Atmosfer ve özellikleri



Yüklə 23,38 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix01.02.2018
ölçüsü23,38 Kb.
#23121



Atmosfer katı ve sıvı olan yer yuvarlağını çepeçevre saran 

gaz küreye denir.alt katlarında canlıların yaşaması için 

gerekli olan gazları ihtiva ettiği için nefes alınan küre 

anlamında ATMOSFER denilmiştir




Atmosferin ağırlığı

Atmosfer yer yuvarlağını çeviren gazların mekanik bir 

karışımıdır.bu gazlar yerçekiminin etkisiyle yeri kuşatır 

ve bunların bir ağırlığı vardır.

Atmosferin bu ağırlığı atmosferin altındaki ve üstündeki 

maddeler üzerinde bir basıncı vardır. Bu basınca 

HAVA BASINCI 

denir.



Havayı oluşturan gazlar esas olarak bir çekimhalinde

olsalar bile yerçekimi etkisi altında ağırlığına göre iç 

içe geçmiş küreler halindedir.



En ağır gazlar yere en yakın mesafede bulunur.Yerden 

uzaklaştıkça gazların yoğunluğu azalır.bu da basıncın 

azalmasına neden olur.



Atmosferin katmanları 

Troposfer katmanı 

Atmosferin en alt bölümüdür. Yerden 6-16 km yüksekliğe 

çıkan bu katmanda iklim olayları görülür.




Troposfer ekvatorda kalın kutuplarda incedir. 

Bu duruma dünyanın dönüş hızı ve yer çekimi etkili 

olmakla beraber ekvator çevresinde sürekli yükselici 

hava akımları,kutup çevresinde ise alçalıcı hava 

akımlarının olmasının da etkisi vardır.



Su buharı 

Hava olaylarının troposferin 3-4 km lik bölümünde 

görülür. 

Nedeni su buharının bu bölümde yer almasıdır. Yani 

yükseldikçe su buharı oranı da azalır.onun için 

troposferin alt katmanlarında yatay ve dikey yönde 

hava hareketleri hızlı yaşanır. Üst katmanda bu hız 

azalır.



Stratosfer 

Troposferin üzerinde yer alan 25-30 km yüksekte 

bulunan yatay hava akımlarının olduğu katmandır. Bu 

katmanda sıcaklık değişimi çok azdır.

Ekvator üzerinde sıcaklığı -80 derece iken kutuplarda 

sıcaklık -50 derecedir.




şemosfer

Stratosferin üzerindeki katmandır.bu katman ozon 

moleküllerinden oluşur.ultraviyole ışınları kırarak 

parçalar ve iyonları açığa çıkarır.

Zararlı ışınların yere ulaşmadan önce en son süzüldüğü 

katmandır.




İyonosfer(termosfer)

Yerden 80-90 km mesafede görülen  dünya ya ulaşan 

ışınların  bir kısmının yansıyıp uzaya döndüğü bir 

kısmının kırılıp dağıldığı katmandır. 



Ayrıca bu katmanda ses ve radyo dalgalarını 

yansıtan katmandır.


Ekzosfer

Atmosferin en dış katmanıdır. Gaz yoğunluğu oldukça 

azdır. Bu katman kızılötesi ışınların uzaya geri 

gönderildiği katmandır.




Hava her zaman bulunan oranı 

sabit gazlar

Azot    %78

Oksijen     %21

Asal gazlar   % 1



Oranı ortama göre değişen gazlar 

Su buharı: denizel yerlerde daha fazla iken karasallığın 

arttığı dağları çevredelediği yerlerde ve çöller de azdır.



Karbon: endüstrileşme ve şehirleşmenin arttığı 

sahalarda oranı yükselirken kırsal yerlerde daha az 

bulunur.



Atmosferdeki tozlar

Çok küçük boyutlarda yer alan toz parçacıklarıdır.  Bu 

toz parçacıklarının kaynağı ufalanmış taşlar,deniz 

tuzları ve parçalanan meteor tozlarıdır.

Atmosfer tozlarının en büyük faydası yoğunlaşma 

çekirdeklerini oluşturmasıdır.



Not: Havada oranı değişmeyen gazlar canlıları yaşamı 

için süreklilik arz eder. 

Oranı değişen gazlar ise iklim üzerinde etkilidir.



Atmosferin fonksiyonları 

Atmosfer güneşten gelen ışınların zararlı olanlarını 



uzaya geri yansıtır

Bu ışınların bir kısmını kırarak dağıtır. Karanlık 

yerlerin aydınlanmasını sağlar. Bir kısmını da 

emerek yutar dünya’nın aşırı ısınıp soğumasını 

önler 



Atmosferin faydaları 

Gölge yerlerin aydınlatır.

İklim olayları görülür

Aşırı ısınıp soğumayı önler 

Dünya ile dönerek sürtünmeden kaynaklanan ısınmayı 

önler. 


Meteorların dünyaya çarpmasını engeller 

Zararlı ışınları süzer 




Örnek sorular 




Aşağıdakilerden hangisi atmosferin sağladığı faydalar 

arasında yer almaz?

a)

Işınları kırarak dağıtması 



b)

Meteorların çarpmasını önlemesi 

c)

Dünyanın aşırı ısınıp soğuması 



d)

Oksijen moleküllerini yatay yönde hareket ettirmesi 

e)

Dünya ile beraber dönerek sürtünmeden doğacak 



ısınmayı önlemesi 


Atmosfer içinde yükseldikçe basınç azalır.Bu durumun 

temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir ?

a)

Havanın sıcaklığının değişmesi 



b)

Hava içinde gazların seyrekleşmesi 

c)

Havanın yatay yönde hareketi



d)

Havanın katmanlara ayrılması 



e)

Havanın içindeki  tozların azalması 



Yüklə 23,38 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə