Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 30. 06. 2010-cu il tarixli

---

S.Q .  Cəfərova, S.T.  Hümbətova, S .Ə .  Əsgərova
REPTİLİ LORİN 
EKOLOGİYASI
A li məktəblər üçün dərs vəsaiti
Azərbaycan Respublikası Təhsil 
Nazirliyinin 30.06.2010-cu il tarixli 
920 saylı qərarı ilə ali məktəblər üçün 
dərs vəsaiti kimi təsdiq edilmişdir
k
  uıi' ü t  .1  Prezidentininl
İ-'  ' 
'i
Bakı
«AdiloğIu» nəşriyyatı, 
2010
downloaded from KitabYurdu.org

---

zl,&m
t
  r c
R e d a k t o r :
AMEA Zoologiya İnstitutu Herpetoloji 
laboratoriyanın müdiri, b.e.n. Əhmədov S.B.
R ə y ç i l ə r :
-ATU-nun kafedra müdiri,  prof.  Nəcəfov C.Ə.
-BDU-nun «Onurğasızlar zoologiyası» 
kafedrasının dosenti Hümbətov Ə.M.
Cəfərova S.Q., Hümbətova S.T., Əsgərova S.Ə. 
«Reptililərin ekologiyası«. Dərs vəsaiti.
Bakı, «Adiloğlu» nəşriyyatı,  2010,  136 s.
D ə r s   v ə s a i t i n d ə   R e p t i l i l ə r i n   e k o l o g i y a s ı n a
  -  
s i s t e m a t i k a s ı n a , 
y a y ı l m a s ı n a , 
b i o s e n o z d a   v ə   in sa n   h ə y a t ı n d a   r o lu n a   v ə   s. 
d a i r  
m a t e r i a l l a r l a   y a n a ş ı,  o n la r ın   m ü a s ir   d u r u m u   v ə   m ü h a f i z ə  p r o b l e m l ə r i  
ö z   ə k s i n i   t a p m ış d ır .
V ə s a it  a l i   m ə k t ə b l ə r i n   b i o l o g i y a   i x t i s a s ı   ü z r ə   t ə h s i l   a la n   m a g i s t ­
r a n t l a r ı   ü ç ü n   n ə z ə r d ə   tu tu lm u ş d u r .  K i t a b   h ə m ç in in   b a k a l a v r l a r ,  b u  
s a h ə d ə   e l m i   iş   a p a r a n   t ə d q i q a t ç ı l a r   v ə   e k o l o g i y a   i l ə   m a r a q l a n a n l a r  
ü ç ü n   d ə y ə r l i  m ə n b ə   o la   b ilə r .
4705000000
121-2010
qrifli  nəşr
©«Adiloğlu» nəşriyyatı, 2010
downloaded from KitabYurdu.org

---

MüNDƏRİCflT
Ö N  S Ö Z ................................................................................................................5
S İN F İN  X A R A K T E R İS T İK A SI................................................................. 6
M Ə N Ş Ə   V Ə  T Ə K A M Ü L Ü .............................. 
 
6
S İS T E M A T İK A S I............................................ 
 
 
7
Sistematik qrupların  icm a lı.................................................................... 13
Y arım sin if-   Anapsidlər (
A n a p s i d a
) ....................................................13
Tısbağalar (
T e s t u d i n e s
) d ə s tə s i....................................................... 13
Yarım sinif -  Proqanozavrlar 
( P r o q a n o z a u r i a )
.................................14
Yarım sinif -  Sinaptozavrlar (
S y n a p t o s a u r i a
) ................................... 15
D iap sid lər..................................................................................................... 15
Yarım sinif Lepidozavrlar -  Lepidozawr/a..........................................16
Xortum başlılar (
R h y n o c e p h a l i a
) d əstəsi....................................... 16
Pulcuqlular (
S q u a m a t a
) dəstəüstü.................................................. 16
Kərtənkələlər (
S a u r i a
) d əstəsi.......................................................... 17
İlanlar (
O p h i d i a ,  s e u   S e r p e n t e s
)d ə stə si..........................................19
Yarım sinif Arxozavrlar -  
A r c h o z a u r i a
.............................................. 20
Timsahlar (
C r o c o d y l i a
) dəstəsi........................................................ 24
C O Ğ R A Fİ  Y A Y IL M A S I........................................................................... 26
Areallar..........................................................................................................26
İnsanın  vasitəçiliyi ilə sürünənlərin  y a y ılm a sı..................................29
Ə S A S   YAŞAM A  M Ü H İT İ  V Ə   O N A   U Y Ğ U N L A Ş M A L A R ....... 33
Suda  h ə y a t....................................................................................................33
Quruda  h ə y a t.............................................................................................. 36
Q İD A L A N M A   V Ə   Q Ə N İM Ə T İ Ə L D Ə   E T M Ə   Ü S U L L A R I.... 46
Qida  zəncirində sürünənlərin  m övq eyi................................................46
Yırtıcı-qənim ət  m ü nasibəti..................................................................... 57
S Ü R Ü N Ə N L Ə R İN   R E P R O D U K T İV  X Ü S U S İY Y Ə T L Ə R İ...... 60
Y u m u rta........................................................................................................60
Ç oxalm a.........................................................................................................63
Partenogenez................................................................................................73
3
downloaded from KitabYurdu.org

---