Azərbaycan respublikasi təHSİl naziRLİYİ QƏRBİ kaspi universiteti
Yüklə 255,78 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- GİRİŞ
- Mövzu № 2. Etik Düşüncənin Emosional Aspekti
- Mövzu № 3. Etika Nəzəriyyələri
- Mövzu № 4. Qeyri-Obyektivlik
- Mövzu № 5. Etik Yanılmalar
- Mövzu № 7 . Maraqların Toqquşması
- Mövzu № 8. Akademiklər
- Mövzu № 9. Fəzilətin Etikası
- Mövzu № 10. Təhsil və Professionalizm
- Mövzu № 11. Əxlaq və Müəllim
- Mövzu № 12. Rəqiblərin Arqumentasiyası
- Mövzu № 13. Tədris və Tabu
- Mövzu № 14. Oyunun Qaydaları
- Mövzu № 15. Demokratiya
| 1
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
QƏRBİ KASPİ UNİVERSİTETİ
“Peşə Etikası” kursu üzrə
PROQRAM
BAKI – 2018 2
Peşə Etikası tədris kursu etik düşüncənin emosional aspektləri, etika nəzəriyyələti, qeyri- obyektivlik, etik yanılmalar, müəllim və tələbə münasibtləri və müəllimlərin məsuliyyəti kimi mövzuları öyrənir. Bu kursun əsas diqqəti isə etikanın nə demək olduğu, bizim nəyə görə etik normalara ehtiyacımız olduğunu və müxtəlif peşələrdə fəaliyyət göstərən professionalların hansı etik normaları gözləməsi gərəktiyini öyrənir. Təqdim olunmuş proqramda adı çəkilən məsələlərlə yanaşı fəzilət və onun nəyə görə dəyərli olduğu, etika tədris etməyin əxlaqi problemləri və bir çox sahələrdə, o cümlədən də dövlətin idarə edilməsində etikann tətbiqi öyrənilir. Bu məsələlərdən ən aktualı isə sonuncudur – hökümət üzvlərinin öz doğru bildikləri siyasi proqramı həyata keçirməlidir yoxsa xalqın əksəriyyətinin istəklərinə uyğun davranmalıdır? Proqramda məntiqi ardıcıl tematik plan mövzularının adları, onların annotasiyaları və tövsiyyə olunmuş ədəbiyyatın siyahısı təqdim edilmişdir. Təqdim olunmuş mövzular Qərbi Kaspi Universitetinin “Siyasi elmlər” kafedrasının tədris proqramında nəzərdə tutulan “Seçki Texnologiyaları” fənni üzrə 45 saatlıq kursun mündəricatını əhatə edir. Bu proqram politologiya ixtisası üzrə magistr hazırlığı ücün nəzərdə tutulmuşdur.
3
1. Etika 2. Mühakimə
Etik düşüncə ilə tanışlıq. Fundamental etik məsələlər. Hər kəsin bilməli olduğu bazis məsələlər. Eik misallar və onları mühakkimə etmək. Mühakimə etməyin əhəmiyyəti. Mühakimə, tənqid və qınaq arasındakı fərqlər. Etik perspektiv əldə etmək. Praktiki etika və normativ etika. Metaetika. Etika və əxlaq arasındakı fərqlər. Etikada əsas suallar. Formalist, relativist və kontekstualist məktəblər. Etik parametrlər. Tənqidi təfəkkür. Özünü yoxlamaq bacarığı.
Mövzu № 2. Etik Düşüncənin Emosional Aspekti
1. Əxlaqi mühakimə 2. Əxlaqi misallar
İnsan biologiyası və əxlaqi mühakimə prosesi. Adillik və emosiyalar. Etik qərar vermədə emosiyanın yeri. Əxlaqi emosiyalar. Əxlaqi qürur. Əxaqi misallar (“fast-food”). Mütəmadi olaraq qarşılaşdığımız etik dillemmalar. Bu dillemmalarla tanış olarkən biz hansı emosiyalar keçiririk?
1. Etik tendensiyalar 2. Sosial müqavilə
Formal etik konseptlər. İntuisionizm. Emotivizm. Perspektivizm. Natualizm. Əsas dörd etik nəzəriyyələr – dini əsaslı, öhdəlik əsaslı (niyyət əsaslı), nəticəçi, şəxs əsaslı (“virtue ethics”) – və onların tənqidi. 4
Utilitarianizm və onu tənqidi. Feminist etikası. Eqoist etikası. Ekzistensializm. Relativizm/Subyektivizm və onların tənqidi. Bütün adları çəkilən nəzəriyyələrin tətbiqi.
1. Qərəzlilik 2. Arqumentasiya
Daxili (təbii?) qərəzlilik. Düşünülmədən tez qəbul edilmiş mühakimələr. Hadisələrə məna vermək və məna yaratmaq. Diaqnostik qərəz. Sadələşdirmə meyli. Təsdiqləyici qərəz. İnanclar və faktlar. Yaddaş problemi. Özünün doğru olduğuna inanmaq problemi. Lazımsız və səhv qürur. Tənqidi təfəkkür prinsipləri və prosesləri. Arqumentin əhəmiyyəti və onun qurmağın metodu. Arqumentin aydın və anlaşılan olması. Arqument növləri. Deduksiya və induksiya metodu. Əxlaqi arqumentlər.
1. Yanılmalar 2. Müddəalar
Xalqa və ya kütləyə müraciət etmək/arxalanmaq. Bir qrupa məxsus olmaq hissi. Əsas məsələdən qarşı tərəfin fikrini yayındırmaq (red herring). Qarşı tərəfin orijinal arqumentini saxtalaşdırmaq və saxtalaşdırılmış arqumenti orijinal kimi qəbul etmək. “Xarakter Qətli.” Gücə müraciət etmək/arxalanmaq. Həddindən artıq özünəinam. Cahilliyə arxalanmaq. Müddəanın eyni zamanda nəticə hesab edilməsi. Etik arqumentlərin və onların müddəalarının tənqidi.
1. Hüquq 2. Diskriinasiya 5
Hüquq deyiləndə nə başa düşülür? Leqal hüquqlar, vətəndaş hüquqları, insan hüquqları, azadlıqlar, mülkiyyət hüququ. Müsbət hüquqlar və mənfi hüquqlar. Şəxsə hörmət etmək. Gizlilik. Şəfqət hissi. Həqiqəti söyləmək. Ədalət. Geniş yayılmış etik pozuntular və onların növləri (sərhəd pozuntusu, məxfiliyin pozulması, maliyyə müştərilərinin istismar edilməsi və s.). Diskriminsiya.
1. Tənzimləmə 2.
Maraqların toqquşması nə deməkdir? Hansı vasitələrlə hökümət işçilərində maraqların toqquşmasını tənzimləmək olar? (Kathleen Clark) Bu prosesin hansı riskləri var? (Kevin McMunigal). Jurnalistikada maraqların toqquşması. Jurnalistlərin əsas maraqları. Professional mühakimə. Müştəri və işçilərə olan loyallıq. Jurnalistikada ikinci dərəcəli maraqlar. Jurnalistlərin əsas maraqlarına olan təhlükələr. Jurnalistlər maraqların toqquşmasını necə tənzimləməlidir?
1. Psixologiya və Fəlsəfə 2. Antropologiya
Psixoloji və fəlsəfi məsləhətlərdə maraq toqquşması. Tələbə ilə psixoloji məsləhətin çətinliyi. Tələbəi ilə fəlsəfi məsləhətin çətinliyi. Antropologiyada maraq toqquşması. Antropologiyada professional etik qaydaları. Bu maraq toqquşmalarını aradan qaldırmağın yolları. Antropoloqlar muzey direktorları və bələdçiləri qismində. Antropoloqlar dövlət işçiləri qismində. Müxtəlif peşələrdə maraqların toqquşmasının müqayisəsi.
6
1.
Fəzilət 2.
Dostluq problemi
Fəzilər etikasının əsas dörd şərti. Bir davranış nə zaman doğrudur? Davranışı edən fərdin o davranışın doğruluğuna təsiri nədən ibarətdir? Yaxşılıq doğruluqdan daha əhəmiyyətlidirmi? Fəzilətlər obyektiv olaraq yaxşıdır. Fəzilət etikasının iki tənqidi. Nətiçəci və kantçı əxlaqın tənqidi. Onlar dostluğun dəyərini və təbiətini qəbul edə bilirlərmi? (Castin Oakli və Din Kokinq, bölmələr 1-3).
1. Tədris 2. Təhsil nəzəriyyəsi
Tədris və təhsil. Fundamental müddəalar və bazis suallar. Tədrisin fəlsəfi psixologiyasına dair. Peşə, professionalizm və professional etika. Professional dəyərlər və obyektivlik. Təhsil nəzəriyyəsi və onun yanlış tətbiq edilməsi. Təhsil nəzəriyyəsinin praktik əhəmiyyəti. Rasionallıq və bacarıq. Təhsil nəzəriyyəsinin müxtəlif yanları. Bilik və professionallıq (Deyvid Karr, bölmələr 1-3).
1. Təhsil hüquqları 2.
Təhsil hüquqları və professional səhvlər. Qiymətləndirmə. Cinayət və cəza. Cəza və mədəni birlik. Qeyri-professional şəxsi əlaqələr.
7
Təhsil, insanın inkişafı və mədəniyyət. Praqmatizmin səhvləri. Müəllimin əxlaqi rolu. Əxlaq təhsili və ictimai idarəetmə. Əxlaq, ağıl və relativim. Liberal və paternalist əxlaqi təhsil (Deyvid Karr, bölmələr 4-5).
1. Rəqiblər 2.
Rəqiblər bir-biri ilə hansı məqsəd üçün mübahisə aparır? Rəqibin arqumentinin bir hissəsini qəbul etmək problemi. Hər bir fərdin öz maraqların güddüyü cəmiyyət. Fəlsəfi prinsiplərə sadiqlik. Professional tərəfsizlik və fərdin gördüyü işə bitərəf yaraşması. Pozitivizmin tətbiqi və onun nəticələri (Artur İ. Applbaum, bölmələr 1-3).
1. Tədris
2.
Tabu Praktiki etika tədris etməyin əxlaqi problemləri. Utilitarian rədd. Kantçı rədd. Müəllimin tələbələrinin davranışlarına olan məsuliyyəti. Universitetlərdə hansı mövzulardan danışmaq olmaz? Seksual mövzuların universitetlərdə müzakirə edilməsi. Cinsi fərqliliklər və bərabərlik. Seksual kimlik.
1.
Ədalətli oyun 2.
Hüquqların pozulması 8
Oyun nədir? Oyunun əsas iki mənası hansılardır? Strateji oyunların məqsədi. Qarşı tərəfə zərər vurmaq məqsədi ilə qurulmuş strateji oyunlar hansı şərtlərdə əxlaqi olaraq problemsizdir? (Razılaşma və Səssiz Razılaşma). Ədalətli oyun qaydaları. Başqasının hüququnu pozmaq doğru ola bilərmi? Hüququ tapdamamaq və toxunulmazlıq. Şəxslərə qarşı zorakılıq və hüquqların pozulması. Özünü məğlubiyyətə aparan sərhədlər. Ex Ante və Ex Post razılıq. İcazə verilən hüquq pozuntusunun müdafiəsi.
1.
Legitimlik 2.
Kim qərar verir?
Bir çox hallarda hakimiyyətdə olan siyasətçilərin proqramı deputatlar və vətəndaşların əksəriyyəti tərəfindən dəstəklənmir – bu hallarda siyasətçilər öz düşüncələri əsasında hərəkət etməlidirlər yoxsa vətəndaşların istəklərinə baş əyməlidirlər? Demokratik legitimliyin dörd şərti hansılardır?
9
Applbaum, Arthur Isak. 2000. Ethics for Adversaries. Princeton: Princeton University Press. Blackburn, Simon. 2009. Ethics: A Very Short Introduction. 1 edition. Oxford ; New York: Oxford University Press. Breen, Kerry J., Stephen M. Cordner, Colin J. H. Thomson, and Vernon D. Plueckhahn. 2010. Good
Cambridge University Press. Carr, David. 1999. Professionalism and Ethics in Teaching. London ; New York: Routledge. Cheney, George, Daniel J. Lair, Dean Ritz, and Brenden E. Kendall. 2009. Just a Job?: Communication, Ethics, and Professional Life. 1 edition. Oxford ; New York: Oxford University Press.
Cohen, Elliot D. 1992. Philosophical Issues in Journalism. Oxford University Press. Cohen, Elliot D., and Michael Davis. 1994. AIDS: Crisis in Professional Ethics. Temple University Press. Davis, Michael. 1999. Ethics and the University. 1 edition. London ; New York: Routledge. Davis, Michael, and Andrew Stark, eds. 2001. Conflict of Interest in the Professions. 1 edition. Oxford ; New York: Oxford University Press. Ferguson. 2007. Professional Ethics and Etiquette. 2 edition. New York: Checkmark Books. Jeffrey, Cynthia. 2010. Research on Professional Responsibility and Ethics in Accounting. 1 edition. Bingley: Emerald Group Publishing Limited. Kilpi, Jukka. 1998. The Ethics of Bankruptcy. 1 edition. London ; New York: Routledge. Ltd, Tom Sorell, and Tom Sorell, eds. 1998. Health Care, Ethics and Insurance. 1 edition. London ; New York: Routledge. MAC, Michael J. Taleff PhD CSAC. 2009. Advanced Ethics for Addiction Professionals. 1 edition. New York: Springer Publishing Company. Oakley, Justin, and Dean Cocking. 2006. Virtue Ethics and Professional Roles. 1 edition. Cambridge: Cambridge University Press. Yüklə 255,78 Kb. Dostları ilə paylaş:
|