Azәrbaycan respublikasi
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- DÖVLӘT NEFT ŞİRKӘTİNİN 2013-CÜ İLDӘ TӘSӘRRÜFAT FӘALİYYӘTİ HAQQINDA H E S A B A T
- I. NEFT STRATEGİYASININ TӘNTӘNӘSİ
| 1 AZӘRBAYCAN RESPUBLİKASI DÖVLӘT NEFT ŞİRKӘTİ AZӘRBAYCAN RESPUBLİKASI DÖVLӘT NEFT ŞİRKӘTİNİN 2013-CÜ İLDӘ TӘSӘRRÜFAT FӘALİYYӘTİ HAQQINDA H E S A B A T B A K I 2013 2 I. NEFT STRATEGİYASININ TӘNTӘNӘSİ Azәrbaycan xalqının ümummilli lideri Heydәr Әliyevin qalibiyyәtli enerji strategiyası bu gün ölkә Prezidenti cәnab İlham Әliyevin rәhbәrliyi altında uğurla davam etdirilir, Azәrbaycan iqtisadiyyatını, xüsusilә neft-qaz sәnayemizi durmadan yüksәlişә doğru aparır, ona misilsiz nailiyyәtlәr qazandırır. Azәrbaycanın tәşәbbüsü vә yaxından iştirakı ilә hәyata keçirilәn regional vә qlobal әhәmiyyәtli neft-qaz layihәlәri beynәlxalq alәmdә ölkәmizin nüfuzunu yüksәltmiş, onu bütün dünyada etibarlı tәrәfdaş kimi tanıtmışdır. Artıq Azәrbaycan tәkcә qәdim neft diyarı, dünya neft sәnayesinin inkişafına әvәzsiz töhfәlәr verәn bir ölkә kimi deyil, hәm dә zәngin tәbii qaz mәnbәyi, etibarlı vә tәhlükәsiz mavi yanacaq tәchizatçısı kimi dünya birliyinin diqqәt mәrkәzindәdir. Azәrbaycan qazı hazırda Gürcüstan, Türkiyә, Rusiya, İran vә Yunanıstana ixrac olunur. Yaxın zamanlarda bu siyahıya yeni-yeni ölkәlәrin adı әlavә olunacaq. Tәbii qaz tәdarükü diversifikasiyasında Avropa Birliyinin böyük ümid bәslәdiyi vә dәstәk verdiyi “Cәnub enerji dәhlizi” layihәsi hәm Birlik ölkәlәrinin enerji tәhlükәsizliyini tәmin edәcәk, hәm dә Azәrbaycanın enerji potensialının tam açılmasına, enerji ixracı yollarının şaxәlәndirilmәsinә imkan verәcәkdir. Regionun aparıcı şirkәtinә çevrilәn ARDNŞ-nin hәyata keçirdiyi neft-qaz layihәlәri çәrçivәsindә kәşfiyyat, qazma vә hasilat göstәricilәri ilbәil yüksәlir. Artıq inamla demәk olar ki, Azәrbaycanın enerji tәhlükәsizliyi tam vә dönmәz şәkildә tәmin edilmişdir. Bu gün tәbii qaz potensialının artırılması prioritet mәsәlәlәrdәn biridir. 20 illik fasilәdәn sonra ARDNŞ-nin daxili imkanları hesabına müstәqil surәtdә hәyata keçirdiyi axtarış- qazma işlәri 2010-cu ilin noyabrında “Ümid” yatağının kәşf olunması ilә nәticәlәnmiş, tez bir zamanda yataqdan hasilata başlanılmışdır. 2011-ci il isә Azәrbaycanın enerji potensialını daha da güclәndirәn “Abşeron” qaz-kondensat yatağının kәşfi ilә әlamәtdar olmuşdur. Digәr perspektiv strukturlarda da kәşfiyyat işlәri davam etdirilir. Yüksәk perspektivliyi nәzәrә alınaraq, “Bulla-dәniz” yatağında yeni laylara quyular qazılır. Artıq 90 saylı kәşfiyyat quyusu istismara verilmiş, 3 istismar quyusu üçün nәzәrdә tutulan yeni 122 saylı stasionar dәniz özülü quraşdırılmışdır. Dәnizin 26 metr dәrinliyindә yerlәşdirilmiş 10 bloklu özüldәn qazılacaq hәmin quyulardan sutkada ümumilikdә 2 milyon 400 min kubmetr qaz vә 450 ton kondensat hasil edilmәsi nәzәrdә tutulur. Nәhәng qaz ehtiyatlarının üzә çıxarılması hәm dә bu hәcmlәrin dünya bazarlarına nәql marşrutlarının şaxәlәndirilmәsini tәlәb edir. Ötәn il “Şahdәniz-2” layihәsi üzrә işlәrә start verildi. Layihәnin inkişaf konsepsiyasına uyğun olaraq, bu mәrhәlәdә hasilatın ildә minimum 16 milyard kubmetrә çatdırılması planlaşdırılır. Bunun üçün 30 istehsal quyusu istismara verilmәli, yeni platforma vә kommunikasiya sistemi qurulmalıdır. “Faza-2” çәrçivәsindә hasil olunacaq qazın 6 milyard kubmetrinin Türkiyәyә, 10 milyard 3 kubmetrlik hissәsinin isә Avropaya ixrac edilmәsi nәzәrdә tutulur. Bu mәqsәdlә Cәnubi Qafqaz boru kәmәrinin genişlәndirilmәsi hәyata keçirilәcәk, yeni nәqliyyat sistemi qurulacaqdır. Azәrbaycan Respublikasının Prezidenti cәnab İlham Әliyevin tәşәbbüsü ilә gerçәklәşdirilәn Trans-Anadolu boru kәmәri layihәsi (TANAP) ilk mәrhәlәdә “Şahdәniz”, “Ümid”, “Abşeron” yataqlarından, habelә Azәrbaycanın mövcud perspektiv strukturlarından, sonradan isә Xәzәr hövzәsi vә digәr Şәrq ölkәlәrindә hasil olunan tәbii qaz hәcmlәrinin Türkiyә üzәrindәn Avropaya nәqlini nәzәrdә tutur. Belәliklә, TANAP vә onun operatorluğunu hәyata keçirәn ARDNŞ Avropa enerji tәhlükәsizliyindә hәlledici әhәmiyyәt kәsb edәn “Cәnub qaz dәhlizi”nin başlıca hәlqәsinә çevrilir. Avropanın enerji xәritәsindә mühüm dәyişiklik edәcәk bu dәhlizin әsas komponentlәrindәn biri dә Trans- Adriatik boru kәmәri (TAP) layihәsidir. 870 kilometrlik TAP kәmәri Türkiyә-Yunanıstan sәrhәdindә TANAP-la birlәşәcәk, sonra Yunanıstan vә Albaniya әrazisindәn keçәrәk, Adriatik dәnizi vasitәsilә İtaliyanın cәnub sahillәrinәdәk uzanacaqdır. Cәnub-Şәrqi Avropanı tәbii qazla tәmin edәcәk TAP Avropanın әn böyük qaz bazarından birinә çıxmaqla Xәzәr hövzәsindә hasil olunan tәbii qazın qitәnin digәr böyük qaz istehlakçılarına – Almaniya, Fransa, Böyük Britaniya, İsveçrә vә Avstriyaya ötürülmәsi üçün dә geniş imkanlar açacaqdır. Bu mәnada “Şahdәniz” yatağının işlәnilmәsi layihәsinin ikinci mәrhәlәsi üzrә ötәn ilin sonlarında yekun investisiya qәrarının imzalanması Avropa Birliyi vә tranzit ölkәlәrin şirkәtlәri ilә beş ildәn artıq davam etmiş gәrgin danışıqlar nәticәsindә әldә olunmuş ciddi uğurdur. Tәsadüfi deyil ki, Azәrbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Әliyev cәnabları bu sәnәdi 21-ci әsrin müqavilәsi kimi sәciyyәlәndirmiş, “Şahdәniz-2” layihәsini dünyanın әn iri enerji layihәlәrindәn biri, enerji tәhlükәsizliyi vә enerjinin şaxәlәndirilmәsi layihәsi kimi dәyәrlәndirmişdir. Dövlәt Neft Şirkәtinin emal kompleksindә hәyata keçirilәn işlәr hәm ölkәnin neft mәhsullarına olan tәlәbatının ödәnilmәsinә, hәm dә әtraf mühitә mәnfi tәsiri minimuma endirmәyә yönәldilmişdir. Şirkәtin emal zavodlarında 2013-cü ildә açıq rәngli neft mәhsullarının çıxımı artırılmış, neftin emal dәrinliyi 92% olmuşdur. Biz mövcud emal zavodlarının imkanlarından sәmәrәli istifadә etmәklә paralel şәkildә yeni Neft-Qaz Emalı vә Neft-Kimya Kompleksinin inşa edilmәsinә hazırlaşırıq. NQNK layihәsinin reallaşdırılması üzrә işlәr qrafikә uyğun davam etdirilir. Kompleks üçün Sәngәçal terminalının yaxınlığında 4200 hektara yaxın torpaq sahәsi ayrılmışdır. Hәmin әrazidә Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|