Arboviruslar Prof. Dr. Ali Ağaçfidan



Yüklə 51,5 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix17.01.2018
ölçüsü51,5 Kb.
#20937


Arboviruslar 

Prof.Dr.Ali Ağaçfidan 

İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi 

Mikrobiyoloji Anabilim Dalı 




Arboviruslar 

Arthropod-borne virus 



 

• İnsan da hastalık etkeni olabilen 130’dan fazla 

arbovirus 

bilinmektedir. 

Viruslar, kan emen arthropodlar 



ile (özellikle sivrisineklerle) duyarlı 

omurgalı konaklar arasında biyolojik bulaşma yoluyla yaşamlarını 

sürdürüler

. (?)  


• Özellikle

 

 



– Üç 

virus ailesi: 

Togaviridae 



Flaviviridae  

Bunyaviridae



 


Arboviruslar 

• Adlandırılmaları 

 

– Neden oldukları hastalıklara göre 



• Dang, sarı humma 

 

– İlk izole edildikleri bölgelere göre 

• Batı Nil humması 



Arboviruslar 

 

 



Vertebralı ya da insan kanı emerken etkeni bulaştırırlar. 

viremi ve çeşitli hastalık tablolarına neden olurlar. 

 

 

  - Büyük bölümü asemptomatik 



  - Hafif hastalık tablosu (ateş, genel sistemik belirtiler, döküntülü) 

  - Ensefalit (yüksek mortalite riski)  

  - Hemorajik humma 

 

 



   


Togaviridae  

 

• Genomu lineer, pozitif polariteli tek zincirli, 10.000-12.000 nükleotid 



uzunluğunda bir RNA molekülüdür. İkasohedral simetrilidir ve vektör sivri 

sineklerdir. 

İki Genusu vardır. 

 1. Alphavirus 

 

 

 



 

2.Rubivirus 

 

 



Flaviviridae 

 

 



• Flaviviridae  ailesi pozitif polariteli, 9.6 – 12.3 kilobaz 

uzunluğunda, tek zincirli, lineer Bir RNA molekülü 

taşırlar. The Flaviviridae ailesindeki virusların 

bulaşma yolu  özellikle sivrisinek ve kene gibi 

arthropod vektörlerdir. 4 genusları bulunur bunlar; 

• Genus Flavivirus 

• Genus Hepacivirus 

• Genus Hepatitis G Virus  

• Genus Pestivirus 

 

 



 


Flaviviridae 

 

• Flaviviridae ailesi içerisinde yer alan majör hastalık etkeni 



viruslar: 

Dengue fever



 

Japanese encephalitis



 

Kyasanur Forest disease



 

Murray Valley encephalitis



 

St. Louis encephalitis



 

Tick-borne encephalitis



 

West Nile encephalitis



 

Yellow fever



 

• Hepatit C virus 

 



Bunyaviridae 

• Bunyaviridae ailesi negatif polariteli 3 segmentli bir 

RNA molekülü taşırlar. Genellikle bir kemirgen ya da 

arthropod tarafından taşınırlar ve bu canlılardan 

insanlara geçerler.  

• Bunyaviridae ailesinde yer alan viruslar, vector 

kaynaklı viruslardır. (Hantavirus haricinde) yayılım 

arthropod vektörler yoluyla gerçekleşir. (sivrisinek, 

kene ya da tatarcık). Hantavirusler ise geyik 

farelerinin(Peromyscus maniculatus) dışkıları ile 

temas sonrasında bulaşır. 



Bunyaviridae 

• Genus Phlebovirus 

– Tatarcık (Phlebotomus) humması 

– Rift Vadisi humması  



 

 

• Genus Nairovirus 

– Kırım-Kongo hemorajik humması 

– Nairobi koyun hastalığı 

– Sakhalin virüsleri 

 



Flaviviridae 


Sarı Humma (Yellow Fever) - I 

• Sarı humma ( Yellow Jack- Yellow fever 

) akut viral hemorajik bir hastalıktır. 

Virus Flaviviridae ailesinde yer alan, 40- 

50 nm çapında zarflı pozitif polariteli 

bir  RNA virusudur. 

 

• Sarı humma virusu Aedes aegypti adlı 



bir vektörün ısırığıyla bulaşır. 

 

• Özellikle tropikal ve subtropikal 



bölgelerde,Güney Amerika ve Afrika da 

görülür. 




Sarı Humma (Yellow Fever) - II 

• Sarı humma 3-6 gün arasında süren inkübasyon periyodundan hemen 

sonra başlar.

(1)


 Birçok vakada  sadece ateş, baş ağrısı,ürperme, iştah kaybı, 

kusma ve ile seyreden  yumuşak bir infeksiyon şeklinde atlatılır. 

 

• Vakaların yaklaşık %15 i ise hastalığın ikinci safhası olan tekrarlayan ateş ile 



seyreden toksik faza girerler.  Bu süreç  beraberinde  karaciğer hasarı  

nedeniyle görülen sarılık ve abdominal ağrıyı getirir. Ağızda ve gözlerde 

kanamalar  ayrıca gastrointestinal dokuda meydana gelen kanamalar 

nedeniyle kanlı kusma görülür.  

• Toksik faz yaklaşık vakaların %20 sinde fatal seyreder. Tüm vakaların 

yaklaşık %3 ü fatal sonuçlanır. 

 

 

 



 


Sarı Humma (Yellow Fever) - III 

• Sarı Humma, tropikal ve subtropikal bölgelerde, 

özellikle Güney Amerika ve Afrika da görülür. 

Her ne kadar ana vektörü olan Aedes aegypti 

Asya kıtasında yer almasına rağmen Pasifik ve 

Orta Doğu da sarı humma görülmez.Bunun 

nedeni bilinmemektedir. 

 

• Dünya’da yaklaşık 600 milyon insan endemik 



bölgelerde yaşamaktadır ve WHO verilerine göre  

bu bölgelerde her yıl yaklaşık 200.000 olgu 

bildirilmekte ve bu olguların 30.000 kadarı 

kaybedilmektedir.  




Dang Humması(Dengue Fever)-I 

 

• Dengue virus , Flaviviridae ailesinde, 

Flavivirus genusunda bulunan pozitif 

polariteli tek iplikli bir RNA virusudur.  

• Dang hemorajik ateşi, etkeni dengue 

virus olan tropikal bir infeksiyon 

hastalığıdır. Kemikkıran ateş  olarak da 

bilinir.  

• Semptomları ateş, baş ağrısı, kas ve 

eklem ağrısı ve kızamık benzeri 

karakteristik deri döküntüsüdür. 

• Olguların bazılarında hastalık hayatı 

tehdit eden Dang hemorajik ateşine 

dönüş


ür. 


Dang Humması(Dengue Fever)-II 

Dengue virus başlıca bulaş yolu 



A. Aegypti

 türündeki 

sivri sineklerdir.  

A. albopictus



A. 



polynesiensis

 and 


A. scutellaris

’dir

İnsanlar virusların primer konaklarıdır. Ancak başka 



primatlarda da yaşam sikluslarını tamamlayabilirler. 

İnfeksiyon tek bir ısırıkla dahi bulaşabilir.  

Dengue virus ile infekte insanların yüksek bir 



kısmında (%80), hastalık asemptomatik ya da sadece 

hafif semptomlarla seyreder.

 



İnkübasyon periyodu  3-14 gün arasında 



gerçekleşirken çoğunlukla 4-7 günde etkiler 

görülmeye başlanır.   




Dang Humması(Dengue Fever)-III 

• Deride ısırık-ödem ve kızartı-kan-

viremi (ilk 3 gün)-küçük kan 

damarları-5-8 gün sonra ateş-

halsizlik-ürperme-baş ağrısı-bel ve 

eklem ağrıları  

• Ateş 3-6 sonra düşer 2-3 gün düşer 

sonra yeniden yükselir. 

• Hastalığın 3-4. günlerinde kızamığa 

benzer bir döküntü olur, servikal ve 

aksiller LAP, lökopeni ve rölatif 

lenfomonositoz normalde öldürücü 

değil, komplikasyon yok 

• İnfeksiyon seyri üç faz içermektedir. 

Bunlar; ateş, kritik evre ve 

toparlanma evreleridir.    




 

BATI NİL HUMMASI 

 

• Flaviviridae  ailesi içerisinde yer alan, 50 



nm çapında, 11.000 nükleotid içeren 

pozitif polariteli  bir RNA molekülü içeren 

bir virüstür. 

 

• İlk kez 1937’de Uganda’nın Batı Nil 



Bölgesinde izole edilmiş. 

 

• Kuşlar doğal rezervuar. 



• Culex spp ile bulaşır.  

 

 



 


Bunyaviridae 


Kırım-Kongo Hemorajik Humması-I 

• Kırım -Kongo hemorajik ateşi (CCHF)  

Asya,Afrika, Doğu Avrupa ve Orta doğu’nun 

bazı bölgelerinde görülebilen fatal 

seyredebilen viral bir infeksiyondur.  

• Bu virus (CCHFV ,Crimean-Congo 

haemorrhagic fever virus) tek iplikli negatif  

RNA molekülüne sahiptir. 

• Bunyaviridae ailesinde yer alan Nairovirus 

genusuna üyedir.  

• İnsanlarda çok ağır  bir tablo oluşturabilir. 

Mortalite oranı %3–30 olarak rapor 

edilmiştir. 

 

 




Kırım-Kongo Hemorajik Humması-II 

• Hayvancılıkla uğraşanlar, mezbaha 

çalışanları ve kırsal alanda yaşayanlar, 

enfekte hayvanların kan ve dokuları 

ile temas risk oluşturan durumlardır. 

• Kene tarafından ısırılma ile kuluçka 

süresi genellikle 1-3 gündür; en fazla 

9 gün 


• Enfekte kan, ifrazat veya diğer 

dokulara doğrudan temas sonucu 

bulaşmalarda bu süre 5-6 gün; en 

fazla 13 gün 

• Hyalomma genusundan henüz ergin 

olmamış keneler, küçük 

omurgalılardan kan emerken alır, 

ergin kene olduğunda da 

hayvanlardan ve insanlardan kan 

emerken virusu bulaştırır 

 



Kırım-Kongo Hemorajik Humması-III 

 

• Laboratuvar: lökopeni, rölatif 



lenfomonositoz ve 

trombositopeni, AST, ALT, CK ve 

biluribin değerlerinde 

yükselmeyi alkalen fosfataz, 

GGT ve LDH’daki yükselme takip 

eder. PTZ, a PTZde uzama, Hb 

azalma 

 

 




Kırım-Kongo Hemorajik Humması-IV 

• Hylomma cinsi kenelerin 

bulunabildiği Asya,Afrika, Doğu 

Avrupa ve Orta doğu gibi geniş bir 

bölge de görülebilir. 

 

• Ülkemizde en sık 



Tokat,Çorum,Yozgat,Sivas ve 

Erzurumda görülmektedir




Kırım-Kongo Hemorajik Humması-VI 

Korunma 


• Kenelerden uzak durmak 

 

• Hayvan barınaklarının onarımı 



 

• Yeşil alanlarda açık giysi ile gezinmemek 

 

• Kene kovucu ilaçlar 




Rift Vadisi Humması 

• Rift Vadisi humması Virusu, negatif 

polariteli tek iplikli bir RNA molekülü 

içerir. 


• Viral bir zoonozdur ve infekte 

sivrisineğin(Özellikle Aedes veya 

Culex) ısırması yoluyla bulaşır.  

• Hastalık etkeni Bunyaviridae 

ailesinin Phlebovirus genusunda 

bulunan Rift Valley fever virustur. 

• 1977-1978 yılları arasında Mısır’da 

birkaç milyon insanı infekte edip, 

binlerce kişinin ölümüne yol açan bir 

epidemi bildirilmiştir. 



Yüklə 51,5 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə