və yalnız istesalçı üçün əhəmiyyətli olan
xassələrin məcmusudur
√
məhsulun təyinatına müvafiq müəyyən tə¬ləbatı ödə¬mə¬yə yararlı olmasını şərtləndirən özünəməxsus xassələrin məcmusudur
435.
Məhsulun keyfiyyətinin yüksəldilməsi:
•
məhsulların sayının kəmiyyətсə nisbi mənada azalması deməkdir
•
işçilərin sayının ixtisar edilməsi deməkdir
•
məhsulların istehsalının faktiki həcminin artması deməkdir
•
təklifin azlması deməkdir
√
məhsulların sayının kəmiyyətсə nisbi mənada artırılması deməkdir
436.
Məhsulun rəqabətqabiliyyəti:
•
reallaşdırılmaya çəkilən xərjlərin həmi ilə müəyən olunur
•
onun öz təyinatına müvafiq müəyyən tə¬ləbatı ödə¬mə¬yə yararlı olmasını şərtləndirən, özünəməxsus xassələrin məjmusu ilə müəyyən
olunur
•
yalnız onun qiyməti ilə müəyyən olunur
√
alıcıların müəyyən qrupu üçün ma¬¬raq kəsb edən və onların müəyyən tələbatlarının ödənilməsini tə¬min edən xassələrin məcmusu ilə
müəyyən olunur
•
dövriyyə və tədavül fondları istifadə göstərijiləri ilə müəyyən olunur
437.
Standartlaşdırma:

---

√
normaların işlənib hazırlanması (yaradılması) üzrə fəaliy¬yətdir
•
məmulatların konstruksiyasına daxil olan müvafiq hissələrin eyniləşdirilməsinə yönəldilmiş fəaliyyətdir
•
məhsulların istehsalı üçün müəyyən edilmiş normalar əsasında kadrlara tələbatın hesablanmasına yönəldilmiş fəaliyyətdir
•
məhsul keyfiyyətinin standartlarda öz ək¬si¬ni tapmış tələblərə javab verməsini sınaqdan keçirilməsidir
•
məhsulların istehsalı üçün məsrəf normalarının işlənib hazırlanmasına yönəldilmiş fəaliyyətdir
438.
Müəssisədə qiymətqoymanın metoduna aiddir:
•
analitik
√
orta xərclər üstəgəl mənfəət
•
maya dəyəri üsəgəl əmək haqqı
•
sex maya dəyəri üstəgəl ümumzavod xərcləri
•
müşahidə
439.
Qiymət funksiyalarına aiddir:
•
uçot, stimullaşdırma və nəzarət
•
nəzarət, stimullaşdırma və bölgü
√
uçot, stimullaşdırma və bölgü
•
stimullaşdırma, bölgü və tənzimləmə
•
analitik, müşahidə və eksperimental
440.
Aşağıdakılardan hansı bazar şəraitinə (strukturuna) aid deyil?
•
İnhisarçı rəqabətli şəraiti
√
Dinamik inkişaf şəraiti
•
Oliqopolik şərait
•
Xalis inhisar şəraiti
•
Təkmil rəqabətli şərait
441.
Aşağıdakılardan hansı müəssisənin qiymət siyasətinin uzunmüddətli məqsədinə aiddir?
•
potensial rəqabətin məhdudlaşdırılması
•
bazar vəziyyətinin sabitləşdirilməsi
√
müəssisənin bazarda öz satış payını artırması
•
qiymət dəyişməsinin tələbə təsirinin azaldılması
•
müəssisənin və ya məhsulun imicinin artırılması
442.
Tələb elastik olduqda, məhsulun qiymətinin aşağı salınması müəssisənin məcmu gəlirlərini:
•
dəyişmir
•
həm artırır, həm də azaldır
√
artırır
•
azaldır
•
sabitləşdirir
443.
Bazarda qiymətləri formalaşdıran müəssisələrə hansı müəssisələr aiddir?
•
təkmil rəqabətli şəraitdə fəaliyyət göstərən müəssisələr
•
özlərinin müstəqil qiymət siyasətini həyata keçirmək üçün kifayət qədər bazar imkanlarına malik olmayan müəssisələr
•
kiçik və orta müəssisələr
•
tam ortaqlıqlar
√
öz məh¬sullarına rə¬qib¬lə¬rin¬dən fərqli olaraq qiymət müəyyən edə bilən bazar imkanlarına malik olan müəssisələr
444.
Bazarda bazar qiymətlərinə əsaslanan müəssisələrə hansı müəssisələr aiddir?
•
bazarda qiymət lideri olan müəssisə
√
özlərinin müstəqil qiymət siyasətini həyata keçirmək üçün kifayət qədər bazar imkanlarına malik olmayan müəssisələr
•
təbii inhisar
•
xalis inhisar

---

•
öz məh¬sullarına rə¬qib¬lə¬rin¬dən fərqli olaraq qiymət müəyyən edə bilən bazar imkanlarına malik olan müəssisələr
445.
Müəssisənin balansı nəyi göstərir?
•
müəssisənin əmlakının tərkibini və bu əmlakın istifadə istiqamətlərini göstərir
•
müəssisənin mənfəətinin bölgüsü qaydalarını göstərir
•
müəssisənin işçilərinin və avadanlıqlarının sayını göstərir
•
müəssisənin mənfəəti və zərərini göstərir
√
müəssisənin əmlakının tərkibini və bu əmlakın yaranma mənbəyini göstərir
446.
Müəssisənin likvidliyi nədir?
•
müəssisənin qısa müddət ərzində debitor borclarını əldə edə bilmək qabiliyyətidir
√
müəssisənin özünün qısamüddətli öhdəliklərini yerinə yetirə bilmək qabiliyyətidir
•
müəssisənin rəqabət apara bilmək qabiliyyətidir
•
müəssisənin məhsul istehsal edə bilmək qabiliyyətidir
•
müəssisənin innovasiya prosesini həyata keçirə bilmək qabiliyyətidir
447.
Müəssisənin maliyyə xidmətinin başlıca vəzifələrinə aiddir:
√
ümumi maliyyə təhlili və qiymətləndirilməsi; müəssisənin maliyyə resursları ilə təmin; maliyyə resurslarının bölgüsü
•
uçot və vergi siyasətinin müəyyən edilməsi; istehsal xərclərinin idarə edilməsi
•
ümumi maliyyə təhlili və qiymətləndirilməsi, maliyyə resurslarının bölgüsü; dövriyyə vəsaitlərinin idarə olunması
•
müəssisənin maliyyə resursları ilə təmin; mənfəətin bölgüsü və istifadəsi siyasətinin seçilməsi
•
müəssisənin maliyyə resursları ilə təmin edilməsi, müəssisənin maliyyə-iqtisadi vəziyyətinin təhlili, müəssisənin kredit siyasətinin
işlənib hazırlanması
448.
Müəssisənin təcili likvidliyi necə hesablanır?
•
müəssisənin qısamüddətli öhdəliklərinin pul vəsaitlərinin, qiymətli kağızların (qı¬samüddətli maliyyə qoyuluşlarının) və debitor
öhdəliklərinin cə¬mi¬nə nisbəti kimi müəyyən edilir
•
müəssisənin pul vəsaitlərinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi müəyyən edilir
•
müəssisənin qiymətli kağızların qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi müəyyən edilir
•
müəssisənin qısamüddətli öhdəliklərinin pul vəsaitlərinə nisbəti kimi müəyyən edilir
√
pul vəsaitlərinin, qiymətli kağızların (qı¬samüddətli maliyyə qoyuluşlarının) və debitor öhdəliklərinin cə¬mi¬nin qısamüddətli
öhdəliklərə nisbəti kimi müəyyən edilir
449.
Müəssisə, bazarda öz satış payını artırmaq məqsədidini hansı halda seçmir?
•
qiymətlərin aşağı salınması müəssisənin bazardakı payına rəqibləri tərəfindən olan təhlükəni aradan qaldırır
•
istehlakçıların tələbi qiymətə görə elastikdir
•
məhsul vahidinin qiymətini azaltmaqla satışın həcmini yük¬¬¬¬səltmək və bununla da ümumi mənfəəti artırmaq müm¬kün¬dür
•
satış həcminin artırılması məhsul vahidinə düşən istehsal və sa¬tış xərjlərinin nisbətən azalmasına səbəb olur
√
istehsalın həcminin artırılması nəticəsində miqyasından qənaət əldə edilmir
450.
Müəssisənin qiymət siyasətinin hazırlanması mərhələlərinə nə aid deyil?
•
qiymətəmələgəlmənin vəzifələrinin müəyyən olunması
•
Rəqiblərin qiymət və məhsullarının təhlili
•
qiymət qoymanın metodlarının seçilməsi
√
maliyyə resurslarının əldə edilməsi formalarının müəyyən edilməsini
•
tələbin müəyyən edilməsi
451.
Müəssisənin qiymət siyasətinin hazırlanması mərhələlərinə nə aiddir?
•
əlavə maliyyələşdirmə mənbələrinin ümumi şəkildə təhlili və qiy¬mət-ləndirilməsi
•
maliyyə resurslarının səmərəli istifadəsinə nə¬zarət siste¬mi¬nin qiymətləndirilməsi
•
maliyyə qoyuluşlarının səmərəliliyinin qiymətləndirilməsi
•
maliyyə resurslarının əldə edilməsi formalarının müəyyən edilməsini
√
tələbin müəyyən edilməsi

---

452.
Müəssisənin qiymət strategiyasının hazırlanma prosesində rəqabətin təhlilində məqsəd nədən ibarətdir?
•
müəs¬si¬sə¬nin qiymət strategiyasının həyata keçirilməsinə dövlət orqan¬la¬rı-nın atacağı addımların, görəcəyi tədbirlərin təsirini
müəyyən et¬məkdir
√
müəssisənin qiymət dəyişik¬lik¬ləri¬nə rəqiblərin mümkün münasibətlərinin qiymətləndirilməsi və bu zaman onların həyata keçirəjəyi
tədbirləri proqnoz¬laşdırmaqdır
•
maliyyə resurslarının əldə edilməsi formalarını müəyyən et¬məkdir
•
resursların əldə oluna bilmə dərəcəsi və verilməsi müddətlərinin müəyyən et¬məkdir
•
maliyyə məq¬səd¬ləri, yəni mənfəət normasının səviyyəsi dəqiqləşdirməkdir
453.
Aşağidakılardan hansı məhsulun qiymətində güzəştlər sisteminə aiddir?
√
məhsulun qiymətinin nağd pulla, avansla və ya əvvəl¬cə¬dən ödənilməsini stimullaşdıran güzəştlər
•
əmər məhsuldarlığını yuksəltmək üçün işçilərin əməyini stimullaşdıran güzəştlər
•
məhsulun qiymətlərinin artırımasını nəzərdə tutan güzəştlər
•
rəqib məhsulların qiymətini artıran güzəştlər
•
məhsulun istehsalı planının işçilər tərəfindən yerinə yetirilməsini stimullaşdıran güzəştlər
454.
Aşağidakılardan hansı müəssisənin qiymət strategiyasının seçilməsinə təsir göstərmir?
•
məhsula kifayət qədər böyük sayda alıcılar tərəfindən yüksək və artan həcmdə tələb formalaşır
•
qiymətin artırılması ona olan tələbin məhdudlaşdırılması ilə nəticələnir
√
işçilərin əmək məhsuldarlığının yüksəldilməsi üçün tədbirlər
•
nüfuzlu məhsullar üçün qiymətin artırılması tələbin art¬ma¬sı¬na səbəb olur
•
yüksək qiymətin azaldılması hesabına qiymətdə təshihlər aparılması müəssisə üçün itkilərlə nəticələnmir
455.
Orta dəyişən xərclər necə hesablanır?
•
ümumi dəyişən xərclərin məhsulun miq¬da¬rına hasili kimi hesablanır
•
məhsulun miq¬da¬rının ümumi dəyişən xərjlərə nisbəti kimi hesablanır
√
ümumi dəyişən xərclərin məhsulun miq¬da¬rına nisbəti kimi hesablanır
•
ümumi dəyişən xərclərlə sabit xərclərin fərqi kimi hesablanır
•
ümumi dəyişən xərclərin sabit xərclərə nisbəti kimi hesablanır
456.
Orta sabit xərclər necə hesablanır?
•
ümumi xərclərin məhsulun miq¬da¬rına hasili kimi hesablanır
•
ümumi dəyişən xərclərlə sabit xərclərin fərqi kimi hesablanır
√
ümumi sabit xərclərin məhsulun miq¬da¬rına nisbəti kimi hesablanır
•
ümumi dəyişən xərclərin sabit xərclərə nisbəti kimi hesablanır
•
məhsulun miq¬da¬rının ümumi sabit xərclərə nisbəti kimi hesablanır
457.
Müəssisədə cari likvidlik əmsalı necə hesablanır?
√
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli borc öhdəlikləri və kreditor öhdəliklərinin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlərin cəminin passivlərin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlərin cəminin borc vəsaitlərinin cəminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli və uzunmuddətli öhdəliklərin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlər və uzunmuddətli borc vəsaitlərinin cəminin aktivlərin cəminə nisbəti kimi
458.
Mənfəətin funksiyalarına aiddir:
•
ümumi maliyyə təhlili və qiymətləndirilməsi, müəssisənin maliyyə resursları ilə təmin; maliyyə resurslarının bölgüsü
•
ümumi maliyyə təhlili və qiymətləndirilməsi; maliyyə resurslarının bölgüsü; dövriyyə vəsaitlərinin idarə olunması
•
alıcılar bağlanmış sazişlərə əməl edirlər və aldıqları əmtəələrin dəyərini ödəyirlər; borcalanlar kredit müqavilələrinin tələblərini
pozmurlar və öz borclarını ödəyirlər
√
müəssisənin fəaliyyəti nəticəsində əldə edilmiş iqtisadi sə¬mə¬rəni xarakterizə edir, müəssisənin maliyyə resurslarının əsas elementidir,
müxtəlif səviyyəli büdcələrin gəlir hissəsinin formalaşması mənbəyidir
•
vergiödəyiciləri ver¬gi¬lə¬ri ödəyirlər; müəssisə və şirkətlər öz məsrəflərini əldə etdikləri gəlirlər hesabına ödəyirlər

---

459.
Müəssisədə müstəqillik əmsalı necə hesablanır?
√
xüsusi vəsaitlərin cəminin passivlərin cəminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli və uzunmuddətli öhdəliklərin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlərin cəminin borc vəsaitlərinin jəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlər və uzunmuddətli borc vəsaitlərinin cəminin aktivlərin cəminə nisbəti kimi
•
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli borc öhdəlikləri və kreditor öhdəliklərinin cəminə nisbəti kimi
460.
Müəssisənin xalis aktivləri necə müəyyən olunur?
•
müəssisənin ümumi aktivləri ilə ümumi öhdəliklərinin cəmi kimi müəyyən olunur
•
müəssisənin ümumi aktivləri ilə ümumi öhdəliklərinin nisbəti kimi müəyyən olunur
√
müəssisənin ümumi aktivləri ilə ümumi öhdəliklərinin fərqi kimi müəyyən olunur
•
müəssisənin ümumi aktivləri ilə ümumi öhdəliklərinin hasili kimi müəyyən olunur
•
müəssisənin ümumi öhdəlikləri ilə ümumi aktivlərinin fərqi kimi müəyyən olunur
461.
Müəssisənin ödəmə qabiliyyəti necə hesablanır?
•
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli borc öhdəlikləri və kreditor öhdəliklərinin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlərin cəminin passivlərin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlərin jəminin borj vəsaitlərinin jəminə nisbəti kimi
√
dövriyyə vəsaitlərinin cəminin qısamüddətli və uzunmuddətli öhdəliklərin cəminə nisbəti kimi
•
xüsusi vəsaitlər və uzunmuddətli borc vəsaitlərinin cəminin aktmvlərin cəminə nisbəti kimi
462.
Məhsuluna qiymətinə hansı amil təsir etmir?
•
analoji məhsul istehsal edən rəqib müəssisələrin bazardakı davranışları
√
hazır məsul anbarının həcmi
•
məhsulun əvəzedicilərinin qiyməti
•
məhsulun maya dəyəri
•
inflyasiyanın səviyyəsi
463.
Müəssisə öz məhsuluna qiymət müəyyən edərkən aşağıdakı amillərdən hansını nəzərə almalıdır?
•
təhciztçıların etibarlılığını
•
əsas fondların mənəvi köhnəlməsini
•
işçilərin rəyini
√
məhsulun maya dəyərini
•
hazır məsul anbarının həcmini
464.
Qiymətlərin növlərinə aid deyil?
√
qarışıq qiymətlər
•
topdansatış qiyməti
•
tikinti məhsuluna qiymət
•
nəqliyyat tarifləri
•
pərakəndəsatış qiymətləri
465.
Oliqopolik sahə:
•
təbii inhisarın movcud olduğu sahədir
√
nisbətən az sayda müəssisənin əmtəə və xidmətlər bazarında ha¬kimlik etdiyi sahədir
•
müəyyən məh¬sul istehsal edən və xidmət göstərən bir müəssisənin mövcud olduğu sahədir
•
standart və ya eynicinsli məhsul¬lar istehsal edən çoxlu sayda müəssisələrin mövcud olduğu sahədir
•
eyni olmayan, lakin oxşar məhsullar is¬tehsal edən nisbətən çoxlu sayda müəssisələrin mövcud olduğu sahədir
466.
Müəssisədə xüsusi maliyyə resurslarının formalaşması mənbələrinə aşağıdakılardan hansı aiddir?
•
istiqrazların satışından daxil olan vəsaitlər
•
müəssisənin əmək haqqı üzrə borc öhdəlikləri

---

√
səhmlərin satışından daxil olan vəsaitlər
•
bank kreditləri
•
kreditor borjları
467.
Müəssisələrinin xüsusi vəsaitlərinin formalaşdırılması mənbələri hansılardır?
•
ehtiyat kapitalı, bank borcları, ianə və yardımlar
•
nizamnamə kapitalı, əlavə kapital, uzunmüddətli borjlar, qısamüddətli borjlar
•
məqsədli maliyyələşmə, bölüşdürülməyən mənfəət, yığım fondları
•
əlavə kapital, nizamnamə kapitalı
√
mülkiyyətçi kapitalı, müəssisə tərəfindən yaradılmış ehtiyatlar
468.
Müəssisənin balansının aktiv hissəsi nəyi göstərir?
√
müəssisənin əmlakının tərkibini
•
müəssisənin öhdəliklərini
•
müəssisənin işçilərinin sayını
•
müəssisənin mənfəətinin bölgüsü qaydalarını
•
müəssisənin əmlakının yaranma mənbəyini
469.
Maliyyələşmə əmsalı necə hesablanır?
•
müəssisənin borc vəsaitlərinin xüsusi vəsaitlərinə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
•
müəssisənin uzunmuddətli borc vəsaitlərinin aktivlərin (və ya passivlərin) cəminə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
√
müəssisənin xüsusi vəsaitlərinin borc vəsaitlərinə nisbətinin faizlə ifadəsi kimi
•
müəssisənin xüsusi vəsaitləri ilə qısamuddətli borc vəsaitlərinin cəminin aktivlərin (və ya passivlərin) cəminə nisbətinin faizlə ifadəsi
kimi
•
müəssisənin xüsusi vəsaitləri ilə uzunmuddətli borc vəsaitlərinin cəminin aktivlərin (və ya passivlərin) cəminə nisbətinin faizlə ifadəsi
kimi
470.
Nizamnamə kapitalının (fondunun) həcmi:
•
dövlət qeydiyyatına alındıqdan sonra müəyyən edilir
•
Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilir
•
müəssisə fəaliyyət göstərərkən onun rəhbərliyi tərəfindən müəyyən edilir
•
vergi orqanı tərəfindən müəyyən edilir
√
dövlət qeydiyyatına alınarkən müəyyən edilir
471.
Müəssisənin təcili likvidliyi əmsalı necə hesablanır?
•
pul vəsaitlərinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
pul vəsaitləri ilə kreditor borcların fərqinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
pul vəsaitləri, qiymətli kağızlar və debitor öhdəliklərinin hasilinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
√
pul vəsaitlərinin, qiymətli kağızların və debitor öhdəliklərinin cəminin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
qiymətli kağızların və debitor öhdəliklərinin cəminin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
472.
Müəssisənin mütləq likvidliyi əmsalı necə hesablanır?
•
pul vəsaitləri, qiymətli kağızlar və debitor öhdəliklərinin hasilinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
pul vəsaitləri və tez reallaşdırıla bilən qiymətli kağızların dəyərinin fərqinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
√
pul vəsaitləri və tez reallaşdırıla bilən qiymətli kağızların dəyərinin cəminin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
pul vəsaitləri ilə tez reallaşdırıla bilən qiymətli kağızların dəyərinin hasilinin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
•
pul vəsaitlərinin, qiymətli kağızların və debitor öhdəliklərinin cəminin qısamüddətli öhdəliklərə nisbəti kimi
473.
Müəssisənin maliyyəsinin funksiyaları hansıdır?
•
vergiödəmə, əlavə maliyyələşdirmə mənbələrinin ümumi şəkildə qiymətləndirilməsi, tələb olunan maliyyə resurslarının həjmi, kredit
alma imkanlarının təhlili
•
ümumi maliyyə təhlili, tələbolunan maliyyə resurslarının təhlili və planlaşdırılması
√
müəssisənin istehsal potensialının formalaşdırılması və artırılması, onun optimal strukturunun təmin edilməsi, cari maliyyə-təsərrüfat
fəaliyyətinin əmin edilməsi

---

•
dövriyyə vəsaitlərinin optimallığı, ümumi maliyyə təhlili
•
ümumi maliyyə təhlili və planlaşdırılması, müəssisənin maliyyə resursları ilə təmin edilməsi, maliyyə resurslarının bölgüsü
474.
Müəssisənin balansının passiv hissəsi nəyi göstərir?
√
müəssisənin əmlakının yaranma mənbəyini
•
müəssisənin pul vəsaitlərini
•
müəssisənin işçilərinin və avadanlıqlarının sayını
•
müəssisənin mənfəətinin bölgüsü qaydalarını
•
müəssisənin əmlakının tərkibini
475.
Aşağıdakılardan hansı gömrük rejiminə daxil deyildir?
√
konsiqnasiya
•
təkrar idxal
•
tranzit
•
gömrük ərazisində emal
•
gömrük anbarı
476.
Aşağıdakılardan hansı gömrük rejiminə daxil deyildir?
•
əmtəələri məhv etmə
•
təkrar ixrac
•
sərbəst anbar
•
rüsumsuz ticarət mağazası
√
lisenziyalaşdırma
477.
Aşağıdakılardan hansı gömrük rejiminə daxil deyildir?:
•
sərbəst gömrük zonası
•
sərbəst dövriyyə üçün buraxılış
•
gömrük nəzarəti altında emal
√
françayzinq
•
dövlətin xeyrinə əmtəədən imtina
478.
Aşağıdakılardan hansı gömrük dəyərinin müəyyən olunması üsuluna aid deyil?
•
gətirilən məhsulların sövdələşmə qiyməti ilə
•
eyni məhsulların sövdələşmə qiyməti ilə
•
həmcins məhsulların sövdələşmə qiyməti ilə
√
analitik üsul ilə
•
dəyərin çıxılması üsulu ilə
479.
Franko-anbar (satıcı) nədir?
•
müqaviləyə görə alıcı müəssisə məhsulu əmtəə birjasından təhvil alır
•
məhsul göndərən müəssisə istehlakçı müəssisədə xammal-materialı istehsal istehlakına hazırlayır
√
müqaviləyə görə satıcı məhsulunu öz anbarından alıcı müəssisəyə təhvil verir
•
məhsulgöndərmənin şərtinə görə, yük istehlakçının "məskun¬laş¬dığı" dəmiryolu stansiyasının ünvanına istehsalçı müəssisə tərəfindən
göndərilir
•
istehsalçı öz məhsulunu istehlakçının "məskunlaşdığı" məkanda onun anbarına təhvil verirsə, bu halda bütün xərclər – yükləmə,
nəqletmə, boşaltma, məhsulun korlanması riski ilə əlaqədar xərclər əmtəənin qiymətinə əlavə edir
480.
Konsiqnasiya yolu ilə ixrac əməliyyatları nədir?
√
xarici subyektlərlə bağlanmış müqavilələrə əsasən respublika hüdudlarından kənarda müəyyən müddət ərzində satmaq məqsədilə
məhsulların ixrac edilməsidir
•
gömrük rejimi ölkə ərazi¬sindən aparılmış əmtəələrin müəyyən müddətdə gömrük rüsumları və vergilər alınmadan geriyə gətirilməsinə
əsaslanan rejimdir
•
əməliyyatları ölkənin gömrük ərazisinə daxil olan xarici mənşəli malları yenidən emal etmədən digər xarici ölkələrə ixracını nəzərdə
tutur

---

•
xarici ölkələrdə xidmət göstərilməsi, lizinq əməliyyatlarının aparılması, sərgilərdə, yarmarkalarda iştirakı və s. üçün məhsulların –
yenidən işlənmədən – ölkəyə qaytarılması şərtilə ixracıdır
•
idxal olunan əmtəələr gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən, yerli məhsullara isə
ixrac göm-rük rejimi tətbiq etməklə, onların müvafiq ərazi sərhədlərində və ya binalarda (yerlərdə) yerləşdirilməsi və istifadəsinə
əsaslanır
481.
Təkrar ixrac (reeksport) əməliyyatları:
•
xarici ölkələrdə xidmət göstərilməsi, lizinq əməliyyatlarının aparılması, sərgilərdə, yarmarkalarda iştirakı və s. üçün məhsulların –
yenidən işlənmədən – ölkəyə qaytarılması şərtilə ixracıdır
•
gömrük rejimi ölkə ərazi¬sindən aparılmış əmtəələrin müəyyən müddətdə gömrük rüsumları və vergilər alınmadan geriyə gətirilməsinə
əsaslanan rejimdir
•
kvotalaşdırma, lisenziyalaşdırma, li¬mit¬ləşdirmə, minimum və maksimum qiymətlərin müəyyən edilməsi və s.-dən ibarət olan xarici
iqtisadi fəaliyyəti stimullaşdıran və ya məhdudlaşdıran tədbirlər aiddir
√
ölkənin gömrük ərazi¬si¬nə daxil olan xarici mənşəli malları yenidən emal etmədən digər xa¬rici ölkələrə ixracını nəzərdə tutur
•
kəşflər, firma nişanları, pa¬tent¬lər, "nou-hau", müəllif hüquqları və digər¬lə-ri¬nin istifadəsinə görə vaxtaşırı ödənilən lisenziya
haqqıdır
482.
Embarqo:
•
müəyyən müddət ərzində konkret əmtəənin idxal və ixracına tətbiq olunan dəyər və natural ifadədə yol verilə bilən məhdudiyyətləri əks
etdirir
√
konkret ölkəyə müəyyən məhsul növü¬nün və ya bütün növ məhsulların idxalını və ya ixracının, və ya bunların hər ikisinin qadağan
edilməsidir
•
xarici şirkətin müəyyən haqq müqa¬bi¬lin¬də mineral xammalın kəşfiyyatı və hasilatını aparması üzrə məsələləri əks edirir
•
müəyyən müddət ərzində siyahıya daxil edilmiş əmtəələrin maneəsiz idxal və ix¬rac olunmasına icazəni əks edirir
•
xarici subyektlərlə bağlanmış müqavilələrə əsasən respublika hüdudlarından kə¬nar¬da müəyyən müddət ərzində satmaq məqsədilə
məhsulların ixrac edilməsidir
483.
Kompensasiya rüsumları hansı halda tətbiq edilir?
•
adətən məhsulların idxalının yerli isteh¬sal¬çı¬la¬ra ziyan vuran və ya ziyan vura biləjək kəmiyyət və şərtlərlə hə¬yata keçirildiyi
halda iqtisadi təhlükəsizlik tədbiri kimi və bəzi öl¬kələrin və onların ittifaqlarının ölkənin mənafeyinə toxunan ayrı-seçkilik və digər
hərəkətlərinə javab tədbiri kimi tətbiq edilir
•
konkret ölkəyə müəyyən məhsul növü¬nün və ya bütün növ məhsulların idxalını və ya ixracının, və ya bunların hər ikisinin qadağa
edilməsi zamanı tətbiq olunur
•
gömrük sərhədindən keçirilərkən onlar üçün faktiki ödənilmiş və ya ödənilməli olan sövdələşmə xərclərinə tətbiq olunur
√
ölkənin gömrük ərazisinə gətirilən məh¬sulların istehsalı və ixracı zamanı birbaşa və dolayı subsidi¬yalar¬dan istifadə olun¬duqda və
bu idxal yerli istehsalçıların iq¬tisa¬di mənafeyinə ziyan vura biləcəyi təqdirdə tətbiq olunur
•
idxal olunan məhsulların qiyməti ölkənin gömrük ərazisinə gətirildiyi anda ixraj olunduğu ölkədəki real dəyərindən xeyli aşağı olduğu
təqdirdə və belə bir idxal bu qəbildən olan yerli məhsulların istehsalçılarına ziyan vurduqda və onların istehsalının təşkilinə və
genişləndirilməsinə maneçilik yaratdığı hallarda tətbiq edilir
484.
Antidempinq rüsumları hansı halda tətbiq edilir?
•
adətən məhsulların idxalının yerli isteh¬sal¬çı¬la¬ra ziyan vuran və ya ziyan vura biləjək kəmiyyət və şərtlərlə hə¬yata keçirildiyi
halda iqtisadi təhlükəsizlik tədbiri kimi və bəzi öl¬kələrin və onların ittifaqlarının ölkənin mənafeyinə toxunan ayrı-seçkilik və digər
hərəkətlərinə javab tədbiri kimi tətbiq edilir
•
konkret ölkəyə müəyyən məhsul növü¬nün və ya bütün növ məhsulların idxalını və ya ixracının, və ya bunların hər ikisinin qadağa
edilməsi zamanı tətbiq olunur
•
gömrük sərhədindən keçirilərkən onlar üçün faktiki ödənilmiş və ya ödənilməli olan sövdələşmə xərclərinə tətbiq olunur
•
ölkənin gömrük ərazisinə gətirilən məh¬sulların istehsalı və ixrajı zamanı birbaşa və dolayı subsidi¬yalar¬dan istifadə olun¬duqda və
bu idxal yerli istehsalçıların iq¬tisa¬di mənafeyinə ziyan vura biləjəyi təqdirdə tətbiq olunur
√
idxal olunan məhsulların qiyməti ölkənin gömrük ərazisinə gətirildiyi anda ixrac olunduğu ölkədəki real dəyərindən xeyli aşağı olduğu
təqdirdə və belə bir idxal bu qəbildən olan yerli məhsulların istehsalçılarına ziyan vurduqda və onların istehsalının təşkilinə və
genişləndirilməsinə maneçilik yaratdığı hallarda tətbiq edilir
485.
Aşağıdakılardan hansı gömrük dəyərinin müəyyən olunması üsullarına aiddir?
√
dəyərin çıxılması və dəyərin toplanması üsulları
•
analitik və eksperimental üsulları
•
müşahidə və eksperimental üsulları
•
analitik və müşahidə üsulları
•
analitik və statistik üsulları
486.
Gömrük ərazisində əmtəələrin emalı rejimi:

---

√
ixrac gömrük rejiminə uyğun olaraq emal məhsullarının ölkənin gömrük ərazisinin hüdudlarından kənara aparılması şərtilə, iqtisadi
siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən və alınmış idxal rüsumları və vergiləri qaytarılmaqla, idxal olunan əmtəələrin ölkənin gömrük
ərazisində müəyyən olunmuş qaydada emalına icazə verildiyi gömrük rejimidir
•
ölkənin gömrük əra¬zisində idxal olunan məhsulların gömrük vergiləri və rüsumları alın¬madan, həmçinin onlara iqtisadi siyasət
tədbirləri tətbiq edil-mədən gömrük nəzarəti altında istifadə edilməsi və sonradan emal məhsullarının sərbəst dövriyyə üçün buraxılışı
və ya digər gömrük rejimi altında yerləşdirilməsinə əsaslanır
•
əmtəələrin gömrük nəzarəti altında, ölkənin iki gömrük orqanı arasında, o cümlədən xarici dövlətlərin ərazisindən gömrük rüsumları
almadan və həmin məhsullara iqti¬sadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən keçirilməsindən ibarət olan gömrük rejimidir. Bu rejim ölkə
ərazisini tranzit kimi istifadə edərək məhsulların bir xarici ölkədən digər xarici ölkəyə keçirilməsi zamanı tətbiq edilir
•
gətirilən əmtəələrin anbarlaşdırılması dövrün¬də gömrük rüsumları, vergilər alınmadan və onlara iqtisadi siya¬sət tədbirləri tətbiq
edilmədən gömrük nəzarəti altında sax¬lan¬ma¬sından ibarət gömrük rejimidir
•
əmtəələrdən gömrük rüsumları, ver¬gilər alın¬madan və onlara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edil¬mədən ölkənin gömrük
əra¬zi¬sində müəyyən olunmuş yerlərdə (mə¬sələn, beynəlxalq hava və dəniz liman¬larında) onların gömrük nəzarəti altında
satılmasını nəzərdə tutur
487.
Gömrük nəzarəti altında əmtəələrin emalı rejimi:
•
ixrac gömrük rejiminə uyğun olaraq emal məhsullarının ölkənin gömrük ərazisinin hü¬¬¬dud¬larından kənara aparıl¬ması şərtilə,
iqtisadi siyasət təd¬bir-ləri tət¬biq edilmədən və alınmış idxal rüsumları və vergiləri qay¬ta¬rıl¬maqla, idxal olunan əmtəələrin ölkənin
gömrük ərazi¬sin¬də müəy¬yən olunmuş qaydada emalına icazə verildiyi gömrük rejimidir
√
ölkənin gömrük əra¬zisində idxal olunan məhsulların gömrük vergiləri və rüsumları alın¬madan, həmçinin onlara iqtisadi siyasət
tədbirləri tətbiq edil-mədən gömrük nəzarəti altında istifadə edilməsi və sonradan emal məhsullarının sərbəst dövriyyə üçün buraxılışı
və ya digər gömrük rejimi altında yerləşdirilməsinə əsaslanır
•
idxal olunan əm¬təə¬lər gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin iqtisadi si¬yasət tədbirləri tətbiq edilmədən, yerli
məhsullara isə ixrac göm-rük re¬jimi tətbiq etməklə, onların müvafiq ərazi sərhədlərində və ya bi-nalarda (yerlərdə) yerləşdirilməsi və
istifadəsinə əsaslanır
•
gətirilən əmtəələrin anbarlaşdırılması dövrün¬də gömrük rüsumları, vergilər alınmadan və onlara iqtisadi siya¬sət tədbirləri tətbiq
edilmədən gömrük nəzarəti altında sax¬lan¬ma¬sından ibarət gömrük rejimidir
•
əmtəələrdən gömrük rüsumları, ver¬gilər alın¬madan və onlara iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq edil¬mədən ölkənin gömrük
əra¬zi¬sində müəyyən olunmuş yerlərdə (mə¬sələn, beynəlxalq hava və dəniz liman¬larında) onların gömrük nəzarəti altında
satılmasını nəzərdə tutur
488.
Məhsulların tranziti nədir?
√
əmtəələrin gömrük nəzarəti altında, öl¬kə¬nin iki gömrük orqanı arasında, o cümlədən xarici dövlətlərin ərazisindən gömrük rüsumları
almadan və həmin məhsullara iqti¬sadi siyasət tədbirləri tətbiq edilmədən keçirilməsindən ibarət olan gömrük rejimidir
•
iqtisadi siyasət təd¬bir¬ləri tət¬biq edilmədən və alınmış idxal rüsumları və vergiləri qay¬ta¬rıl¬maqla, idxal olunan əmtəələrin ölkənin
gömrük ərazi¬sin¬də müəy¬yən olunmuş qaydada emalına icazə verildiyi göm¬rük rejimidir
•
gətirilən əmtəələrin anbarlaşdırılması dövrün¬də gömrük rüsumları, vergilər alınmadan və onlara iqtisadi siya¬sət tədbirləri tətbiq
edilmədən gömrük nəzarəti altında sax¬lan¬ma¬sından ibarət gömrük rejimidir
•
ölkənin gömrük əra¬zi¬sində və ya ondan kənarda gömrük rüsumlarından, vergilərdən ta¬mamilə və ya qismən azad olunmaqla,
həmçinin iqtisadi siyasət tədbirləri tətbiq etmədən əmtəələrdən istifadə olunmasına yol verilməsindən ibarət gömrük rejimidir
•
idxal olunan məhsulların gömrük rüsumları və vergilər alınmadan onların gömrük nəzarəti altında məhv edilməsindən ibarət gömrük
rejimidir
489.
Eyni məhsulların sövdələşmə qiyməti:
•
qiymətləndirilən məhsulun ixrac edən ölkədə istehsal xərclərinin, ixrac edən öl¬kədən eyni məhsulları idxal edən ölkəyə satışı üçün
səciyyəvi olan xərclərin (nəqliyyat, yükləmə, sığorta və s.), ölkəyə ixracı nəti¬cəsində əldə olunan mənfəətin toplanması yolu ilə
müəyyən edilir
•
bütün xüsusiy¬yət¬lə¬ri¬nə görə eyni olmayan, lakin qiymətləndirilən məhsullarla iqtisadi təyinatı eyni olan və kom¬mersiya
baxımından bir-birini əvəz edə bilən əmtəələrin sövdələşmə qiymətidir
√
qiymətləndirilən əmtəə¬lərə hər cəhətdən, o cümlədən fiziki xüsusiyyətlərinə, keyfiyyətinə və bazardakı nüfuzuna, istehsal edildiyi
ölkəyə və istehsalçısına görə fərqlənməyən məhsulların sövdələşmə qiymətidir
•
gömrük sərhədindən keçirilərkən onlar üçün faktiki ödənilmiş və ya ödənilməli olan sövdələşmə qiymətidir, yəni bu qiymət
məh¬su¬lun alınması və gətirilmə yerinədək çəkilmiş bütün xərcləri əhatə edir
•
istehsal edilmiş məhsulun hər vahidinə düşən əmək məsrəflərini əhatə edir
490.
Royyalti nədir?
•
qiymətləndirilən əmtəə¬lərə hər cəhətdən, o cümlədən fiziki xüsusiyyətlərinə, keyfiyyətinə və bazardakı nüfuzuna, istehsal edildiyi
ölkəyə və istehsalçısına görə fərqlənməyən məhsulların sövdələşmə qiymətidir
•
bütün xüsusiy¬yət¬lə¬ri¬nə görə eyni olmayan, lakin qiymətləndirilən məhsullarla iqtisadi təyinatı eyni olan və kom¬mersiya
baxımından bir-birini əvəz edə bilən əmtəələrin sövdələşmə qiymətidir
•
kontraktın təklif olunan qiymətidir
√
kəşflər, firma nişanları, pa¬tent¬lər, "nou-hau", müəllif hüquqları və digər¬lə-ri¬nin istifadəsinə görə vaxtaşırı ödənilən lisenziya
haqqıdır

---

•
komissiyon şərtləri əsasında həyata ke¬çi¬rilən ticarət növüdür; lakin o, adi komisyon ticarətindən prin¬sipial şəkildə fərqlənir -
məhsulun (əmtəənin) qiymətini onu ixrac edən firma deyil, onun satışını həyata keçirən xarici firma müəyyən edir
491.
Kooperasiya əməliyyatları:
√
xammal, yarımfabrikatlar, məmu¬lat¬ların bu və ya digər (təmir, emal, son məhsul şəklinə gətirmə, qab¬laşdırma və s.) məqsədlə
müvəqqəti olaraq ixrajını və ya idxalını nəzərdə tutur
•
idxal olunan əm¬təə¬lər gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin iqtisadi si¬yasət tədbirləri tətbiq edilmədən, yerli
məhsullara isə ixrac göm-rük re¬jimi tətbiq etməklə, onların müvafiq ərazi sərhədlərində və ya bi-nalarda (yerlərdə) yerləşdirilməsi və
istifadəsinə əsaslanır
•
əməliyyatları ölkənin gömrük ərazi¬si¬nə daxil olan xarici mənşəli malları yenidən emal etmədən digər xa¬rici ölkələrə ixracını
nəzərdə tutur
•
xarici subyektlərlə bağlanmış müqavilələrə əsasən respublika hüdudlarından kə¬nar¬da müəyyən müddət ərzində satmaq məqsədilə
məhsulların ixrac edilməsidir
•
xarici ölkələrdə xidmət göstərilməsi, lizinq əməliyyatlarının aparılması, sərgilərdə, yarmarkalarda iştirakı və s. üçün məhsulların –
yenidən işlənmədən – ölkəyə qaytarılması şərtilə ixracıdır
492.
Kooperasiya əməliyyatları:
•
gömrük rejimi ölkə ərazi¬sindən aparılmış əmtəələrin müəyyən müddətdə gömrük rüsumları və vergilər alınmadan geriyə gətirilməsinə
əsaslanan rejimdir
√
xarici ölkələrdə xidmət göstərilməsi, lizinq əməliyyatlarının aparılması, sərgilərdə, yarmarkalarda iştirakı və s. üçün məhsulların –
yenidən işlənmədən – ölkəyə qaytarılması şərtilə ixracıdır
•
xarici subyektlərlə bağlanmış müqavilələrə əsasən respublika hüdudlarından kə¬nar¬da müəyyən müddət ərzində satmaq məqsədilə
məhsulların ixrac edilməsidir
•
əməliyyatları ölkənin gömrük ərazi¬si¬nə daxil olan xarici mənşəli malları yenidən emal etmədən digər xa¬rici ölkələrə ixracını
nəzərdə tutur
•
idxal olunan əm¬təə¬lər gömrük rüsumları və vergilər alınmadan, həmçinin iqtisadi si¬yasət tədbirləri tətbiq edilmədən, yerli
məhsullara isə ixrac göm-rük re¬jimi tətbiq etməklə, onların müvafiq ərazi sərhədlərində və ya bi-nalarda (yerlərdə) yerləşdirilməsi və
istifadəsinə əsaslanır
493.
Xüsusi rüsumlar hansı halda tətbiq edilir?
√
adətən məhsulların idxalının yerli isteh¬sal¬çı¬la¬ra ziyan vuran və ya ziyan vura biləcək kəmiyyət və şərtlərlə hə¬yata keçirildiyi
halda iqtisadi təhlükəsizlik tədbiri kimi və bəzi öl¬kələrin və onların ittifaqlarının ölkənin mənafeyinə toxunan ayrı-seçkilik və digər
hərəkətlərinə cavab tədbiri kimi tətbiq edilir
•
konkret ölkəyə müəyyən məhsul növü¬nün və ya bütün növ məhsulların idxalını və ya ixracının, və ya bunların hər ikisinin qadağa
edilməsi zamanı tətbiq olunur
•
gömrük sərhədindən keçirilərkən onlar üçün faktiki ödənilmiş və ya ödənilməli olan sövdələşmə xərclərinə tətbiq olunur
•
ölkənin gömrük ərazisinə gətirilən məh¬sulların istehsalı və ixracı zamanı birbaşa və dolayı subsidi¬yalar¬dan istifadə olun¬duqda və
bu idxal yerli istehsalçıların iq¬tisa¬di mənafeyinə ziyan vura biləcəyi təqdirdə tətbiq olunur
•
idxal olunan məhsulların qiyməti ölkənin gömrük ərazisinə gətirildiyi anda ixraj olunduğu ölkədəki real dəyərindən xeyli aşağı olduğu
təqdirdə və belə bir idxal bu qəbildən olan yerli məhsulların istehsalçılarına ziyan vurduqda və onların istehsalının təşkilinə və
genişləndirilməsinə maneçilik yaratdığı hallarda tətbiq edilir
494.
Müəssisənin xarici iqtisadi fəaliyyəti növlərinə nələr daxil deyil?
•
ixrac və idxal
•
lisenziyalaşdırma və françayzinq
•
idarəetmə kontraktları və «qıfılaltı» kontraktlar
√
planlaşdırma və proqramlaşdırma
•
birbaşa investisiya və portifel investisiyası
495.
Müəssisənin xarici iqtisadi fəaliyyətinin əsas motivi nədir?
•
müəssisədə əmək məhsuldarlığının artırılması
•
müəssisədə fondviminin artırılması
•
idarəetmənin təşkilinin təkmilləşdirilməsi
•
müəssisədə əmək tutumunun azaldılması
√
məhsul satışının miqyasının genişləndirməsi
496.
Müəssisənin xarici iqtisadi fəaliyyətində əsas tutduğu məqsədlərə nə daxildir?
•
əsas fondların ekstensiv istifadə əmsalının artırlması
√
təchizat və satış mənbələrinin diversifikasiyası

---

•
nizamnəmə fondunun azaldılması
•
müəssisənin əmək haqqı üzrə borclarının azaldılması
•
işçilərin əmək haqqının yüksəldilməsi
497.
Hanısı variant gömrük rüsumu növünə aid deyil?
•
advalor rüsum
•
spesifik rüsum
•
kompensasiya rüsumu
•
xüsusi rüsum
√
strateji rüsum
498.
Müəssisənin ixrac əməliyyatlarına nələr daxil deyil?
•
müvəqqəti ixrac
•
konsiqnasiya
√
françayzinq
•
təkrar ixrac
•
kreditə ixrac
499.
Kvota:
√
müəyyən müddət ərzində konkret əmtəənin idxal və ixracına tətbiq olunan dəyər və natu¬ral ifadədə yol verilə bilən məhdudiyyətləri
əks etdirir
•
dəyəri ödənilmədən ekvivalent məbləğdə qar¬şılıqlı əmtəə (məhsul) mübadiləsini əks etdirir
•
xarici şirkətin müəyyən haqq müqa¬bi¬lin¬də mineral xammalın kəşfiyyatı və hasilatını aparması üzrə məsələləri əks edirir
•
müəyyən müddət ərzində siyahıya daxil edilmiş əmtəələrin maneəsiz idxal və ix¬rac olunmasına icazəni əks edirir
•
müəssisənin istehsal-təsərrüfat fəaliyyəti zamanı məhsul vahidinə material sərfinin yuxarı həddini əks etdirir
500.
Barter:
•
müəssisənin istehsal-təsərrüfat fəaliyyəti zamanı məhsul vahidinə material sərfinin yuxarı həddini əks etdirir
•
müəyyən müddət ərzində konkret əmtəənin idxal və ix¬ra¬cı¬na tətbiq olunan dəyər və natu¬ral ifadədə yol verilə bilən
məhdudiyyətləri əks etdirir
•
müəyyən müddət ərzində siyahıya daxil edilmiş əmtəələrin maneəsiz idxal və ix¬rac olunmasına icazəni əks edirir
•
xarici şirkətin müəyyən haqq müqa¬bi¬lin¬də mineral xammalın kəşfiyyatı və hasilatını aparması üzrə məsələləri əks edirir
√
dəyəri ödənilmədən ekvivalent məbləğdə qar¬şılıqlı əmtəə (məhsul) mübadiləsini əks etdirir