Dərslik (əlavə olunmuş və redaktə edilmiş ikinci nəşri)

---

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ 
 
 
 
 
 
 
 
MƏDƏNİYYƏT  
TARİXİ  
VƏ  
NƏZƏRİYYƏSİ 
 
Dərslik 
(əlavə olunmuş və redaktə edilmiş ikinci nəşri) 
 
 
 
 
 
 
 
Dərslik Azərbayjan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi-Metodik Şurası  
«İnjəsənət və musiqişünaslıq» bölməsinin 07.10.2005-ji il tarixli  
əmrilə təsdiq edilmişdir (protokol № 01) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
BAKI - 2010 
Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir

---

 
2
Dərslik Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 
 12 oktyabr 2005-ci il tarixli, 700 №-li qərarı ilə təsdiq edilmişdir 
 
Rəyçilər:  AMEA-nın «Memarlıq və İncəsənət» İnstitutunun şöbə müdiri, AMEA-nın 
müxbir üzvü, sənətşünaslıq doktoru, professor   
 İNQİLAB KƏRİMOV; 
 
Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının  
professoru, filologiya elmləri doktoru  
                 GÜLTƏKİN SULTANOVA; 
 
Bülbül ad.Bakı OİMM-nin direktoru, fəlsəfə elmləri doktoru, professor 
NİGAR CƏRULLA qızı; 
 
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasının  
professoru, fəlsəfə elmləri doktoru 
                 ŞƏHRƏDDİN MƏMMƏDOV 
 
Elmi redaktor :  Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının «Humanitar və ictimai 
elmlər» kafedrasının müdiri, Əməkdar İncəsənət Xadimi, filologiya elmləri namizədi,  
 
professor VALİDƏ İMRAN qızı MƏMMƏDOVA 
 
Mədəniyyət tarixi və  nəzəriyyəsi. Ali məktəblər üçün dərslik 
M.J.MANAFOVA,  N.T.ƏFƏNDİYEVA  və  S.A.ŞAHHÜSEYNOVANIN ümumi 
redaktəsilə. Bakı: Sabah nəşriyyatı (2008), 2010, 876 səh.  
 
İSBN 5-86106-104-1 
 
Dərslik mövcud proqram əsasında yazılaraq mədəniyyətin nəzəri problemlərini və dünya 
mədəniyyətinin əsas dövrlərini əhatə edir. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin 
əməkdaşlarının hazırladığı bu dərslik tələbələr, magistrlar, aspirantlar, tədqiqatçılar, müəllimlər və 
müvafiq problemlərlə maraqlanan geniş oxucu auditoriyası üçün nəzərdə tutulmuşdur.  
 
2008
029
4901000000
−
Qrifli nəşr. 
 
©M.J.Manafova, N.T.Əfəndiyeva, S.A.Şahhüseynova  
© Sabah, 2008. 
© Təkrar nəşri, 2010 
Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir

---

 
6
 
 
ÖN SÖZ 
 
ADMİU-nun «Mədəniyyətşünaslıq» kafedrası  tərəfindən 2003, 2006-ci illərdə  nəşr edilmiş 
«Kulturologiya» və «Mədəniyyətin tarixi və  nəzəriyyəsi» adlı  dərsliklərdə müvafiq problemlər müəyyən 
dərəcədə öz əksini tapmışdır. Bu illər  ərzində  ərzində  fənnin proqramı  təkmilləşdirilmişdir. Bu baxımdan, 
hazırkı dərslik yeni, daha geniş proqram əsasında tərtib edilmişdir.  
Müasir tarixi şəraitdə dünya mədəniyyətinin öyrənilməsinin çox böyük əhəmiyyəti vardır. Bu gün 
dünyada gedən dərin sosial hadisələr, o cümlədən qloballaşma problemi bunu daha zəruri tələbata çevirir. Çünki 
Yer kürrəsinin bir hissəsində baş verən hadisələr tez bir zamanda hamıya məlum olmasa da, planetin bütün ölkə 
və xalqlarına təsir edir. Bu inteqrasiya bütün tarixi dövrlərdə olmuş və sakini olduğumuz müasir günlərdə daha 
geniş vüsət tapmaqdadır. Buna şərait yaradan ən başlıca amil radio, televiziya, peyk əlaqələri, internet və digər 
müasir texnologiyalardır ki, məhz bunların nəticəsində dünyada vahid informasiya məkanı yaradıla bilmişdir.  
Bəşəriyyət qarşısında iqtisadi, xammal, ərzaq, ekoloji, demoqrafik və digər bu kimi qlobal problemlər 
dayanmaqdadır. Bütün bunların həlli dünyanın iqtisadi, elmi-texniki, intellektual və mənəvi resurslarının bütün 
ölkə, xalq, hətta hər bir kəsin gücündən birgə razılaşdırılmış  şəkildə istifadəsini tələb edir. Ölkə, xalq və 
insanların birliyinə nail olmanın ən optimal vasitələrindən biri isə məhz mədəniyyətlərin bir-biri ilə əlaqəsi, bir-
birinə nüfuz edərək inteqrasiyasıdır. Digər xalqların mədəniyyətləri, onların özünəməxsus xüsusiyyətləri və 
cəhətləri ilə tanışlıq öz milli mədəniyyət və incəsənətinin daha dərindən dərki üçün çox böyük əhəmiyyət kəsb 
edir. Təkcə digər mədəniyyətləri öyrənməklə işi bitmiş hesab etmək olmaz. Burada həm də doğmalıq, yaxınlıq 
axtarmaq məqsədəuyğundur. Müasir sivilizasiya üçün zəruri və aktual olan mədəniyyətlərin dialoqu yalnız bu 
yolla mümkündür.  
Göründüyü kimi, dünya mədəniyyəti tarixinin, müasir mədəniyyətlərin rəngarəngliyinin, müxtəlif ölkə və 
xalqların mədəni özünəməxsusluğunun öyrənilməsi və mənimsənilməsi sayəsində bəşəri birliyə, hər bir fərdin 
özünüinkişafına, sivilizasiyanın irəliləyişi yollarında müasir qlobal problemlərin həllinə nail olmaq mümkündür. 
Bunsuz insanların planetar birliyi yarana bilməz.  
Hazırkı  dərsliyin tərtib edilmə  zərurəti məhz haqqında qeyd etdiyimiz bu mədəni-sosial tələblərdən 
doğmuşdur. Dərsliyin  əsas vəzifəsi tələbələri mədəniyyətin nəzəri problemləri, dünyadakı ölkə  və xalqların 
mədəniyyətinin tarixi inkişaf mərhələləri, həmçinin müasir vəziyyəti haqqında biliklərlə  təmin etməkdir. Bu 
vəzifədən çıxış edərək dərslik dünyanın bütün regionları, o cümlədən Afrika, Amerika, Şərq ölkələri 
mədəniyyətlərinin tarixi və müasir inkişafı prosesini də əhatə edir.  
Dərslikdəki materiallar tələbələrə mədəni-tarixi prosesin inkişaf xronologiyası məntiqi əsasında çatdırılır. 
Burada başlıca diqqət ölkə  və xalqların incəsənət, elm, təhsil,  əxlaq və  məişətinin tarixi inkişafı  və digər 
mədəniyyət sahələrinə verilir. Dərslik müəllifləri mədəniyyətin bu başlıca sahələrinə diqqəti gücləndirməklə 
tələbələrin dünyanın ayrı-ayrı ölkə  və xalqlarının mədəniyyəti haqqında aydın və konkret təsəvvürünün 
formalaşmasına çalışmışlar. Bu dərsliklə tanış olan hər bir kəs – istər tələbə, istərsə də mədəniyyətlə maraqlanan 
hər bir oxucu yaşadığı dünyanın mədəni xəzinəsi ilə yaxından tanış olmaq imkanı əldə edəcəkdir. 
Dərslik ixtisasından asılı olmayaraq bütün tələbələrin mədəniyyət haqqında ümumi biliklərinin 
zənginləşməsinə xidmət edəcəkdir. 
Əsasən incəsənət profilli təhsil müəssisələrinin dinləyiciləri üçün nəzərdə tutulan bu dərslikdən dünya 
mədəniyyəti ilə maraqlanan bütün insanlar faydalana bilərlər. 
Hazırki dərslik əlavələr edilmiş, redaktə olunmuş ikinci nəşridir. 
 
Bu derslik behruzmelikov.com saytindan yuklenmisdir

---