2
Rəyçilər:AMEA-nın müxbir üzvü, tarix elmləri
doktoru, professor Oqtay Əbdülkərim oğlu Əfəndiyev
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin professoru, fəlsəfə elmləri doktoru
Niyazi Musa oğlu Mehdi
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının
professoru, fəlsəfə elmləri doktoru
Şəhrəddin Mühiddin oğlu Məmmədov
Elmi redaktor:Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin dosenti, kulturologiya elmləri doktoru Nigar Əfəndiyeva
Maral Manafova. Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri. Dərs
vəsaiti. Bakı, 2008, 36 s.
Dərs vəsatində Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələrilə mədəni münasibətləri ictimai, sosial və
mədəni hadisə olan «beynəlxalq mədəni əlaqələr» kontekstindən, tarixilik və müasirlik baxımından
hərtərəfli təhlil olunur. Professor Maral Manafovanın tərtib etdiyi dərs vəsaiti tələbələrin və
ümumiyyətlə ölkəmizin xarici mədəniyyət siyasəti sahəsində zəruri nəzəri biliklərin, informasiya,
praktiki vərdiş və bacarıqların mənimsənilməsində bir töhfədir. Dərs vəsatindən bakalavr, magist
tələbələr, aspiarntlar və tədqiqatçılar, ümumiyyətlə xarici mədəniyyət siyasəti problemlərilə
maraqlananlar faydalana bilərlər.
©M.C.Manafova
3
MÜNDƏRİCAT
Giriş
I Fəsil. Azərbaycanın Yaxın və Orta Şərq ölkələri ilə mədəni əlaqələri
1.1.
Azərbaycan – İran mədəni əlaqələri
1.2.
Azərbaycan - Pakistan mədəni əlaqələri
1.3.
Azərbaycan - İsrail mədəni əlaqələri
II Fəsil. Azərbaycanın digər Şərq ölkələri ilə mədəni əlaqələri
2.1. Azərbaycan-Hindistan mədəni əlaqələri
2.2. Azərbaycan – Çin mədəni əlaqələri
2.3. Azərbaycan -Yaponiya mədəni əlaqələri
Ədəbiyyat siyahısı
4
GİRİŞ
Müasir dövrdə Müstəqil Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzu və regiondakı liderlik mövqeyi gündən-
günə artır. Son illərdə Azərbaycan Respublikasının xarici siyasət fəaliyyəti, xüsusilədə xarici mədəniyyət
siyasəti sahəsində fəaliyyəti nəzərəçarpacak dərəcədə dinamikliyi ilə fərqlənir.
Azərbaycanın xarici mədəniyyət siyasəti müasir dövrün geosiyasi xüsusiyyətlərini, təhlükə və
çağırışlarını nəzərə alaraq, ölkənin milli maraqlarına əsaslanır. Ölkəmizin beynəlxalq səviyyədə dövlətlərarası
münasibətlərdə mədəni əlaqələri çox zəngindir. Beynəlxalq mədəni əlaqələr xalqlar arasında qarşılıqlı
anlaşılmanın və etimadın formalaşmasına xidmət edir.
Azərbaycan Respublikası müstəqilliyini əldə etdiyi ilk günlərdən etibarən beynəlxalq miqyasda
sülhsevərliyini, dostluq münasibətlərinə hazır olduğunu, başqa xalqların, dövlətlərin mədəniyyətinə və
incəsənətinə, dilinə, dininə hörmət və rəğbətini nümyaiş etdirmişdir. Eyni zamanda da, Azərbaycan
Respublikasının xarici mədəniyyət siyasəti milli maraqların təmin edilməsinə, dövlətin davamlı inkişafı və
vətəndaşların, həmçinin də xaricdə yaşayan həmvətənlilərimizin mədəniyyət sahəsində hüquqlarının müdafiəsi
üçün əlverişli şəraitin yaradılmasına yönəlmiş ardıcıl fəaliyyətini həyata keçirməyə yönəldilmişdir.
Azərbaycan Respublikasının suverenliyinin, ərazi bütövlüyünün bərpası və etnik təmizlənməyə məruz
qalmış məcburi köçkünlərin öz torpaqlarına qaytarılması, müharibə şəraitində təcavüzə məruz qalmış
mədəniyyət abidələrimizin bərpa edilməsi ölkə xarici siyasətinin prioritet məsələsi kimi gündəmdədir. Müasir
mərhələdə beynəlxalq ictimaiyyətin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, beynəlxalq səviyyədə tanınmış
sərhədlərinin toxunulmamazlığını dəstəkləmək və ərazilərinin işğalını və etnik təmizləməni pisləmək
mövqeyinin daha da möhkəmləndirilməsi yönündə səylər göstərilir.
Müasir dövrdə Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni münasibətləri xarici mədəniyyət siyasəti,
bu ölkələrin dünya siyasətində və mədəniyyətində artan rolu nəzərə alınaraq həyata keçirilir. Bu ölkələrdə
zəngin mədəni infrastrukturun mövcudluğu mədəni əlaqələrin qurulmasında geniş imkan çalarlarını açır. Hal-
hazırda Azərbaycan Yaxın və Orta Şərq ölkələri olan İran, Pakistan, İsrail ilə mədəni əlaqələrin qurulması
sahəsində əməli addımlar atır. Sadalanan ölkələr ilə ölkəmizin mədəni əməkdaşlğının tarixi ənənələri
mövcuddur ki, müasir mərhələdə onların daha da genişləndirilməsinə böyük səy göstərilir.
Hazırda Azərbaycan digər Şərq ölkələri – Hindistan, Çin, Yaponiya ilə mədəni əməkdaşlığın
stabilləşməsinə və genişləndirilməsinə çalışır. Azərbaycan bu ölkələrlə mədəniyyət, incəsənət və təhsil
sahəsində mübadilələrə geniş yer verir.
Azərbaycanın Şərq ölkələrilə mədəniyyət, elm və təhsil sahəsində çoxtərəfli əlaqələri üzv olduğu
UNESKO, İSESKO, İKT və sair kimi beynəlxalq və regional təşkilatlar çərçivəsində də həyata keçirilir. Dünya
mədəniyyət siyasəti sistemində ölkənin milli maraqlarının gözlənilməsi əsas şərt tutularaq beynəlxalq
konfranslarda, çoxtərəfili mədəni aksiyalarda iştirak Azərbaycanın mədəniyyət siyasətinin təzahür
formalarındandır.
«Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri» adlı dərs vəsaiti Azərbaycan Dövlət
Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində «Beynəlxalq mədəni əlaqələr» ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün
olduqca zəruridir. Dərs vəsatində Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələrilə mədəni münasibətləri ictimai, sosial və
mədəni hadisə olan «beynəlxalq mədəni əlaqələr» kontekstindən, tarixilik və müasirlik baxımından hərtərəfli
təhlil olunur. Ümidvarıq ki, təqdim olunan «Azərbaycanın Şərqi Asiya ölkələri ilə mədəni əlaqələri» adlı
dərs vəsaiti tələbələrin və ümumiyyətlə ölkəmizin xarici mədəniyyət siyasəti sahəsində zəruri nəzəri biliklərin,
informasiya, praktiki vərdiş və bacarıqların mənimsənilməsində bir töhfədir. Dərs vəsatindən bakalavr, magist
tələbələr, aspiarntlar və tədqiqatçılar, ümumiyyətlə xarici mədəniyyət siyasəti problemlərilə maraqlananlar
faydalana bilər.