Baxşiyeva nəRMİN ƏNVƏr qizi hüquq üzrə fəlsəfə doktoru İNZİbati HÜquqi MÜbahiSƏLƏR
Yüklə 2,61 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BAKI – 2014 2 Elmi redaktor: H.S.Qurbanov
- Rəyçilər: A. M. Qasımov hüquq üzrə elmlər doktoru, professor M.S.Aslanov hüquq üzrə fəlsəfə doktoru
| BAXŞIYEVA NƏRMİN ƏNVƏR QIZI hüquq üzrə fəlsəfə doktoru İNZİBATİ HÜQUQİ MÜBAHİSƏLƏR ÜZRƏ İNZİBATİ MƏHKƏMƏ İCRAATI (NƏZƏRİ ASPEKTLƏR) BAKI – 2014 2 Elmi redaktor: H.S.Qurbanov Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə və Hüquq İnstitunun Dövlət və hüquq nəzəriyyəsi, mülki hüquq və mülki proses şöbəsinin müdiri, hüquq üzrə elmlər doktoru, professor Rəyçilər: A. M. Qasımov hüquq üzrə elmlər doktoru, professor M.S.Aslanov hüquq üzrə fəlsəfə doktoru Baxşıyeva N.Ə. İnzibati hüquqi mübahisələr üzrə məhkəmə icraatı (nəzəri aspektlər). Bakı, “E.L.” NPŞ MMC, 2014, 400 səh. Bu monoqrafiyada inzibati hüquqi mübahisələr üzrə məhkəmə icraatinin nəzəri aspektləri kompleks şəkildə araşdırılır. Monoqrafiyada hüquqi dövlətdə inzibati məhkəmə icraatının mahiyyəti, onun xüsusiyyətləri, inzibati prosesdə yeri və rolu, inzibati məhkəmə icraatının predmeti kimi inzibati mübahisə anlayışı, onun strukturu və növləri, inzibati məhkəmə icraatinin modellərinin ümumi səciyyəsi, anqlosakson və roman-german hüquq sistemli ölkələrdə inzibati məhkəmə icraatinin xüsusiyyətləri, eləcədə Azərbaycan Respublikasinda inzibati məhkəmə icraatinin normativ-hüquqi əsasları tədqiq edilir. Monoqrafiyadan tələbələr, magistrantlar, doktorantlar, ali təhsil müəssisələrinin hüquq fakultəsinin müəllimləri, eyni zamanda praktik işçilər faydalana bilərlər . 0502000001 N-651(08)2014 © N.Baxşıyeva, 2014 3 GİRİŞ Vətəndaşla hakimiyyət, dövlət və onun qurumları arasın- dakı qarşılıqlı münasibətlər bir problem kimi həmişə bütün bəşəriyyətin diqqətini özünə çəkmişdir. Hələ H.İ.Qrotsi, J.J.Russo və bir çox digər mütəfəkkirlər dövlət hakimiyyətinin özbaşınalıqlarına dair çoxsaylı faktları təhlil edərək onun məh- dudlaşdırılmasının vacibliyi barədə fikirlər irəli sürmüşlər. Coxəsrlik tarixi olan “dövlət-vətəndaş münasibətləri” siyasi- hüquqi fıkrin mühüm institutlarından olmaqla yanaşı, tədricən hüquqi dövlətin də fundamental əsaslarından birinə çevrildi. Vətəndaşların siyasi hakimiyyətə təsir etmək imkanı onların dövlətə etimadının formalaşmasına kömək edən mühüm meyar- lardan biri kimi qəbul olundu. Demokratiya, insan hüquq və azadlıqlarına hörmət hüquqi dövlətin təşəkkülünün zəruri şərtlərinə, vətəndaşların hüquq, azadlıq və mənafelərinin, ümu- mi (ictimai) marağın qorunması üçün real mexanizmlərin formalaşdırılması isə hüquqi dövlətin öz mahiyyətindən irəli gələn strateji vəzifələrindən birinə çevrildi. Azərbaycan Respublikası öz dövlət müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra cəmiyyətin gələcək inkişafı hüquq sahəsində islahatların həyata keçirilməsini, tamamilə yeni mütərəqqi və demokratik dəyərlərə əsaslanan hüquq və məhkəmə sisteminin, qanunvericilik bazasının formalaşdırılmasını da tələb edirdi. Ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanmış ilk milli Konstitusiyamızda insan və vətəndaş hüquq və azadlıqları ali dəyər kimi qiymətləndirilmiş, onların qorunması qanunve- ricilik, icra və məhkəmə hakimiyyəti orqanlarının vəzifəsi kimi müəyyən edilmişdir. Hüquqi dövlətin mühüm prinsipləri kimi 4 insanların təbii, ayrılmaz və bölünməz hüquqlarının geniş kom- pleksi Əsas Qanunda ən yüksək səviyyədə təsbit olunmuş, onların hüquqi vasitələrlə etibarlı şəkildə müdafiəsinin rəhbər prinsipləri qanunvericilikdə öz əksini tam dolğunluğu ilə tap- mışdır. AR Konstitusiyasının “Əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqları” adlı III fəslində insanlara doğulduğu andan mənsub olan hüquq və azadlıqların hər birinin məzmunu, onların təminat və müdafiə mexanizmi müəyyənləşdirilmişdir. İnsan və vətən- daş hüquqlarının və azadlıqlarının pozulması ilə əlaqədar yara- nan mübahisələri məhkəmələrin həll etdiyi təsbit edilmişdir. Hüquq ədəbiyyatında haqlı olaraq qeyd olunur ki, cəmiyyətdə nizam-intizamın və əmin-amanlığın dəstəklənməsində, qanun- çuluğun təmin olunmasında, mübahisələrin stabil həllində məh- kəmələr dövlətin əsas funksiyalarından birini həyata keçirirlər 1 . Müasir dövrdə insan hüquqlarının və azadlıqlarının təmin olunması və müdafiəsi sahəsində həyata keçirilən islahatlar, o cümlədən yeni qanunvericilik aktlarının qəbul edilməsi, qüv- vədə olan qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, yeni məhkəmə sisteminin yaradılması, inzibati orqanların vahid icraat qay- dalarının, inzibati orqanların fəaliyyəti üzərində məhkəmə nəzarətinin müəyyən olunması, hüquqların müdafıə mexaniz- minin, milli qanunvericiliyinin Avropa hüquq məkanında fəa- liyyət göstərən beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması ölkədə aparılan islahatlar sırasında mühüm yer tutur. Məlum olduğu kimi, hüquqi dövlətin əsas tələblərindən biri də dövlətin qarşısında məsuliyyətinin müəyyən olunması, 1 Principles for Judicial Administration: Governance, Case Administration, Essential Functions and Funding. Draft Report. National Centerfor State Courts - V3 DRAFT 7-15-2010, p. 8 Yüklə 2,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
|