Dövlət rüsumu haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
F ə s i l I
ÜMUMI MÜDDƏALAR
M a d d ə 1 .
Dövlət rüsumu anlayışı
1.1. Dövlət rüsumu - dövlət orqanları tərəfindən hakimiyyət səlahiyyətlərinin icrası
zamanı göstərilən və hüquqi nəticələrin yaranmasına səbəb olan xidmətlərə və hüquqi
hərəkətlərə görə (sənədlərin tərtibi, qeydiyyatı, razılıqların verilməsi və s.) ödənilən haqdır
(ödənişdir).
Heç bir hüquqi və ya fiziki şəxs dövlətin adından bu Qanunun 1.1-ci maddəsinin birinci
abzasında göstərilən hakimiyyət səlahiyyətlərini həyata keçirə bilməz.
i[1]
1.2. Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 73-cü maddəsinin II hissəsinə uyğun olaraq
icra hakimiyyəti orqanları qanunla nəzərdə tutulmuş əsaslar olmadan və qanunda göstərilmiş
həcmdən əlavə vergilər və başqa dövlət ödənişlərini müəyyən edə bilməzlər.
ii[2]
M a d d ə 2 .
Dövlət rüsumunun tutulduğu hallar
2.0. Dövlət rüsumu aşağıdakı hallarda tutulur:
2.0.1. məhkəməyə verilən iddia ərizələrinin və şikayətlərin, hüquqi əhəmiyət kəsb edən
faktların müəyyən edilməsi barədə ərizələrin və məhkəmə qərarları barəsində şikayətlərin
verilməsi, məhkəmə tərəfindən sənədlərin surətinin təkrar verilməsi;
2.0.2. notariat kontorları və dövlət orqanları tərəfindən notariat hərəkətlərinin aparılması,
notariat fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün şəhadətnamənin verilməsi və onun müddətinin
uzadılması;
iii[3]
2.0.3. vətəndaşlıq vəziyyəti aktlarının qeydiyyatı;
2.0.3-1. sənədə apostil verilməsi;
iv[4]
2.0.4. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarına və Azərbaycan Respublikasında daimi
yaşayan vətəndaşlığı olmayan şəxslərə şəxsiyyət vəsiqəsi, habelə Azərbaycan Respublikasında
30 gündən artıq yaşayan əcnəbilərə qeydiyyat vəsiqəsi, əcnəbiyə və vətəndaşlığı olmayan şəxsə
Azərbaycan Respublikasının ərazisində müvəqqəti və ya daimi yaşamaq üçün icazə vəsiqəsi,
müvəqqəti olma müddətinin uzadılması barədə qərar, Azərbaycan Respublikasında qaçqın
statusu almış şəxslərə Qaçqın vəsiqəsi və Yol sənədinin verilməsi, Azərbaycan Respublikası
vətəndaşlığına qəbul, bərpa və ya vətəndaşlığından çıxma;
v[5]
2.0.5. Azərbaycan Respublikasında və ya Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki
diplomatik nümayəndəliklərində konsul əməliyyatlarının aparılması;
2.0.6. standartlaşdırma və metrologiya sahəsində hüquqi hərəkətlər, ixtiranın, faydalı
modelin, sənaye nümunəsinin, əmtəə nişanının, coğrafi göstəricinin, əsərin, əlaqəli hüquqlar
obyektinin qeydə alınması, müvafiq mühafizə sənədlərinin verilməsi və onlarla bağlə digər
hüquqi hərəkətlər, habelə icazələrin bəzi növlərinin verilməsi, nəqliyyat vasitələrinə və onların
idarə edilməsi ilə bağlı hüquqi və fiziki şəxslərə xidmətlərin göstərilməsi;
vi[6]
2.0.7. xüsusi razılıq (lisenziya) alınması tələb olunan sahibkarlıq fəaliyyəti növlərinə xüsusi
razılıq (lisenziya) verilməsi;
2.0.8. hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və yenidən qeydiyyatı;
vii[7]
2.0.9. qiymətli kağızların qeydiyyata alınması (özəlləşdirilmə qaydasında qeydə alınması
halları istsina olmaqla) və dövlət reyestrinə daxil edilməsi;
2.0.10. Azərbaycan Respublikası ərazisində beynəlxalq avtomobil daşımalarını tənzimləyən
icazənin verilməsi;
2.0.11. Daşınmaz əmlaka mülkiyyət və digər əşya hüquqlarının dövlət qeydiyyatına
alınması ilə bağlı sənədlərin verilməsi, habelə girovun dövlət qeydiyyatı;
viii[8]
2.0.12. qiymətli metallardan hazırlanmış zərgərlik və digər məişət məmulatlarının
əyarlanması və damğalanması, ekspertizası, materialların tətbiqi, qiymətli daşların ekspertizası
və diaqnostikası.
ix[9]
2.0.13. Baytarlıq şəhadətnaməsinin, sertifikatının və baytarlıq preparatlarının qeydiyyat
şəhadətnaməsinin verilməsi;
2.0.14. Pestisidlərə, bioloji preparatlara və aqrokimyəvi maddələrə qeydiyyat
şəhadətnaməsinin, idxal karantin icazəsinin və fitosanitar sertifikatlarının verilməsi;
2.0.15. Dənizçilik sahəsində şəhadətnamələrin, təsdiqnamələrin, gəmi reyestrindən
çıxarışların, sertifikatların, dənizçinin qeyd kitabçasının və şəxsiyyət sənədinin verilməsi, kiçik
həcmli gəmilərin qeydiyyata alınması, onlara gəmi biletinin verilməsi və texniki baxışın
keçirilməsi, kiçik həcmli gəmilərin gəmi reyestrindən çıxarış verilməsi, kiçik həcmli gəmilərin
sürücülərinə sürücülük vəsiqələrinin verilməsi;
2.0.16. Mülki aviasiya sahəsində sertifikatların verilməsi, tanınması və müddətinin
uzadılması, şəhadətnamələrin, habelə uçuşlara icazələrin verilməsi;
2.0.17. Tikinti, memarlıq və şəhərsalma sahəsində xidmətlərin göstərilməsi, mövsümi
(səyyari) ticarət və xidmət yerlərinin müəyyən edilməsi, habelə küçə reklamının
yerləşdirilməsinə birdəfəlik icazənin verilməsi;
2.0.18. xarici ölkələrin ali təhsil müəssisələrinin diplomlarının tanınması;
2.0.19. dərman vasitələrinin və maddələrinin dövlət qeydiyyatı və gigiyenik sertifikatının
verilməsi.
x[10]
2.0.20 malın mənşə ölkəsini təsdiq edən sertifikatın verilməsi.
xi[11]
M a d d ə 3 .
Dövlət rüsumunun ödəyiciləri
3.1. Bu Qanunla nəzərdə tutulmuş işlərin görülməsi, xidmətlərin göstərilməsi və hüquqların
əldəç edilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, əcnəbilər, vətəndaşlığı olmayan
şəxslər və hüquqi şəxslər dövlət rüsumunun ödəyiciləridirlər.
3.2. Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı dövlət rüsumunun bütün növlərinin
ödənilməsindən azaddır.
xii[12]
M a d d ə 4 .
Dövlət rüsumunun hesablanması və ödənilməsi qaydaları
4.1. Dövlət rüsumu tam məbləğdə dövlət büdcəsinə ödənilir.
xiii[13]
Daşınmaz əmlaka mülkiyyət və digər əşya hüquqlarının dövlət qeydiyyatına alınması ilə
bağlı sənədlərin verilməsinə görə ödənilən dövlət rüsumunun 30 faizi müvafiq icra hakimiyyəti
orqanının işçilərinin sosial müdafiəsini gücləndirmək və maddi təminatını yaxşılaşdırmaq
məqsədi ilə xüsusi hesaba köçürülür.
xiv[14]
4.2. Notariat hərəkətlərinin aparılmasına, beynəlxalq avtomobil daşımalarını tənzimləyən
icazənin verilməsinə, habelə sənaye mülkiyyəti obyektlərinin qeydə alınması, müvafiq
mühafizə sənədlərinin verilməsi və onlarla bağlı digər hüquqi hərəkətlərə görə tutulan dövlət
rüsumunun 15 faizi dövlət rüsumu tutan orqanların xüsusi hesabına, 85 faizi isə dövlət
büdcəsinə keçirilir.
xv[15]
4.3. Dövlət rüsumları milli valyutada nağd və köçürmə yolu ilə dövlət büdcəsinə ödənilir.
Dövlət rüsumunun dövlət büdcəsinə nağd şəkildə ödənilməsi barədə ödəyiciyə müəyyən
edilmiş formada bank qəbzinin əsli, ödəyicinin hesabından köçürüldükdə isə ödənişin icrasını
təsdiqləyən bank sənədi verilir.
4.4. Bu Qanunla dövlət rüsumunun məbləği xarici valyutada nəzərdə tutulduğu hallarda
dövlət rüsumu Azərbaycan Respublikası ərazisində ödənildikdə ödəniş tarixinə Mərkəzi
Bankın rəsmi məzənnəsinə uyğun yalnız manatla ödənilir.