Azərbaycan Respublikasında xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri ilə bağlı bəzi normativ-hüquqi aktların təsdiq edilməsi
haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI NAZİRLƏR KABİNETİNİN QƏRARI
"Xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında" Azərbaycan
Respublikası Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin
2000-ci il 15 iyul tarixli 366 nömrəli Fərmanına əsasən Azərbaycan Respublikasının Nazirlər
Kabineti qərara alır:
1. "Azərbaycan Respublikasının təbiət parklarının ümumi Əsasnaməsi", "Azərbaycan
Respublikasının dövlət təbiət yasaqlıqlarının ümumi Əsasnaməsi" və "Xüsusi mühafizə
olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrının və monitorinqinin aparılması
Qaydaları" təsdiq edilsin (əlavə olunur).
2. Bu qərar imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
Azərbaycan Respublikasının Baş naziri A. RASİZADƏ
Bakı şəhəri, 4 yanvar 2001-ci il
№ 2
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin
2001-ci il 4 yanvar tarixli 2 nömrəli qərarı ilə
TƏSDİQ EDİLMİŞDİR
Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrının və
monitorinqinin aparılması
QAYDALARI
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1. Bu Qaydalar "Xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında"
Azərbaycan Respublikasının Qanunu (2000-ci il 24 mart tarixli 840-IQ nömrəli), "Xüsusi
mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında" Azərbaycan Respublikası
Qanununun tətbiq edilməsi barədə" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (2000-ci
il 15 iyul tarixli 366 nömrəli) və Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin sərəncamı
(2000-ci il 1 avqust tarixli 142s nömrəli) əsasında hazırlanmışdır.
1.2. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı bu
ərazilərin statusu, onların coğrafi mövqeyi və sərhədləri, həmin ərazilərin və obyektlərin
xüsusi mühafizə rejimi, təbiət istifadəçiləri, ekoloji, elmi, iqtisadi, tarixi və mədəni
əhəmiyyəti barədə zəruri məlumatların məcmusudur.
1.3. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı "Xüsusi
mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında" Azərbaycan Respublikasının
Qanunu ilə müəyyən olunmuş beynəlxalq, respublika, bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi
mühafizə olunan təbiət ərazilərinin kateqoriyaları barədə məlumatları cəmləşdirən rəsmi
sənəddir.
1.4. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı təbii
sərvətlərinə aid digər kadastrlara uyğun və əlaqələndirmə prinsipi əsasında formalaşır və
aparılır.
1.5. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı həmin
ərazilərdə və onların mühafizə zonalarında aparılan monitorinq məlumatları əsasında tərtib
edilir.
2. XÜSUSİ MÜHAFİZƏ OLUNAN TƏBİƏT ƏRAZİLƏRİNİN VƏ OBYEKTLƏRİNİN
DÖVLƏT KADASTRININ APARILMASININ MƏQSƏDİ
2.1. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı dövlət
təbiət qoruq fondunun vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və proqnozlaşdırılması, bu ərazilərin
perspektiv və inkişafı şəbəkəsinin müəyyən edilməsi mühafizə rejiminə riayət olunmasına
dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi məqsədilə aparılır.
2.2. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı
məlumatları ətraf mühitin mühafizəsi və təbiətdən istifadəsi sahəsində idarəetmə və digər
məsələlərin qəbul edilməsinin əsasını təşkil edir, ərazilərin iqtisadi və sosial inkişafı
planlarının hazırlanmasında, yerquruluşu, şəhərsalma işlərinin və dövlət ekoloji
ekspertizasının aparılmasında, təbii sərvətlərdən ətraf mühitə təsir edə bilən digər
məsələlərin həllində mütləq nəzərə alınmalıdır.
2.3. xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrının
aparılmasının məqsədi:
mövcud və yaradılması planlaşdırılan xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri haqqında dövlətdə olan məlumatların yığılması və sistemləşdirilməsi;
müxtəlif kateqoriyalara aid xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
mövcud vəziyyətinin və fəaliyyətinin səmərəliyinin analizi;
respublika, bölgə və yerli hakimiyyət orqanlarını, nazirlikləri, təşkilatları və digər hüquqi
və fiziki şəxsləri xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında
məlumatlarla təmin etmək.
3. XÜSUSİ MÜHAFİZƏ OLUNAN TƏBİƏT ƏRAZİLƏRİNİN VƏ OBYEKTLƏRİNİN
DÖVLƏT KADASTRININ TƏRKİBİ VƏ STRUKTURU
3.1. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrına
aşağıdakı məlumatlar daxil edilir:
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin hüquqi statusu və normativ-
hüquqi bazası haqqında;
coğrafi vəziyyəti, sərhədləri və ərazisi haqqında:
inzibati və idarə tabeçiliyi haqqında;
mühafizə üsulu və rejimi haqqında;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin ətrafındakı mühafizə
zonaları (ərazisi, sərhədi və rejimi) haqqında;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin ekoloji, maarifçilik, turizm və
rekreasiya, iqtisadi, tarix və mədəni əhəmiyyəti barədə;
[12]
mühafizə olunan təbiət komplekslərinin və onların komponentlərinin kəmiyyət və
keyfiyyət xüsusiyyətləri, öyrənilmə dərəcəsi və bu məlumatların saxlanılma yerləri barədə;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərində və obyektlərində, onların ətrafındakı
mühafizə zonalarında torpaqların və digər sərvətlərin sahibkarları, istifadəçiləri və icarəçiləri
barədə;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin qorunma vəziyyəti,
antropogen təsirin dərəcəsi və təhlükə foktorları haqqında;
heyvan və bitki aləminin bərpasını və təbii artmasını təmin edən tədbirlər haqqında;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin işçi ştatları və struktur
bölmələri haqqında;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin mühafizəsini öhdəsinə
götürmüş hüquqi və fiziki şəxslər (ünvanı, öhdəlik müddəti və ştatı) barədə;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin maddi-texniki bazası və
maliyyələşdirilməsi haqqında;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin ərazilərində aparılan son
müavinələr (aparılan işlərin mövzusu və müddəti) haqqında;
xüsusi
mühafizə
olunan
təbiət
ərazilərinin
və
obyektlərinin
vəziyyətinin
qiymətləndirilməsi üçün ekspert kimi cəlb edilməsi məsləhət görülən hüquqi və fiziki şəxslər
barədə;
xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri barədə məlumatları olan digər
mənbələr haqqında.
3.2. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı 4
bölmədən ibarətdir və bölmələrdə müvafiq olaraq beynəlxalq, respublika, bölgə və yerli
əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri barədə məlumatlar
cəmləşir.
3.3. Beynəlxalq əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
dövlət kadastrına aşağıdakı məlumatlar aid edilir:
biosfer təbiət qoruqları haqqında;
təbiət abidələri haqqında;
beynəlxalq əhəmiyyətli kateqoriyaya aid edilmiş digər xüsusi mühafizə olunan təbiət
əraziləri və obyektləri barədə.
3.4. Respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
dövlət kadastrına aşağıdakı məlumatlar aid edilir:
dövlət təbiət qoruqları haqqında;
milli parklar haqqında;
dövlət təbiət yasaqlıqları haqqında;
təbiət parkları haqqında;
təbiət abidələri haqqında;
zooloji parklar haqqında;
nəbatat bağları və dendroloji parklar barədə;
ölkə əhəmiyyətli
müalicə sağlamlaşdırma yerləri və kurortlar barədə;
[13]
3.5. Bölgə əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət
kadastrına aşağıdakı məlumatlar aid edilir:
dövlət təbiət yasaqlıqları haqqında;
təbiət parkları haqqında;
təbiət abidələri haqqında;
zooloji parklar haqqında;
nəbatat bağları və dendroloji parklar haqqında;
müalicə-sağlamlaşdırma yerləri və kurortlar haqqında;
[14]
3.6. Yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət
kadastrına aşağıdakı məlumatlar aid edilir:
təbiət parkları haqqında;
zooloji parklar haqqında;
müalicə-sağlamlaşdırma yerləri və kurortlar haqqında.
3.7. Kadastrın uçot vahidinə ayrı-ayrı xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri aid edilir.
3.8. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastr
məlumatları Azərbaycan Respublikasının və Naxçıvan MR-nın dövlət və bələdiyyə
orqanlarının
normativ
sənədlərinə,
elmi-tədqiqatların,
layihə-axtarışlarının
və
inventarlaşmanın
materiallarına,
xüsusi
tədqiqatların
nəticələrinə,
monitorinq
məlumatlarına və respublika, bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət
əraziləri və obyektləri barədə dəqiq məmulatları olan digər mənbələrə əsasən hazırlanır və
təzələnir.
3.9. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastr
məlumatlarına daimi nəzarət edilir. Kadastr məlumatlarının dəyişdirildiyi və yeni
məlumatların daxil olduğu hallarda köhnə məlumatlar arxivləşdirilərək daimi saxlanılır.
Kadastrda yeni məlumatların daxil olunması və dəyişikliklərin aparılması tarixi göstərilir və
qabaqkı (köhnə) məlumatlar barədə qeydiyyat aparılır.
4. XÜSUSİ MÜHAFİZƏ OLUNAN TƏBİƏT ƏRAZİLƏRİNİN VƏ OBYEKTLƏRİNİN
DÖVLƏT KADASTRININ APARILMASI QAYDALARI
4.1. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrı aşağıdakı
qaydada aparılır:
beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri üzrə - Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi və
tabeliyində respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri olan
təşkilatlar tərəfindən;
bölgə əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri üzrə - Naxçıvan
Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabineti, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ekologiya və
Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət Komitəsi və tabeliyində bölgə əhəmiyyətli xüsusi mühafizə
olunan təbiət əraziləri və obyektləri olan təşkilatlar tərəfindən;
yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri üzrə - Bələdiyyə
orqanları və tabeliyində yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri olan təşkilatlar tərəfindən.
4.2. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən
tabeliyində respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri olan
təşkilatların, bələdiyyə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və
obyektlərinin kadastrını aparan orqanların təqdim etdikləri kadastr sənədlərinə əsasən
Azərbaycan Respublikasının xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
dövlət kadastrı hazırlanır.
4.3. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi:
beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və
obyektlərinin dövlət kadastrına daxil edilən əsas məlumatların toplanmasını və saxlanmasını
təşkil edir və bu məlumatları təhlil edərək respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan
təbiət ərazilərinin və obyektlərinin vəziyyətini qiymətləndirir;
bütün növlərə və kateqoriyalara aid xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri
barədə əsas məlumatları ümumiləşdirərək kadastra daxil edir;
kadastrın aparılmasına dair məsələlərlə bağlı metodik sənədləri hazırlayır;
maraqlı nazirliklərin və təşkilatların iştirakları ilə hər bir xüsusi mühafizə olunan təbiət
ərazilərinin və obyektlərinin növlərinə və kateqoriyalarına aid məlumatların əsas
göstəricilərini, kadastrın aparılması üçün tələb olunan digər məlumatları müəyyən edir və
onların təqdim olunma müddətlərini təyin edir;
komitənin tərkibində beynəlxalq və respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan
təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrının aparılması, onun tərtibatı və nəşri,
respublika əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri barədə illik
hesabatların hazırlanması məqsədilə qurum təyin edir;
bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə oluna təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
kadastrlarının aparılmasına dair əsas məlumatları razılaşdırır;
müasir texniki-proqramlaşdırma üsullarından və kompyüter texnologiyasında kadastrın
aparılmasında istifadəni təmin etmək üçün lazımi tədbirlər görür.
4.4. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ekologiya və Təbiətdən İstifadəyə Nəzarət
Komitəsi:
bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
kadastrlarını belə ərazilərin tabeliyində olan hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən təqdim
olunan məlumatlar əsasında aparılır;
bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
kadastrlarının aparılması üçün tələb olunan məlumatları, kadastr göstəricilərini və uçot
sənədlərini hazırlayır və Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi
ilə razılaşdırır;
respublika, bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və
obyektlərinin kadastrlarının aparılmasına dair əsas məlumatlarını təsdiq edilmiş forma
əsasında və müəyyən olunmuş müddətlərdə Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii
Sərvətlər Nazirliyinə təqdim edir;
kadastr məlumatlarını Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabinetinə və
bələdiyyə orqanlarına təqdim edir;
bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin
kadastrlarının nəşrini təşkil edir.
4.5. Respublika, bölgə və yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri mülkiyyətində (idarəetmədə), istifadəsində və icarəsində olan nazirliklər, idarələr
və digər hüquqi və fiziki şəxslər:
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin kadastrının aparılması üçün
lazımi məlumatların yığılmasını, təzələnməsini, saxlanılmasını, ümumiləşdirilməsini və
təhlilini təşkil edir;
xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin kadastrlarının aparılmasına
dair əsas məlumatlarını təsdiq edilmiş forma əsasında və müəyyən olunmuş müddətlərdə
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə bilavasitə və yaxud
onun yerli təşkilatları vasitəsi ilə təqdim edir.
4.6. Hər bir xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin kadastr məlumatı
5 ildən bir Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən
təsdiq edilmiş hesabat forması əsasında yerli hakimiyyət orqanlarında təsdiq edildikdən
sonra təqdim edilir.
Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin kadastr göstəricilərində il
ərzində baş vermiş dəyişikliklər və əlavələr barədə məlumatlar hər il yanvarın 25-nə kimi
Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə təqdim edilir.
5. XÜSUSİ MÜHAFİZƏ OLUNAN TƏBİƏT ƏRAZİLƏRİNİN VƏ OBYEKTLƏRİNİN
MONİTORİNQ QAYDALARI
5.1. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi, bələdiyyə
orqanları və tabeliyində yerli əhəmiyyətli xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və
obyektləri olan fiziki və hüquqi şəxslər həmin ərazilərdə və onların mühafizə zonalarında
monitorinqin aparılması məqsədilə təbiət komplekslərinin və onların komponentlərinin
kəmiyyət və keyfiyyət xüsusiyyətlərinin dəyişməsini öyrənmək üçün daimi müşahidələrin
aparılmasını təşkil edir.
[15]
5.2. Xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərində və obyektlərində aparılan monitorinqə
aşağıdakılar daxil edilir:
heyvan və bitkilərin ümumi vəziyyəti, sayı, yayılma əraziləri və bərpası;
təbiət komplekslərinin qorunma vəziyyəti, bərpası, antropogen təsirlər;
təbiət komplekslərinin və komponentlərinin təhlükə faktorları;
dövlət təbiət qoruqlarında aparılan "Təbiət səlnamə"sinin məlumatları.
5.3. Monitorinq məlumatları hər il ümumiləşdirilir və dekabrın 5-nə kimi xüsusi
mühafizə olunan təbiət ərazilərinin və obyektlərinin dövlət kadastrını aparan (maddə 4.1)
təşkilatlara təqdim olunur.
Dostları ilə paylaş: |