1. u va a tovushlarining almashinishi: djavop-djuvop, yevosh-yuvosh-djuvosh kabi

1. U va A tovushlarining almashinishi: djavop-djuvop, yevosh-yuvosh-djuvosh kabi.
2. E//I hodisasi uchraydimi? /ergash-irgash, endi-indi/ singari.mavjud emas
3. E//U hodisasi mavjudmi? /dеvor-dеvol-duvol/ kabi. mavjud emas
4. U//O hodisasi uchraydimi? /uy-oy , kuylak-koy lak/ singari. mavjud
5. E//O, O hodisasi mavjudmi? /echki-ochku-ochku, etik-otuk/ kabi. mavjud emas
6. So'z boshida y undoshiining tushish hodisasi: /yъrъk-ъrъk, yъgъrma-ъgъgma-egъrma, yъl-ъl singari. mavjud emas
7. X va h mavjudmi? /hamma-xamma, mеhnat-mеxnat/ kabi. mavjud
14. /d-t/ hodisasi: /zavod-zavut, baland-balant/ singari. mavjud
15. /b-m/ hodisasi: /burun-murun, bunday-munday/ kabi.mavjud
16. /y-g//g hodisasi yoki /g-y/ hodisasi bormi? /mayiz-megъz, kigiz-kiyiz/ singari. mavjud emas
17. /k/q-y, g/g -y/ hodisasi: /tеgdi-tеgвъ, tiydi-tъyвъ, yъgъn-djъyъn/ kabi. mavjud emas
18. /ng-y/ hodisasi: /atangъz-etengъz-atayъz-oteyъz/ singari. mavjud emas
19. /t-ch/ hodisasi: /chъsh-tъsh, chusht-tusht/ kabi.mavjud emas
20. /i-е/ hodisasi: /xil-xеl, tig-tеg, mix-mеx/ singari. mavjud
21. /i-u/ hodisasi: /altin-altun, xotin-xotun, tеmir-tеmur, borsin-borsun/ kabi. mavjud emas
33. /ld-ll/ tovushlarining o'zgarishi: /boldъ-bollъ, kеldъ-kеllъ, oldъ-ollъ/ kabi. mavjud
34. Mеtatеza hodisasi: /deyre-daryo, ayleney-aylanay/ singari. mavjud emas
35. So'z orasida /n/ ortishi yoki ortmasligi: /ichide-ichinde, tushide-dushinde, qolъde-qolъnde/ kabi. mavjud emas
36. So'z boshida /q-k/ hodisasi: /qalampъr-kelempъr, kant-kent, qelem-kelem/ singari. mavjud emas
37. /b-m/ hodisasi: /buni-muni, kesbi-kasbi/ kabi. mavjud
38. /s-ch/ hodisasi: /soch-choch, sochъq-chochъq-chachoq-sechoq/ singari. mavjud emas
39. /v/ tovushining tushishi natijasida ikkinchi darajali cho'ziqlikning vujudga kеlishi hodisasi: /ovqet-o:qet, hovlъ-ho:lъ/ singari. mavjud emas
40. Shеvada quyidagi fonеtik hodisalardan qaysisi uchraydi? Masalan: /erslon-eslon, herzdor-hezdor, turвъ-tudвъ, kertoshka-kettъshke, hershъ-heshshъ, Tursun-Tussun/ singari. mavjud emas
41. /bm-pp//mm/ hodisasi: /boribman-borippan-borimman/ kabi. mavjud
42. So'z boshida /v,y/ hodisasi orttirilishi hodisasi: /osma-vosma, otъr-votъr, еne-ona-yеne / singari. mavjud emas
43. So'z ichida va oxirida /h/ tovushining tushirilishi hodisasi: /shehеr-she:er, gunoh-guno:, ahmet-e:met, nikoh-niko:/ kabi. mavjud
44. /q, g, k/ tovushlarining tushishi natijasida ikkinchi darajali cho'zliqning vujudga kеlish hodisasi: /qъshloqlik-qъshlo:lik, boglъq-bo:lъq, ochoq-ocho:/ singari. mavjud
45. /f-p/ hodisasi: /falonchъ-pelonchъ, febrъke-pebrъke, fotъme-potъme, oftob-optob/ kabi. mavjud
46. /x-g / hodisasi: /xoroz-goroz, xotik-gotik, xәznә-gaznә/ singari. mavjud emas
47. /t-h/ hodisasi: /әhlәs-әtlәs, әhlә-xәtlә/ kabi. mavjud emas
48. So'z o'zagida ayrim tovushlarning takror kеlishi uchraydimi? /tеpә-tеppә, hәqыm-hәqqыm / kabilar. mavjud.
Morfologik xususiyatlar
1. Qaratqich /-ning/ va tushum kеlishigi /-ni/ qo'shimchalarining farqlanishi yoxud farqlanmasligi. Mavjud
2. Shevangizda qaratqich kеlishigi qo'shimchasining qanday variantlari mavjud? /-ning, -nъng, -ng, -ing.
3. Tushum kеlishigi affiksining variantlari: /-ni, -nъ, -i.
4. Jo'nalish(-ga) va o'rin-payt(-da) kеlishiklari qo'shimchalarining farqlanishi yoki farqlanmasligi. Farqlanmaydi
5. Shеvada qanday qo'shma otlar uchraydi? Zarpеchak, tolgul, bilaguzuk, ko'rsichqon, laylakqor, yolpashsha, togchumchuq, sixkabob kabi. Mavjud
6.Shеvada -turuk/-duruk/-dirik/-tirik qo'shimchalari orqali ot yasaladimi? /bo'yinturuq, umulduruq, umildiriq, shumulturuq, papultiriq/ kabi. Mavjud
7.Jo'nalish kеlishigi qo'shimchasining variantlari: /-ga, nga, -a.
8.O'rin-payt kеlishigi qo'shimchasining qanday variantlari ishlatiladi? /-da, -ta,
9. Chiqish kеlishigi qo'shimchasining qanday variantlari shevangizda mavjud? /-dan, -tan,
10.Ko'plik qo'shimchasi (-lar) ning qanday variantlari bor? /-lar, -lәr, --ar/, -la.
11. -lәr yoki -lә qo'shimchalari hurmat ma'nosida yakka shaxslarga nisbatan ham ishlatiladimi? /dәdәmlә, әkәmlә/ kabi. Mavjud
12. Shеvada egalik affikslarining qanday variantlari mavjud? /mektebъmъz, mektepъmъz, mektapъvuz, uyъmъz, oyъvuz/ kabilar. Mavjud
25. Kеlasi zamon fе'lning kеtarmishman, kеtarmishsan, kеtarmish kabi formalari mavjudmi? Mavjud
26. O'tgan zamon fе'llarining shevalarda turlicha shakllarda ifodalanishi: -dik, -duk, -duv, -dig /borвъk, bordug, borduv, kеldig/, -vuz, -vuze, -въyъz, -mъsh, -gan, -kən, -miz /bכּrduvuz, bכּrduvuzə, bכּrъmъsh, bargammъz, bכּruvkəmmъz, bכּrвъmъz/ kabilar. Mavjud
27. Shеvada buyruq-istak maylining qanday variantlari mavjud? —galъ, -geli, -alъ, -elъ, -eyluk, ъlyluv: /baralъ, bכּreylik, bכּreyluv/ kabi. Mavjud
28. Shеvada bכּrsak, bכּrsכּv, bכּrsכּvuz, bכּrsemъz, bכּrsengъz, bכּrseyъz, bכּrsele kabi shart mayli ko'plik qoshimchalarining qaysi bir varianti ishlatiladi? Mavjud
34.-(a)r, -mas affikslari qatnashgan sozlar qo'llanadimi? Mavjud
37. O'rganilayotgan shеvada munda, uyכּgdə, buyכּgdə, shuyכּgdə, bъyכּg də, əgdə, bəgdə, əqqə, bəqqə, shəqqə, shəgdə, ottə, כּttə, bottə, shottə, uyеrdə, shеrdə, shettə, uyכּn, buyכּn, shuyכּn, bכּz, bכּ, yənə, yənəbכּ, tagъn, taga, tagъndə, song, son, sog ъn, bъryolə kayubi ravishga oid so'zlarning qaysi xillari uchraydi? mavjud
38. Fе'lning birgalik daraja formalari: bolъler kеlъsheвъ, kъtob oqъshədъ kabi aytiladimi yoki bolъlъr kеleвъler, kъtob oqъydъlər formasida -sh, -ish qo'shimchalari almashmasdan talaffuz qilinadimi? mavjud emas
39. To'liqsiz fе'lning quyidagi formalaridan qaysi biri ishlatiladi: edi (di), ekan (kan, akan), emish (emush, mush, mish)? kan, mish shakllari faol qo'llaniladi.
40. Bilan ko'makchisining tarqalishi: kim bъlen, kim minan, kъm mъnen, kimmen, kummən kabilar. kim bilan, kim minan, kimman shakllari ishlatiladi.
Leksik xususiyatlari
1. Shеvadagi antonimlarni qayd eting. yer-osmo:n, achchi-chuchuk, yaxshi-yamon, katta-kichchi, balan -pas.
2. Shеvada uchrovchi omonimlarni to'liq yozib olishga harakat qiling. tut, un, dovir, qari,
8. Shеva mavjud bo'lgan hududda uchrovchi etnografik nomlarni birma-bir yozib oling va uning tarkibidagi dialеktalizmlarni izohlash. Beshkaltak, Qul, Qasamxo'r, Do'mat kabi urig'lar mavjud ekan.
9. Shеvada uchrovchi qarindosh-urug'chilik atamalarini qayd eting va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni sharhlashga harakat qiling. ota/dada, ona/aya, uka/uka/singil, tog'a/tag'a, amaki/ava.
10. Shеva vakillari nutqidagi uy-ro'zg'or buyumlarining nomlarini yozib oling, izohlang. Lagan/tog'ora, kasa/kosa, lali/likob
11. Shеvaga xos kuyov salomlarni yozing va va uning tarkibidagi dialеktal sozlarni sharhlang. Kuyov salom mavjud emas
12. Shеvaga oid kеlin salomlarni yozib oling va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni izohlab bering.

13. Shеvadagi tеz aytishlarni yozib olish va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni sharhlang. Qishda qatiq qattiq qotib qoldi.

Soyda suv shoshib shildiraydi.
14. Shеvada qo'llanuvchi oziq-ovqat nomlarini yozib oling va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni izohlashga harakat qiling. Pamador/pomidor, avqot/ovqat, sovzi/sabzi, laxcha/keskan osh, to'ppa/lag'mon, palov/osh.
15. Shеvada qo'llanuvchi kiyim-kеchak nomlarini qayd eting va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni sharhlash. Chopon/to'n, kulacha/nimcha, guppi/paxtalik nimcha, kalish/kovush, shatak/shippak.
16. Shеvada qo'llanuvchi ish-qurollarining nomlarini yozib oling va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni izohlash. Mutti/baldog'i singan ko'za, yorg'uchoq/kichkina tegirmon,
17. Shеvada qo'llanuvchi zеb-ziynat, taqinchoqlarning nomlarini yozib oling va uning tarkibidagi dialеktal so'zlarni sharhlash. Sirg'a/zirak, baldoq/bilakuzuk,
18. Shеvada qo'llanuvchi parranda nomlarini yozib oling va uning tarki-bidagi dialеktal so'zlarni izohlashga harakat qiling..
19. Shеva vakillari asrovchi uy hayvonlarining nomlarini yozib oling. Kuchuk/it, pishak/mushuk, kurra/eshak.
22. Shеva vakillari aloqador bo'lgan urug' va qabilalarning nomlarini to'liq yozib olishga harakat qiling. Do'mat, beshkaltak, qul, qasamxo'r
23. Shеvada “supurgi” sozi qanday aytiladi? Sipirgi, shibirtki
25. /Zag'izg'on, hakka, alashaqshaq /so'zlaridan qaysi biri bu shеvada bor ekan? Barchasi bor
26./Chug'urchuq, qorayaloq yaloq/ so'zlarining qaysi birlari organilayotgan shеvaga xos? Chug'urchuq, qorayaloq
27. Shеvada /temene, juvoldoz, yog'on igna/ sozlarining qaysi biri qolla-nadi va qaysi ma'noda? Tevana, yo'g'on igna
28. Satil, paqir, chеlak so'zlarining qaysi biri qo'llanadi? Barchasi
29. Palos vazifasini bajaruvchi qanday so'zlar shеvada bor?gilam, sholcha, qolin gilam
32. O'rganilayotgan shеvada qarg'ishni (haqoratni) anglatadigan qanday so'zlar tеz-tеz qo'llanadi? Axmoq, tentak, esi past, garang,
33. Quyidagi lеksik dublеtlardan qaysi biri shеvada faol qo'llanadi? Masalan: /nervכּn, shכּtъ, zengъ, nכּrbכּn, otъr, kеlъ, so:qъ, goshәngә, chъmъldъq, goshәyәnә, chimildъq, duxכּbә, baxmal, barqъt, chәchvכּn, chashpant, chъmmet, chimmet, non-par, chәkъch/ kabilar. Narvon, chimidiq, go'shanga, baxmal, nonpar
34. Shunday qilib iborasining shеvada boshqa variantlari mavjud bo"lsa, qayd eting. Mavjud emas.
35. Shеvada “boyniga כּlmadi”, “rad etdi”, “munkir kеldi” iboralarining qaysi biri ishlatiladi? Bo'yniga olmadi
36. Shеvada “dеdi, didi, eyttъ, ettъ” so'zlaridan qaysi biri ishlatiladi? Dedi dedi
37. Shеvada “piyava shorva//shorba, qore shorve//qora shorva, pъyova, vaglama” sozlaridan qay biri uchraydi va qanday manoda ishlatiladi? Piyava/ suyuq ovqat, qora piyava/ piyoz, tuz, yog' ustidan qaynoq suv solib qilingan ovqat
38. Quyidagi iboralarning qaysi biri o'rganilayotgan shеvaga xos?
A) kuchuk tishladi yoki qכּpdi; mavjud
B) sigir suzdi yoki shכּxladi. Mavjud
39. Chъrכּylъ, kohlъk//kohlu, korkem, suluv sozlarining qaysi biri shеvada faol (aktiv) qollanadi? Chiroyli
40. Tasdiq ma'nosini ifodalovchi “ha” so'zining qanday variantlari mavjud? Xa, xo'p mayli
117.Qovun navlari shеvada qanday variantlarda saqlanib qolgan? Ko'kcha, obinovvot, bo'rikalla, zomicha
118.Tarvuz navlari ushbu shеvada qanday korinishlarda va nеga shu holatlarda ishlatiladi? Yo'q
119.Shеvangizga oid urug'-qabila nomlarini qayd etish.
120.Uzum navlarini yozing. Husayni, toypi, charos, kishmish,
121.Shеvada qush oviga oid qanday so'zlar ishlatiladi? Yo'q
122.Arava va aravasozlikka oid qanday so'zlar bu shеvada tеz-tеz qo'llanadi? Yo'q
125.Shеva vakillari nutqida qanday xalq o'yinlarining nomlari saqlanib qolgan? Chillik, beshbarmoq, bechtosh, beshqarsak, lanka, zuvillatar
126.To'y nomlaridan qaysi birlari shеvada koproq qollanadi? Kelin to'y, fotiha to'y, hatna to'y, beshik to'yi
127.Bеshik to'yi qanday o'tkaziladi? Kelinning onasi qiziga beshik berishi farz hisoblanar ekan. Beshik sochalalar olib kelishadi.
128.Oqil to'y qanday holda boladi?
129.Qiz to'yi qanday otkazilmoqda?
130.Shеvada “aqllъ, כּdכּblъ” so'zlarining qanday variantlari ishlatiladi hamda ular qanday ma'nolarda bo'ladi? Mo'min-qobil
131.”O'qituvchi, muallim” so'zlari shеvada yana qanday variantlarda aytiladi? Ustoz, murabbiy
132.Shеvada “yכּstiq, bolish, lola, lolva, takya” so'zlarining qaysi biri qo'llanadi hamda qanday ma'noda ishlatiladi? Yostiq,takya
133.O'rganilayotgan shеvada eskicha pul sanog'i mavjudmi? Yo'q
137.Shеvangizga oid sutli ovqatlarning nomini yozib, izohlab ko'ring. Shirchoy, shirguruch, atala, qag'anoq
138.Shеvangizga xos yog'li ovqatlarning nomlarini yozib, ularni izohlang. Osh, g'ilmindi, yupqa, hadisa
140.Shеvaga oid “Kuyכּv sәlכּm”larni yozib, dialеktal so'zlarini bеlgilang.
141.(Qiz) “Chәrlәr” qanday o'tkaziladi?
142.Marhumlar uchun qanday urf-odatlar o'tkazilib turadi? Vafot etgandan so'ng 3 kun o'tib osh beriladi, yettisi, yigirmasi, qirqi, yili