2
A a
Rəyçilər:
Xəlil YUSĠFLĠ,
filologiya üzrə elmlər doktoru, professor
ġahin TAĞIYEV,
pedaqogika üzrə elmlər doktoru, professor
Akif ABBASOV,
pedaqogika üzrə elmlər doktoru, professor
Bayram Apoyev. Nizami Gəncəvi irsindən pedaqoji prosesdə istifadə
iĢinin sistemi (
Dərs vəsaiti)
. – Bakı: Mütərcim, 2012. – 216 s.
Oxuculara təqdim olunan bu kitab həm ümumtəhsil, həm də ali pe-
daqoji məktəblər üçün nəzərdə tutulan və bu mövzuda pedaqoji aspektdə
yazılan ilk dərs vəsaitidir.
Dərs vəsaitində dahi Nizaminin ədəbi-pedaqoji irsindən həm orta,
həm də ali məktəblərdə pedaqoji prosesdə istifadə işinin sistemi müəyyən-
ləşdirilmiş, bu işin elmi-metodik və tərbiyəvi əhəmiyyəti göstərilmişdir.
Dərs vəsaitindən orta və ali məktəb müəllimlərindən başqa, tələ-
bələr, magistrlər, dissertant və doktorantlar da istifadə edə bilərlər.
А
026
4310020000
хх-12
©
B.Apoyev
, 2012
3
A a
MÜNDƏRİCAT
Ön söz ................................................................................................... 4
I.
Ümumtəhsil məktəblərində Nizami Gəncəvi irsindən
istifadə işinin sistemi. ........................................................................... 6
1.1. Humanitar fənlərin tədrisi prosesində Nizami
irsindən istifadə. ................................................................................... 6
1.2. Təbiət – riyaziyyat fənlərinin tədrisində N. Gəncəvinin elmi
fikirlərindən istifadə yolları. ................................................................. 48
1.3. Dərsdənkənar tədbirlərdə Nizaminin tərbiyəvi
fikirlərindən istifadə ............................................................................. 100
II. Ali pedaqoji məktəblərdə Nizami irsinin öyrənilməsi
və öyrədilməsi tərbiyə vasitəsi kimi ..................................................... 110
2.1. Pedaqogikanın tədrisində Nizami irsindən istifadənin
təlim- tərbiyə əhəmiyyəti ....................................................................... 110
2.2. Nizami Gəncəvinin fəlsəfi-psixoloji görüşlərinin öyrədilməsi ....... 180
Nəticə .................................................................................................... 197
İstifadə olunmuş ədəbiyyat ................................................................... 203
4
A a
ÖN SÖZ
Ümummilli liderimiz H.Əliyevin müəyyənləşdirdiyi strateji
istiqamətə uyğun hazırlanmış Azərbaycan Respublikasının yeni
“Təhsil Qanunu” elmi-pedaqoji ictimaiyyətimiz qarşısında çox mü-
hüm və genişmiqyaslı vəzifələr qoymuşdur. Həmin Qanunda
ölkəmizdə təhsilin əsas məqsədi belə müəyyənləşdirilmişdir:
“4.0.1. Azərbaycan dövləti qarşısında öz məsuliyyətini dərk
edən, xalqın milli ənənələrinə və demokratiya prinsiplərinə, insan
hüquqları və azadlıqlarına hörmət edən, vətənpərvərlik və azərbay-
cançılıq ideyalarına sadiq olan, müstəqil və yaradıcı düşünən
vətəndaş
və şəxsiyyət yetişdirmək;
4.0.2. milli-mənəvi və ümumbəşəri dəyərləri qoruyan və
inkişaf etdirən, geniş dünyagörüşə malik olan, təşəbbüsləri və yeni-
likləri qiymətləndirməyi bacaran, nəzəri və praktiki biliklərə yiyələ-
nən, müasir təfəkkürlü və rəqabət qabiliyyətli mütəxəssis kadrlar
hazırlamaq.”
(1)
Xalqın milli ənənələrinə hörmət edən, vətənpərvərlik və
azərbaycançılıq ideyalarına sadiq olan, milli-mənəvi və ümumbəşəri
dəyərləri qoruyan vətəndaş və şəxsiyyətlərin formalaşdırılmasının
mühüm vasitələrindən biri xalqımızın zəngin tarixini, o cümlədən
mədəniyyət tarixini dərindən öyrənmək və öyrətməkdir. Ümummilli
liderimiz H.Əliyevin bu baxımdan söylədiyi sözlərdə böyük elmi
həqiqət vardır: “Milli dəyərlərimizi, milli ənənələrimizi yaxşı bil-
məyən gənc vətənpərvər ola bilməz”.
(2)
Zəngin mədəniyyət tariximizin ən ünlü simalarından olan
N.Gəncəvinin dərin və sonsuz ümmana bənzəyən poeziyasında həm
milli-mənəvi, həm də ümumbəşəri dəyərlər öz parlaq əksini tapmış-
dır. “Dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 870
illik yubileyinin keçilirməsi haqqında Azərbaycan Respublikası
Prezidentinin Sərəncamı”nda
(30 Dekabr 2011-ci il) bu cəhət xüsusi
vurğulanmışdır: “Bəşər bədii fikrinin nadir hadisəsi olan Nizami