Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Warszawie

Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego

• Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Warszawie

Budowa anatomiczna sutka

Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego- definicja

• Przewlekłe choroby charakteryzujące się niezłośliwą proliferacją podścieliska oraz/lub miąższowych tkanek sutka czego wynikiem może być powstanie:

• torbieli

• guzkowatości

• pojedynczych guzków Sandhya, Mayo Clinic Proceedings

Łagodne schorzenia gruczołu sutkowego- synonimy

• Mastopatia

• Dysplazja łagodna sutka

• Zmiany włóknisto- torbielowate

• Choroba Reclusa

Mastopatia- objawy

• Ból ( mastalgia)

• Bolesne obrzmienie sutków ( mastodynia)

• Zmiany guzowate

• Wyciek z sutka ( mlekotok)

Objawy- ból

• Najczęstszy objaw mastopatii

• Jednostronny

• Obustronny

• Cykliczny

• Ciągły

• Zlokalizowany

• Rozlany

Objawy-zmiany guzowate

• Najczęściej:

• Torbiele :

• Małe- do 10 mm ( zwykle 1-3 mm)- 90%

• Duże- > 10 mm –10%

• Gruczolakowłókniak

Torbiele

• Stanowią 50-80% przypadków mastopatii

• Szczyt występowania 40-50 rok życia

• Często towarzyszy im mastalgia

• Małe ryzyko zezłośliwienia ( ! Duże w przypadku torbieli >10 mm z towarzyszącą atypią komórkową (od 2.5do5.3 x)

Torbiele-częstość występowania

Torbiele-czynniki ryzyka

• -Kobiet z zaburzeniami miesiączkowania
• -Nieródek
• -Kobiet z samoistnymi poronieniami
• -Niestosujących doustnej antykoncepcji
• -Mających menarche <12 roku życia
• -Mających menopauzę >55 roku życia

Torbiele-obraz histopatologiczny

Gruczolakowłókniak

• Częstość występowania ok. 30-40 %

• 10-20 % guzki mnogie

• 5-10% występuje obustronnie

• Guz lity

• Lokalizacja-najczęściej górny zewnętrzny kwadrant sutka

• 15-30 lat - główny przedział wiekowy

Gruczolakowłókniak (preparat makroskopowy)

Wyciek z sutka ( mlekotok)- definicja

• Każda wydzielina z brodawki sutkowej kobiety uzyskana w drodze samoistnego wycieku lub poprzez drażnienie mechaniczne gruczołu sutkowego poza okresem ciąży i połogu

Mlekotok

• Jednostronny

• Obustronny

• Samoistny

• Występujący po ucisku

• Różna barwa : ( mleczny, żółty, zielony, brązowy, opalizujacy, krwisty, surowiczy)

Mlekotok

• Występuje u 30 % kobiet z mastopatią

• 3-4 % współistnieje z rakiem sutka

Mlekotok- podział

• Skala Friesen- Tolis

• I kilka kropli przy ucisku

• II około 1 ml wydzieliny

• III okresowo występujący mlekotok samoistny

• IV masywny stały wyciek z sutka

Mastopatia-etiologia

• Niedobór progesteronu

• Hiperprolaktynemia

• Niedoczynność/nadczynność tarczycy

• Dieta bogatotłuszczowa

• Nadmiar metyloksantyn w diecie

• Niedobór witamin w diecie : A, E, B1, B6

Mastopatia-postępowanie diagnostyczne

• Wywiad

• Badanie fizykalne

• Mammografia

• Ultrasonografia

• Biposja cienkoigłowa

• Badania hormonalne

Leczenie mastopatii

• Farmakologiczne

• CeL-

• Zahamowanie wzrostu guzków
• Złagodzenie bólu
• Zmniejszenie wielkości zmiany

• Warunki

• Guzek nie ulega powiększeniu
• Brak wycieku krwistego z sutka

Leczenie- farmakologiczne

• Progesteron i progestageny w II fazie cyklu

• Doustne środki antykoncepcyjne

• Antyestrogeny ( Tamoxifen)

• Analogi GnRH

• Danazol

• Agoniści dopaminy ( przy mlekotoku)

Leczenie- niefarmakologiczne

• Redukcja o 10-20% zawartości tłuszczu w diecie

• Redukcja metyloksantyn w diecie

• ( kawa)

• Kwas gama- linolenowy.

• Suplementacja witamin A, B1, B6, E