Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ baki biznes universiteti
Yüklə 2,83 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- «RƏQABƏT VƏ MARKETİNQ» (Monoqrafiya)
- Biznes Universitetinin nəşri, Səh 157
- © İ. M. Abbasov
- E. N. Quliyev
| 1 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ BAKI BİZNES UNİVERSİTETİ İ. M. ABBASOV, Z. M. MƏMMƏDOVA, E. N. QULİYEV «RƏQABƏT VƏ MARKETİNQ» (Monoqrafiya) BAKI - 2012 2 Monoqrafiya Bakı Biznes Universitetinin 20 illik yubileyinə bir töhfədir. Rəyçilər: 1. İqtisad elmləri doktoru, professor Manafov Q. N. 2. İqtisad elmləri doktoru, professor Əhmədov M. A. Elmi redaktor: İqtisad elmlər namizədi, dosent Sadıqov R. F. «RƏQABƏT VƏ MARKETİNQ» (monoqrafiya) – Bakı Biznes Universitetinin nəşri, Səh 157 Məzmunu açıqlamaq məqsədilə elmi tədqiqat işinin mövzusu üç fəslə və onun hər biri müəyyən paraqraflara bölünmüşdür. I fəsildə bazar münasibətləri şəraitində rəqabətin mahiyyəti və məz- munu, onun kapitalist təsərrüfatçılığı sistemində xüsusi yeri və aparıcı rolu göstərilmişdir. Burada rəqabətin səviyyələri, əhatə miqyasları və növləri (formaları) məntiqi dəlillərlə qruplaşdırılmış və təsnifləşdirilmişdir. II fəsildə rəqabət və rəqabət mübarizəsinin aşkar və gizli qalan tərəf- lərinin öyrənilməsi məqsədilə marketinq elminin imkanlarından necə və hansı istiqamətdə istifadə ediləcəyi elmi nəzəri planda öz əksini tapmışdır. III fəsildə əvvəlki iki fəsillərin elmi-metodiki bazasından istifadə edərək əmtəələrin rəqabət qabiliyyətli olmalarının təcrübədə necə öyrənil- məsi açıqlanmışdır. Həmin fəsildə məhsulların keyfiyyətlərinin, səviyyə- lərinin və rəqabət qabiliyyətli olmalarının qiymətləndirilməsi metodları ayrıca paraqraf kimi verilmişdir. Nəticə və təklifləri diqqətəlayiqdir. Belə ki burada ölkəmiz üçün rə- qabət və rəqabət mübarizəsinin elmi aktuallığı və praktiki əhəmiyyəti, onların neqativ tərəfləri yığcam şəkildə təqdim edilmişdir. Q 0605010006 qrifli nəşr 091-2012 © İ. M. Abbasov Z. M. Məmmədova E. N. Quliyev © Bakı Biznes Universiteti 3 GİRİŞ Rəqabət - yaşamaq, davam gətirmək uğrunda yarış- maq, özünü təsdiq və ifadə etmək üsulu, sosial və iqtisadi strukturun mövcud olma formasıdır. Rəqabət hər vaxt və hər yerdə bu və ya başqa formada, təbiətdə, əhali içərisin- də, ölkələr, millətlər, qitələr, müəssisələr arasında və onla- rın daxilində, xalq təsərrüfatı sahələri arasında və onların daxilində, satıcılar və alıcılar, əmtəələr və xidmətlər arasında gedən mübarizədir. Təbiətdə rəqabət heyvanların və onların növləri ara- sında, flora, fauna və onların daxilində, yaşayış məkanı, sahə və yer uğrunda mübarizədə özünü büruzə verir. So- sial mühitdə, daha doğrusu insan cəmiyyətində rəqabət real şəraitə uyğunlaşmaq və güclü olub qalib gəlmək üçün təbii mühitdə gedən barışmaz və kəskin mübarizəni xatırladır. Kapitalizm dövründə daha doğrusu bazar iqtisadiy- yatı şəraitində rəqabət sosial və iqtisadi sahədə geniş nü- fuz keçərək böyük miqyaslar alır, dərinləşir və genişlənir. Təbiət və insan cəmiyyəti özünün tarixən mövcud ol- duğu dövrdən mübarizəni hərəkətə gətirən və güclülərin qalib gəldiyi sistemi, təbiətin müdafiəsinin və sosial-iqti- sadi strukturlarda proqres aləti olan rəqabətdən başqa heç bir yaxşı şey yaratmağı və fıkirləşməyi bacarmayıb. Bazar münasibətləri şəraitində dövlət orqanları tərə- findən rəqabət ictimai şüuru və iqtisadiyyatı səmərəli idarə etməyə sövq edən təbii zərurət kimi qəbul edilir. Odur ki, elə kapitalist təsərrüfat sistemində insan fəaliyətinin bütün 4 sahələrində rəqabət rejiminin (qayda qanunun) yaranması və ictimai həyata daxil olması üçün hər şey edilir. Bunu da qeyd etmək lazımdır ki, kapitalizmdə, bazar iqtisadiyyatın- da rəqabət insan azadlığının bir hissəsi kimi qəbul edilir. Ümumiyyətlə, bazar iqtisadiyyatı şəraitində öz iqti- sadiyyatını inkişaf etdirən ölkələrin təcrübəsi göstərir ki, dövlət səviyyəsində rəqabətin bütövlükdə insanlar, müəssisələr, təşkilatlar və s. arasında yaranan iqtisadi mü- nasibətlərə hərtərəfli yanaşılması məqsədilə aşağıdakılar şərh edilir: 1) Təkcə formal demokratik hüquq və insanların azadlığı təmin olunmur, eyni zamanda onların təsərrüfatçı- lığında və maliyyə-iqtisadi fəaliyyətində sərbəstlik təmin olunur. Bu halda siyasət iqtisadiyyatdan ayrılır və dövlət «Kasıb millət-varlı dövlət» prinsipini yox «varlı millət- varlı dövlət» prinsipini müdafiə edərək iqtisadi siyasətə üstünlük verir. Həmçinin birbaşa və düz deyir: «İnsanın əsas azadlığı onun maddi imkanlarıdır». BMT-nin 10 de- kabr 1948-ci ildə qəbul etdiyi insan qanunları haqqında qəbul etdiyi Konvensiyada bütün bu və digər hallar aydın əks olunur. Azərbaycan Respublikası 1995-ci ildə bu Kon- vensiyaya birləşdi. 2) İnsanların azadlıqlarının qanunu-hüquqi bazası, mülkiyyət formasının müxtəlifliyi və müxtəlif mülkiyyət- çilik hüquqi təmin olunur. Qanun əsasında çox - ukladlı xalq təsərrüfatı yaradılır və dövlət tərəfindən eyni qaydada müdafiə edilir. Yüklə 2,83 Kb. Dostları ilə paylaş:
|