Akdenġz bölgesġ

---

  

 

 

 

 

 

AKDENĠZ BÖLGESĠ 

 

 

 

 

                       PROF.DR. ALĠ ÖZÇAĞLAR 

 

 

 

 

 

                                  ANKARA- 2012 

---

 

1 

AKDENĠZ BÖLGESĠ’ NĠN SINIRLARI 

 

Türkiye’nin  güneyinde  Akdeniz’e  komĢu  olan  ve  adını  buradan  alan  Akdeniz 

Bölgesi,  Türkiye  yüzölçümünün 

%14.2’

  sini  (110176  km

2

)  oluĢturmaktadır. 

2000 

yılında

 

9.643.180

 nüfusun yaĢadığı Akdeniz Bölgesi, Türkiye toplam nüfusunun % 14’ 

ünü  barındırmaktadır.  Akdeniz  bölgesi,  gerek  yüzölçüm,  gerekse  nüfus  yoğunluğu 

bakımından  sıralamada  diğer  bölgeler  arasında  4.  sırada,  nüfus  miktarı  bakımından 

ise  3.  sırada  bulunmaktadır.  Alan  bakımından  sıralamada  Doğu  Anadolu,  Orta 

Anadolu  ve  Karadeniz  bölgesinden  sonra;  nüfus  miktarı  bakımından  Marmara  ve 

Orta Anadolu bölgesinden sonra; km

2

’ye düĢen insan sayısı bakımından ise Marmara, 

Ege, Güneydoğu Anadolu bölgelerinden sonra gelmektedir. Bölgede 1990 yılında km

2

’ 

ye 70 kiĢi düĢerken, bu miktar 2000 yılında 88’e yükselmiĢtir. 

Akdeniz  bölgesi  Anadolu’nun  güneyinde  Akdeniz  kıyısı  boyunca  yer  yer 

daralıp,  geniĢleyen  bir  Ģerit  halinde  uzanmaktadır.  Bölgenin  kuzey-güney 

doğrultusunda  en  geniĢ  yeri  Hatay  ilinin  en  güney  noktası  Topraktutan  köyü  ile 

Adana  iline  bağlı  Tufanbeyli  ilçe  merkezi  kuzeyinde  Akdeniz-Ġç  Anadolu-Doğu 

Anadolu coğrafi bölge sınırının kesiĢtiği Soğanlı Dağ zirvesi arasında kuĢ uçuĢu 288 

km. ; en dar yeri ise  Ġçel ilimize bağlı Erdemli ilçe merkezi ile Bolkar dağlarının batı 

kesimindeki Yüğlük Dağı zirvesi arasında 63 km. dir.  

Bölgenin güney sınırlarını oluĢturan Akdeniz kıyıları, batıda Marmaris-Köyceğiz 

arasındaki Karaağaç limanı ile doğuda Hatay ilimizi kuĢatan Türkiye- Suriye sınırının 

Akdeniz  kıyısında  sona  erdiği  nokta  (Güvercinkaya  mevkii)  arasında  1650  km 

uzunluktadır. Akdeniz bölgesi, batıdan Ege bölgesi, kuzeyden Orta Anadolu bölgesi, 

kuzeydoğudan Doğu Anadolu bölgesi, doğudan ise, Güneydoğu Anadolu bölgesi ve 

Suriye topraklarıyla komĢudur. 

 

 

 

 

 

 

---

 

2 

 

 

 

 

 

 

---

 

3 

Akdeniz  bölgesi  ile  Ege  bölgesi  arasındaki  coğrafi  sınır,

  kıyıda  Marmaris 

Körfezi  doğusunda  Karaağaç  limanından  baĢlar  ve  güneybatı-kuzeydoğu 

doğrultusunda uzanarak Eber Gölü güneybatısında ( Çay kasabası güneyinde ) sona 

erer.  Bu  sınır,  Ege  bölgesinde  KB-GD  doğrultusunda  uzanan  MenteĢe  Yöresi 

dağlarının doğrultu değiĢtirerek KD-GB doğrultusunu aldığı Batı Torosların ilk sırası 

üzerinden geçmektedir. Sınır sırasıyla Gölgeli ( Sandıras ) Dağı’nın batısını, Acıpayam 

Ovası  batısındaki  Bozdağ’ın  batısını  izleyerek  Honaz  Dağı’na  eriĢir.  Buradan  sonra 

aynı  doğrultuda  uzanan  BeĢparmak  Dağları’nı  takip  eder  ve  Sandıklı 

güneydoğusunda  Kumalar  Dağı’nı  keserek  KarakuĢ  Dağları’na  kavuĢur  ve  bu 

dağların Sultan Dağları’yla temasa geçtiği virgasyon noktasında son bulur. 

 

Akdeniz  bölgesi  ile  Orta  Anadolu  bölgesi  arasındaki  coğrafi  sınır,

  KarakuĢ 

Dağları ile Sultan Dağları’nın kesiĢtiği virgasyon noktasından baĢlar  ve bu kesimden 

itibaren  kuzeybatı-güneydoğu  doğrultusunda  uzanır.  BaĢlangıçta,  Sultan  Dağları’nın 

su  bölümü  çizgisini  izleyen  sınır,  daha  ileride  volkanik  nitelikli  Erenler-Alacadağ- 

Çoka Dağı’nda da aynı doğrultuyu takip eder. 

  

 

---

 

4 

Toros  Dağlarının  Orta  Anadolu’ya  bakan  cephesinde  jeomorfolojik  anlamdaki 

gerçek dağ özelliği kaybolarak plato manzarası egemen olmaktadır. Konya, Karaman, 

Ereğli, Niğde ve Develi güneyinde  geniĢ ve yayvan bir  



  Ģekli çizen coğrafi bölge 

sınırı,  Orta  Anadolu  platolarının  Toros  Dağlarıyla  temasa  geçtiği  kontak  hattından 

geçmektedir. Batı kesimdeki Erenler Dağı’ndan sonra Karaman güneyinde kuzeybatı-

güneydoğu  doğu  doğrultusunu  bırakan  coğrafi  bölge  sınırı  yön  değiĢtirerek  Bolkar 

Dağlarıyla  Aladağlar’ın  kuzey  eteklerinde  güneybatı-kuzeydoğu  doğrultusunda 

uzanmaya  baĢlar.  Kayseri  ilinin  Yahyalı  kasabası  doğusunda  Tahtalı  Dağları’na 

eriĢerek  çok  kısa  mesafede  bu  dağ  sırasını  izler  ve  Adana  iline  bağlı  Tufanbeyli 

kasabası kuzeyinde Soğanlı (Dumanlı) Dağ’da sona erer. 

 

 

 

Akdeniz bölgesiyle Doğu Anadolu bölgesi arasındaki coğrafi sınır,

 Tufanbeyli 

kuzeyindeki  Soğanlı  Dağ’dan  baĢlar,  kuzeybatı-güneydoğu  doğrultusunda  uzanarak 

kısa  bir  mesafeden  sonra  Adıyaman  iline  bağlı  GölbaĢı  kasabasının  batısında  sona 

erer.  Ġki  bölgeyi  ayıran  bu  kısa  mesafeli  sınır,  Binboğa,  Berit  ve  Engizek  dağları 

üzerinden geçmektedir. 

 

Akdeniz bölgesiyle Güneydoğu Anadolu bölgesi arasındaki coğrafi sınır,

 pek 

çok  haritada  yanlıĢ  olarak  çizilmiĢtir.  Ġki  bölgeyi  birbirinden  ayıran  sınır,  maalesef 

birçok atlas ve duvar haritalarında I. Türk Coğrafya Kongresince kabul edilip çizildiği 

Ģekliyle  değil,  gerçeği  yansıtmayan  bir  Ģekilde  geçirilmiĢtir.  Doğru  Ģekliyle  iki  bölge 

arasındaki  coğrafi  sınır  ana  hatlarıyla  Ģuralardan  geçmektedir:  Kuzeyde  Adıyaman 

iline  bağlı  GölbaĢı  kasabası  batısından  baĢlayan  coğrafi  bölge  sınırı,  genel  olarak 

kuzeydoğu-güneybatı  doğrultusunu  takip  ederek,  Hatay  ilimizin  kuzeydoğu 

köĢesinde  Türkiye-Suriye  sınırının  keskin  bir  dirsek  oluĢturduğu  noktada  sona 

ermektedir.  Bu  sınır,  Antakya-KahramanmaraĢ  grabenini  doğudan  kuĢatan  horst 

sistemi  üzerinden  geçmektedir  ki,  Gaziantep  platosunun  batı  kenarını  sınırlandıran 

Kartal  Dağları  ve  kuzey  uzantısı  bu  sistem  içerisinde  yer  almaktadır.  Bu  itibarla, 

kuzey  kesimde  KahramanmaraĢ-Adıyaman  il  sınırı  ile  çakıĢan  coğrafi  sınır,  güney 

---