Dünyamizin gözlemlenebiLİr katmanlari



Yüklə 13,39 Kb.
tarix01.02.2018
ölçüsü13,39 Kb.
#23105

DÜNYAMIZIN GÖZLEMLENEBİLİR KATMANLARI

Dünyamızın oluşumunda ağır maddeler, dünyanın merkezinde toplanmış; daha hafif maddeler ise dışa doğru katmanlar oluşturmuştur. Bu katmanlar dıştan içe doğru:



  1. Hava küre (Atmosfer)

  2. Taş küre ( Yer kabuğu )

  3. Su küre (Hidrosfer)

  4. Ateş küre ( Magma )

  5. Ağır küre ( Çekirdek )

Not: Hava küre, su küre, taş küre dünyanın gözlemlenebilir katmanlarıdır.
dunyanin_gozlenebilen_katmanlari.jpg


  1. HAVA KÜRE ( Atmosfer)

  • Dünyamızın etrafını saran ve onunla birlikte hareket eden gaz katmanına denir.

  • Hava kürenin içerisinde farklı yoğunluklarda gazlar bulunur. Bu gazların yoğunluğu en fazla olanı yere en yakın buluna gazdır.

% 78 oranında----------------azot

% 21 oranında---------------oksijen

% 1 oranında------------------su buharı, argon, karbondioksit ve diğer gazlar.


  • Hava küre yaklaşık 1000km kalınlığında değişik özellikler gösteren bölgelerden oluşur.

  • Bu bölgeler aşağıdan yukarıya doğru sıralanışı şu şekildedir:

((troposfer---stratosfer---ozonosfer---iyonosfer---ekzosfer))


Troposfer

  • Canlıların yaşaması için en elverişli katmandır.

  • Yerden yüksekliği 16km bulur. Atmosferdeki havanın 3/4 ü bu katmandadır.

  • Meteorolojik olaylar burada gerçekleşir.

Stratosfer

  • Troposferden sonra bu katman yer alır.

Ozonosfer

  • Bu katmanda güneşten gelen zararlı ışınları koruyan ozon tabakası vardır.

  • Bu tabakaya insanlar son zamanlarda çok zarar vermişlerdir. Kullanılan sprey ve parfüm türü şeyler tabakayı inceltmiştir.

İyonosfer

  • Radyo, televizyon, cep telefonlarının çalışması bu katman sayesinde oluşur.

Ekzosfer

  • En son katmandır bu katmandan sonra uzay boşluğu yer alır.



  1. TAŞ KÜRE

  • Ateş küreyi saran katman taş küredir.

  • Dağların denizlerin üzerinde bulunduğu, insanların hayvanların ve bitkilerin yaşamını devam ettirdiği küredir.

  • Kalınlığı 6-40 km arasındadır. Bu kalınlık her yerde aynı değildir.

  • Deniz diplerinde ince, karalarda özellikle dağlık arazilerde daha kalındırlar.

  • Yer kabuğunu inceleyen bilim dalı jeoloji, yer kabuğunu inceleyen bilim adamına da jeolog denir.




  1. SU KÜRE

  • Katmanlardan biri olan su küre yeryüzünün yaklaşık 3/4 ünü kaplar. Denizler göller akarsular ve yer altı kaynaklarından oluşur.

  • Çok büyük denizlere ya da denizlerin birleşmesi ile oluşan büyük su kütlelerine okyanus denir.

  • Sıcaklığın düşük olduğu yerlerde su katı halde bulunur. Yani buz şeklindedir.

DÜNYANIN GÖZLEMLENEMEYEN KATMANLARI

Üzerinde yaşadığımız katmana taş küre denildiğini öğrenmiştik. (Dünyamızın Gözlemlenebilir Katmanları) Taş kürenin altında ateş küre bulunur, en iç kısmına da ağır küre ya da çekirdek adı verilir. Ateş küre ve çekirdek dünyanın gözlemlenemeyen katmanlarıdır.



dunyanin_gozlemlenemeyen_katmanlari.jpg


  1. ATEŞ KÜRE

  • Çekirdeğin üstünde yer kürenin altındaki katmandır. Manto diye de adlandırılır.

  • Sıcak ve akışkan yapıdadır.

  • Kalınlığı yaklaşık olarak 2900kilometredir.

  • Ortalama sıcaklığı 2200 derecedir. Sıcaklık çekirdeğe yakın yerlerde artarken yer kabuğuna yakın yerlerde azalır.

  • İçinde ki akışkan yapıya magma da denir.

  • Magmayı oluşturan maddeler sürekli hareket halindedir ve akışkandırlar. Yeryüzünü yakın yerlerde lav olarak dışarı çıkarlar.




  1. AĞIR KÜRE (Çekirdek)

  • Dünyamızın merkezini oluşturan en iç katmandır.

  • Dış ve iç çekirdek olmak üzere iki kısımdan oluşur.

  • Merkezde olduğu için diğer katmanların ağırlığı burada büyük bir basınç oluşturur.

  • Basınç sayesinde demir nikel gibi katı maddelerin, sıcaklığın yaklaşık olarak 4500 – 5000 derece olduğu ağır kürede katı halde kalmasını sağlar.

  • Kalınlığı 3500kilometredir.

Not:

  • Taş küre diğer katmanlara göre ince, hafif kırılgan ve çok sıcak olmayan bir katmandır.

  • Ateş küre ise daha kalın, daha ağır ve çok sıcak olan akışkan bir katmandır.

  • Çekirdek dünyanın içinde çok ağır ve çok sıcak bir küre halinde bulunur.

Yüklə 13,39 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə