Cabarova arzu qəDİr qizi



Yüklə 202,99 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/7
tarix14.05.2018
ölçüsü202,99 Kb.
#44138
  1   2   3   4   5   6   7


AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ 

BAKI SLAVYAN UNİVERSİTETİ 

 

 

Əlyazması hüququnda 

 

 

 

CABAROVA ARZU QƏDİR QIZI  

 

 

 

MÜXTƏLİFSİSTEMLİ DİLLƏRDƏ RƏNG ADLARININ 

SEMANTİK-STRUKTUR XÜSUSİYYƏTLƏRİ 

  (ALMAN VƏ AZƏRBAYCAN DILLƏRININ MATERIALLARI 

ƏSASINDA) 

 

 

5714.01 - Müqayisəli-tarixi və müqayisəli-tipoloji dilçilik 

 

 

filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi  

almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyanın 

 

 

 

A V T O R E F E R A T I 

 

 

 

 

 

 

 

 

BAKI – 2015 


 

 



Tədqiqat  işi  Azərbaycan  Dillər  Universitetinin  Müasir  alman  dili 

kafedrasında yerinə yetirilmişdir 

 

 

Elmi rəhbər:    



filologiya üzrə elmlər doktoru, professor 

                                      Sərxan Əvəz oğlu Abdullayev 

 

Rəsmi opponentlər

filologiya üzrə elmlər doktoru, professor  

                                      İsmayıl Oruc oğlu Məmmədli 

 

filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent  



                                      İbrahim Qurban oğlu Kərimov 

 

Aparıcı müəssisə:  

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin      

                                       Xarici dillər və Azərbaycan dilçiliyi kafedraları  

 

 

Müdafiə  «30___»  __03_______  2015-ci  il  tarixdə  saat  ____  Bakı 



Slavyan  Universiteti  nəzdində  filologiya  üzrə  elmlər  doktoru  və  fəlsəfə 

doktoru  elmi  dərəcələri  almaq  üçün  təqdim  edilən  dissertasiyaların 

müdafiəsi üzrə D 02.071 Dissertasiya Şurasının iclasında keçiriləcək. 

 

 



Ünvan: AZ 1014, Bakı ş., S.Rüstəm küç., 25. 

 

 



Dissertasiya  ilə  Bakı  Slavyan  Universitetinin  kitabxanasında  tanış 

olmaq olar. 

 

Avtoreferat «_____» _______ 2015-ci il tarixdə göndərilmişdir 



 

 

 



D 02.071 Dissertasiya Şurasının 

elmi katibi filologiya üzrə  

fəlsəfə doktoru, dosent    

 

 



 

N.R.Muqimova 

 



 

 



İŞİN ÜMUMİ SƏCİYYƏSİ 

 

Movzunun  aktuallığı.  Dilçilikdə  rəng  adları  az  tədqiq  olunmuş  sahə-

lərdəndir.  Ayrı-ayrı  lüğətlərdə  və  bədii  mətnin  təhlilinə  həsr  olunmuş 

əsərlərdə rəng adları və onların müxtəlif məna çalarları haqqında müəyyən 

fikirlərə  rast  gəlmək  olur.  Amma  bu  problem,  demək  olar  ki,  çox  az 

hallarda  müqayisəli  şəkildə  xüsusi  tədqiqat  obyeki  olmuşdır.  Bu 

dissertasiya  işində  alman  və  Azərbaycan  dillərinin  materialları  əsasında 

rəng adları qarşılıqlı müqayisəli şəkildə təhlil olunur və onların semantik-

struktur xüsusiyyətləri müəyyənləşdirilir. Rəng adları hər bir dildə mürək-

kəb sistem təşkil edir və hər bir dil sistemi səciyyəvi xüsusiyyətlər büruzə 

verir.  Bu  səciyyəvi  cəhətlər  rənglər  və  onların  çalarlarının  fərqləndiril-

məsinə aid olduğu kimi, onların adlandırılma tərzlərinə də aiddir. 

Bu sahə ilə məşğul olan T.T.Paşaleşvili

1

, V.A.Moskoviç



2

, C.Layons

3

 

və  başqaları  rəng  adları  və  onların  çalarlarının  öyrənilməsindən  bəhs  et-



mişlər. Bundan başqa, rus, Azərbaycan, ləzgi və ingilis dillərində rəng ad-

larının semantik sahəsini tədqiq edən X.İsazadənin

4

 tədqiqatı da diqqətəla-



yiqdir. İstər alman,  istərsə də  Azərbaycan  dilində rəng adlarının xüsusiy-

yətlərinin tədqiqinə həsr olunmuş elmi əsərlərdə bu məsələyə ötəri də olsa 

toxunulmuşdur, lakin  onlar müqayisəli şəkildə tədqiqat obyekti olmamış-

dır. Odur ki, alman və Azərbaycan dillərinin materialları əsasında rəng ad-

larının geniş tədqiqata, onların semantik-struktur təhlilinə ehtiyac duyulur.  

Mövzunun aktuallığı, hər şeydən əvvəl, müxtəlifsistemli dillərin ayrı-

ayrı  leksik-semantik  sistemlərinin  müqayisəli-tipoloji  planda  araş-dırıl-

ması,  invariant-semantik  funksiyaların  reallaşma  özünəməxsus-luğunun, 

həmin  yarusda  ümumi-universal  və  spesifik  cəhətlərinin  aşkarlanması 

zərurəti  ilə  şərtlənir.  Mətn  dilçiliyinin,  mətnyaratma  və  mətnin  qavranıl-

masının  qanunauyğunluqlarının,  linqvistik  praqmatikanın,  xüsusilə  koq-

nititiv  dilçilik  problemlərinin  tədqiqi  sahə  nəzəriyyəsinin  yeni  rakursdan 

və yeni vəzifələr, prioritetlər işığında şərh olunmasının əhəmiyyətini daha 

                                                             

1

  Пашалешвили  Т.Т.  Цветообозначающая  лексика  в  персидском  языке. 



Автореф.дис.канд.филол.наук, Тбилиси, 1991, 35 c. 

2

  Москович  В.А.  Семантическое  поле  цветообозначений  в  современном 



английском языке, ВЯ, 1960, №6, стр. 83-87 

3

 Lyons J. Die Sprache. München, 1990, 3, Auflage, 318 S. 



4

.Исазаде Х.O. Семантическае поле цветообозначений, Автореф. дисс. канд. 

фи-лол.наук, Баку, 2001, 30 с. 



Yüklə 202,99 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə