Walory przyrodniczo – leśne
3. Walory przyrodniczo - leśne 3.1. Klimat
Według regionalizacji klimatycznej Polski Romera, teren Nadleśnictwa Dynów należy do klimatu podgórskich wyżyn i kotlin.
Średnia roczna temperatura waha się od +6 do +8o C, średnia roczna temperatura powietrza w miesiącu styczniu wynosi –3oC, w lipcu +18oC. Pierwsze jesienne przymrozki pojawiają się w październiku, a ostatnie wiosenne trwają do połowy maja.
Opady atmosferyczne cechuje duże zróżnicowanie przestrzenne i sezonowe. Charakterystyczne jest zwiększanie opadów wraz ze wzrostem wysokości nad poziomem morza (ok. 60 mm/na 100 m wysokości). średnioroczne sumy opadów wahają się od 700 – 800 mm. W Dynowie średnie roczne sumy opadów wynoszą
741 mm (według posterunku meteorologicznego w Dynowie). Liczba dni z pokrywą śnieżną jest zróżnicowana w zależności od wysokości i ukształtowania terenu,
do 90 dni w roku na prawie całym obszarze zasięgu działania Nadleśnictwa.
Średnia długość okresu wegetacji waha się od 200 do 220 dni, przy czym
w południowej części Nadleśnictwa jest to poniżej 210 dni, natomiast w części północnej jest to okres znacznie dłuższy.
Stosunki wietrzne są bardzo zmienne. Panującymi wiatrami są wiatry
z kierunków zachodnich i południowo-zachodnich. Na Pogórzu Karpackim średnie roczne prędkości wiatru wahają się od 4 m/s na zupełnie otwartych terenach do 2 m/s w miejscach bardziej osłoniętych.
Na omawianym terenie dość istotną rolę odgrywają mgły, które często utrzymują się do późnych godzin popołudniowych, zwłaszcza w dolinie Sanu,
a ich maksimum występowania przypada na październik i listopad. W ostatnich latach, podobnie jak w całej Polsce, pojawiają się tutaj liczne anomalie pogodowe.
3.2. Budowa geologiczna i rzeźba terenu
Obszar, na którym gospodaruje Nadleśnictwo Dynów, położony jest
w obrębie typowych Karpat fliszowych. Charakterystyczną cechą budowy geologicznej tego obszaru jest równoległy układ struktur geologicznych, które przebiegają z północnego zachodu na południowy wschód. Flisz karpacki charakteryzuje się przemiennym ułożeniem warstw zbudowanych z piaskowca
i z łupków ilastych. Serie piaskowcowe utworzone są z piaskowców i zlepieńców, natomiast ilaste z łupków i mułowców. Osady fliszowe osadzały się tutaj na dnie geosenkliny w morzu od ery mezozoicznej aż do trzeciorzędu, następnie po sfałdowaniu i odkłuciu się od podłoża, uległy przesunięciu ku północy w postaci płaszczowin. Proces ten doprowadził do utworzenia się kilku jednostek tektonicznych, przy czym obszar Nadleśnictwa Dynów należy w całości do jednego elementu strukturalnego, jakim jest płaszczowina skolska. Jest to jednostka frakcjalno-tektoniczna, w której skład wchodzą utwory dolno- i górnokredowe, osady paleoceńsko-eoceńskie oraz oligoceńsko-mioceńskie.
Utwory czwartorzędowe reprezentowane są przez facje zwietrzelinowe, stokowe oraz związane z działalnością wody utwory rzeczne (złoża żwirów i glin
w dolinie Sanu).
Obszar Nadleśnictwa Dynów ma typowy charakter podgórski
o wysokościach bezwzględnych w granicach 230 m n.p.m. do 533 m n.p.m. Niewysokie pagórki o rusztowym układzie grzbietów poprzecinane są kratowym układem rzek i potoków. W miejscach gdzie występują odporne na erozję skały utworzyły się malownicze przełomy. Ostateczna powierzchnia tego terenu ukształtowała się w okresie trzeciorzędu, w czasie alpejskich ruchów górotwórczych, kiedy został wypiętrzony łańcuch Karpat, na który nasunął się lodowiec w czasie zlodowacenia krakowskiego.
3.3. Bogactwa naturalne
Bogactwa naturalne występujące na omawianym terenie obejmują przede wszystkim surowce skalne, głównie kruszywa naturalne (piaski, żwiry i pospółki).
W obrębie terasy zalewowej rzeki San eksploatowane są złoża żwiru dla celów drogownictwa, których miąższość w rejonie Jabłonicy Ruskiej dochodzi do
7 m.
W pobliżu miejscowości Jawornik Ruski, pomiędzy oddziałem 191 i 192 leśnictwa Borownica, znajduje się czynna kopalnia diatomitu.
Niewielkie ilości ropy naftowej zostały odkryte i wydobywane do 1950 roku w Słonnem.
Na gruntach Nadleśnictwa w oddziale 57b (l-ctwo Szkółkarskie), 80f, 98i (l-ctwo Dylągowa), do końca lat 90-tych były eksploatowane gruboławicowe piaskowce skalne oraz łupki.
Dawny kamieniołom w oddz. 80f, l-ctwo Dylągowa
3.4. Zasoby wodne
Główną osią hydrologiczną omawianego terenu jest rzeka San, w związku z tym cały opisywany obszar należy do zlewni tej rzeki, do której odprowadzają swoje wody liczne potoki spływające z niewysokich wzgórz. Ważniejsze z nich to: Jawornik, Stupnica, Dylągówka, Kruszelnica, Jaworka, Borowina i Malawka. Potoki spływają dolinami tworzącymi tu charakterystyczny, kratowy układ sieci rzecznej.
Cieki wodne na tym terenie charakteryzują się znaczną naturalnością, zasilane są głównie opadami atmosferycznymi, w związku z tym najwyższe stany wód notowane są w miesiącach letnich (lipiec), kiedy opady deszczu są najintensywniejsze oraz wiosennych (marzec, kwiecień), po roztopach pokrywy śnieżnej.
Stany wody notowane na Sanie w Dynowie wynoszą: maksymalny 740 cm, minimalny 85 cm, zaś przepływ średni roczny 44,9 m3/s.
Potoki miejscami posiadają bardzo duże spadki, co w powiązaniu z tym,
że przepływają przez utwory geologiczne o zmiennej odporności na erozję, przyczynia się do powstawania głębokich dolin o stromych zboczach oraz lokalnych osuwisk.
Na terenie Nadleśnictwa nie występują większe zbiorniki wód stojących. Jedynie w dolinie Sanu zlokalizowane są sporadycznie starorzecza oraz niewielkie stawy hodowlane.
Nadleśnictwo Dynów położone jest na terenach mało zasobnych w wody podziemne. W zasięgu jego działania znajduje się jeden główny zbiornik wód podziemnych: GZWP nr 430 – „Dolina Rzeki San”. Jest to zbiornik dolinny, który gromadzi wody wgłębne formacji czwartorzędowych, trzeciorzędowych i kredowych w ośrodkach porowych i szczelinowo-porowych.
Miejscami wypływu wód podziemnych są źródła w postaci młak, wycieków oraz wysięków na stokach, dające początek ciekom powierzchniowym. Gęstość źródeł na Pogórzu Przemysko - Dynowskim waha się od 3 do 7 na km2, a średnia ich wydajność na ogół nie przekracza 0,3 l/s. Na wahania wód podziemnych wpływają zarówno czynniki atmosferyczne, jak i litologia warstw wodonośnych, położenie morfologiczne oraz związek zwierciadła wód podziemnych z wodami powierzchniowymi.
Maksymalna miąższość warstwy wodonośnej dochodzi do 20 m, średnio osiągając 4,5 m. Warstwę wodonośną stanowią otoczaki, żwiry i piaski o różnej granulacji. Niekiedy w utworach klastycznych mogą występować wkładki i soczewki gliny lub iłu powodując lokalne napięcie zwierciadła wody. Zwierciadło, poza wyjątkami, ma charakter swobodny. Wahania zwierciadła są niewielkie i dochodzą od kilkudziesięciu cm do 2,0 m.
Wydajności uzyskiwane z pojedynczych ujęć wahają się w granicach od kilku do ponad 30 m3/h. W okolicach Dynowa z utworów czwartorzędowych uzyskiwano od 1,9 m3/h do 26,7 m3/h wody z pojedynczego ujęcia. Eksploatacja wód podziemnych na tym terenie prowadzona jest za pomocą studni kopanych oraz otworów hydrologicznych.
Dostları ilə paylaş: |