Dünya klasikleri DİZİSİ: 76

---

DÜNYA KLASİKLERİ DİZİSİ: 76 

MEKTUPLAR 

Mektuplar'ın hazırlanmasında, MEB Yunan Klasikleri dizisinde yayınlanan 

ikinci baskısı temel alınmış ve çeviri dili günümüz Türkçesine 

uyarlanmıştır. 

 

Yayına hazırlayan : Egemen Berköz 

Dizgi : Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. 

Baskı : Çağdaş Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti. 

Aralık 1999 

 

PLATON 

MEKTUPLAR 

(EPISTODAI) 

 

Çeviren: 

İrfan ŞAHİNBAŞ 

75. yıl coşkusuyla... 

 

Bu yapıt, E. Chambry'nin Fransızca çevirisi temel alınarak çevrilmiş; J. 

Souilhé'nin Fransızca ve 

O. Apelt'in Almanca çevirileriyle karşılaştırılmıştır. 

 

 

 

 

Hümanizma ruhunu anlama ve duymada ilk aşama, insan varlığının en somut 

anlatımı olan sanat yapıtlarının benimsenmesidir. Sanat dalları içinde 

edebiyat, bu anlatımın düşünce öğeleri en zengin olanıdır. Bunun içindir 

ki bir ulusun, diğer ulusların edebiyatlarını kendi dilinde, daha doğrusu 

kendi düşüncesinde yinelemesi; zekâ ve anlama gücünü o yapıtlar oranında 

artırması, canlandırması ve yeniden yaratması demektir. İşte çeviri 

etkinliğini, biz, bu bakımdan önemli ve uygarlık davamız için etkili 

saymaktayız. Zekâsının her yüzünü bu türlü yapıtların her türlüsüne 

döndürebilmiş uluslarda düşüncenin en silinmez aracı olan yazı ve onun 

mimarisi demek olan edebiyatın, bütün kitlenin ruhuna kadar işleyen ve 

sinen bir etkisi vardır. Bu etkinin birey ve toplum üzerinde aynı olması, 

zamanda ve mekânda bütün sınırları delip aşacak bir sağlamlık ve 

yaygınlığı gösterir. Hangi ulusun kitaplığı bu yönde zenginse o ulus, 

uygarlık dünyasında daha yüksek bir düşünce düzeyinde demektir. Bu 

bakımdan çeviri etkinliğini sistemli ve dikkatli bir biçimde yönetmek, 

onun genişlemesine, ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi ve 

emeklerini esirgemeyen Türk aydınlarına şükran duyuyorum. Onların 

çabalarıyla beş yıl içinde, hiç değilse, devlet eliyle yüz ciltlik, özel 

girişimlerin çabası ve yine devletin yardımıyla, onun dört beş katı büyük 

olmak üzere zengin bir çeviri kitaplığımız olacaktır. Özellikle Türk 

dilinin bu emeklerden elde edeceği büyük yararı düşünüp de şimdiden 

çeviri etkinliğine yakın ilgi ve sevgi duymamak, hiçbir Türk okurunun 

elinde değildir. 23 Haziran 1941. 

Milli Eğitim Bakanı 

Hasan Âli Yücel 

 

 

SUNUŞ 

 

Cumhuriyet'le başlayan Türk Aydınlanma Devrimi'nde, dünya klasiklerinin 

Hasan Âli Yücel öncülüğünde dilimize çevrilmesinin, kuşkusuz önemli payı 

vardır. 

---

Cumhuriyet gazetesi olarak, Cumhuriyetimizin 75. yılında, bu etkinliği 

yineleyerek, Türk okuruna bir "Aydınlanma Kitaplığı'' kazandırmak 

istedik. 

Bu çerçevede, 1940'lı yıllardan başlayarak Milli Eğitim Bakanlığı'nca 

yayınlanan dünya     klasiklerini okurlarımıza sunmaya başladık. 

Büyük ilgi gören bu etkinliği Milli Eğitim Bakanlığı'nca yayınlanmamış -

ancak Aydınlanma Devrimi yarıda kalmasaydı yayınlanacağına kesinlikle 

inandığımız- dünya klasiklerini de katarak sürdürüyoruz. 

Cumhuriyet 

 

MEKTUPLAR 

 

 

Eski Yunanca özel adların yazılışı hakkında not 

 

Yunan eserlerinin çevirisinde tanrı, insan ve ülke adlarını, 

asıllarındaki gibi yazmayı uygun bulduk; bunun için de bugün Avrupa 

ülkelerinin hemen hepsinde kullanılan çevriyazı yöntemini aldık. 

Yunancanın her harfi, aşağıdaki cetvelde gösterildiği gibi, tek veya çift 

harfle karşılanmıştır. "Th" ve "kh" gibi çift harfleri kullanmaya gerek 

vardı; çünkü Yunancanın Q'sını da, T 'ını da "t" ile gösteremezdik, 

ikisini ayırmak zorunluydu. "X" için de yalnızca "h" harfini alsaydık 

Yunancada bazan sesli harflerin önüne gelen ( ' ) işareti ile 

karışabilecekti. 

"Ph" çift harfine gelince, Yunanca'nın F harfini Avrupalılar öteden beri 

böyle gösterirler; eski Romalılar da öyle göstermişler; demek ki o harfin 

söylenişi Romalıların "ƒ" harfinin söylenişine tümüyle uymuyormuş.  

Romalılar ve bugünkü Avrupa ülkeleri, Yunanca'nın X harfini de "x" ile 

gösterirler; ancak "x" harfi bizim alfabemizde yok; bu yüzden "x" yerine 

"ks" çift harfini kullanmayı daha uygun bulduk. 

Yunancada "y" harfi sessiz değil, sesli harftir ve "ü" okunması gerekir. 

Ancak bu söyleyiş kesin de değil. Bugünkü Yunanlılar onu "i" diye 

okuyorlar. 

Çift sesli harfleri de gene çift olarak gösterdik. Ancak (ou) yerine tek 

bir "u" koyduk; bu şimdiki uluslararası çevriyazıda da böyledir. 

 

Yunan Alfabesi: 

A    A 

H    E 

N    N 

T    T 

B    B 

Q    Th 

X    Ks 

Y    Y 

G    G 

I    İ 

O    O 

F   Ph 

D    D 

K    K 

P    P 

X    Kh 

E    E 

?    L 

P    R 

Y   Ps 

Z    Z 

M    M 

S   S W    O 

 

 

BİRİNCİ MEKTUP  

 

Platon'dan Dionysios'a. 

  

İyilikler, 

Yanınızda geçirdiğim uzun yıllar boyunca, devlet yönetimi işlerinde 

herkesten çok bana başvurduğunuz halde, bütün nimetlerden siz 

yararlanıyor, bense birçok kara çalmayla karşılaşıyordum; ama, sizin 

yaptığınız kıyıcılıkların benim razı olmamla olabileceğine kimsenin 

inanmayacağını bildiğimden, bu kara çalmalara, ağır olmalarına karşın, 

katlanıyordum. Devlet yönetimini sizinle paylaşanlar, çoğunu yardım 

ederek cezalardan kurtardığım kimseler, bana bu yolda tanıklık ederler. 

Birçok kez, kesin ve tam erk vererek devletin başına getirdiğiniz beni, 

---