Część I – rozumienie czytanego tekstu
Yüklə 57,85 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hedonizm kontra hedonizm 1.
- Zadanie 2. (2 pkt)
- Zadanie 3. (1 pkt)
- Zadanie 4. (2 pkt)
- Zadanie 6. (1 pkt)
- Zadanie 8. (1 pkt)
- Zadanie 9. (2 pkt)
- Zadanie 10. (1 pkt)
- Zadanie 12. (1 pkt)
- Zadanie 13. (2 pkt)
|
Część I – rozumienie czytanego tekstu Przeczytaj uważnie tekst, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nim. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstu i tylko własnymi słowami – chyba że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszona/y. W zadaniu zamkniętym wybierz tylko jedną odpowiedź.
obok ambitnych, poważnych postanowień wyznaczmy sobie też przyjemniejsze zadanie: będę smakować życie pełnymi garściami.
świata, wedle wielu myślicieli – to grzech naczelny naszej epoki. Epoki, w której człowiek, kierując się egoistycznie rozumianą zasadą przyjemności, odwrócił się nie tylko od Boga, ale w ogóle od etyki. Zepchnął na daleki plan troskę o dobro innych ludzi, a wartości duchowe zastąpił świątyniami konsumpcji.
się elementem mowy potocznej zachodniej cywilizacji początków XXI wieku. Ludzie, którzy nigdy nie słyszeli o Arystypie z Cyreny czy nawet o Epikurze, obracają to słowo wte i wewte, mając na myśli modny klub czy nową linię kosmetyków. Hedonizm stał się słowem kluczem dla speców od reklamy i marketingu. I formą duchowego alibi dla tych wszystkich, którzy spędzają życie na wyszukiwaniu wciąż nowych rozrywek i dóbr materialnych. Bo przecież „hedonista” to brzmi lepiej niż „konsument”. Ale czy rzeczywiście znaczy to samo? Czy naprawdę kierujemy się w życiu zasadą przyjemności i zasługujemy na miano hedonistów, wraz z tymi wszystkimi złymi i dobrymi skojarzeniami, jakie budzi to słowo?
„anhedonia”. Anhedonia to defekt duchowy polegający na niemożności przeżywania przyjemności. Nie ma satysfakcji seksualnej, jedzenie traci smak, a pejzaż za oknem żywe barwy. Anhedonia to objaw chorobowy, towarzyszący np. schizofrenii czy ciężkim depresjom. To także wyraz stanu ducha naszej cywilizacji: im bardziej stawiamy na piedestale przyjemność jako cel naszych dążeń, tym trudniej przychodzi nam jej doznawać. Świat, dzięki nieustannemu postępowi technologicznemu, zdaje się stwarzać nam nieograniczone możliwości; życie wydaje się coraz łatwiejsze. Ale czy naprawdę potrafimy cieszyć się jego smakiem? Czy rzeczywiście jesteśmy spadkobiercami Arystypa i Epikura?
określony jako twórca hedonizmu skrajnego. W myśl jego założeń, skoro życie jest krótkie i kończy się śmiercią, jedyny jego sens polega na uczynieniu każdej chwili maksymalnie przyjemną. Według Arystypa nie ma przyjemności wyższego i niższego rzędu. Liczy się tylko ich intensywność, siła oddziaływania na zmysły.
prosto skonstruowany. Konsekwencją braku umiaru w dążeniu do przyjemności może być czyjaś krzywda lub nasza własna strata. Przyjemności nie są jednowartościowe: te duchowe mają większą wartość niż oddziałujące jedynie na zmysły. Epikureizm pozbawiony jest pierwotnej niewinności hedonizmu Arystypa. Bo kierując się jego wskazaniami, musimy wybierać. Przyjemności często ze sobą konkurują i decydując się na tę pierwszą z brzegu, możemy stracić szansę na przeżycie innej, jeszcze większej.
Takiego, jakie mamy dane. I paradoksalnie, właśnie z tą podstawową wskazówką, my – oskarżani o hedonizm i lubiący się za hedonistów uważać – mamy najwięcej kłopotów.
uchodzić. Kto dziś potrafi docenić smak bezczynnego wylegiwania się w słońcu? Leżenia na łące i wpatrywania się w korony drzew? Nuda! Od kilku lat, gdy spadnie śnieg, zadziwia mnie cisza za oknem. Jest tam park z małymi górkami. Gdy byliśmy dziećmi, spędzaliśmy tam całe dni, zjeżdżając na nartach, sankach lub po prostu na tyłkach. Nasze dzieci tego wcale nie robią. I nie tylko
dlatego, że wolą grać na komputerach. Także dlatego, że doświadczają nieprzystawalności imitacji do wzoru. Zjeżdżanie na byle jakim sprzęcie z malutkiej, warszawskiej górki nijak się ma do oglądania w telewizji zimowych atrakcji w alpejskich kurortach. 9. Przed ponad 30 laty poeta Adam Zagajewski opisywał schizofreniczność PRL-owskiej kultury prowincjonalnej czasów gwałtownego rozwoju telewizji. Jej odbiorca dostawał od święta produkt markowy: np. mecz piłkarski Brazylia – Włochy czy film z udziałem The Beatles. Na co dzień jednak skazany był na kibicowanie lokalnej drużynie trzecioligowej i występy objeżdżającego kraj estradowego chałturzysty. Którą z tych rzeczywistości miał uznać za swoje prawdziwe doświadczenie? 10. Ten schizofreniczny dylemat został jednoznacznie rozstrzygnięty. Wraz z burzliwą ekspansją mediów prawdziwe stało się to, co pokazują one, a nie to, czego doświadczamy bezpośrednio w naszej codzienności. Jeśli te dwa światy się różnią, tym gorzej dla życia. Wyobraźnia nie ma szans z bombardującymi nas obrazami. Miejska górka w niczym nie przypomina trasy narciarskiej w Kitzbühel, a Kaśka z III b dramatycznie odbiega urodą od Angeliny Jolie. Nie potrafimy cieszyć się górką i Kaśką; chcemy, żeby zamieniły się w alpejską trasę i gwiazdę filmową. Nie potrafimy smakować życia, jakie jest, bo jego zwyczajność przegrywa z oglądaną codziennie obietnicą życia, jakie mogłoby być. 11. Choć ideolodzy konsumpcjonizmu powołują się na hedonizm, w istocie oferują nam wizję świata z nim sprzeczną. Hedoniści uświadamiali, że życie jest teraz, trzeba łapać smak każdej chwili, bo szybko przeminie. A dla współczesnego konsumenta teraźniejszość tak naprawdę nie istnieje. Podczas stymulowanych używkami zabawowych szaleństw jej smak jest przecież zagłuszany na rzecz chemicznej iluzji emocjonalnej. A w naszych powszechnych wyobrażeniach o szczęściu teraźniejszość zostaje zepchnięta w cień wobec obrazów życia, które dopiero nadejdzie. 12. To truizm: ewolucja człowieka polega m.in. na tym, że coraz większa część jego pragnień zostaje sztucznie wykreowana. Konsumpcjonizm produkuje je taśmowo i łudzi obietnicą ich spełnienia. Ale nigdy nie spełnia: tworząc obraz świata niczym nieograniczonych możliwości, zawsze stawia część z nich poza naszym aktualnym zasięgiem i obiecuje, że „na pewno w przyszłości”. 13. Czy to jeszcze epikureizm, każący wybierać między przyjemnościami, czy już jego zaprzeczenie? Na pewno oznaka tego, że filozofia hedonistyczna wysyła nam sygnały, które są w dzisiejszym świecie nie do pogodzenia. Nie da się pogodzić Arystypa z Epikurem; dążenia do natychmiastowego zaspokojenia pragnień z wartościowaniem przyjemności i wyborem między nimi. Z jednej strony – konsumpcjonistyczne zachęty do korzystania z życia; z drugiej – sąsiadujące z nimi przestrogi, które każą okupywać coraz więcej przyjemności poczuciem winy. Przestrogi, które nie są wyrażane – jak w średniowieczu – w kategoriach moralnych, lecz w języku również z hedonizmu wyrastającym. 14. Miejsce nieuchronnej śmierci, obnażającej nicość doczesnych przyjemności, zajęła cena, jaką trzeba za nie płacić. Już nie tylko używki są podejrzane, choć one prowadzą zarówno do utraty zdrowia (a to jedna z najważniejszych epikurejskich wartości), jak również statusu społecznego. Trzeba uważać także na smaczne jedzenie, które nie tylko powoduje odkładanie się groźnego cholesterolu w żyłach, ale też naraża na zmiany w sylwetce – sprzeczne z medialnymi wyobrażeniami o szczęściu i pogarszające notowania na rynku pracy. A zdrowie i status są zbyt cennymi wartościami, byśmy chcieli je położyć na szali. Dlatego nad filozofią smakowania życia zwycięża ideologia napojów ziołowych, filtrów antysłonecznych, zdrowotnych diet i odchudzających kuracji. 15. Czy tak rozumiane życie ma w ogóle smak, czy można je polubić? Anhedonia, niezdolność do przeżywania przyjemności, jest objawem schizofrenii. Ale także – schizofrenii kulturowej w świecie, w którym jesteśmy jednocześnie nachalnie nagabywani do korzystania z życia i przekonywani o szkodliwości tego, co robimy. I za którąkolwiek z tych wskazówek podążamy, czujemy się sfrustrowani, że lekceważymy drugą.
domagająca się przyjemności natura? W końcu, jak śpiewał John Lennon: „Życie jest tym, co się nam przydarza, gdy jesteśmy zajęci snuciem innych planów”. Posłuchajmy życia, odpuśćmy sobie trochę. Piotr Bratkowski, Hedonizm kontra hedonizm, „Newsweek”, 8.01.2006 Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego Poziom podstawowy 4 Zadanie 1. (3 pkt) Na podstawie tekstu wyjaśnij pojęcia: hedonizm ..................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... .....................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
Piotr Bratkowski stwierdził, że w dzisiejszych czasach Zaczyna się od potępiania hedonizmu, a kończy brakiem radości z życia. Podaj po dwie – wymienione przez Autora – przyczyny każdej z tych postaw. (akapity 2. i 15.) przyczyny potępiania hedonizmu ................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... przyczyny braku radości z życia .................................................................................................. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 3. (1 pkt) Z akapitu 3. wypisz dwa związki wyrazowe zaczerpnięte z języka potocznego. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 4. (2 pkt) Autor negatywnie ocenia współczesną cywilizację zachodnioeuropejską. Wymień dwie jej cechy, które taką ocenę spowodowały. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Przykładowy zestaw zadań z języka polskiego Poziom podstawowy 5 Zadanie 5. (1 pkt) Zdanie: ...im bardziej stawiamy na piedestale przyjemność jako cel naszych dążeń, tym trudniej przychodzi nam jej doznawać zawiera A. paradoks. B. oksymoron. C. hiperbolę. D. porównanie.
Jaki środek stylistyczny powtarza się w akapitach: 4., 8., 9., 15.? ......................................................................................................................................................
Na podstawie akapitu 6. wyjaśnij stwierdzenie: Epikureizm pozbawiony jest pierwotnej niewinności hedonizmu Arystypa. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
Jaką funkcję pełni akapit 7. w stosunku do akapitów 5. i 6.? ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 9. (2 pkt) Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią w akapicie 8. formy: a. liczba pojedyncza, np. ... zadziwia mnie cisza za oknem. ................................................... ...................................................................................................................................................... b. liczba mnoga, np. Nasze dzieci tego wcale nie robią. ............................................................ ...................................................................................................................................................... Zadanie 10. (1 pkt) Na podstawie akapitów 8. – 10. podaj cztery pary przykładów potwierdzających tezę o schizofrenicznym dylemacie naszej kultury.
1. 2. 3. 4.
Poziom podstawowy 6 Zadanie 11. (1 pkt) W jaki sposób media wpływają na współczesnych ludzi? (akapit 10.) ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................
W kontekście akapitów 12. i 13. napisz, który ze starożytnych filozofów, Epikur czy Arystyp z Cyreny, jest bliższy współczesnemu człowiekowi i dlaczego. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Zadanie 13. (2 pkt) W kontekście całego artykułu wyjaśnij znaczenie tytułu. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... Yüklə 57,85 Kb. Dostları ilə paylaş:
|