1
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
XƏZƏR UNİVERSİTETİ
_____________________________________________________________________________________
HUMANİTAR VƏ SOSİAL ELMLƏR FAKÜLTƏSİ
İstiqamətin şifri və adı: 060209-Psixologiya
İxtisaslaşmanın adı: Klinik psixologiya
Psixologiya kafedrasının magistrantı
Xasməmmədzadə Aydan Mahir qızının
magistr dərəcəsi almaq üçün
“PSİXOAKTİV MADDƏLƏRİN İSTİFADƏSİ NƏTİCƏSİNDƏ
ŞƏXSİYYƏTİN PSİXOPATİZASİYASI”
mövzusunda
DİSSERTASİYA İŞİ
Elmi rəhbər: Tibb elmləri üzrə fəlsəfə
doktoru, A. Ə. Manuçehri-
Lalei
BAKI – 2016
2
MÜNDƏRİCAT
GİRİŞ..........................................................................................................................4
I FƏSİL. PSİXOAKTİV MADDƏLƏR HAQQINDA ÜMUMİ MƏLUMAT.....9
1.1.Alüdəçilik nədir….................................................................................................9
1.2. Alkoqol qəbulundan yaranan psixi və davranış pozuntuları..............................11
1.3. Psixoaktiv maddələrin növləri və onların təsiri..................................................16
1.4.PAM-dən yaranan asılılığın sosial, psixoloji və tibbi-bioloji faktorları..............18
II FƏSİL. PSİXOAKTİV MADDƏLƏRDƏN İSTİFADƏ NƏTİCƏSİNDƏ
ŞƏXSİYYƏTDƏ BAŞ VERƏN DƏYİŞİKLİKLƏR............................................24
2.1. Psixologiya və psixiatriyada şəxsiyyət anlayışına yanaşma...............................24
2.2. Alkoqolizm və şəxsiyyət pozuntuları.................................................................28
2.3. Narkomaniya zamanı şəxsiyyətdə baş verən dəyişikliklər.................................30
III FƏSİL. ADDİKTOLOGİYADA PSİXOTERAPİYA....................................33
3.1. Psixoterapiya nədir və addiktologiyada istifadəsi..............................................33
3.2. Psixoterapiya növləri..........................................................................................38
3.3. Qrup psixoterapiyası...........................................................................................37
3.4. 12 addım proqramı. Anonim Alkoqoliklər və Anonim Narkomanlar
Cəmiyyətləri..............................................................................................................39
IV
FƏSİL.
PSİXOAKTİV
MADDƏLƏRDƏN
İSTİFADƏ
EDƏN
İNSANLARIN
ŞƏXSİYYƏTİNDƏ
BAŞ
VERƏN
PATOLOJİ
DƏYİŞİKLİKLƏRİN
(PSİXOPATİZASİYANIN)
EKSPERİMENTAL
TƏDQİQİ.................................................................................................................44
4.1. Tədqiqatda istifadə olunan material və metodlar...............................................44
4.1.1. Tədqiqat iştirakçıları........................................................................................44
4.1.2. İstifadə olunmuş metodikalar..........................................................................45
4.1.3. Tədqiqatın strukturu........................................................................................49
4.1.4. Statistik analiz..................................................................................................51
4.2.Tədqiqat mərhələlərində keçirilən OCEAN metodikasının təhlili.....................51
4.2.1.Tədqiqatın ilkin mərhələsində keçirilən OCEAN metodikasının nəticələrinin
təhlili. 12 addım proqramının istifadəsindən əvvəl şəxsiyyətdə baş vermiş dəyişik-
liklərin emalı..............................................................................................................51
4.2.2. 12 addım proqramında iştirak edən PAM-dan asılı şəxsiyyətlərdə baş verən
dəyişikliklər. Keyfiyyət və təsviri analizi. OCEAN profil testinin analizi...............54