_______
Milli Kitabxana_______
2
Azərbaycan Respublikası
İqtisadi İnkişaf Nazirliyi
İqtisadi İslahatlar Mərkəzinin
(16 mart 2006-cı il tarixli, 2 №-li Protokol)
qərarı ilə nəşr olunur
Müəllif:
İİN İİM “Elmi-tədqiqatlar” şöbəsinin aparıcı
mütəxəssisi, İİM-in dissertantı Z.T. Vəliyev
Assistent:
İİN İİM “Elmi-tədqiqatlar” şöbəsinin aparıcı
mütəxəssisi R.Ə. Cavadzadə
Elmi redaktor: Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi
İqtisadi İslahatlar Mərkəzinin “Elmi-tədqiqatlar”
şöbəsinin müdiri, baş elmi işçi,
iqtisad elmləri
doktoru, R.R. Quliyev
Elmi məsləhətçi: Azərbaycan Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyi
İqtisadi İslahatlar Mərkəzinin “Elmi-tədqiqatlar”
şöbəsinin elmi işçisi, A.Q. Ağayev
Rəyçilər:
Azərbaycan Respublikası Vergilər Nazirliyi “Vergi
siyasəti və strateji araşdırmalar”
baş idarəsinin rəisi,
baş vergi xidməti müşaviri, iqtisad elmləri doktoru,
professor, AMEA-nın müxbir üzvü, A.F. Musayev (31
oktyabr 2005-ci il, № 08/08-03/127)
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin “Bank işi”
kafedrasının müdiri, iqtisad elmləri namizədi, dosent,
R.M. Rzayev (17 oktyabr 2005-ci il)
Azərbaycan Respublikası Maliyyə Nazirliyi “Büdcə
şöbəsi”nin müdiri, F. Fərəcov (20 dekabr 2005-ci il, №
02/03-hsi-7937)
İqtisad elmləri namizədi Ş.Ə.Adıgözəlov (25 dekabr
2005-ci il)
İSBN978-9952-8001-3-5
©
Zaur Vəliyev
_______
Milli Kitabxana_______
3
MÜQƏDDİMƏ
Kitabın yazılmasını zəruri edən amillər
•
Bu istiqamətdə ədəbiyyat çatışmazlığı.
•
Azərbaycan dilində dövlət büdcəsi ilə bağlı məlumat-sorğu
xarakterli
hər hansı bir vəsaitin olmaması.
•
Ölkədə son illər ərzində büdcə-vergi sahəsində həyata keçirilən
tədbirlərlə bağlı müxtəlif mənbələrdə fərqli statistik məlumatların
olması səbəbindən, elmi işlərin, tədqiqatların aparılmasında müəyyən
problemlərin ortaya çıxması.
İstifadə olunan mənbələr
•
Yerli və xarici elmi ədəbiyyatlar
•
Azərbaycan Respublikasının hüquqi-normativ aktları
•
Statistik məcmuələr
Kitabda əhatə olunmuşdur
•
Büdcə qanunvericiliyi
•
Büdcə prosesləri
•
Dövlət vergiləri
•
Rüsumlar
•
Büdcə xərcləri
•
Dövlət proqramları
•
Büdcə kəsiri
Kitabda dövlət büdcəsinin qanunvericilik bazası, büdcə
gəlirlərini formalaşdıran daxilolmaların strukturu və büdcədə payı
təhlil olunmuş, büdcə xərclərinin iqtisadiyyatın sahələri ilə bağlılığı,
büdcə kəsirinin daxili və xarici maliyyələşdirmə mənbələri
göstərilmişdir. Həmçinin, sonda istifadə olunan əsas anlayışların
terminoloji izahı verilmiş, istifadə olunan ədəbiyyat, hüquqi-
normativ aktların siyahısı təqdim edilmişdir.
Kitab iqtisadçı alimlər, tədqiqatçılar, mütəxəssislər, bu
sahədə təhsil alan tələbələr və dövlət büdcəsi haqqında biliklərə
yiyələnmək istəyənlər üçün nəzərdə tutulmuşdur.
_______
Milli Kitabxana_______
4
Kitabı valideyinlərim Teyyub bəyə və Rəhilə xanıma ithaf edirəm.
Kitabın ərsəyə gəlməsində elmi dəstəyinə görə
iqtisad
elmləri doktoru, professor, AMEA-nın müxbir üzvü A.F. Musayev,
iqtisad
elmləri doktoru, professor R.M. Cəbiyev, iqtisad elmləri
doktoru R.R. Quliyev, iqtisad elmləri namizədi, dosent R.M.
Rzayev, iqtisad elmləri namizədi, dosent A.S. Mehtiyev, iqtisad
elmləri namizədi V.Ə. Rüstəmov, iqtisad elmləri namizədi Ə.M.
Babaşov, iqtisad elmləri namizədi
Ş.Ə. Adıgözəlov, İİN İİM-nin
elmi katibi R.H. Dayıyev, elmi işçi A.Q. Ağayev, F. Fərəcova,
maddi-texniki və maliyyə dəstəyinə görə R.H. Hüseynov, Q.S.
Abdullayev, İ.Ə. Pənahov cənablarına təşəkkürlərimi bildirirəm.
_______
Milli Kitabxana_______
5
MÜNDƏRİCAT
GİRİŞ.................................................................................................6
Fəsil I.
Azərbaycan Respublikasında büdcə prosedurları............8
1.1.Azərbaycan Respublikasında
dövlət büdcəsinin
qanunvericilik bazasının təhlili..............................................8
1.2. Azərbaycan Respublikasında büdcə prosesləri.............18
1.3. Büdcə proseslərində iştirak edən dövlət orqanlarının
vəzifə və funksiyaları...........................................................33
Fəsil II.
Azərbaycan Respublikası dövlət büdcəsinin gəlirləri...40
2.1.Dövlət büdcəsinin gəlirlərinin təsnifləşdirilməsi...........42
2.1.1.Dövlət vergiləri...........................................................43
2.1.2.Qrantlar......................................................................111
2.1.3.Digər daxilolmalar.....................................................112
Fəsil III.
Azərbaycan Respublikası dövlət büdcəsinin xərcləri..118
3.1.Dövlət büdcəsinin xərclərinin təsnifləşdirilməsi..........118
3.1.1. Xərclərin funksional təsnifatı...................................126
3.2. Azərbaycan Respublikası dövlət büdcəsinin kəsiri.....167
İstifadə olunan və digər əsas anlayışların terminoloji izahı......171
İstifadə olunan ədəbiyyat..............................................................197
İstifadə olunan hüquqi-normativ aktların siyahısı....................200