Azərbaycan Respublikası
Mərkəzi Bankının İdarə Heyətinin
«_21__» _yanvar___2015-ci il tarixli
qərarı ilə təsdiq edilmişdir
Protokol № __01_
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MƏRKƏZİ BANKININ
TƏDQİQATLAR VƏ İNKİŞAF MƏRKƏZİ HAQQINDA
Ə S A S N A M Ə
B A K I - 2 0 1 5
2
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1. Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Tədqiqatlar və inkişaf
mərkəzi (bundan sonra – Mərkəz) Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının
(bundan sonra – Mərkəzi Bank) mərkəzi aparatının struktur bölməsidir.
1.2. Mərkəz öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını,
“Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı haqqında”, “Banklar haqqında”
Azərbaycan Respublikasının qanunlarını, Azərbaycan Respublikasının qüvvədə
olan digər normativ hüquqi aktlarını, Mərkəzi Bankın normativ xarakterli
aktlarını, İdarə Heyətinin qərarlarını, Mərkəzi Bank üzrə əmrləri, sərəncamları
və bu Əsasnaməni rəhbər tutur.
1.3. Mərkəz bu Əsasnamə ilə müəyyən olunmuş funksiyaların yerinə
yetirilməsi prosesində Mərkəzi Bankın digər struktur bölmələri və qurumları ilə
fəaliyyətini əlaqələndirir.
2. MƏRKƏZİN FƏALİYYƏTİNİN ƏSAS MƏQSƏDİ
Mərkəzin fəaliyyətinin əsas məqsədi ölkədə makroiqtisadi və maliyyə
sabitliyinin qorunması, bank-maliyyə sisteminin, habelə sosial-iqtisadi inkişafın
dəstəklənməsi istiqamətlərində fundamental tədqiqatlar aparmaq, iqtisadiyyat və
maliyyə üzrə müasir bilik və bacarıqların yayılmasını təmin etməkdir.
3. MƏRKƏZİN ƏSAS FUNKSİYALARI
Mərkəz aşağıdakı əsas funksiyaları həyata keçirir:
3.1. pul və maliyyə sabitliyi siyasətinin, habelə bank sektoru və maliyyə
infrastrukturunun inkişafı siyasətinin işlənməsinə və Mərkəzi Bankın digər
funksiyalarının həyata keçirilməsinə dəstək verən fundamental tədqiqatlar
aparır, əldə olunmuş nəticələri Mərkəzi Bankın müvafiq struktur bölmələrinə
təqdim edir;
3.2.
makroiqtisadi
göstəricilər
arasında
səbəb-nəticə
əlaqələrinin
ekonometrik qiymətləndirilməsinə, siyasət simulyasiyalarının aparılmasına, orta
və uzunmüddətli makroiqtisadi proqnozların verilməsinə imkan verən iqtisadi-
riyazi modellər qurur, iqtisadi modelləşdirmə metodologiyasını təkmilləşdirir;
3
3.3. iqtisadi inkişaf, struktur və sosial problemlərə dair nəzəri və elmi-
tədqiqat bazasını formalaşdırır, inkişaf və institusional iqtisadiyyat sahəsində
nəzəri əsasları və tədqiqat metodologiyasını inkişaf etdirir, müxtəlif elmi
yanaşmaları mənimsəyir və tədqiqatlarda tətbiq edir, habelə ölkə üzrə iqtisadi
siyasətin formalaşması və tədqiqində iştirak edir;
3.4. qabaqcıl təcrübələr əsasında bank və ödəniş sisteminin inkişaf
strategiyalarını hazırlayır. Strateji hədəflərin həyata keçirilməsi istiqamətində
fundamental tədqiqatlar aparır, modellər qurur və rəhbərliyə təkliflər verir;
3.5. digər dövlət orqanlarının müvafiq struktur bölmələri və iqtisadi
problemlərin tədqiqi ilə məşğul olan elmi təşkilatlarla müvafiq problemlər üzrə
əməkdaşlıq həyata keçirir;
3.6. Mərkəzi Bankda monetar idarəetmənin intellektual resurslarının inkişaf
etdirilməsini təmin edir, ölkənin maliyyə-bank sistemində zəruri bilik və
səriştələrin formalaşdırılması və mütəmadi inkişafı məqsədilə təlimlər təşkil
edir, iqtisadiyyat, maliyyə və bankçılıq üzrə əhali və digər hədəf qrupları
arasında maarifləndirmə tədbirlərini həyata keçirir, rəhbərliyin tapşırığı ilə
xüsusi layihələri icra edir;
3.7. fəaliyyət istiqamətləri üzrə strateji və əməliyyat planlarını hazırlayır,
təsdiq olunmuş planların icrasını təmin edir;
3.8. Mərkəzə daxil olan müraciətlərə baxır, sorğu və məktublara cavablar
hazırlayır;
3.9. rəhbərliyin tapşırıqlarına uyğun olaraq fəaliyyət istiqamətləri üzrə
digər işləri yerinə yetirir.
4. MƏRKƏZİN TƏŞKİLATİ STRUKTURU VƏ İDARƏ OLUNMASI
4.1. Mərkəzin təşkilati strukturu aşağıdakılardan ibarətdir:
4.1.1. Makroiqtisadi tədqiqatlar departamenti;
4.1.2. İqtisadi inkişafın tədqiqatları departamenti;
4.1.3. Maliyyə sektorunun tədqiqatları departamenti;
4.1.4. Resurslar və maarifləndirmə xidməti.
4
4.2. Makroiqtisadi tədqiqatlar departamentinin təşkilati strukturu
aşağıdakı şöbələrdən ibarətdir:
4.2.1. Makroiqtisadi və monetar tədqiqatlar şöbəsi;
4.2.2. Modelləşdirmə və proqnozlaşdırma şöbəsi.
4.3. İqtisadi inkişafın tədqiqatları departamentinin təşkilati strukturu
aşağıdakı şöbələrdən ibarətdir:
4.3.1. Struktur və inkişaf məsələlərinin tədqiqi şöbəsi;
4.3.2. Mikroiqtisadiyyat şöbəsi.
4.4. Maliyyə sektorunun tədqiqatları departamentinin təşkilati strukturu
aşağıdakı şöbələrdən ibarətdir:
4.4.1. Maliyyə sabitliyinin tədqiqi şöbəsi;
4.4.2. Maliyyə vasitəçiliyinin tədqiqi şöbəsi.
4.5. Resurslar və maarifləndirmə xidmətinin təşkilati strukturu
aşağıdakı struktur vahidlərindən ibarətdir:
4.5.1. İqtisadi maarifləndirmə qrupu;
4.5.2. İntellektual resurslar laboratoriyası.
4.6. Mərkəzin fəaliyyətinə direktor rəhbərlik edir. Mərkəzin direktoru
Mərkəzi Bankın İdarə Heyəti tərəfindən vəzifəyə təyin edilir və vəzifədən azad
olunur. Mərkəzin direktoru öz fəaliyyətini Mərkəzi Bankın İdarə Heyəti
tərəfindən təsdiq olunmuş vəzifə təlimatına əsasən həyata keçirir.
4.7. Mərkəzin direktor müavini, departamentlərin direktorları, şöbə
rəisləri, xidmət (qrup) rəhbəri və laboratoriya müdiri Mərkəzi Bankın İdarə
Heyəti tərəfindən vəzifəyə təyin edilir və vəzifədən azad edilirlər.
4.8. Mərkəzin direktor müavini, departamentlərin direktorları, şöbə
rəisləri, xidmət (qrup) rəhbəri və laboratoriya müdiri öz fəaliyyətlərini Mərkəzi
Bankın İdarə Heyəti tərəfindən təsdiq olunmuş vəzifə təlimatına əsasən həyata
keçirirlər.
4.9. Departamentlərin
fəaliyyətinə
departament
direktorları,
departamentlərin şöbələrinin fəaliyyətinə şöbə rəisləri, xidmətin (qrupun)
5
fəaliyyətinə xidmət (qrup) rəhbəri, xidmətin laboratoriyasının fəaliyyətinə
laboratoriya müdiri rəhbərlik edirlər.
4.10. Mərkəzin direktoru işdə olmadıqda onun səlahiyyətlərini direktor
müavini, o da işdə olmadıqda, rəhbərliyin qərarı ilə həvalə edilmiş departament
direktorlarından biri həyata keçirir.
4.11. Departament direktorları işdə olmadıqda onların səlahiyyətlərini
rəhbərliyin qərarı ilə həvalə edilmiş şöbə rəislərindən biri həyata keçirir;
4.12. Mərkəzin ştat cədvəlini Mərkəzi Bankın sədri təsdiq edir.
5. MƏRKƏZİN İŞİNİN TƏŞKİLİ
5.1. Makroiqtisadi tədqiqatlar departamenti effektiv pul siyasətinin
formalaşmasına və həyata keçirilməsinə imkan verən tədqiqat bazasının
inkişafını təmin edir. Departamentə daxil olan şöbələr aşağıdakı vəzifələri yerinə
yetirir:
5.1.1. Makroiqtisadi və monetar tədqiqatlar şöbəsi:
5.1.1.1. pul siyasətinin makroiqtisadi effektlərinin tədqiqi və onun
transmissiyası mexanizminin təkmilləşdirilməsi sahəsində tədqiqatlar aparır və
təkliflər hazırlayır;
5.1.1.2. pul və məzənnə siyasətinin rejimləri üzrə tədqiqatlar aparır və
təkliflər hazırlayır;
5.1.1.3. iqtisadiyyatda tsiklləri izləyir, makroiqtisadi qeyri-tarazlıqları
müəyyən edir və qiymətləndirir, iqtisadi artımın və makroiqtisadi dayanıqlığın
fundamental diaqnostikasını aparır;
5.1.1.4. makroiqtisadi tədqiqatlar metodologiyası üzrə qlobal trendləri və
dəyişiklikləri öyrənir və daxili potensiala inteqrasiyasını təmin edir;
5.1.1.5. makroiqtisadi siyasətlərin koordinasiyası məsələlərini tədqiq
edir;
6
5.1.1.6. dünya
iqtisadiyyatında,
o
cümlədən
mühüm
ticarət
tərəfdaşlarında mövcud inkişaf meyillərini izləyir, onun ölkə iqtisadiyyatına
təsir kanallarını tədqiq edir;
5.1.1.7. xarici sektoru tədqiq edir, o cümlədən xarici ticarətin struktur və
coğrafi problemlərini öyrənir;
5.1.1.8. daşınmaz əmlak bazarının vəziyyətini tədqiq edir və burada
tarazlığı və hərarəti qiymətləndirir;
5.1.1.9. qlobal makroiqtisadi siyasətdə, o cümlədən əsas tərəfdaş
ölkələrin siyasət kursunda baş verən mühüm dəyişiklikləri mütəmadi izləyir və
təkliflər formalaşdırır.
5.1.2. Modelləşdirmə və proqnozlaşdırma şöbəsi:
5.1.2.1. Makroiqtisadiyyat sahəsində modellər, orta və uzunmüddətli
makroiqtisadi ssenarilər və simulyasiyalar hazırlayır, mövcud modelləri
mütəmadi olaraq təkmilləşdirir;
5.1.2.2. iqtisadi artım, inflyasiya, məşğulluq, pula tələb və maliyyə
köpüklərinə təsir edən amilləri kəmiyyətcə qiymətləndirir, həmin amilləri
proqnozlaşdırmaq məqsədi ilə müvafiq modellər qurur;
5.1.2.3. iqtisadi inkişaf, o cümlədən struktur və institusional inkişaf
məsələlərinin yerli şəraitə uyğun ekonometrik tədqiqini və modelləşdirilməsini
təmin edir, bu məqsədlə müvafiq metodologiyaları hazırlayır və təkmilləşdirir.
5.2. İqtisadi inkişafın tədqiqatları departamenti iqtisadi siyasətin
fundamental diaqnostikasına, habelə onun strateji kursunun formalaşmasına
imkan verən tədqiqat bazasının inkişafını təmin edir. Departamentə daxil olan
şöbələr aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:
5.2.1. Struktur və inkişaf məsələlərinin tədqiqi şöbəsi:
5.2.1.1. dayanıqlı inkişaf sahəsində qlobal prosesləri və təcrübələri tədqiq
edir, təcrübələrin yerli spesifikaya uyğunluğunu qiymətləndirir;
5.2.1.2. inkişaf iqtisadiyyatı sahəsində nəzəri-empirik məsələləri və
modelləri araşdırır;
7
5.2.1.3. iqtisadiyyatın inkişaf meyillərini, başlıca problemlərini və
mərhələlərini tədqiq edir;
5.2.1.4. müxtəlif inkişaf və artım paradiqmaları və modellərini araşdırır,
bu sahədə yerli şəraitə uyğunlaşdırılmış siyasət təkliflərini formalaşdırır;
5.2.1.5. iqtisadi siyasətin institusional bazasının və bu sahədə
idarəetmənin təkmilləşdirilməsi istiqamətində araşdırmalar aparır;
5.2.1.6. gəlirlərin bölgüsü, sosial rifah və regional inkişaf məsələlərini
tədqiq edir, bu sahədə müvafiq siyasətlərin yaxşılaşdırılması məqsədi ilə
konseptual təkliflər hazırlayır;
5.2.1.7. struktur və institusional məsələləri tədqiq edir, bu sahədə
müvafiq siyasət çərçivələrinin formalaşmasına dair təkliflər verir;
5.2.1.8. iqtisadi inkişafda sosial kapitalın və insan inkişafının roluna dair
araşdırmalar aparır, bu sahədə konseptual təkliflər hazırlayır;
5.2.1.9. qlobal açıqlıq, ticarət və inkişaf, o cümlədən ixrac yönümlü artım
məsələlərini araşdırır və təkliflər hazırlayır;
5.2.1.10. ölkə
iqtisadiyyatının
beynəlxalq
sosial-iqtisadi
inkişaf
reytinqlərini təhlil edir;
5.2.1.11. qlobal iqtisadi beyin mərkəzlərinin və institutların fəaliyyətini
izləyir və konseptual təkliflər hazırlayır.
5.2.2. Mikroiqtisadiyyat şöbəsi:
5.2.2.1. istehlakçıların istehlak, sərmayə və yığım davranışlarını
modelləşdirir və onlara təsir edən əsas amilləri müəyyən edir;
5.2.2.2. istehsalçı
davranışlarını,
istehsal
və
istehsal
xərcləri
funksiyalarını araşdırır;
5.2.2.3. biznes inamına və istehlakçı gözləntilərinə təsir edən amillərin
təhlilini aparır;
5.2.2.4. iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sektorları üzrə rəqabət qabiliyyətini
tədqiq edir və rəqabət üstünlüklərinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində
konseptual təkliflər hazırlayır;
8
5.2.2.5. müxtəlif fiskal və monetar siyasət ssenarilərinin mikroiqtisadi
subyektlərin qəbul etdikləri qərarlara təsirini tədqiq edir;
5.2.2.6. əmtəə,
əmək
və
maliyyə
bazarlarının
formalaşması
qanunauyğunluqlarını araşdırır və bazar effektivliyinin determinantlarını
müəyyən edir;
5.2.2.7. müxtəlif məhsulların qiymətinin formalaşmasını təmin edən
amillər səbətini müəyyənləşdirir və qiymətin əmələgəlmə prosesində onların
fərdi rolunu tədqiq edir;
5.2.2.8. bazarlarda struktur məsələlərini araşdırır;
5.2.2.9. mikro subyektlərin likvidliyinin, real sektorun inkişafı üçün
kapitallaşma kanallarının və digər mikroiqtisadi məsələlərin fundamental
araşdırmalarını həyata keçirir.
5.3. Maliyyə sektorunun tədqiqatları departamenti maliyyə-bank
sektorunun dayanıqlığı, sabitliyi və maliyyə vasitəçiliyinin inkişafının effektiv
tənzimlənməsi çərçivəsi üzrə tədqiqat bazasının inkişafını təmin edir, strategiya
və dövlət proqramları hazırlayır və bu istiqamətdə digər dövlət proqramlarında
iştirak edir. Departamentə daxil olan şöbələr aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:
5.3.1. Maliyyə sabitliyinin tədqiqi şöbəsi:
5.3.1.1. maliyyə sabitliyi sahəsində qlobal meyilləri və bu sahədə siyasət
çərçivəsinin formalaşması və tətbiqi üzrə beynəlxalq təcrübələri araşdırır;
5.3.1.2. ölkənin maliyyə-bank sisteminin iqtisadi və maliyyə şoklarına
qarşı dayanıqlığını müntəzəm əsasda tədqiq edir və bunun üçün modellər qurur;
5.3.1.3. makroprudensial tənzimləmə üzrə alətlərin kalibrasiyasını,
iqtisadiyyata
və
maliyyə-bank
sisteminə
təsirlərini
modelləşdirir
və
proqnozlaşdırır.
5.3.2. Maliyyə vasitəçiliyinin tədqiqi şöbəsi:
9
5.3.2.1. maliyyə inkluzivliyinin orta və uzunmüddətli dövrdə artırılması
üzrə beynəlxalq təcrübəni öyrənir və bu istiqamətdə strategiya və dövlət
proqramları hazırlayır;
5.3.2.2. maliyyə vasitəçiliyinin iqtisadi artıma təsir kanallarını empirik
modellər vasitəsilə tədqiq edir və proqnozlaşdırır;
5.3.2.3. maliyyə vasitəçiliyinin dərinliyinin artırılması məqsədilə maliyyə
sisteminin bütün seqmentlərinin, o cümlədən bank sektorunun inkişafı və
maliyyə infrastrukturunun (ödəniş sistemləri, kredit məlumat büroları və girovun
qeydiyyatı sistemi) müasirləşməsi üzrə beynəlxalq təcrübəni öyrənir və bu
istiqamətdə strategiya və dövlət proqramları hazırlayır;
5.3.2.4. bank və ödəniş sistemləri sahəsində praktiki tətbiq olunan
metodlar, alətlər, texnologiyalar və vasitələr hazırlayır;
5.3.2.5. maliyyə vasitəçiliyin digər seqmentlərinin (qiymətli kağızlar
bazarı, sığorta və pensiya sistemləri və s.) inkişaf yollarını araşdırır və təkliflər
verir, həmçinin bu istiqamətdə dövlət proqramlarında iştirak edir;
5.3.2.6. beynəlxalq maliyyə bazarlarını tədqiq edir və onların ölkə
iqtisadiyyatına və maliyyə sisteminə potensial təsirlərini qiymətləndirir və
təkliflər verir;
5.3.2.7. maliyyə savadlılığı sahəsində müxtəlif maarifləndirici vasitələrin,
məhsulların və internet resursların məzmununun hazırlanmasında iştirak edir.
Bank və ödəniş sisteminin inkişafı üçün elmi-tədqiqat işləri üzrə müsabiqələrin
keçirilməsini həyata keçirir.
5.4. Resurslar və maarifləndirmə xidməti pul və bank siyasətinin
intellektual resurslarının inkişaf etdirilməsini, əhali və digər hədəf qrupları
arasında maliyyə savadlığının artırılmasını, maliyyə-bank sistemində insan
resurslarının peşə hazırlığı səviyyəsinin təkmilləşdirilməsini təmin edir, habelə
rəhbərliyin tapşırığı ilə Mərkəzi Bankda xüsusi layihələrin icrasını təşkil edir.
Xidmətə daxil olan struktur vahidləri aşağıdakı vəzifələri yerinə yetirir:
10
5.4.1. İqtisadi maarifləndirmə qrupu:
5.4.1.1. cəmiyyətdə maliyyə savadlığının artırılmasına xidmət edən
müxtəlif maarifləndirici vasitələrin, məhsulların və internet resursların
hazırlanmasını və inkişafını təmin edir;
5.4.1.2. maliyyə savadlığı sahəsində strateji sənədlərin hazırlanmasında
iştirak edir və bu sahədə müvafiq fəaliyyətin aidiyyatı qurumlarla
koordinasiyasını təmin edir;
5.4.1.3. makroiqtisadi tədqiqatlar, iqtisadi inkişafın tədqiqatları və
maliyyə
sektorunun
tədqiqatları
departamentləri
tərəfindən
aparılmış
tədqiqatların əsas nəticələrinin öyrənilməsi üzrə informasiya sessiyaları,
seminarlar, dəyirmi masalar və digər məlumatlandırma tədbirlərini həyata
keçirir;
5.4.1.4. makroiqtisadi tədqiqatlar, iqtisadi inkişafın tədqiqatları və
maliyyə sektorunun tədqiqatları departamentləri tərəfindən aparılmış və tətbiqi
tövsiyə edilmiş tədqiqatların əsas nəticələri üzrə Mərkəzi Bankın, aidiyyəti
dövlət orqanlarının və maliyyə sistemi iştirakçılarının mütəxəssislərinə müvafiq
kompetensiyaların formalaşdırılması məqsədilə xüsusi treninqlər təşkil edir;
5.4.1.5. yerli və xarici təlimçiləri cəlb etməklə digər ölkələrin bank-
maliyyə sistemində özünü doğrultmuş və akkreditasiya olunmuş aidiyyəti
sertifikatlaşdırılmış proqramlara hazırlıq üzrə təlimləri təşkil edir;
5.4.1.6. maliyyə-bank sistemində insan resurslarının inkişafı məqsədilə
xarici dövlətlərin mərkəzi bankları, xarici və yerli tədris institutları ilə
əməkdaşlıq edərək lazımi informasiya mübadiləsini aparır, qarşılıqlı işgüzar
əlaqələr qurur, Mərkəzi Bankın aidiyyəti departamenti ilə birlikdə zəruri
resurslar cəlb edir;
5.4.1.7. Mərkəzi Bankın aidiyyəti departamentinin təqdimatı əsasında
geniş ictimaiyyət üçün mərkəzi bankçılıq, makro və mikroiqtisadiyyat və
11
iqtisadiyyatın digər sahələri üzrə qısamüddətli seminar, tədris məşğələləri və
təqdimatların keçirilməsini təmin edir;
5.4.1.8. maliyyə-bank sisteminə aid ictimai maraq kəsb edən mövzularda
maarifləndirmə işlərini təşkil edir.
5.4.2. İntellektual resurslar laboratoriyası:
5.4.2.1. Mərkəzi Bankın məqsədləri və funksiyaları üzrə müvafiq
intellektual resurslarının yaradılması və inkişaf etdirilməsini təmin edir;
5.4.2.2. bank işçiləri və geniş ictimaiyyət arasında xüsusi təhsil
layihələrini və maarifləndirmə işlərini həyata keçirmək məqsədilə E-təhsil, E-
kitabxana, E-jurnal, E-muzey, Virtual Mərkəzi Bank, İntellektual oyunlar və s.
bölmələrdən ibarət İqtisadi tədqiqatlar və bilik portalının formalaşmasını və
inkişafını təmin edir;
5.4.2.3. Mərkəzi Bank əməkdaşları və digər istifadəçilər üçün
kitabxananın (o cümlədən elektron kitabxananın) fəaliyyətini təşkil edir və onun
resurslarından müntəzəm istifadəni təmin edir;
5.4.2.4. Azərbaycanda bank sisteminin tarixi ilə bank işçilərini, geniş
ictimaiyyəti tanış etmək məqsədilə Mərkəzi Bankın muzeyini təşkil edir;
5.4.2.5. aidiyyəti intellektual və innovasiya institutlarının fəaliyyəti və
alətləri üzrə araşdırmalar aparır, onlarla qarşılıqlı əməkdaşlıq əlaqələrini qurur,
Mərkəzin intellektual beyin mərkəzi kimi formalaşması üçün müxtəlif layihələr
və tədbirlər həyata keçirir;
5.4.2.6. Mərkəzi Bank rəhbərliyinin tapşırığı ilə həyata keçirilən xüsusi
layihələrin icrasını təşkil edir, dövlət orqanları, elmi-tədqiqat müəssisələri,
müxtəlif fondlar, yerli və beynəlxalq təşkilatlarla müştərək layihələr işləyib
hazırlayır və həyata keçirir;
5.4.2.7. iqtisadiyyat və maliyyə sahəsində beynəlxalq elmi-praktik
konfransların, diskussiyaların keçirilməsini təşkil edir;
5.4.2.8. Mərkəzi Bankın fəaliyyəti çərçivəsində nəşr işlərini təşkil edir.
Mərkəzi Bankın sədri
E.Rüstəmov
12
Dostları ilə paylaş: |