Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xeyirbəy Qasımov Q 23 Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti.
- MÜNDƏRİCAT ÖN SÖZ GİRİŞ I FƏSİL.
- V FƏSİL. Azərbaycan mədəniyyətinin təkamülündə yüksəliş və kamillik mərhələsi (XVI əsr) §1.
| 1 AZƏRBAYCAN MİLLİ ELMLƏR AKADEMİYASI A. BAKIXANOV ADINA TARİX İNSTİTUTU XEYİRBƏY QASIMOV ORTA ƏSRLƏRDƏ AZƏRBAYCAN ƏDƏBİYYATI “ASPOLİQRAF” BAKI - 2008 2 AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutu Elmi Şurasının qərarı ilə çap olunur Elmi redaktoru: Oqtay Əfəndiyev AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Rəyçilər: Yaqub Mahmudov AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri doktoru, professor Şahin Fərzəliyev tarix elmləri doktoru, professor Tofiq Nəcəfli tarix elmləri namizədi Xeyirbəy Qasımov Q 23 Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti. Bakı, “Aspoliqraf”, 2008, 448 s. Əsərdə orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyətinin təkamülünün başlıca mərhələləri və əsas cəhətləri müəyyənləşdirilir, milli mədəniyyət tarixinin mühüm və aktual problemləri araşdırılır. Orta əsrlərin Azərbaycan mədəniyyət faktları dövrün ictimai-iqtisadi, siyasi, dini-ideoloji prosesləri kontekstində tədqiq olunur. Q 0503010000 2008 © “Aspoliqraf”, 2008 053 3 MÜNDƏRİCAT ÖN SÖZ GİRİŞ I FƏSİL. Başlıca mənbələrin və elmi ədəbiyyatın icmalı, Azərbaycanın islamaqədərki mədəni təkamül prosesinə ümumi bir baxış § 1. Başlıca mənbələr § 2. Problemin tarixşünaslıqda, elmi ədəbiyyatda tədqiqi səviyyəsi §3. Azərbaycan mədəniyyətinin islamaqədərki təkamül prosesinə ümumi bir baxış II FƏSİL. Azərbaycan mədəniyyəti VII-XII əsrlərdə §1. Azərbaycan dövrün ictimai-siyasi münasibətlər sistemində §2. Azərbaycan mədəniyyətinin başlıca inkişaf istiqamətləri III FƏSİL. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycanın mədəni həyatı §1. Dövrün ictimai-iqtisadi və siyasi mühitinə dair §2. XIII-XIV əsrlərdə Azərbaycanın mədəni həyatı IV FƏSİL. Azərbaycan mədəniyyəti XV əsrdə §1. Dövrün ictimai-siyasi, iqtisadi mühitinə ümumi baxış §2. Azərbaycan mədəniyyəti XV əsrdə V FƏSİL. Azərbaycan mədəniyyətinin təkamülündə yüksəliş və kamillik mərhələsi (XVI əsr) §1. Dövrün ictimai-iqtisadi, siyasi, dini-ideoloji mühitinə ümumi nəzər 4 §2. Azərbaycan ədəbiyyatı §3. Azərbaycan ədəbi dili §4. Dinin rolu, mövqeyi və maarif §5. Memar lı q §6. Təsviri incəs ə nət və x ə ttat lı q §7. Dekorativ və tətbiqi incəsənət növləri §8. Folklor və musiqi §9. Fəlsəfə və elm VI FƏSİL. XVII-XVIII ə srlərdə Azərbaycan mədəniyyəti §1. Azərbaycan m ə dəniyy ə ti XVII ə srdə Dövrün ictimai-iqtisadi, siyasi mühitin ə ümumi baxış Azərbaycan əd ə biyyatı Azərbaycan ədəbi dili Maarif Memarlıq Təsviri incəsən ə t və xəttatlıq Dekorativ və tətbiqi sənət sahələri Folklor və musiqi Elm § 2. Azərbaycanın mədəni həyatı XVIII yüzillikdə Nəticə İstifadə olunmuş mənbələr və ədəbiyyat Резюме Summary 5 MƏDƏNİYYƏT TARİXİMİZƏ DAİR QİYMƏTLİ TƏDQİQAT Xeyirbəy Sabir oğlu Qasımovun “Orta əsrlərdə Azərbaycan mədəniyyəti” monoqrafiyasına ÖN SÖZ Azərbaycan xalqı öz tarixi torpaqlarında qədim və zəngin mədəniyyət yaradıb. Bizim mədəniyyətimiz ayrı-ayrı tarixi dövrlərdə Qafqaz xalqlarının və digər qonşu ölkələrin mədəni inkişafına güclü təsir göstərib. “Kitabi-Dədə Qorqud” xalq qəhrəmanlıq eposunun bütün tarixi Azərbaycan torpaqlarında yayılması ilə mədəniyyətimiz Erkən İntibah dövrünə qədəm qoydu. Bundan sonra bütün orta əsrlər boyunca xalqımız dünya mədəniyyəti tarixinə bir-birinin ardınca bir-birindən qüdrətli dahi şəxsiyyətlər bəxş etdi. Lakin... ...Lakin zaman-zaman yurdumuzdan talanıb müxtəlif ölkələrə aparılan, dünya muzeylərini bəzəyən maddi və mənəvi mədəniyyət incilərimiz İran mədəniyyətinin nümunələri kimi təqdim olunmağa başladı. Bu ədalətsizlik indi də davam edir. Bundan daha dözülməz və demək olar ki, hər gün qarşılaşdığımız daha bir ədalətsizlik, daha bir reallıq da var. Çağdaş dövrdə bu ədalətsizlik bizi daha çox narahat edir: XIX yüzilliyin 20-30-cu illərində Rusiya müstəmləkəçilərinin torpaqlarımıza köçürüb gətirdikləri və 1918-ci ildə Azərbaycan ərazisində - İrəvan xanlığı ərazisində dövlət yaratmağa nail olmuş ermənilər bütün dünyada Azərbaycan mədəniyyətinin ən nadir nümunələrini öz mədəniyyətləri kimi təqdim edirlər. Qarşımızda çox çətin və çox şərəfli vəzifə durur: Doğma mədəniyyətimizə sahib çıxmaq və saxtakarlara, mədəniyyət oğrularına qarşı mübarizə aparmaq. Bunun üçün isə mədəniyyət tariximizi dərindən araşdırılmalı, tədqiqat işlərini genişləndirməliyik! Bu gərəkli iş bir an belə dayandırılmamalıdır! Azərbaycan xalqının yaratdığı zəngin, çoxşaxəli və təkrarsız mədəni dəyərlərin mühüm bir hissəsi orta çağların payına düşür. Orta əsr mədəniyyətimizin dahiləri, onların yaratdıqları nadir sənət inciləri, erkən və inkişaf etmiş Azərbaycan intibahı ümumdünya mədəniyyətinin qızıl səhifələridir. Bu qızıl səhifələri dünya tarixinə həkk etmiş Azərbaycan xalqı ümumdünya mədəniyyətinin inkişafına güclü təsir göstərmişdir. Təbiidir ki, son 50-60 il ərzində orta çağlar tariximizin araşdırılması gedişində mədəniyyət məsələləri də diqqətdən kənarda qalmamışdır. Orta çağlar Azərbaycan mədəniyyətinin öyrənilməsində sənətşünaslar, filosoflar, dilçi və ədəbiyyatşünas alimlər də nəzərəçarpan işlər görmüşlər. Bununla belə, mədəniyyət tariximizə dair bütün dövrləri əhatə edən ümumiləşdirilmiş əsərlərin yazılmasına Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|