Dosya sistemleri nelerdir?



Yüklə 445 b.
tarix29.05.2018
ölçüsü445 b.
#46570



Dosya sistemleri nelerdir?

  • Dosya sistemleri nelerdir?

  • Dosyalar

    • İsimlendirme, türler, yapılar, erişim, nitelikler, işlemler.
  • Dizinler

    • Tek, iki ve hiyerarşik seviyeli sistemler
    • İşlemler
  • Yol (Path) İsimleri

  • Dosya Sistemleri

    • DOS dosya sistemi,FAT32,NTFS,ext


Veri, bir process kendisini kullanıp işi bittikten sonra da varlığını devam ettirmek zorundadır.

  • Veri, bir process kendisini kullanıp işi bittikten sonra da varlığını devam ettirmek zorundadır.

  • Bu sistem sayesinde oldukça büyük miktarda verileri depolamak mümkündür.

  • Yine bu sayede, çoklu işlemler verilere eş zamanlı olarak erişebilmektedir.

  • Çözüm, bu verileri disk veya diğer medyalara üniteler halinde saklamaktır.



Dosya içerisinde saklanan verilerin kalıcı olması gerekmektedir.

  • Dosya içerisinde saklanan verilerin kalıcı olması gerekmektedir.

  • Dosyalar OS tarafından yönetilmektedir.

  • İşletim sisteminin dosyalarla ilgilenen kısmı “Dosya Yöneticisi (File Manager)” olarak bilinmektedir.



İsimlendirme ile ilgili kurallar kullanılan işletim sistemine bağlıdır.

  • İsimlendirme ile ilgili kurallar kullanılan işletim sistemine bağlıdır.

  • Yaygın olarak kullanılan dosya isimlendirmeleri

    • 1-8 karakter
    • Dijitler ve belirlenmiş semboller
    • Modern işletim sistemleri 255 karaktere kadar desteklemektedir.
  • Bazı dosya sistemleri karakter duyarlıdır.

    • DOS, Windows (Karakter duyarsız)
    • UNIX, Linux (Karakter duyarlı)


Birçok işletim sistemi iki parçalı dosya sistemini destekler.

  • Birçok işletim sistemi iki parçalı dosya sistemini destekler.

    • Parçalar nokta(.) ile birbirlerinden ayrılırlar.
    • Örn: .
    • deneme.txt, ornek.pdf, MyApplication.cs
  • Uzantılar dosya hakkında bir takım bilgiler içerir.

  • Bazı işletim sistemleri için ise uzantı önemli değildir.

    • UNIX ve Linux dosya uzantılarını dikkate almazlar.
    • Fakat bazı uygulamalar uzantılara bağlı olarak çalışabilir.


2 temel tür söz konusudur.

  • 2 temel tür söz konusudur.

    • Düzeli dosyalar (Regular Files): Kullanıcı verilerini saklarlar. Bu tip dosyalar ASCII veya Binary olabilir.
    • Dizinler (Directories): Dizinler, dosya sisteminin yapısını yönetmek için kullanılan sistem dosyalarıdır.


Unix ortamında ise:

  • Unix ortamında ise:

    • Karakter dosyaları (Character Files) : I/O kaynakları ile ilişkilidir, seri I/O cihazlarını modellemek için kullanılır.
      • /dev/tty, /dev/lp, /dev/net
    • Blok dosyaları(Block Files) : Diskleri modellemek için kullanılır.
      • /dev/hd1
      • /dev/hd2




Daha önce de bahsedildiği üzere 2 grupta toplanabilir:

  • Daha önce de bahsedildiği üzere 2 grupta toplanabilir:

  • Sıralı Erişim (Sequential Access)

    • Örn: Basit text dosyaları
  • Rastgele Erişim (Random Access)

    • Örn: Veritabanı dosyaları, film dosyları


Dosya, isim ve uzantı haricinde de bazı karakteristikler içerebilir.

  • Dosya, isim ve uzantı haricinde de bazı karakteristikler içerebilir.

  • Yaygın olan bazı nitelikler:

    • Dosya sahini (Owner)
    • Dosyayı oluşturan (Creator)
    • Koruma (Protection)
    • Sadece okunabilirlik(Read only flag)
    • Gizlilik (Hidden flag)
    • Arşiv (Archive flag)
    • En son erişim tarihi (Last Modified Date)
    • …….
    • …….


Oluşturma (Create)

  • Oluşturma (Create)

  • Silme (Delete)

  • Açma (Open)

  • Okuma (Read)

  • Yazma (Write)

  • Ekleme (Append)

  • Kapama(Close)

  • Arama (Seek)

  • Yeniden Adlandırma (Rename)

  • ….



Dosyaları izlemek ve organize etmek için kullanılır.

  • Dosyaları izlemek ve organize etmek için kullanılır.

  • Bir çok işletim sistemi directoryleri dosya gibi ele alır.

    • DOS, UNIX, Linux directory olarak isimlendirir.
    • Windows ise dizin (Folder) olarak isimlendirir.


Directory sisteminin en basit biçimidir. Tek bir directory tüm dosyları içerir.

  • Directory sisteminin en basit biçimidir. Tek bir directory tüm dosyları içerir.

  • Bu tekli directory “root” (kök dizin) olarak isimlendirilir.



Çok kullanıcılı bir sistemde aynı isimde dosyaların olması mümkün değildir.

  • Çok kullanıcılı bir sistemde aynı isimde dosyaların olması mümkün değildir.



Çakışmayı önlemek için her bir kullanıcı için farklı directoryler tahsis edilir.

  • Çakışmayı önlemek için her bir kullanıcı için farklı directoryler tahsis edilir.



Kullanıcılar kendi dosyalarını yönetmek istediklerinde iki seviyeli directory yapısı yeterli olmayacaktır.

  • Kullanıcılar kendi dosyalarını yönetmek istediklerinde iki seviyeli directory yapısı yeterli olmayacaktır.

  • Neredeyse tüm işletim sistemleri çoklu directory seviyelerini desteklemektedir.

  • Fakat, CD-ROM dosya sistemi, bu konuda hiyerarşik olarak belirli bir sınıra sahiptir.





Oluşturma (Create)

  • Oluşturma (Create)

  • Silme (Delete)

  • Directory Açma (Opendir)

  • Directory Okuma(Readdir)

  • Directory Kapama (Closedir)

  • Yeniden Adlandırma (Rename)

  • Bağlantı(Link)



Dosyalar directory ağacının içinde olduğunda dosyanın konumunu belirtmek için bir isimlendirme şemasının kullanılması gerekir.

  • Dosyalar directory ağacının içinde olduğunda dosyanın konumunu belirtmek için bir isimlendirme şemasının kullanılması gerekir.

  • Mutlak yol isimleri (absolute path names)

    • /Users/John/presentation.ppt
  • Göreceli yol isimleri(relative path names)

    • Üzerinde çalışılan dizine göre göreceli yol isimleri verilebilir.
      • John/presentation.ppt


Üzerinde çalışılan directoryden bağımsız olarak mutlak yol isimleri her zaman sonuç verecektir.

  • Üzerinde çalışılan directoryden bağımsız olarak mutlak yol isimleri her zaman sonuç verecektir.

  • Her bir directoryde 2 özel yapı bulunmaktadır.

    • .(nokta) : Şu anda üzerinde çalışılan directorye işaret etmektedir.
    • ..(iki nokta):Bir üst seviyedeki directorye (parent directory) işaret etmektedir.
      • ./John/presentation.ppt




Bir dosyanın bu yapı üzerinde nerede bulunduğunun bilinmesi gerekir.

  • Bir dosyanın bu yapı üzerinde nerede bulunduğunun bilinmesi gerekir.

  • Dosyalar bloklar halinde depolanırlar.

  • Dosyaların bulundukları yerin izini sürmek için pek çok yaklaşım kullanılmaktadır.

    • Yayılan Dağılım (Contagious Allocation)
    • Bağlı liste Dağılımı (Link List Allocation)
    • Bellekteki bir tabloyu kullanan bağlı liste dağılımı
    • I-nodes


Verileri kolay bir şekilde adresleyebilmek, yazıp/okuyabilmek için sabit uzunluktaki bloklar tercih edilir. (fixed sized blocks)

  • Verileri kolay bir şekilde adresleyebilmek, yazıp/okuyabilmek için sabit uzunluktaki bloklar tercih edilir. (fixed sized blocks)

  • Tek bir blok tek bir sektör boyutunda olabileceği gibi birden sektör boyutunda da olabilir.

  • Ne çok küçük ne de çok büyük boyutlu olmalıdırlar.

  • İdeal olarak 4K güzel bir seçim olabilir.





En basit tahsis yöntemidir.

  • En basit tahsis yöntemidir.

  • Bir dosya diğerinden sonra saklanır.

  • Avantajları:

    • Uygulamak kolaydır.
    • Okuma işlemi hızlı bir şekilde gerçekleşir.
  • Dezavantajı:

    • Disk parçalaması(Disk fragmentation)
  • Ticari işletim sistemlerinde kullanılmaz. Gömülü işletim sistemleri ve CD-ROM larda tercih edilir.







Avantajları:

  • Avantajları:

    • Her disk bloğu kullanılabilir.
    • Parçalamadan dolayı herhangi bir yer kaybı söz konusu değildir.
  • Dezavantajları:

    • Rastgele erişim oldukça yavaştır.
    • Eğer link bilgisi kaybolursa dosyanın geri kalanına konumlanamaz.




Bağlı liste yerleşim bilgileri belleğe yerleştirilir.

  • Bağlı liste yerleşim bilgileri belleğe yerleştirilir.

  • Avantajları:

    • Rastgele olarak hızlı bir şekilde erişilir.
    • Disk üzerindeki bloklardan bir tanesi kaybolsa dahi dosyanın geri kalanına konumlanılabilir.
    • Tekli disk bloğunu tamamen kullanır.
  • Dezavantajı

    • FAT bellekte biraz yer kaplar.


Index düğümleri her bir dosya ile ilişkilendirilir.(Dosyalara referans ederler)

  • Index düğümleri her bir dosya ile ilişkilendirilir.(Dosyalara referans ederler)

  • Index düğümü i node olarak adlandırılır.

  • Verilen bir i-node ile dosyanın bütün bloklarını bulmak mümkündür.



UNIX, işletim sisteminde her şey bir dosya olarak tutulmaktadır. Dosyaların isimlendirmesi sadece kullanıcılar için anlamlı iken, UNIX için bir anlam ifade etmemektedir.

  • UNIX, işletim sisteminde her şey bir dosya olarak tutulmaktadır. Dosyaların isimlendirmesi sadece kullanıcılar için anlamlı iken, UNIX için bir anlam ifade etmemektedir.

  • Dosya isimleri yerine, oluşturulan her dosyaya o dosyaya ait olmak üzere bir numara verilir. Bu numara da inode’dur.



Dosya üzerindeki tüm işlemler inode numarası kullanılarak yapılır.

  • Dosya üzerindeki tüm işlemler inode numarası kullanılarak yapılır.

  • Super block için de bir blok inode tablosu için ayrılmış durumdadır.



Bir i-node’da

  • Bir i-node’da

    • Tip ve haklar
    • Dosyanın sahibi
    • Boyut bilgisi
    • Son erişim zamanı
    • Son değişiklik zamanı
    • Sektör miktarı gibi bilgiler bulunur.




İnode’ların boyutu sabittir.

  • İnode’ların boyutu sabittir.

  • Avantajı:

    • Bir dosya açıldığında sadece karşılık gelen i-node belleğe getirilir.


Directory’nin temel amacı dosya ismi ile bu dosyanın verisine olan haritalamayı sağlamaktır.

  • Directory’nin temel amacı dosya ismi ile bu dosyanın verisine olan haritalamayı sağlamaktır.

  • Doğru disk bloklarını bulmak için

    • Yayılmacı tahsis (Contiguous Allocation)
    • Bağlı liste tahsisi (Link List Allocation)
    • INode kullanılır.


Sabit boyutlu girdiler, disk adresleri & directory girdilerindeki nitelikler

  • Sabit boyutlu girdiler, disk adresleri & directory girdilerindeki nitelikler

  • Her bir girdi ayrı bir inode’a işaret eder.



FAT’ı kullanılır.

  • FAT’ı kullanılır.

  • 8+3 karakterlik dosya isimlerini kullanırlar.

  • Read-only, arşiv, gizli ve sistem niteliğine sahip olabilirler. 2 versiyonu bulunmaktadır.

    • FAT-12
      • Maksimum partition genişliği 2 Mb’tır.
      • 4 farklı partition olabilir.
    • FAT16
      • Maksimum partition genişliği 2GB’tır.
      • 4 farklı partitionu olabilir.






Windwos 95’in ikinci sürümü ile gelmiştir.

  • Windwos 95’in ikinci sürümü ile gelmiştir.

  • Aslında FAT-32’dir.

    • Maksimum partition boyutu 2TB’dır.
    • 4 partitiondan fazlasını destekler.
  • Dosya isimleri 255 karaktere kadar olabilir.

  • FAT-16 ile geriye doğru uyumludur.



NTFS(New Technology File System)’i kullanır.

  • NTFS(New Technology File System)’i kullanır.

  • İlk olarak Windows NT’de kullanmıştır.

  • Tek bir partition 264 byte’a kadar olabilir.

  • Dosya isimleri 255 karakter olabilir (unicode).

  • FAT-16 ve FAT-32 ile geriye doğru uyumlu değildir.



Inode’ları kullanır.

  • Inode’ları kullanır.

  • İlk versiyonlarında 14 karakter sınırı vardı.Fakat sonradan 255 karakteri destekler hale gelmiştir.

  • Dosya sistemi güvenliği varsayılan (built-in) olarak gelmektedir.

  • Bir çok dosya sistemini destekler.

    • V7,ext,ext2,ext3
    • NFS (Network File System)
    • VFAT (Unix)


14 karakter desteği vardır.

  • 14 karakter desteği vardır.

  • Tek bir dosya boyutu maksimum 2 Gb olabilir.

  • ext2 ,ext3 daha sonraki gelişmiş versiyonlarıdır.





Bir directory girdisi şu şekildedir:

  • Bir directory girdisi şu şekildedir:





Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə