Dərs kitabları №: 1 Ünvan: az6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88
Yüklə 1,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BAKI İSLAM UNİVERSİTETİ Kitabın adı: « TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ » Müəllif: Dr. Mehman İsmayılov Dizayn
- Dərs kitabları №: 1 Ünvan: AZ6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88 Tel: (+994 174) 5 32 46
- “Tefsir usulü ve tarihi” , Professor İsmail Cerrahoğlu: “Tefsir usulü” və “Tefsir tarihi” , Professor Allahşükür Paşazadə: “Quranın təfsiri və tərc. tarixi”
- Azerbaycanda yapılan Kuran ve tefsir çalışmaları”
- GİRİŞ I. QURANIN TARİX SƏHNƏSİNƏ ÇIXIŞI
- A. Quran nazil olmadan əvvəl Ərəbistan yarımadası
| BAKI İSLAM UNİVERSİTETİ NƏŞRİ № 01 TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ II Nəşr Bakı - 2011 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI BAKI İSLAM UNİVERSİTETİ Kitabın adı: « TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ » Müəllif: Dr. Mehman İsmayılov Dizayn: Əflatun Məmmədov ISBN: 978-9952-8102-7-1 Bu Kitab Bakı İslam Universiteti Zaqatala korpusunda hazırlanmış və elmi şuranın 10 fevral 2011-ci il tarixli iclasının 3 saylı qərarına əsasən nəşr edilmişdir. Dərs kitabları №: 1 Ünvan: AZ6200, Zaqatala Şəhəri, Heydər Əliyev prospekti №: 88 Tel: (+994 174) 5 32 46 Faks: (+994 174) 5 21 83 e-mail: zakatalailahiyat@gmail.com ÖN SÖZ İlahi kitabların sonuncusu olan və bütün əsrlərə xitab edən Qurani-kərim bəşəriyyəti aydınlatmaq üçün göndərilən nurdur. Bu misilsiz kitab insanların inadını qırmaq, əvvəlcədən formalaşan baxışlarını dəyişmək, onlara “görünənin arxasındakını göstərmək” üçün ən mənalı, ən gözəl ecazkarlıq nümunələri ortaya qoyur. Nüzulundan bəri Quran bir çox elmlərin ilham qaynağı ol- muşdur. Onun sayəsində böyük İslam mədəniyyəti ortaya çıxmış- dır. VII əsrdən bəri onu anlamaq və anlatmaq üçün milyonlarla, hətta milyardlarla əsər yazılmıdır. Hər kəs bu böyük dəryadan öz gücü nisbətində bir damla almağa çalışmışdır. Lakin heç kəsə bu dəryanın dibinə çatmaq nəsib olmamışdır. Bu kitab da, Azərbaycan oxuyucusuna, xüsusilədə da ilahiyyat elmləri ilə məşğul olanlara Quran dəryasından bir damla almağa yardım etməyi qarşısında məqsəd qoymuşdur. Kitab giriş və üç fəsildən ibarətdir. Giriş qismində Quranın ta- rix səhnəsinə çıxışı, Quran nüzul olmadan əvvəlki Ərəbistan yarı- madası və Məkkədəki dini, siyasi, iqtisadi və sosial vəziyyət barədə məlumat verilmişdir. Burada eyni zamanda təfsir, təfsir üsulu terminləri və təfsirə mənaca yaxın olan digər kəlmələr ələ alınmış- dır. “Quran və Vəhy” adlanan birinci fəsildə, vəhy və vəhyin ma hiyyəti, Qurani-kərim leksik və terminoloji mənası, Quranın fəsilləri, Quranın əsas mövzularından bəhs olunur. Quranın kitab- TƏFSİR ÜSULU VƏ TARİXİ 6 laşması, qiraət və yeddi hərf məsələləri, Quranın tərcüməsi mövzu- ları da bu fəsildə incələnmişdir. “Quran Elmləri” adlanan ikinci fəsildə isə əsbabün-nüzul, nəsx, mütəşabeh ayələr,hürufu-müqəttəə, qəribul-Quran, Quran- dakı müşkil, mücməl və mübhəm ayələr, Quran qissələri, əqsamul- Quran, əmsalul-Quran və s. kimi Quran elmlərindən söhbət açıl- mışdır. “Təfsir Tarixi” adlanan üçüncü fəsildə isə təfsirin meydana çıx- ması və tədvinindən, Rəsulullahın, səhabilərin və tabeunun təfsir metodlarıdan, təfsirin mənbələri və növlərindən, müxtəlif təfsir cərəyanlarından bəhs olunmuş, eyni zamanda Quranın anlaşılması və təfsiri üçün zəruri olan mühüm məsələlərə toxunulmuşdur. Bu kitab hazırlanarkən aşağıdakı kitablardan istifadə edilmiş- dir: Professor Muhsin Demirci: “Tefsir usulü ve tarihi”, Professor İsmail Cerrahoğlu: “Tefsir usulü” və “Tefsir tarihi”, Professor Allahşükür Paşazadə: “Quranın təfsiri və tərc. tarixi”, Professor Halis Albayrak: “Tefsir Usulü”, Professor Mehmet Paçacı: “Kurana Giriş”. Bu kitablardan əlavə i.e.n. Mehman İsmayılovun “XX Yüzyılda Azerbaycanda yapılan Kuran ve tefsir çalışmaları” adlı magistra- tura işindən də istifadə edilmişdir. Mehman İsmayılov İlahiyyat elmləri üzrə fəlsəfə doktoru Zaqatala-2011 GİRİŞ I. QURANIN TARİX SƏHNƏSİNƏ ÇIXIŞI Qurani-kərim ilk dəfə 610-cu ildə, Ramazan ayının iyirmi yed- dinci gecəsində, Ərəbistan yarımadasında yerləşən Məkkə şə hərində vəhy edilməyə başlandı. 1 Məkkədə yaşayan və Allah tərəfindən peyğəmbər seçilən Hz. Mühəmməd, ilk vəhyi qırx yaşında, Məkkə yaxınlığındakı Hira mağarasında olarkən aldı. O, qırx yaşına yaxın- laşdıqda özündə heç vaxt hiss etmədiyi dəyişikliklər hiss etməyə başladı. Gecələr gördüyü röyalar gündüzlər həqiqətə çevrilirdi. Hz. Mühəmmədin bu vaxtlar yalnız qalmaqdan və təfəkkürə dalmaqdan xoşu gəlməyə başladı. Hira mağarasına gedir, yemək və suyu bitənə qədər orada qalırdı. Əvvəllər hiss etmədiyi bu duyğuları anlama- ğa çalışır və Allaha ibadət edirdi. Vəhy gəlmədən əvvəlki bu dövr təxminən dörd-beş il çəkdi. Hz. Peyğəmbər, bu illər ərzində iyirmi ildən çox çəkəcək uzun bir vəhy həyatına hazırlanırdı. A. Quran nazil olmadan əvvəl Ərəbistan yarımadası Ərəblər tarixən Ərəbistan yarımadasında yaşayan xalqdır. Bu yarımada çox strateji bir yerdə yerləşdiyi üçün öz əhəmiyyətini hər zaman qorumuşdur. Bu yarımada qərbdə Qırmızı dəniz və Afrika qitəsi ilə, şərqdə Bəsrə körfəzi və İranla, cənubda isə Hind okenaı ilə həmsərhəddir. Yarımadanın şimali-qərbində Suriya ilə Anadolu, şimali-şərqində isə İraq və İran yerləşir. Ərəblərin soyu cənub ərəblərinin ulu babası Qəhtanla şimal ərəblərinin ulu babası olan Adnana dayanır. Əsl ərəblərin Qəhtan 1 Bəqərə, 2/185; Qədr, 97/1 Yüklə 1,15 Mb. Dostları ilə paylaş:
|