Ay ulduzlar və planetlər kimi səma cismidir. Ay Yerin dostudur və alimlər onu Yerin peyki
Yüklə 16,15 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ay haqqında
- Ay necə yaranmışdır
| 1
Ay ulduzlar və planetlər kimi səma cismidir. Ay Yerin dostudur və alimlər onu Yerin peyki adlandırırlar. Yer fırlandıqda, Ay da onunla birlikdə ətrafında hərəkət edir. Yerdən əsasən Ayı gecə görmək olur, amma bəzən gündüzlər də görünür.
2
Ay Yerdən müxtəlif ölçü və formada görünür. Maraqlıdır ki, nə üçün belədir? Və ya nə üçün gecə işıq saçır, hərçənd deyilir ki, Ay ən qaranlıq və soyuq səma cismidir?
Ay haqqında Ay doğurdan da işıqlandıra bilmir. O, soyuq və qaranlıqdır. Gecə işıqlandırılan isə günəşdən əks
3
olunan işıqdır. Amma bu işıq o qədər azdır ki, hər gecə onu yaxşı işıqlandıra bilməz.
Bildiyimiz kimi, Ay Yerin ətrafında elə hərlənir ki, biz yalnız onun bir tərəfini görə bilirik. İkinci tərəfi qaranlıqdır və Yerdən görünmür. Amma alimlər süni peyk icad etdikdən sonra uçuş zamanı Ayın ikinci tərəfinin şəklini çəkə bildilər və biz artıq bilirik ki, Ayın qaranlıq tərəfi necədir.
4
Necə düşünürsünüz, nə üçün Ayın forması hər gecə dəyişir? Nə üçün o gah dairəvi, gah oraq formalı, gah da yarımdairəvi olur? Sən demə, günəş təkcə Yeri deyil, Ayı da işıqlandırır və hansı tərəfə günəş işığı düşərsə, biz də həmin tərəfi görürük.
5
Yer sakinləri Ayla çox maraqlanırlar, xüsusilə də - alimlər. Aya səyahət də edə bilmişlər ki, onu yaxından müşahidə edə bilsinlər. Alimlər kəşf etdilər ki, burada nə su və nə də ki, həyat üçün hava (atmosfer) var. Burada həyat yoxdur, onun yalnız sıldırımlı səthi var.
6
Aya uçan ilk süni gəmi Amerikadan “Apolo 11” idi. O, 1969-cu ildə Aya endi, bu gəmi ekipajının rəhbəri isə Nil Armstronq oldu. “Apolo” qrup üzvləri Ayı yaxşı nəzərdən keçirdilər və araşdırmaq üçün müxtəlif materialları Yerə gətirdilər.
Alimlər çox maraqlanırdılar ki, Ay necə yaranmışdır və uzun müddət ona cavab tapa bilmirdilər. Dəqiq cavab heç bu gün də bilinmir, amma Ayın yaranması haqqında bir daha çox yayılmış fikir mövcuddur: Çox əvvəllər Yer yarandıqda onunla planetə oxşar cismi olan nəhəng bir asteroid toqquşmuşdur. Bu toqquşma o qədər güclü idi ki, Yer həqiqətən də parçalanmış və kosmosa səpələnmişdi. Kosmosda çox qeyri-adi cazibə qüvvəsi mövcuddur. Onu
7
qravitasiya qüvvəsi adlandırırlar və bu hissələr onun vasitəsilə yenə də bir yerə toplaşmışdır. Amma hissələrin hamısı bir yumru planetdə birləşə bilməmişdir. Onlardan biri Yerdən kənarda qalmış və məhz o, Aydır, hansı ki, bundan sonra Yerlə “dostlaşmış” və onun yanından uzaqlaşmır. Bu səbəbdən onu Yerin peyki adlandırırlar. Yüklə 16,15 Kb. Dostları ilə paylaş:
|