Dr hab. Andrzej Łukasik, prof. nadzw. UMCS
Wstęp do filozofii – zagadnienia egzaminacyjne
Kognitywistyka I r., semestr zimowy 2012/2013
-
Jakie są źródła myślenia filozoficznego? Etymologia terminu „filozofia”, miejsce i czas powstania filozofii.
-
Wymień i krótko scharakteryzuj podstawowe dyscypliny filozoficzne.
-
Scharakteryzuj wiedzę typu techne, doxa i episteme.
-
Sformułuj postulat racjonalności poznania.
-
Zdefiniuj pojęcia: przedmiot, rzecz, substancja, byt, cecha.
-
Wyjaśnij pojęcia: monizm, dualizm, pluralizm, materializm, idealizm.
-
Wyjaśnij, o co chodziło w zagadnieniu arche. Podaj przykłady stanowisk w filozofii starożytnej.
-
Przedstaw podstawowe założenia starożytnej atomistycznej koncepcji materii. Wymień reprezentantów.
-
Wyjaśnij pojęcie materii i formy w filozofii Arystotelesa.
-
Jaka jest natura materii w ujęciu Kartezjusza.
-
Porównaj podstawowe tezy materializm mechanistyczny i dialektycznego. Wymień reprezentantów.
-
Sformułuj podstawowe tezy reizmu. Podaj reprezentantów.
-
Czym się różnią nazwy rzetelne od onomatoidów? Podaj przykłady.
-
Porównaj klasyczne i kwantowomechaniczne pojęcie elementarnych składników materii.
-
Co to są cząstki fundamentalne według modelu standardowego fizyki cząstek elementarnych?
-
Sformułuj zasadę nieoznaczoności Heisenberga. Jaki ma związek ze sporem determinizm-indeterminizm?
-
Przedstaw eksperyment z dwiema szczelinami i wyjaśnij na czym polega dualizm korpuskularno-falowy.
-
Co to jest superpozycja stanów?
-
Opisz paradoks kota Schrodingera. Przedstaw różne rozwiązania.
-
Sformułuj podstawowe idee interpretacji kopenhaskiej mechaniki kwantowej (interpretacja fizycznego znaczenia funkcji falowej, zasada komplementarności).
-
Na czym polega nielokalność mechaniki kwantowej (EPR)?
-
Na czym polega zagadnienie granic poznania?
-
Sformułuj tezę epistemologicznego idealizmu immanentnego. Podaj reprezentantów.
-
Sformułuj tezę epistemologicznego idealizmu transcendentalnego. Podaj reprezentantów.
-
Sformułuj tezę epistemologicznego realizmu. Podaj reprezentantów.
-
Co to jest sceptycyzm metodologiczny Kartezjusza?
-
Sformułuj prawidła metody analitycznej Kartezjusza.
-
Jaką funkcję pełni cogito ergo sum w systemie Kartezjusza?
-
Co to jest dualizm metafizyczny res cogitans i res extensa?
-
Wyjaśnij twierdzenie esse est percipi Berkeley’a.
-
Wyjaśnij pojęcia: immaterializm, spirytualizm.
-
Przedstaw Hume’a krytykę pojęcia substancji.
-
Przedstaw Kantowski podział sądów i podaj przykłady każdego typu sądów.
-
Czym są czas i przestrzeń w rozumieniu Kanta?
-
Co to są transcendentalne kategorie intelektu w sensie Kanta? Podaj przykłady.
-
Wyjaśnij na czym polega fenomenalizm i agnostycyzm wobec rzeczy samych w sobie.
-
Przedstaw zagadnienie źródeł poznania w wersji genetycznej i metodologicznej. Porównaj stanowiska empiryzmu i natywizmu.
-
Na czym polega spór realizm – antyrealizm w filozofii nauki? Sformułuj tezy realizmu i antyrealizmu.
-
Na czym polega spór racjonalizm – irracjonalizm? Podaj przykłady stanowisk.
-
Przedstaw Platońską metaforę jaskini.
-
Czym są idee w rozumieniu Platona i w jaki sposób istnieją. Podaj przykłady bytów idealnych i omów zagadnienie relacji między ideami a rzeczami.
-
Scharakteryzuj podstawowe stanowiska w sporze o uniwersalia.
-
Przedstaw podstawowe stanowiska we współczesnej filozofii matematyki.
-
Na czym polega problem matematyczności przyrody?
-
Scharakteryzuj koncepcję trzech światów Poppera?
-
Podaj argumenty Poppera na rzecz obiektywności świata nr 3.
-
Podaj przykłady platonizmu we współczesnej filozofii fizyki.
-
Sformułuj zasadę przyczynowości.
-
Jakie są podstawowe własności relacji kauzalnej?
-
Przedstaw teorię czterech przyczyn Arystotelesa.
-
Wyjaśnij różnicę między mechanicyzmem a teleologią. Podaj przykłady wyjaśnienia mechanistycznego i teleologicznego.
-
Omów krytykę Hume’a pojęcia przyczynowości.
-
Przedstaw status przyczynowości w ujęciu Kanta.
-
Omów status przyczynowości w ujęciu neopozytywizmu.
-
Na czym polega spór determinizm-indeterminizm?
-
Na czym polega deterministyczny charakter mechaniki klasycznej. Przedstaw koncepcję demona Laplace’a.
-
Na czym polega indeterministyczny charakter mechaniki kwantowej?
-
Wyjaśnij różnicę między absolutystyczną a relacjonistyczną koncepcją czasu i przestrzeni. Podaj przykłady.
-
Na czym polega subiektywistyczna koncepcja czasu i przestrzeni? Podaj przykłady stanowisk.
-
Co to jest strzałka czasu? Sformułuj entropijną strzałkę czasu i podaj przykłady „działania” II zasady termodynamiki.
-
Sformułuj szczególną zasadę względności.
-
Wyjaśnij, na cym polega względność równoczesności zdarzeń.
-
Co to jest dylatacja czasu i kontrakcja Fitzgeralda-Lorentza?
-
Wyjaśnij pojęcia: stożek świetlny, interwał czasoprzestrzenny, linia świata, czasoprzestrzeń Minkowskiego.
-
Jakie znasz empiryczne potwierdzenia szczególnej teorii względności?
-
Przedstaw paradoks bliźniąt.
-
Sformułuj ogólną zasadę względności.
-
Wyjaśnij związek geometrii czasoprzestrzeni z rozkładem materii na gruncie ogólnej teorii względności.
-
Co to jest zasada kosmologiczna?
-
Na czym polega przesunięcie ku czerwieni i ucieczka galaktyk? Sformułuj prawo Hubble’a.
-
Wymień główne dane obserwacyjne na rzecz poprawności teorii Wielkiego Wybuchu.
-
Przedstaw modele Friedmana i powiąż je z wielkoskalową geometrią Wszechświata.
-
Co to jest koncepcja wieloświata i jakie problemy ma rozwiązywać? Przedstaw różne wersje.
-
Sformułuj zasadę antropiczną (wersja mocna i słaba).
-
Co to jest stała kosmologiczna.
-
Sformułuj klasyczną definicję prawdy.
-
Sformułuj antynomię kłamcy.
-
Sformułuj koherencyjną koncepcję prawdy.
-
Sformułuj ewidencyjną koncepcję prawdy.
-
Sformułuj pragmatyczną koncepcję prawdy.
-
Sformułuj konwencjonalistyczną koncepcję prawdy.
-
Przedstaw argumenty sceptyków przeciwko możliwości poznania bezpośredniego i pośredniego.
-
Co to jest relatywizm?
-
Czym się różni język od metajęzyka?
-
Jaki jest pogląd na prawdziwość teorii naukowych według realizmu i antyrealizmu?
-
Wyjaśnij pojęcia „teizm”, „deizm”, „ateizm”, „panteizm”, „agnostycyzm”, „monoteizm” „politeizm”
-
Czym się różni teizm religijny od teizmu filozoficznego?
-
Przedstaw stanowisko Epikura w kwestii możliwości istnienia nieskończenie dobrego i wszechmocnego bóstwa.
-
Sformułuj dowód ontologiczny na istnienie Boga św. Anzelma.
-
Przedstaw stanowisko Tertuliana w kwestii relacji wiedza – wiara.
-
Przedstaw stanowisko św. Tomasza z Akwinu w kwestii relacji wiedza – wiara.
-
Omów dowody na istnienie Boga w ujęciu św. Tomasza.
-
Co to jest zakład Pascala?
-
Przedstaw podstawowe założenia teodycei Leibniza.
-
Kant a problem istnienia Boga.
-
Wyjaśnij różnicę między naturalizmem a antynaturalizmem.
-
Czym jest religia w ujęciu Marksa?
-
Zinterpretuj słowa Nietzschego „Bóg umarł”.
-
Na czym polega religijność kosmiczna Einsteina?
-
Na czym polega spór ewolucjonizm-kreacjonizm?
Dostları ilə paylaş: |