Azərbaycan diLİ VƏ tariXİ



Yüklə 6,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/246
tarix21.07.2018
ölçüsü6,44 Mb.
#57613
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   246


 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

A Z Ə R B A Y C A N     DİLİ   VƏ   T A R İ X İ  



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"Tarixi olduğu kimi qəbul  etmək, dərk etmək 

və olduğu kimi qiymətləndirmək lazımdır" 

 

HEYDƏR ƏLİYEV 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 



 

 



 

 

 

A Z Ə R B A Y C A N    M İ L L İ   E L M L Ə R   A K A D E M İ Y A S  I 

 

 

A. B A K I X A N O V   A D I N A   T A R İ X   İ N S T  İ T U T U 

 

 

 



 

 

AZƏRBAYCAN 



 

T A R İ X İ 

 

 

1900-1920-ci illər 

 

 



 

 

Y E D D İ   C İ L D D Ə 



 

 

V CİLD 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

B A K I ,  E L M ,  2 0 0 8 



 

 

 



 

 

 



 


 

 



Bu k itab "Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. V cild" (Bakı, Elm, 2001) nəşri əsasında 

təkrar nəşrə hazırlanmışdır. 

 

 



 

 

Məsul redaktorlar: 



Mahmud İs mayılov 

AMEA-nın müxbir üzvü 

Nigar Maksvell  

tarix elmləri namizədi 

 

 

 

ISBN 978-9952-448-41-2 

 

947. 5402-dc22 

Tarix - Azərbaycan 



 

Azərbaycan tarixi. Yeddi cilddə. V cild (1900-1920-ci illər).  

Bakı. "Elm". 2008. 696 səh. + 40 səh. illüstrasiya. 

 

 

"Azərbaycan tarixi"  çoxcildliyinin  V  cildində  XX  yüzilliyin  son  dərəcə  mühüm 



hadisələrlə zəngin olan ilk iki onilliyi işıqlandırılmışdır. 

Azərbaycan xalqının bütün həyat sahələrini əhatə edən köklü dəyişiklik-lərin baş 

verdiyi  həmin  dövrdə  kapitalist  istehsal  münasibətlərinin  iqtisadiy yatda  aparıcı  mövqe 

tutması,  maarifçiliyə  əsaslanan  milli  özünüdərk  və  ictimai  şüurun  milli  dövlətçiliyi  bərqərar 

etməklə nəticələnən böyük bir inkişaf mərhələsi keçməsi, ədəbiyyat və mədəniyyətin coşqun 

inkişafı, sosial-iqtisadi təkamül, cəmiyyətin digər mühüm proses və hadisələri bu cilddə diqqət 

mərkəzinə çəkilmişdir. 

Azərbaycan  Xalq  Cümhuriyyətinin  qurulması  ilə  nəticələnən  milli-azadlıq 

hərəkatından  geniş bəhs olunan bu  cilddə Cümhuriyyətin müxtəlif sahələrdəki fəaliyyəti və 

onun süqutuna səbəb olan amillərlə yanaşı, milli dövlət quruculuğunda  mühüm tarixi-siyasi 

əhəmiyyəti də şərh edilir. 

 

 



 

© "Elm" nəşriyyatı, 2008 

 

 

 



 

 



 

 



G İ R İ Ş  

 

Yeddi cildlik "Azərbaycan tarixi"nin V cildində Azərbaycan tarixinin sosial-



iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni proseslərlə zəngin olan 20 illik (1900-1920-ci illər) 

dövrü işıqlandırılmışdır. 

İyirminci  yüzilliyin  ilk  iki  onilliyində  Şimali  Azərbaycanın  istisnasız  olaraq 

bütün təsərrüfat sahələrində bazar iqtisadiyyatı münasibətləri hökmran  mövqe tutmuş, 

bəzi  sahələrdə  isə  təsərrüfatın  təşkilinin  yüksək  forması  sayılan  inhisarlar  həlledici 

mövqelərə yiyələnmişdi. 

Azərbaycan  xalqının  milli  şüurunun  inkişafı  tarixində  keyfiyyətcə  yeni 

mərhələ  olan  bu  dövrdə  milli-azadlıq  mübarizəsi  yeni  yüksək  mərhələyə  qədəm 

qoymuş,  milli-siyasi  təşkilatlanma  başa  çataraq  əlverişli  şərait  yaranan  kimi  öz 

nəticəsini vermişdi:  mənfur çar imperiyası yıxıldıqdan az sonra Azərbaycan xalqı rus 

müstəmləkə  boyunduruğundan  çıxaraq  ö z  milli  dövlətin i  -  A zərbaycan  Xalq 

Cümhuriyyətini  yaratmışdı.  Dövrün  mühüm  məsələlərini sistemləşdirib  təqdim  etmək 

üçün  XX  əsr  tarixşünaslığının  nailiyyətlərinə,  həmçinin  ilk  mənbələrə  geniş  istinad 

edilən  bu  cilddə  Rusiyanın Mərkəzi  Dövlət  Tarix  Arxivində,  Mərkəzi  Dövlət  Hərbi 

Tarix  Arxivində,  Peterburq  MDTA-da,  Gürcüstan  Tarix  Arxivində,  Azərbaycan 

Respublikası  Dövlət  Arxivində  (ARDA),  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Tarix 

Arxivində  (ARDTA),  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Siyasi  Partiyalar  və  İctimai 

Hərəkatlar  Arxivində  (ARDSPİHA),  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Ədəbiyyat  və 

İncəsənət  Tarixi  Arxivində  (ARDƏİTA)  toplanmış  materiallardan,  həmçinin  vaxtilə 

çap  üzü  görmüş  mənbələrdən,  o  dövrün  çoxsaylı  mətbuat  materiallarından  geniş 

istifadə  olunmuş,  "Azərbaycan"  (Azərbaycan  və  rus  dillərində),  "Kaspi",  "Znamya 

truda",  "İskra",  "Açıq  söz",  "Naş  put",  "Zarya",  "İttihad",  "Nabat",  "İstiqlal"  və  s. 

dövri  nəşrlər  isə  bir  sıra  məsələlərin  işıqlandırılmasında  qiymətli  qaynaq  rolunu 

oynamışdır.

 

V  cildin  əhatə  etdiyi  dövr  və  problemlərə  hələ  XX  əsrin  əvvəllərində 



yaşamış  müəlliflərin  həm  Azərbaycan,  həm  də  rus  dillərində  yazılmış  mü xtəlif 

xarakterli  əsərlərində  də  bu  və  ya digər  şəkildə  to xunulmuş,  yeni  dövrün tarixini 

tədqiq etmək sahəsində müəyyən işlər görülmüşdü. 

XIX  əsrin  sonu  -  XX  əsrin  əvvəllərində  Peterburqda,  Rusiyanın  digər 

şəhərlərində  yaşamış  tarixçilərdən  P.Q.Butkov,  V.A.Potto,  N.F.Dubrovin  və 

başqaların ın  əsərlərində  Azərbaycanın  XIX  əsr  tarixinə  aid  məsələlər  geniş 

işıqlandırılmışdı.  Bu  əsərlər  XX  əsrin  siyasi,  sosial-iqtisadi  tarixinin  b ir  ço x 

məsələlərinə  to xun masalar  da,  həmin  dövrün  bir  sıra  problemlərin i  aydın   başa 

düşməyə imkan yaradır. 

XIX  əsrin  sonu  -  XX  əsrin  əvvəllərində  yaşamış  Hacı  Şey x  Həsən 

Mollazadənin "Zübdət-üt-təvarix" əsərinin dördüncü cildində İran,  Qafqaz və Orta 

Asiya  tarixi  ilə  yanaşı,  Azərbaycan  tarixinin  XX  əsrin  birinci  onilliyinə  aid 

məsələlərindən də bəhs edilmişdir. 



Yüklə 6,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   246




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə