Azərbaycan tarixi 7-ci sinif
Yüklə 363,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mahmudlu Y., Ağayev S., Xubyarov B., Əlişova H., Hüseynova L., Bəhrəmova S. M31 Azərbaycan tarixi.
- Tofiq Hümbət oğlu Nəcəfli , tarix üzrə fəlsəfə doktoru Dil redaktoru: Aida Quliyeva
- Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi icazə olmadan bu nəşri və yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq, elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq
- Biz nadir bir irsin varisləriyik. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı bu irsə layiq olmağa çalışaraq böyük bir tarixi keçmişi, zəngin mədəniyyəti, yüksək
- Erkən orta əsrlərdə torpaq mülkiyyəti formaları Tapşırıq
| İxtisas redaktoru: Tofiq Hümbət oğlu Nəcəfli, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Dil redaktoru: Aida Quliyeva Mahmudlu Y., Ağayev S., Xubyarov B., Əlişova H., Hüseynova L., Bəhrəmova S. M31 Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəblərinin 7-ci sinfi üçün dərslik. Bakı, «Təhsil», 2014, 128 səh. Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi icazə olmadan bu nəşri və yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq, elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq qanuna ziddir. © Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, 2014 DƏRSLİKDƏ İSTİFADƏ OLUNMUŞ ŞƏRTİ İŞARƏLƏR İxtisas redaktoru: Tofiq Hümbət oğlu Nəcəfli, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Dil redaktoru: Aida Quliyeva Mahmudlu Y., Ağayev S., Xubyarov B., Əlişova H., Hüseynova L., Bəhrəmova S. M31 Azərbaycan tarixi. Ümumtəhsil məktəblərinin 7-ci sinfi üçün dərslik. Bakı, «Təhsil», 2014, 128 səh. Müəlliflik hüquqları qorunur. Xüsusi icazə olmadan bu nəşri və yaxud onun hər hansı hissəsini yenidən çap etdirmək, surətini çıxarmaq, elektron informasiya vasitələri ilə yaymaq qanuna ziddir. © Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi, 2014 DƏRSLİKDƏ İSTİFADƏ OLUNMUŞ ŞƏRTİ İŞARƏLƏR ƏZİZ DOST! Sən artıq Azərbaycanın qədim dövr tarixini öyrənmisən. Bu dərslikdə isə Vətənimizin orta əsrlər tarixi ilə tanış olacaqsan. Tariximizin bu mərhələsi iqtisadi-siyasi inkişafla, mədəni yüksəlişlə səciyyələnir. Orta əsrlər dövründə yeni sosial-iqtisadi münasibətlər formalaşdı, mərkəzləşmiş dövlətimiz yarandı. Azərbaycan Sasani və ərəb işğallarına məruz qaldığı dövrlərdə də müstəqil dövlətçilik ənənələrimiz qorunub saxlandı. Yadelli işğalları Azərbaycan xalqının yaranması prosesini dayandıra bilmədi. İşğalçıların yerli əhalini assimilyasiyaya uğratmaq siyasətinə baxmayaraq, ölkənin çoxsaylı türk əhalisi ilə qeyri-türk əhalisi arasında etnik-siyasi və mədəni birlik daha da möhkəmləndi. Vahid Azərbaycan xalqının yaranması prosesi başa çatdı. «Dəmirqapı»— Dərbənddən Zəncana və Həmədana qədər böyük bir regionda vahid dövlətin yaranması Qafqazda türklərin əsas etnik amilə çevrilməsinin nəticəsi idi. IX əsrdən etibarən müstəqil dövlətçilik ənənələrimizin dirçəlməsi mədəni intibahla nəticələndi. Şirvanşahlar, Sacilər, Salarilər, Rəvvadilər, Şəddadilər, Atabəylər, Hülakülər (Elxanilər), Qaraqoyunlu, Ağqoyunlu, Səfəvilər və digər dövlətlər xalqımızın tarixində müstəsna rol oynadılar. 7-ci sinif «Azərbaycan tarixi» dərsliyi qonşu ölkələrlə və Avropa dövlətləri ilə geniş iqtisadi-siyasi əlaqələr yaradan bu dövlətlərin dünya dövlətləri içərisində yerini və nüfuzunu müəyyən etməkdən ötrü sənin üçün maraqlı axtarışlara zəmin yaradacaqdır. Bu dərslik Azərbaycanın V—XVI əsrlər tarixinin ən önəmli hadisə və proseslərini öyrənib tədqiq etməkdə sənə geniş imkanlar açacaqdır. Biz nadir bir irsin varisləriyik. Hər bir Azərbaycan vətəndaşı bu irsə layiq olmağa çalışaraq böyük bir tarixi keçmişi, zəngin mədəniyyəti, yüksək mənəviyyatı olan ölkəmizin həm dünəninə, həm bu gününə, həm də gələcəyinə dərin bir məsuliyyət hissi ilə yanaşmalıdır. — Heydər ƏLİYEV AZƏRBAYCAN MÜSTƏQİL DÖVLƏTÇİLİYİN DİRÇƏLİŞİ ƏRƏFƏSİNDƏ 1. FEODAL MÜNASİBƏTLƏRİNİN İNKİŞAFI Şəkildəki insanların məşğuliyyəti, sosial vəziyyəti, həyat tərzi haqqında nə deyə bilərsən? Fikirlərini qeyd et. VI əsrin əvvəllərində Azərbaycanda feodal münasibətləri inkişaf edirdi. Kənd icmalarının torpaqları feodalların əlinə keçirdi. Əkilib becərilməsi çətinlik törədən torpaqlar isə sahibsiz qalırdı. Torpaqsız qalan icma üzvləri asılı kəndlilərə çevrilirdilər. Azərbaycanın cənub torpaqlarında — Atropatenada feodal münasibətlərinin inkişafına Sasani şahı I Xosrov Ənuşirəvanm islahatları da təsir göstərdi. O, sahibsiz torpaqları hərbçilərə payladı və vergilərin toplanmasını nizama saldı. Bununla da vergiyığan məmurların özbaşınalığına son qoyuldu. Uşaqlar, qadınlar, kahinlər, məmurlar can vergisindən azad edildilər. Feodal, islahat, can vergisi, hərbçi, mirzə, xostak, dastakert, natural təsərrüfat Səncə, torpaqların hərbçilərə paylanmasında məqsəd nə idi? Fikrini bildir. Erkən orta əsrlərdə torpaq mülkiyyəti formaları Tapşırıq Xəritədə Albaniyanın vilayətlərini müəyyən et. Natural təsərrüfatın mahiyyətini necə başa düşürsən? Tapşırıq Yaşadığın ərazidəki tarixi abidələrin tikildiyi dövr haqqında araşdırma apar. I Xosrovun islahatları şərti torpaq mülkiyyətini genişləndirdi, xırda və orta torpaq sahiblərinin sayı artdı. Kəndlilərin istismar edilməsinin əsas forması vergilərin ödənməsi və mükəlləfiyyətlərin icrası idi. Kəndlilərlə yanaşı, sənətkarlar və tacirlər də vergi ödəyirdilər. Kahinlər, hərbçilər, mirzələr isə cəmiyyətin hakim təbəqəsi sayılırdı. Zərdüştlük dininin hakim mövqe tutması kahinlərin də varlanmasına səbəb olmuşdu. Ölkədə körpülər, qalalar, yollar dövlət mülkiyyətində idi. Onların tikintisində və bərpasında kəndlilər məcburi işlədilir, əvəzində onlara heç nə ödənilmirdi. Azərbaycanda feodalizmin əsas xüsusiyyətlərindən biri təsərrüfatın natural forması idi. Kəndlilər özlərinin və feodalın tələbatını ödəmək üçün müxtəlif ərzaq məhsulları, sənətkarlıq malları tədarük edir, bazara mal çıxarmırdılar. Beləliklə, məhsul mübadiləsinə çox az hallarda ehtiyac duyulurdu. Natural təsərrüfat ayrı-ayrı bölgələr arasında iqtisadi Yüklə 363,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|