Doz –YOĞunluk ve doz-etki İLİŞKİSİ



Yüklə 445 b.
tarix05.02.2018
ölçüsü445 b.
#25698


DOZ –YOĞUNLUK ve DOZ-ETKİ İLİŞKİSİ


  • Zehirlerin etki oluşturabilmeleri için etki yerlerinde belli yoğunluğun üzerinde bulunmaları gerekir.

  • Farmakolojide herhangi bir biyolojik etki veya cevaba yol açmak için ortamda bulunacak ilaç molekülü sayısı hücre başına ortalama 4x104 olarak kabul edilir.



Doz-yoğunluk-etki ilişkisi



I. Doz-yoğunluk ilişkisi 1. Tek seferde maruz kalma

  • Zehrin tek seferde alınmasını takiben belli arlıklarla kan örnekleri alınarak, bunlardaki zehir yoğunluğunu zaman göre gösteren eğriye zehrin kan yoğunluğu-zaman eğrisi adı verilir.

  • Bu eğri zehirin alınma yoluna göre değişkenlik gösterir.







Damar dışı yolla verilen bir zehirin plazma- yoğunluğu zaman grafiğinden şu sonuçlar çıkarılır:

  • → Eğrinin çıkan kısmında emilme hızı, atılma hızından büyük (ka>ke), doruk yoğunlukta bu iki değer birbirine eşit ve inen kısmında atılma hızı emilme hızından büyüktür.

  • → EAA bize ilacın emilip dolaşıma giren miktarını verir.

  • → Eğrinin tepe noktası tek dozda plazmada doruk ilaç yoğunluğunu (Ydoruk) verir. Bu, ayrıca doruk yoğunluğa ulaşma süresini de verir.

  • → Eğri, ilacın EKEY’u verir.



I. Doz-yoğunluk ilişkisi 2. Tekrarlanarak maruz kalma

  • Zehirli bir maddeye tekrarlanarak maruz kalma durumunda, her seferinde emilerek dolaşıma giren zehir miktarı önceki uygulamaların vücutta kalan miktarına eklendiğinden, plazmadaki zehir yoğunluğu giderek yükselir.

  • Bu durumda vücuda giren ve çıkan zehir miktarı yaklaşık olarak birbirine eşitlenir. Bu andaki plazma zehir yoğunluğuna kararlı durum yoğunluğu (Yss) denir.





II. Doz-etki ilişkisi

  • II. Doz-etki ilişkisi

  • Herhangi bir zehrin dozunun arttırılması genellikle etki şiddeti veya süresinde artışa sebep olur.

  • Yalnız, bu artış dozdaki artışla doğru orantılı değildir. Şöyle ki, dozun iki katı veya daha fazla oranda artmasıyla etki şiddetinde de aynı oranda artışa yol açılamaz.

  • 1. Kademeli doz-cevap ilişkisi

  • 2. Kuvantal doz-cevap ilişkisi



II. Doz-etki ilişkisi

  • II. Doz-etki ilişkisi

  • Kademeli doz-cevap ilişkisi

  • Kademeli doz-cevap ilişkisine göre oluşan cevabın şiddeti hedef yapıda işgal edilen reseptörlerin sayısıyla orantılıdır.

  • Doruk değerde bir etkinin oluşması reseptörlerin tamamının kapatılmasının veya uyarılmasının bir sonucudur.





2. Kuvantal doz-cevap ilişkisi

  • 2. Kuvantal doz-cevap ilişkisi

  • Bu ilişki ya hep ya hiç prensibi olarak bilinir. Yani ilacın belli miktarda verilen dozu bir etkiyi oluşturur ya da oluşturmaz.



Dozlar yatay eksende ve hayvan sayısı ( % olarak) dikey eksende gösterildiğinde normal dağılım eğrisi (Gauss eğrisi) elde edilir;



Yüklə 445 b.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə