Aşıq Şəmşirin anadan olmasının

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aşıq Şəmşirin  

anadan olmasının  

120 illiyinə həsr olunur. 

 

 

 

---

 

 

 

 

2 

---

 

 

 

 

3 

AMEA FOLKLOR İNSTİTUTU 

“AŞIQ ŞƏMŞİR” MƏDƏNİYYƏT OCAĞI İCTIMAİ BİRLİYİ 

 

 

 

Aşıq Şəmşirin anadan olmasının 120 illiyinə həsr olunmuş 

 

AŞIQ SƏNƏTİNİN TARİXİ İNKİŞAF YOLLARI 

VƏ AŞIQ ŞƏMŞİR MƏRHƏLƏSİ 

 

mövzusunda Beynəlxalq Elmi Konfransın 

 

M A T E R İ A L L A R I 

 

 

 

 

 

BAKI – 2013 

---

 

 

 

 

4 

AMEA Folklor İnstitutu 

Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunur. 

 

LAYİHƏ RƏHBƏRİ:  Fil.ü.e.d. Muxtar KAZIMOĞLU  

 (İMANOV) 

 

ELMİ REDAKTORLARI:  Fil.ü.f.d. Adil CƏMİL  

     

 

 

     Fil.ü.f.d. Səbinə İSAYEVA 

     

 

 

     Fil.ü.f.d. Nail QURBANOV 

 

 

TƏRTİB EDƏNLƏRİ:     Aynur QƏZƏNFƏRQIZI 

    

 

 

    Əli ŞAMİL 

  

Aşıq Şəmşirin anadan olmasının 120 illiyinə həsr olunmuş 

“Aşıq  sənətinin  tarixi  inkişaf  yolları  və  Aşıq  Şəmşir  mərhə-

ləsi”  mövzusunda  Beynəlxalq  Elmi  Konfransın  materialları. 

Bakı, “Nurlan”, 2013, 408 səh. 

 

Kitabda 5 dekabr 2013-cü ildə Bakı şəhərində AMEA Folklor İnsti-

tutu və “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İctimai Birliyinin təşkilatçılığı 

ilə  keçirilən  “Aşıq  sənətinin  tarixi  inkişaf  yolları  və  Aşıq  Şəmşir  mər-

hələsi”  mövzusunda  Beynəlxalq  Elmi  Konfransın  materialları  toplan-

mışdır.  Topluya  Azərbaycan  alimləri  ilə  yanaşı,  Türkiyədən,  İrandan, 

Dağıstandan  və  Qırğızıstandan  olan  elm  adamlarının  da  aşıq  sənətinin 

tarixi keçmişi və bu günü ilə bağlı məqalələri daxil edilmişdir.  

 

folklorinstitutu.com 

M

 

4603000000 

Qrifli nəşr

      

     N-098-2013       

 

 

Folklor İnstitutu, 2013 

---

 

 

 

 

5 

KONFRANSIN TƏŞKİLAT KOMİTƏSİ 

 

 

SƏDARƏT 

 

Muxtar  Kazımoğlu  (İmanov)  –  filologiya  üzrə  elmlər 

doktoru, AMEA Folklor İnstitutunun direktoru.  

Qənbər  Şəmşiroğlu  –  şair-publisist,  ictimai  xadim, 

“Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İctimai Birliyinin sədri  

 

ELMİ HEYƏT  

 

Zəlimxan Yaqub – xalq şairi, Azərbaycan Aşıqlar Birli-

yinin sədri  

Məhərrəm  Qasımlı  -  fil.ü.e.d.,  professor,  AMEA  Ədə-

biyyat İnstitutunda direktor müavini 

Qəzənfər Paşayev – fil. ü. e . d. , professor 

Məmməd Aslan – şair  

Babək  Qurbanov  – fəl.ü.e.d., professor, Qaziantep Uni-

versitetində müəllim 

Şirindil Alışanlı – fil.ü.e.d., professor, AMEA Ədəbiyyat 

İnstitutunda şöbə müdiri, “Elm” nəşriyyatının direktoru  

Elxan  Məmmədli  – fil.ü.f.d., AMEA Folklor İnstitutun-

da şöbə müdiri 

Adil Cəmil – fil.ü.f.d., dosent, AMEA Folklor İnstitutun-

da aparıcı elmi işçi  

Səbinə  İsayeva  –  fil.ü.f.d.,  AMEA  Folklor  İnstitutunda 

böyük elmi işçi 

Əziz  Ələkbərli  –  fil.ü.f.d.,  AMEA  Folklor  İnstitutunda 

şöbə müdiri  

Fəzail  Miskinli  – sən.ü.f.d., AMEA Folklor İnstitutunda 

elmi işçi  

---

 

 

 

 

6 

İlham  Məmmədli  – fil.ü.f.d., AMEA Ədəbiyyat İnstitu-

tunda böyük elmi işçi  

Nemət  Qasımov  – fil.ü.f.d., AMEA Folklor İnstitutunda 

elmi işçi  

  

KATİBLİK 

 

 Aynur Qəzənfərqızı – AMEA Folklor İnstitutunda elmi 

işçi  

Həbib  Misirov  –  “Aşıq Şəmşir” Mədəniyyət Ocağı İcti-

mai Birliyinin əməkdaşı 

---

 

 

 

 

7 

 Muxtar KAZIMOĞLU (İMANOV)  

AMEA Folklor İnstitutu 

Filologiya üzrə elmlər doktoru  

[e-mail]

 

 

USTAD AŞIQ VƏ TARİXİ ƏNƏNƏ 

 

Ön söz əvəzi 

 

Özət:  Aşıq  sənətinin  ən  mühüm  ənənələrindən  biri  şeir-

lərin saz havaları ilə vəhdət təşkil etməsidir. Aşıq poeziyasının 

qoşma, gəraylı, təcnis, divani, müxəmməs və s. kimi janrlarının 

hər birinə aid saz havaları var. Hər janr özünə uyğun saz havası 

üstündə oxunur. 

Saz musiqisi aşıq şeirinin yaranmasında mühüm rol oyna-

yır. Ustad aşıq saz musiqisinin ahəngi, ritmi altında bədahətən 

şeir deyir. Yəni bir çox hallarda ustad aşıq, şeiri ifa prosesində 

yaradır. Bədahətən şeir demək xalqın təsəvvüründə İlahi mən-

şəyə mənsub olmaq deməkdir. Belə bir təsəvvür və inamın nə-

ticəsidir  ki,  xalq  arasında  ustad  aşıqların  müqəddəsliyi  haqda 

çoxlu rəvayətlər vardır. 

Aşıq  sənətindəki  mühüm  ənənələrdən  biri  də  şeirlərin 

bağlı olduğu əhvalatların məclisdə həmin şeirlərlə paralel səs-

ləndirilməsidir. Aşıq məclisində çalınan saz havası, oxunan şeir 

nə qədər maraqla qarşılanırsa, şeirlərin bağlı olduğu əhvalatlar 

da  bir  o  qədər  maraqla  qarşılanır.  Həm  saz  havası,  həm  şeir, 

həm də şeirə aid əhvalat dastan üçün qida mənbəyidir. Dastan 

ifaçılığı saza və sözə geniş meydan verir və aşıq sənəti bu mey-

danda öz mahiyyətini daha qabarıq şəkildə göstərə bilir. 

---