Амин Бабайев, Вцгар Бабайев



Yüklə 5,08 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/150
tarix02.12.2017
ölçüsü5,08 Kb.
#13528
növüDərslik
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   150


 
1
A.H.Babayev, V.A.Babayev  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
EKOLOJİ  
KƏND TƏSƏRRÜFATININ  
ƏSASLARI
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
BAKI  -  2011 


 
2
Amin Babayev,Vüqar Babayev  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
EKOLOJİ KƏND TƏSƏRRÜFATININ 
ƏSASLARI 
 
 
Ali məktəblər üçün dərslik
 
 
Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin  
“ 02 ” mart  2011-ci il tarixli  359 - №li əmri ilə  
təsdiq edilmişdir  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
BAKI – 2011   


 
3
 
Dərslik Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin  
Elmi Şurasının qərarı ilə (prot. № 12, “14” iyul 2011-ci il)  
Çapa tövsiyə olunub
 
Elmi redaktor: akademik Q.Ş.Məmmədov  
Redaktor: H.A.Abbasov, “Ekoloji kənd təsərrüfatı” jurnalının redaktoru  
 
Korrektorlar:
 
 N.A.Əhmədova  
                          G.F.Muxtarova 
                     
 
İngilis dilindən tərcümə: E.M.Vəliyeva   
Dizayn: İ.B.Ağayev  
 
Rəyçilər: AMEA-nın müxbir üzvü, kənd təsərrüfatının elmləri doktoru, 
                 professor M.P.Babayev 
                AMEA-nın müxbir üzvü, kənd təsərrüfatı elmləri doktoru, 
                professor M.Ə.Salmanov 
 
A.H.Babayev, V.A.Babayev. Ekoloji kənd təsərrüfatının  əsasları: Dərslik - Bakı 
“Qanun”  nəşriyyatı,  2011, 383
 
səh. 
 
İSBN: 
Dərslikdə müasir dövrdə  kənd təsərrüfatının yeni alternativ sistemlərindən biri - Ekoloji 
Kənd Təsərrüfatının əsasları şərh edilir. 
Azərbaycan cəmiyyətinə ötən  əsrin son illərində bir yenilik kimi daxil olan Ekoloji Kənd 
Təsərrüfatı  Hərəkatı  qısa bir zamanda inkişaf etdirilərək, bu istiqamətin son 10 ildə yaradılan 
elmi-metodiki, tədris-metodiki, hüquqi və informasiya bazası  əhalinin müxtəlif təbəqələrinin 
maarifləndirilməsi və bu sahə üzrə ali təhsil ocaqlarında onun elmi əsaslarının tədris olunması 
zərurətini meydana çıxarmışdır. 
Dərslikdə Ekoloji Kənd Təsərrüfatının elmi əsaslarının düzgün dərki və  mənimsənilməsi 
məqsədilə, ilk növbədə, təbiətdən istifadənin ümumi əsaslarının, təbiətdən istifadənin ekoloji və 
iqtisadi  əsaslarının  ən vacib prinsipləri  şərh olunduqdan sonra ekoloji kənd təsərrüfatının 
mahiyyəti, bu sahənin tarixi inkişafı, prinsipləri və elmi əsasları məntiqi ardıcıllıqla təqdim edilir. 
Dərslik ali təhsil məktəblərində “Ekoloji kənd təsərrüfatı”, “Ekologiya”, “Ekologiya 
mühəndisliyi”, “Torpaqşünaslıq və aqrokimya”, “Aqronomluq”, “Zoomühəndislik”,  “Baytarlıq 
təbabəti”, “Ətraf mühitin mühafizəsi”, “Biologiya” və digər ixtisaslarda təhsil alan tələbələrlə 
yanaşı,  elmi işçilər, müəllimlər və kənd təsərrüfatı sahəsində çalışan mütəxəssislər üçün nəzərdə 
tutulmuşdur. 
 
The textbook is aimed to interpret the principles of Organic Agriculture as one of the new 
alternative systemin modern agriculture. 
The scientific-methodical, teaching-methodical, legal and data base on Organic Farming 
developed  for the past 10 years highlights the importance of public awareness and teaching of 
scientific bases of Organic Agriculture at the high education institutions by promoting Organic 
Agriculture Movement throughout the country as an innovation of last century within a short 
period of time. 
The essence of Organic Agriculture, its historical development, major principles and scientific 
bases are presented in logical order in the textbook after the interpretation of general, ecological 
and economic principles for nature utilization, with a major emphasis on the maintenance and 
clear comprehension of the Organic Farming principles.  
Textbook is intended to serve the students majored in “Organic Agriculture”, “Ecology”, 
“Ecology Engineering”, “Soil Science and Agrochemistry”, “Agronomy”, “Zooengineering”, 
“Veterinary Science”, “Environmental Protection”, “Biology” and other specialties at universities
as well as scientific workers, teachers and other specialists engaged in agriculture.  
 


 
4
Mündəricat  
 
 
Ön söz………………………………………………………………………………….………...7 
Giriş……………………………………………………………….…..........................................9 
I Fəsil. Təbiətdən istifadənin ümumi əsasları..........……………............................................13 
1.1. Ümumi anlayışlar ...………………………………………………………………..………13 
1.2.Təbiətə sistemli yanaşma və biosfer haqqında təlim ..……………………………..…..…...15 
1.2.1. Biosfer.………………………………………………………………………..............….16 
1.2.2. Noosfer …………………………………………………………....................……..…....17 
1.2.3. Ekosistem və biogeosenoz ...…………………………………………......................…...19 
1.3. Təbiət və cəmiyyət. ………………………………………………......................……...….23 
1.4. Kənd təsərrüfatı ekosistemləri  .............................................................................................28 
1.4.1. «Aqroekosistem» anlayışı ..…………………………………………......................….....31 
1.4.2. Aqroekosistemin tipləri..………………………………………………............................34 
1.4.3.  Təbii və aqroekosistemlərin müqayisəli xarakteristikası .…………….....................…...36 
II Fəsil. Təbiətdən istifadənin ekoloji əsasları..……………………….........................……..39 
2.1.  Antropogen təsir və ətraf mühitin çirklənməsi .……......................…...….…………….....39 
2.2. Təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadənin ekoloji əsasları ……........................…………......45 
2.3. Ekoloji planlaşdırma və davamlı inkişaf konsepsiyası ...……………….........................…47 
2.4. Azərbaycan torpaqlarının ekoloji problemləri .....................................................................49 
III Fəsil. Təbii ehtiyatlardan istifadənin iqtisadi əsasları  .………..…..................................55 
3.1. Təbiətdən istifadənin iqtisadi qanunları ...……………………………..........................…..55 
3.2. Təbii ehtiyatların iqtisadi qiymətləndirilməsi.....…………………………......................…56 
3.3. Təbii ehtiyatların dövlət kadastrı...………………………………………......................….58 
3.4. Təbii ehtiyatlardan səmərəli istifadə  və  ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində iqtisadi 
stimullaşdırma  ...........………………………………………………………......................…...59
 
IV Fəsil. Ekoloji kənd təsərrüfatının elmi əsasları .......................... ………………..............61 
4.1. Ekoloji kənd təsərrüfatının mahiyyəti ......………………………………......................…..61 
4.2. Ekoloji kənd təsərrüfatının tarixi ...…………………………………......................………61 
4.2.1. Ekoloji kənd təsərrüfatının inkişafında İFOAM-ın rolu………………......................…..64 
4.2.2. Ekoloji kənd təsərrüfatı  dünyada bu gün
 
……………...........………......................……66
 
4.2.3. Avropada ekoloji kənd təsərrüfatı......................……………..........…......................……67 
4.2.4. Asiyada ekoloji kənd təsərrüfatı.......…………..…………………........................………68 
4.2.5. Afrikada ekoloji kənd təsərrüfatı...………………………....................................………69 
4.2.6. Avstraliya və Okeaniya ölkələrində ekoloji kənd təsərrüfatı...…………………………..70 
4.2.7. Latın Amerikasında ekoloji kənd təsərrüfatı...…………………………...............………70 
4.2.8. Şimali Amerikada ekoloji kənd təsərrüfatı...……………………….....................………70 
4.2.9. Azərbaycanda ekoloji kənd təsərrüfati..................……………..........................……...…71 
4.3. Ekoloji kənd təsərrüfatının əsas prinsipləri və sistemləri ...……….........................…....…81 
4.3.1. Təbiətdən istifadəyə və proseslərə sistemli yanaşma ……………….......................….....81 
4.3.2. Davamlılıq prinsipi…………………………………………………….......................…..84 
4.3.3. Ekoloji kənd təsərrüfatının ümumi və praktiki prinsipləri…….......................…..............86 
4.3.4. Ekoloji kənd təsərrüfatı və kənd təsərrüfatı sistemləri...………………......................…..87 
4.3.5. Adi və ekoloji kənd təsərrüfatı sistemlərinin müqayisəvi fərqləri ………........................90 
4.3.6. Avropa İttifaqında Ekoloji Kənd Təsərrüfatı istehsalı siyasəti ………….........................92 
V Fəsil.  Ekoloji təsərrüfatçılıq şəraitində torpaq istifadəçiliyinin elmi prinsipləri .........100 
5.1. Torpağın xassələrinin ekoloji və praktiki əhəmiyyəti .… ……......................…………....100 
5.1.1. Qranulometrik tərkibin ekoloji əhəmiyyəti  …………………………........................…102 
5.1.2. Torpaq strukturunun ekoloji əhəmiyyəti.........…………..….......................................…105 
5.1.3. Torpaq skeletinin ekoloji əhəmiyyəti  ………………….……..............................…......108 
5.1.4. Torpağın üzvi maddələrinin ekoloji əhəmiyyəti .  …………………...................……...110 


Yüklə 5,08 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   150




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə