Azərbaycan respublikasi iQTİsadiyyat və SƏnaye naziRLİYİ
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Dünya təcrübəsində xüsusi iqtisadi zonalar, mövcud vəziyyət, inkişaf perspektivləri” mövzusunda ARAYIŞI
- Dünyadakı xüsusi iqtisadi zonaların ümumi vəziyyəti ............................................... 15
- Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonalar ....................................................................... 45
- Xüsusi iqtisadi zonalar haqqında ümumi anlayış
- Xüsusi iqtisadi zonalar
|
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI İQTİSADİYYAT VƏ SƏNAYE NAZİRLİYİ
“Dünya təcrübəsində xüsusi iqtisadi zonalar, mövcud vəziyyət, inkişaf perspektivləri” mövzusunda ARAYIŞI Hazırladı: Sənaye şöbəsinin Sənaye zonaları sektorunun böyük məsləhətçisi Samirə Tağıyeva
BAKI – 2015 2
MÜNDƏRİCAT
Xüsusi iqtisadi zonaların anlayışı və mahiyyəti ............................................................ 3 Xüsusi iqtisadi zonaların yaradılması məqsədləri və şərtləri ........................................ 7 Xüsusi iqtisadi zonaların təsnifatı .............................................................................. 12 Dünyadakı xüsusi iqtisadi zonaların ümumi vəziyyəti ............................................... 15 Dünyada xüsusi iqtisadi zonalar ................................................................................ 15 Azərbaycanın qonşu dövlətlərində və MDB ölkələrində xüsusi iqtisadi zonalar .......... 24 Türkiyə ...................................................................................................................... 24 İran ........................................................................................................................... 27 Rusiya ....................................................................................................................... 29 Belarus ...................................................................................................................... 31 Özbəkistan ................................................................................................................ 32 Qazaxıstan ................................................................................................................ 33 Qırğızıstan ................................................................................................................. 35 Tacikistan .................................................................................................................. 37 Moldova .................................................................................................................... 39 Türkmənistan ............................................................................................................ 41 Gürcüstan ................................................................................................................. 42 Ukrayna .................................................................................................................... 43 Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonalar ....................................................................... 45 Ədəbiyyat siyahısı .................................................................................................... 58
3
Xüsusi iqtisadi zonalar haqqında ümumi anlayış
Məlum olduğu kimi, dünya təsərrüfat sisteminin formalaşması tarixi müxtəlif iqtisadi islahatlar mərhələsindən keçmişdir və iqtisadi islahatların aparılmasında bu və ya digər formada müxtəlif yeni iqtisadi vasitələrdən istifadə edilmişdir. Belə iqtisadi vasitələrdən və fəal inteqrasiya proseslərindən biri kimi xüsusi iqtisadi zonalar diqqəti cəlb edir. 1 Müasir dövrdə xüsusi iqtisadi zonalar xarici ticarət strategiyasının vacib elementlərindən biridir. Belə ki xüsusi iqtisadi zonalar yerli və xarici kapitalın cəlb olunmasına, ixracın genişlənməsinə, valyuta ehtiyyatlarının artmasına, yeni texnologiyalara çıxma imkanına və nəticədə milli iqtisadiyyatın inkişafına və dünya bazarına səmərəli inteqrasiya olunmasına gətirib çıxarmışdır. Xüsusi iqtisadi zonalar təsərrüfatın ərazi təşkilinin yeni formalarından biri hesab olunmaqla dünya təsərrüfat sistemində xüsusi çəkiyə malikdir. 2 Xüsusi iqtisadi zonalar XX əsin ikinci yarısından etibarən beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrilmişlər. Dünya iqtisadi əlaqələri üçün xüsusi iqtisadi zonalar əsasən beynəlxalq əmtəə dövriyyəsinin fəallaşdırılması, investisiyaların cəlb edilməsi, iqtisadi inteqrasiya proseslərinin dərinləşdirilməsi hesabına iqtisadi artımın sürətləndirilməsi faktoru kimi və eyni zamanda inteqrasiya proseslərinin təşkilati formalarından biri kimi çıxış edir. Bu mövzu son illər iqtisadçıların, alimlərin, sahibkarların, siyasətçilərin diqqətini getdikcə daha çox özünə cəlb etməkdədir. Belə ki xüsusi iqtisadi zonalar dünya təcrübəsinə ciddi nüfuz edərək müxtəlif dövlətlərdə uğurla fəaliyyət göstərirlər. Xüsusi iqtisadi zonalar - yerli və xarici sahibkarlar üçün əlverişli iqtisadi şəraitə malik olan və digər ərazilərə münasibətdə xüsusi hüquqi rejimli məhdud sahələrdir. Bir qayda olaraq xüsusi iqtisadi zonalar bu və ya digər dərəcədə xüsusiləşmiş coğrafi ərazidir. Xüsusi iqtisadi zona təkcə ayrılmış, xüsusi bir coğrafi ərazi deyil. Xüsusi iqtisadi zonalar mahiyyət etibarilə milli iqtisadi məkanın, ölkənin digər ərazilərində tətbiq edilməyən
1 Əliyev Şəfa Tiflis oğlu - “Azərbaycanda xüsusi iqtisadi zonaların gerçəkləşdirilməsində Sumqayıt sənaye-istehsal kompleksi amili”. Audit jurnalı 2011, № 4 (səhifə 46) 2 Rasim Abutalıbov - “Xüsusi iqtisadi zonaların sosial-iqtisadi inkişafa təsiri” Qafqaz Universitetinin jurnalı 2012, , № 34 (səhifə 33-34) Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|