Az ərbaycan Milli Elmlər Akademiyası İnformasiya texnologiyalari institutu



Yüklə 369,39 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/14
tarix13.11.2017
ölçüsü369,39 Kb.
#10071
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14


 

Az



ərbaycan Milli Elmlər Akademiyası 

İNFORMASİYA TEXNOLOGİYALARI İNSTİTUTU 

 

 

 

Rasim Əliquliyev 

Əfruz Qurbanova 

 

 

 

 

TERM

İNOLOJİ İNFORMATİKA: FORMALAŞMA 

MƏRHƏLƏLƏRİ VƏ İNKİŞAF İSTİQAMƏTLƏRİ 

 

 

EKSPRESS – 

İNFORMASİYA 

İNFORMASİYA CƏMİYYƏTİ SERİYASI 

 

 

 

Bakı – 2014 

 

 



 

Əliquliyev R.M., Qurbanova Ə.M. Terminoloji informatika: 



formalaşma  mərhələləri və  inkişaf  istiqamətləri.  Ekspress-

informasiya.  İnformasiya  cəmiyyəti  seriyası.  Bakı: 

“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2014,  71 səh. 

 

Ekspress-informasiyada  müasir dövrd

ə  terminologiya 

f

əaliyyətinin  rolu  və  əhəmiyyəti, bu sahədə  xarici təcrübə 



araşdırılıb,  Terminologiya üzrə  Beynəlxalq  İnformasiya 

M

ərkəzinin fəaliyyəti və beynəlxalq standartlar təhlil edilib.  



B

u standartlarda terminologiyanın müxtəlif problemlərini 

əhatə edən bir sıra məsələlərin əhəmiyyəti və onların tətbiqinin 

zəruriliyi  göstərilib.  Azərbaycanda  terminologiya  üzrə  milli 

standartların işlənməsinin vacibliyi əsaslandırılıb. 

T

ədqiqat  işində  terminoloji informatika sahəsində 



aparılan  tədqiqatların  müasir  vəziyyəti  və  onların  müqayisəli 

t

əhlili verilib, terminoloji biliklər  bazasının  yaradılması 



imkanları analiz edilib.  

Az

ərbaycanda terminologiya fəaliyyətinə  informasiya-



kommunikasiya  texnologiyaları  mövqeyindən  yanaşmanın 

z

əruriliyi əsaslandırılıb. 



 

AMEA  İnformasiya  Texnologiyaları  İnstitutunun  Elmi 

Şurasının qərarı ilə çapa tövsiyə olunmuşdur. 

 

Elmi redaktor: tex.f.d., dos. Z

ərifə Cəbrayılova 

ISBN: 978-9952-434-69-9 

 

 

 



“İnformasiya Texnologiyaları” nəşriyyatı, 2014 

 

 




 

MÜNDƏRİCAT 



 

 

Müasir dövrd



ə terminologiyanın rolu və əhəmiyyəti

 



Terminologiya sah

əsində xarici təcrübənin təhlili



 

13 


Terminologiya üzr

ə beynəlxalq standartlar

 

36 


Terminoloji informatika sah

əsində 

aparılan 



araşdırmaların müasir vəziyyəti

 

41 


Terminoloji informatika sah

əsində 

aparılan                  



araşdırmaların təhlili

 

52 


Az

ərbaycanda terminologiya fəaliyyətinə  yeni 



yanaşmanı zəruri edən amillər

 

60 


Ədəbiyyat

 

64 



 

1.



 

MÜASİR DÖVRDƏ TERMİNOLOGİYANIN 

ROLU 

VƏ ƏHƏMİYYƏTİ 

Son illər həm milli, həm də xarici linqvistikada ayrı-

ayrı  predmet  sahələrində  və  müxtəlif  dillərdə 

terminologiyanın  problemlərinin  hərtərəfli  öyrənilməsinə 

böyük diqqət ayrılır. 

Sərhədlərin  açılması  və  genişlənməsi,  elmi-texniki 

inqilabın  ictimai  həyatın  bütün  sferalarına  təsiri  ilə 

əlaqədar  müasir  həyat  tempinin  yüksəlməsi  tədqiqatçılar 

arasında professional ünsiyyət dilinə (Language for special 

purposes  (LSP)  - 

xüsusi  məqsədlər  üçün  dil  –  dilin 

müxtəlif  funksional  formasıdır,  elmin  və  texnikanın 

müxtəlif  sahələrində  təcrübə  mübadiləsi,  xüsusi bilik 

sahələrində ünsiyyət, əsasən də informasiyanın ötürülməsi 

üçün təyin olunub) marağın artmasına səbəb olub. Bu isə 

yeni terminlər, o cümlədən leksikoqrafik terminlər axınının 

əhəmiyyətli  dərəcədə  çoxalmasına  gətirib  çıxarıb  ki, 

onların  da  sistemləşdirilməsi  və  izahının  verilməsi 

zəruridir. 

Bu  gün  sənədlərin  böyük  əksəriyyəti  mütəxəssislər 

üçün  nəzərdə  tutulduğundan  onların  böyük  əksəriyyəti 

terminologiyadan  ibarətdir.  Başqa  sözlə,  formula,  kod, 




 

simvollar  və  qrafika  kimi  dil  elementlərini  özündə  əks 



etdirən  terminologiya  faktların,  fikirlərin  və  biliklərin 

təqdimatı və ötürülməsi üçün əsas vasitədir [1].  

X

üsusi bilik və informasiyanın (birdilli və ya çoxdilli 



olmasından  asılı  olmayaraq)  ötürülməsi  terminoloji 

resursların yaradılması və yayılması ilə birbaşa əlaqəlidir. 

Bu proses təkcə elm və texnikada deyil,  həmçinin hüquq, 

dövlət  idarəçiliyi,  səhiyyə  və  digər  sahələr  üçün  də 

zəruridir. Əlavə olaraq terminologiya sənədlərin işlənməsi 

və yayılmasında da əsas rol oynayır. Akademik fənn kimi, 

termin

ologiya biliyin yüksəkkeyfiyyətli, effektiv təqdimatı 



və ötürülməsi üçün konsepsiya və metodologiya təklif edir. 

Bu  metodologiyalar  dil  üzrə  mütəxəssislər  tərəfindən, 

eləcə  də  müvafiq  hazırlıqdan  sonra  diğər  sahənin 

mütəxəssisləri  tərəfindən  istifadə  oluna  bilərlər,  həm  də 

terminoloji  resursların  və  biliyin  təqdimatı  üçün  digər 

formaların 

aşkarlanması, 

yayılması, 

ötürülməsi, 

saxlanması və dəstəklənməsi vasitələrinin çoxalması üçün 

də zəmin yaradır. 

Elmin  sosial  rolunun  artması,  informasiyanın 

h

əcminin daim çoxalması həm yeni, həm inkişaf edən, həm 




Yüklə 369,39 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə