Arif Rəhimoğlu



Yüklə 1,37 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/61
tarix30.10.2018
ölçüsü1,37 Mb.
#76469
növüYazı
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61


 

Arif Rəhimoğlu 
 
 
 
Azərbaycan türkcəsinən  
düzgün  yazı  qaydaları  
 
 
 
( Azərbaycan türkcəsi ədəbi dilində düzgün yazmağı öyrənənlər 
üçün yardımçı vəsait) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


 

”Babək” Azərbaycan Kurslar Dərnəyinin (Yöteburq, Ġsveç)  
istəyi ilə hazırlanan bu əsər fars Ģovinizminin saysız əngəllərinə qatlanaraq 
Azərbaycan türkcəsini öyrədən 
ərdəmli öyrətmənlərə ithaf edilir.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ġçindəkilər 


 

Ön söz ....................................................................................................................................5 
GiriĢ 
Azərbaycan türkcəsi ədəbi dilində bütövləşmə sorunu............................................................8 
Birinci bölüm 
Ümumxalq dili.........................................................................................................................19  
Xalq danışıq dili və onun qolları..............................................................................................19  
 
Ümumdanışıq qolu.........................................................................................................21 
 
Loru danışıq qolu...........................................................................................................21 
 
Bölgəsəl ləhcələr qolu....................................................................................................22 
 
Sosial ləhcələr qolu........................................................................................................24 
Ədəbi dil..................................................................................................................................26 
Ədəbi dilin qolları və Azərbaycanda ədəbi dil tarixi................................................................30 
Ədəbi dildə koyne anlayışı......................................................................................................32 
Çoxvariantlılıq yaradan özüllər...............................................................................................37 
Ədəbi dil normaları sisteminin tərkibi......................................................................................48 
Ġkinci bölüm 
Azərbaycan əlifbası ................................................................................................................50  
Üçüncü bölüm 
Azərbaycan türkcəsində düzgün yazı qaydaları.....................................................................59 
İmla (orfoqrafiya) anlayışı və düzgün yazı ilkələri...................................................................55    
İmla qaydalarında bütövləşmə sorunu.................................................................................. 
Səslərin yazılış qaydaları...................................................................................................... 
 
I. Ünlü səslərin yazılış ...................................................................................................68 
 
II. Ünsüz səslərin yazılışı...............................................................................................71 
 
III. Ünlü və ünsüz səslərin yazılışı..................................................................................72 
 
IV. Özümlü səsləri (hərfləri) olan alınma söz və adların yazılışı....................................73  
 
a) Ərəb əlifbalı qaynaq dillərə aid alınma söz və özəl adların yazılışı.....................80 
 
 
b) Kiril əlifbalı qaynaq dillərə aid alınma söz və özəl adların yazılışı.......................80  
 
 
c) Latın əlifbalı qaynaq dillərə aid alınma söz və özəl adların yazılışı......................81  
 
 
ç) Heroqlif yazı gələnəkli Doğu Asiya özəl adlarının yazılışı....................................83 
Şəkilçilərin yazılış qaydaları....................................................................................................87 
 
a) Cızqı (defis)  ilə yazılan şəkilçilər...............................................................................87 
 
b) Bitişik yazılan şəkilçilər..............................................................................................87 
 
 
I. Bir cür yazılan şəkilçilər.........................................................................................87 
 
 
II. İki cür yazılan şəkilçilər........................................................................................88 
 
 
III. Dörd cür yazılan şəkilçilər...................................................................................89  
Mürəkkəb sözlərin və mürəkkəb özəl adların yazılış qaydaları..............................................90 


 

 
I. Ayrı yazılan mürəkkəb sözlər və özəl adlar................................................................90  
 
II. Bitişik yazılan mürəkkəb sözlər..................................................................................92 
 
III. Yarımbitişik yazılan mürəkkəb sözlər........................................................................93 
Köməkçi sözlərin yazılış qaydaları..........................................................................................95  
 
I. Ayrı yazılan köməkçi sözlər........................................................................................95  
 
II. Bitişik yazılan köməkçi sözlər....................................................................................96 
 
III. Yarımbitişik yazılan köməkçi sözlər..........................................................................96  
İlk hərfi böyük yazılan sözlər...................................................................................................96  
İxtisar və qısaltmaların yazılış qaydaları.................................................................................99  
 
I. İxtisarların yazılışı......................................................................................... .............99 
 
II. Qısaltmaların yazılışı...............................................................................................100  
 
III. Birgə işlənən ixtisar və qısaltmaların yazılışı..........................................................101 
Sözin sətirdən-sətrə keçirilmə qaydaları...............................................................................101 
Dördüncü bölüm 
Azərbaycan türkcəsi ədəbi dilində durğu işarələri................................................................104 
Yazıda işlədilən işarələr........................................................................................................104  
Danışıqda durğu, yazıda durğu işarələri...............................................................................107   
Punktuasiya..........................................................................................................................109 
Türklərdə  tarixi durğu işarələri.............................................................................................110  
Çağdaş durğu işarələri və onların işləndiyi durumlar............................................................113  
 
Nöqtə...........................................................................................................................115 
 
Qoşa nöqtə..................................................................................................................117 
 
Üç nöqtə.......................................................................................................................118 
 
Vergül...........................................................................................................................120 
 
Nöqtəli vergül...............................................................................................................122 
 
Soru.............................................................................................................................123 
 
Nida..............................................................................................................................123 
 
Ayrac............................................................................................................................125 
 
Ayırtı.............................................................................................................................127 
 
Dırnaq..........................................................................................................................128 
Durğu işarələrinin yanaşı işlədilməsi.....................................................................................130  
Son söz................................................................................................................................134 
ÇıxarıĢ və qeydlər...............................................................................................................135 
Ədəbiyyat.............................................................................................................................140 
Ön söz   


Yüklə 1,37 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   61




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə