Chizmachilik terminologiyasi fanidan bajargan iv-grafik vazifa

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
MAKTABGACHA VA MAKTAB TA’LIMI VAZIRLIGI
NIZOMIY NOMIDAGI
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGOKA UNIVERSITETI
SIRTQI BO‘LIM
60111200 – Tasviriy san’at va muhandislik grafikasi yo‘nalishi
TS-302/5 guruh 3-kurs
CHIZMACHILIK TERMINOLOGIYASI


FANIDAN BAJARGAN
IV-GRAFIK VAZIFA
Mavzu: 8-sinifda CHizmachilikdan olingan bilimlarni qisqacha takrorlash va umumlashtirish


BAJARDI: AXMADJONOVA. S
TEKSHIRDI: GULOMOVA.N.X
TOSHKENT-2023
Mavzu: 8-sinifda CHizmachilikdan olingan bilimlarni qisqacha takrorlash va umumlashtirish
4-GRAFIK ISH.
4.Etimalogik izohli lug’at tuzish.


Etimologiya so’zi asli yunoncha etymon va logos so’zlaridan tashkil topgan. etymon-so’zi “chin,haqiqiy, asl mohiyat” ma’nosini, logos so’zi esa “ta’lim” ma’nosini anglatadi.Etimologik lug'atlarda asosan so'zning kelib chiqishi haqida keng ma'lumotlar beriladi.Etimologik lug'atda so'zlarning kelib chiqishi, shakllanish tarixi yoritiladi. «O'zbek tilining etimologik lug'ati» 2000 yilda prof. Sh.Rahmatullayev tomonidan yaratildi.
1. Kub – [Yunoncha (Kubos) muntazam oltiyoqlik]
2.Element - [Lotincha (Elemetum) dastlabki boshlang’ich modda]
3.Kvadrat– [Lotincha (Quadratus) tomonlari teng bo’lgan to’g’riburchakli to’rtburchak]
4.Proyeksiya- [Lotincha (Projectus) oldinga irg’itilgan,biror narsaning tekslik (qog’oz) ga tushirilgan tasviri]
5.Model- [ Lotincha (Modulus) o’lchov,me’yor biror obyekt yoki ob’ektlar tizimining obrozi yoki namunasidir ]
6.Perspektiva- [ Lotincha (Perspicio) aniq ko’ra man mavjud borliqni inson idrok etganidek yuzada fazoviy holati va ularning bo’laklarini kuzatish nuqtasidan uzoqlashuvini tasvirlash tizimi ]
7.Perimetr - [ (peri…vametr) yopiq egri chiziqning uzunligi ]
8.Muhandis- [ (arab.) yoki Injener ( ingilizcha Engine) texnikaning muayyan bir sohasiga ixtisoslashgan mutaxasis ]
9.Dizayn- [ Dizayn ingilizchada ”Dezing” -chizma, rasm, loyiha degani]
10.Detal- [ Fransuzcha (detail) mashina,mexanizm,asbob va shuningdek biror buyumning qismi, bo’lagi ]
11. Silindr- [Grekcha (kylindros,kylindo) g’ildirataman, aylantiraman]
12. Sirkul- [Lotincha (cirkulus) doira, aylana]
13. Prizma- [Grekcha(prisma) arralangan, tarashlangan]
14. Shpilka- [Nemischa (Spill) bino tomining ninasimon uchi]
15. Metal- [Lotincha ( Metallum ) shahta,rudnik ]
16. Sterjen- [Ingilizcha (core-pivot) biron bir buyumning muhim qismi]
17. Radius- [Lotincha (radius) kegay]
18. Diametr- [Grekcha (diametros) ko’ngdalang]
19. Rezba- [Ruscha (rezat) kesmoq]
20. Eskiz- [Fransuzcha (Esquisse) homaki narsa]
21. Ko’rpus- [Lotincha (Corpus) tana,jism]
22. Disk- [Yunoncha (Discos) yassidoira,aylana]
23. Sxema- [Yunoncha (Schema) qiyofa, ko’rinish,shakl]
24.Format- [Lotincha (Forma) shakl,tashqi ko’rinish]
25. Gradus- [Lotincha (Gradus) daraja,bosqich]
26. Gorizont- [Yunoncha (Horizontos) chegaralovchi]
27. Perspektiva- Lotincha (Perspicio) aniq ko’ra man mavjud borliqni inson idrok etganidek yuzada fazoviy holati va ularning bo’laklarini kuzatish nuqtasidan uzoqlashuvini tasvirlash tizimi
28. Vint (nem. Gewinde — qirqma, rezba) — rezbali silindrik sterjen.
29. Proyeksiya - Lotincha (projectlio) oldinga tashlash
Foydalanilgan adabiyotlar

1. 
   O’zbek tilining etimologik lug’ati 1- jild Shavkat Rahmatullayev
   
2. 
   “Chizmachilik”. I.Rahmonov, N.Qirg’izboyeva. Sh.Raxmatullayev
   
3. 
   A.O.Ashirboyev,Sh.K.Murodov ``Chizma geometriya va chizmachilikdan’’ Ruscha-o`zbekcha lug`at
   
4. 
   M.K.Xalimov, Z.Mirzaliyev Z.K.Xalimov, J.A.Qosimov,N.S.Xasanova. “Muhandislik va kompyuter grafikasi” kitobi Toshkent — 2017
   
5. 
   I. RAHMONOv A.ABDURAHMONOV “Chizmachilikdan ma`lumotnoma” Alisher Navoiy nomidagi O‘zbekiston Milliy kutubxonasi nashriyoti Toshkent — 2005
   

Axborot resurslari:

1. 
   www.ziyonet.uz
   
2. 
   WWW.google.uz